Ο Δημήτρης Π. Κρανιώτης, μιλάει στο SPEAKNEWS ια την διπλή του ιδιότητα ως γιατρός και ως ποιητής, για την μετάφραση και έκδοση των ποιημάτων του στο εξωτερικό, για την επόμενη ποιητική του συλλογή, αλλά και για την σχέση του Έλληνα αναγνώστη με την ποίηση, και την θέση του ποιητή σε εποχές κρίσης.
Συνέντευξη: Περικλής Βλάχος
Η Ελλάδα υπερηφανεύεται για την παράδοσή της στην ποίηση. Διαβάζουν όμως οι Έλληνες σήμερα ποίηση;
Μετά τον Όμηρο, τον Καβάφη και τα 2 Νόμπελ Λογοτεχνίας σε Σεφέρη και Ελύτη, το παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό υποκλίνεται στην διαχρονική ελληνική ποίηση και η Ελλάδα δίκαια υπερηφανεύεται καθώς συνεχίζει να έχει σπουδαίους ποιητές. Η ποίηση μπορεί να έχει λιγότερους αναγνώστες, έχει όμως αναγνώστες που αναζητούν μέσα από τη δυσκολία του ποιητικού λόγου μια άλλη σκέψη, μια άλλη έκφραση, μια άλλη φιλοσοφία ζωής. Στις μέρες μας, σε αντίθεση με το αγοραστικό κοινό της ποίησης που παραμένει περιορισμένο, το αναγνωστικό κοινό της αυξήθηκε, εξαιτίας της μεγάλης προσφοράς ποίησης μέσω του διαδικτύου. Αυτή η υπερπαραγωγή ποίησης είναι θετικό σημάδι, ο καθένας άλλωστε έχει δικαίωμα στην έκφραση, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι έχουμε το πνευματικό άλμα που έχει ανάγκη η εποχή μας. Προσωπικά πιστεύω πολύ στους Έλληνες ποιητές, και ιδιαίτερα στους νέους ποιητές, ότι μπορούν να ξανακερδίσουν το στοίχημα με τον αναγνώστη, ότι μπορούν να ξαναφέρουν την ποίηση στην καρδιά του. Πάντα σε δύσκολες εποχές η ποίηση γινόταν ένα με την ψυχή του λαού μας και κέρδιζε αγώνες.
Είχατε την χαρά η ποίησή σας να βρει διέξοδο προς το εξωτερικό. Μπορεί κάτι τόσο ιδιαίτερο όσο ο στίχος να μεταφραστεί επιτυχώς σε άλλη γλώσσα;
Η ποίηση έχει τη σφραγίδα της παγκοσμιότητας. Δεν ανήκει ούτε σε έθνη, ούτε σε φυλές, ούτε σε θρησκείες. Δονείται μόνο από το μαγικό φίλτρο της ψυχής. Μέσα από τη μετάφραση η ποίηση βρίσκει απήχηση σε ανθρώπους διαφορετικής κουλτούρας. Τα ποιήματά μου έχουν μεταφραστεί σε 28 γλώσσες του κόσμου μέχρι σήμερα. Είναι μεγάλη χαρά να βλέπεις τα ποιήματά σου μεταφρασμένα σε άλλες γλώσσες, να αισθάνεσαι ότι μπορούν να σε διαβάσουν άλλοι λαοί σε διάφορες χώρες του κόσμου και να ταυτισθούν μαζί σου. Θεωρώ όμως ότι η μετάφραση της ποίησης είναι αρκετά πιο δύσκολη σε σχέση με άλλα λογοτεχνικά είδη. Κάποιες φορές διαπίστωσα λάθη στη μετάφραση ποιημάτων μου, σε σημείο που δεν αναγνώριζα ότι πρόκειται για δικά μου ποιήματα.
Η εποχή κρύβει ταραχές: πόλεμος, άνοδος της ακροδεξιάς, έλλειψη βασικών αγαθών ακόμη και για τις αναπτυγμένες κοινωνίες. Η ποίηση καθίσταται είδος πολυτελείας, ή γίνεται ακόμη περισσότερο απαραίτητη;
Δεν θεωρώ ότι η ποίηση ήταν ποτέ είδος πολυτελείας. Πολλές φορές άνθιζε σε μεγάλες κρίσεις και σε περιόδους ταραχών και πολέμων. Πάντα υπάρχουν περιθώρια δημιουργίας, σε τέτοιες όμως περιόδους, η ποίηση είναι περισσότερο απαραίτητη. Ο ποιητής δεν είναι κλεισμένος μέσα σε μια γυάλα, αντίθετα αφουγκράζεται την κοινωνία και τις αγωνίες της, συμμετέχει στους αγώνες της και ανοίγει νέους δρόμους με την ποίησή του. Από την πλευρά μου, οι αντιστάσεις μου απέναντι στην κρίση που βιώνουμε, με οδηγούν στην ποίηση για την ειρήνη, την αλληλεγγύη και τον αυτοσεβασμό, ακολουθώντας την προτροπή του Οδυσσέα Ελύτη «Κάνε άλμα πιο γρήγορο απ’ τη φθορά».
Η ποίηση μπορεί να δώσει απαντήσεις στα μεγάλα διλήμματα που προκύπτουν από τις κρίσεις, ή είναι καλύτερη όταν διατυπώνει ερωτήματα.
Θεωρώ ότι σε περιόδους κρίσης είναι μεγάλη η ευθύνη ενός ποιητή απέναντι στην κοινωνία. Στόχος του πρέπει να είναι μέσα από την ποίησή του να εμψυχώνει, να εξυψώνει και να «επαναστατεί» στα κακώς κείμενα της εποχής του. Στις κρίσεις, η ποίηση δεν δίνει άμεσες απαντήσεις, αλλά διατυπώνει καίρια ερωτήματα που η απάντησή τους οδηγεί σε λύσεις.
Ασκείτε ενεργά την ιατρική. Πως συνδυάζονται η επιστήμη με την ποίηση;
Η ιατρική και η ποίηση έχουν ως επίκεντρο τον άνθρωπο και σχετίζονται στενά με τον ανθρώπινο πόνο, που αποτελεί βασικό συστατικό της ύπαρξής του. Η απόλυτη λογική του γιατρού και η απόλυτη ελευθερία του ποιητή δεν αλληλοαναιρούνται. Ο ρεαλισμός του γιατρού και η ευαισθησία του ποιητή αλληλοσυμπληρώνονται. Η ενασχόλησή μου με την ιατρική και την ποίηση καλύπτει διαφορετικές εσωτερικές ανάγκες, καθώς υπάρχουν κοινά στοιχεία μεταξύ τους, η επικοινωνία και η προσφορά. Ως γιατρός παθολόγος, έρχομαι καθημερινά σε επαφή με καταστάσεις που αναπόφευκτα βγαίνουν στα ποιήματά μου. Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματικό σύνολο και η σωματική ίαση απαιτεί θεραπεία της ψυχής, που μέσα από την ποίηση συχνά επιτυγχάνεται.
Υπάρχει οποιαδήποτε είδους πολιτική ή πρόνοια για τα γράμματα στην Ελλάδα σήμερα; Και τι σημαίνει για έναν λογοτέχνη, να ζει και να δραστηριοποιείται στην περιφέρεια, μακριά από τα λογοτεχνικά κέντρα;
Σε αντίθεση με το εξωτερικό, στην Ελλάδα η Πολιτεία έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης, καθώς δεν υπάρχει κάποια πολιτική που να στηρίζει τους λογοτέχνες και να αναδεικνύει το έργο τους. Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς πόσο πιο δύσκολο είναι για έναν ποιητή που ζει στην περιφέρεια, να προβάλλει το έργο του, μακριά από τις ευκαιρίες που προσφέρει η πρωτεύουσα στα πολιτισμικά δρώμενα κάθε είδους τέχνης.
Η τελευταία σας ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 2018. Πότε αναμένεται η επιστροφή στα εκδοτικά πράγματα;
Μετά την «Γραβάτα δημοσίας αιδούς» που εκδόθηκε το 2018 από τις εκδόσεις Κέδρος, πρόσφατα εκδόθηκε στην Ισπανία η δέκατη ποιητική συλλογή μου «Menos Uno» (Μείον Ένα) από τον εκδοτικό οίκο Padilla Libros της Σεβίλλης με ποιήματά μου μεταφρασμένα στα Ισπανικά από τον José Antonio Moreno Jurado, σημαντικό ελληνιστή και μεταφραστή του Ελύτη και του Σεφέρη. Η νέα ποιητική συλλογή μου στα ελληνικά πιστεύω ότι θα εκδοθεί τη νέα χρονιά. Βέβαια συνεχίζω να γράφω νέα ποιήματα, να αποτυπώνω με λέξεις στο χαρτί ό,τι με πληγώνει, ό,τι αγαπώ, ό,τι με συγκινεί, ένας καθημερινός αγώνας για καλύτερη έκφραση, ακολουθώντας την προτροπή του Νίκου Καζαντζάκη «Φτάσε όπου δεν μπορείς».
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ :
Ο Δημήτρης Π. Κρανιώτης γεννήθηκε το 1966 και κατάγεται από το Στόμιο Λάρισας όπου μεγάλωσε. Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ζει στη Λάρισα, όπου εργάζεται ως ιατρός ειδικός παθολόγος. Έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε 28 γλώσσες και έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες χώρες του κόσμου. Έχει βραβευτεί με διεθνή βραβεία για την ποίησή του και έχει συμμετάσχει σε αρκετά Διεθνή Φεστιβάλ Ποίησης. Το 2011 διοργανώθηκαν υπό την προεδρία του το 22ο Παγκόσμιο Συνέδριο Ποιητών και το 1o Μεσογειακό Φεστιβάλ Ποίησης στη Λάρισα. Είναι Επικεφαλής της Επιτροπής Συγγραφέων για την Ειρήνη του PEN Greece, αντιπρόσωπος του PEN Greece στη Λάρισα και μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, ενώ αναγορεύτηκε στο εξωτερικό Διδάκτωρ Λογοτεχνίας και Ακαδημαϊκός στην Ιταλία. Η προσωπική του ιστοσελίδα είναι: http://www.dimitriskraniotis.com/
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
