Αρχοντούλα Διαβάτη “Ανακαλώ με τη γραφή ό,τι θυμάμαι σε διάλογο με τον εαυτό μου στο παρελθόν προκειμένου να νοηματοδοτήσω το παρόν”

16 Νοεμβρίου, 2022 13:58 μμ

Η Θεσσαλονικιά ποιήτρια Αρχοντούλα Διαβάτη μιλάει στο SPEAKNEWS για την τελευταία της συλλογή με τίτλο “Αίθριος και σήμερα” που γράφτηκε την περίοδο της καραντίνας, και εξηγεί πως στην ποίησή της αναδεικνύεται το κοινότοπο και το τετριμμένο, το επιμέρους, και πως αναζητά στη γλώσσα της την απλότητα και την αυθεντικότητα. Ακόμη μιλάει για την πόλη που έχει αλλάξει, και για την αγάπη της για την ελληνική λογοτεχνία, το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Συνέντευξη: Ανδρέας Καρακόκκινος

Στο τελευταίο σας βιβλίο «Αίθριος και σήμερα» σμίγει η ποίηση με τις πεζές μικρές καθημερινές ιστορίες. Ποια η έμπνευση γι’ αυτή τη πετυχημένη συνύπαρξη ποίησης και πεζού και τι σας ώθησε να γίνει η προσωπική σας καθημερινότητα σε καθημερινότητα αναγνωστών;

Το ΑΙΘΡΙΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ είναι συναγωγή κειμένων, εγγεγραμμένων στον κύκλο της καραντίνας, σε ένα χρόνο εγκλεισμού και νοσηρότητας, φόβου και ματαιώσεων. Πολλά κείμενα από αυτά ήταν απαιτητά σε αφιερώματα, διαγωνισμούς διηγήματος και μικροδιηγήματος, όπως φαίνεται στον πίνακα των δημοσιεύσεων στο τέλος του βιβλίου. Η βίωση του καθημερινού ήταν ένα κατόρθωμα για μένα και για πολλούς άλλους. Ανακαλώ με τη γραφή ό,τι θυμάμαι σε διάλογο με τον εαυτό μου στο παρελθόν προκειμένου να νοηματοδοτήσω το παρόν. Συνειρμικά διαλέγομαι με παλιούς φίλους και αγαπημένα βιβλία, με τα παιδικά μου χρόνια που προκύπτουν κάποτε εμβόλιμα ως ποιήματα. Δίνω έμφαση στη γλώσσα και το ύφος στην απλότητα και την αυθεντικότητα. Ετσι κι αλλιώς με ενδιαφέρει το κοινότοπο και το τετριμμένο, το επιμέρους- στο φαινομενικά άδειο λάμπει κάποτε μια σκέψη, ένας συνειρμός ένας στίχος μέσα στο άχρονο – αυτό αξίζει να συλλάβεις. Πεζογραφήματα ως ημερολογιακές καταγραφές, χρονογραφήματα και χρονικά, μικρά βιωματικά κείμενα μπονζάι και αφηγηματικά ποιήματα για την αυτογνωσία, την αναζήτηση ταυτότητας και νοήματος, αυτό είναι τελικά το ΑΙΘΡΙΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ.

Οι χαρακτήρες των προσώπων στις αφηγήσεις σας στηρίζονται σε πραγματικούς χαρακτήρες που έχετε συναντήσει ή είναι δημιουργήματα της λογοτεχνικής σας σκέψης;

Πάντα αληθινοί άνθρωποι στοιχειώνουν σαν χρέος τη γραφή μου. Αναγκαίο βέβαια να ακολουθήσει η ανάπλαση με τη φαντασία για να γίνει το βίωμα λογοτεχνία.

Η Θεσσαλονίκη όπως τη ζείτε σας δημιουργεί εμπνεύσεις γραφής. Ποια η εικόνα της πόλης σήμερα για σας;

Η Θεσσαλονίκη, δεν είναι αυτή που ήταν και δεν το εννοώ αξιολογικά. Ξαφνιάζομαι όταν βλέπω τα καινούργια στέκια, επιγραφές, αρτικόλεξα, το ιδιόλεκτο των νέων, την εικονιστική ζωή μας. Νιώθω ξένη – σαν να είναι φευγάτη η ουτοπία και είναι παρούσα και κραυγάζει η βία και η απάθεια. Μόνο με τους φίλους μου νιώθω την οικειότητα και τη χαρά να ανακαλύπτω την πόλη και να την κατακτώ ξανά και ξανά. Γιατί πόλεις είναι οι άνθρωποι. Έτσι δεν είναι;

Εκτός από το σπίτι υπάρχουν κι άλλοι χώροι στη πόλη που σας βοηθούν να γράψεις; Έχετε κάποια συγκεκριμένη διαδικασία γραφής;

Καταγράφω μια σκέψη όπου κι αν βρίσκομαι, μέρα ή νύχτα, στο δρόμο ή στο σινεμά, αλλά γράφω σπίτι, στο κομπιούτερ.

Ποιο λογοτεχνικό είδος προτιμάτε; Υπάρχουν κάποιοι πεζογράφοι ή ποιητές που σας αρέσουν ιδιαίτερα; Κάποια βιβλία που ξεχωρίσατε;

Διαβάζω τα πάντα αλλά μου αρέσει η εξομολογητική γραφή και η γραφή – μαρτυρία – πολιτική πράξη, όπως στα βιβλία του Εντουάρ Λουί και της Ανί Ερνώ που ανακάλυψα τα τελευταία χρόνια. Μου άρεσαν επίσης τα τελευταία βιβλία του Ουελμπέκ και τα ποιήματα του Ρέιμοντ Κάρβερ.

Ποια εικόνα έχετε για την Ελληνική λογοτεχνία σήμερα; Έχετε ξεχωρίσει κάποιο νέο λογοτέχνη στη πεζογραφία και τη ποίηση;

Η Ελληνική Λογοτεχνία γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα, αν μπορέσεις να βρεις άκρη μέσα στο εκδοτικό χάος με το είδος της μη- κριτικής που υπάρχει. Μου αρέσει να διαβάζω κείμενα βιωματικά αλλά και nonfiction δοκιμιακά βιβλία. Διαβάζω ανελλιπώς τον Θ.Τάση, τον Σ. Ζουμπουλάκη, την Μ.Κουγιουμτζή, την Ε. Μαθιουδάκη, την Χ. Φάντη και την Ι. Καρυωτάκη .Με ενδιαφέρουν επίσης ο Γ.Παλαβός, η Αθηνά Παπανικολάου, ο Κ. Συφιλτζόγλου αλλά και ο Χ. Λάσκαρης ο μακαρίτης και ο Γ. Οικονόμου.

Ξέρω ότι σας αρέσει ο κινηματογράφος και το θέατρο. Σας έχει εμπνεύσει κάποιος σκηνοθέτης, κάποιο έργο;

Αγαπώ την ανάγνωση, για να αναμαγευτεί ο κόσμος, όπως σκεφτόμουν παλιότερα, πράγμα που όλο και λιγότερο συμβαίνει. Ωστόσο υπάρχει το σινεμά που αγαπώ πολύ. Δεν μου φτάνουν οι μέρες και οι ώρες για να βλέπω καλές ταινίες παλιές και καινούργιες και πολύ ελληνικό σινεμά. Λόγω των Δημητρίων, είδαμε και πολύ καλό θέατρο.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε Νομικά και Νεοελληνική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Εργάσθηκε ως καθηγήτρια – νομικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Είναι μέλος της Ε.Λ.Θ. Κείμενά της δημοσιεύονται σε έντυπα και ψηφιακά λογοτεχνικά περιοδικά.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΙΘΡΙΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ διηγήματα και ποιήματα εκδ. Νησίδες 2021

ΚΙΝΗΤΗ ΓΙΟΡΤΗ διηγήματα, εκδ. Νησίδες 2019

ΟΠΩΣ Η ΜΠΕΡΛΙΝΑ ποιήματα, εκδ. Νησίδες 2017

ΣΚΟΥΛΑΡΙΚΙ ΣΤΗ ΜΥΤΗ διηγήματα, εκδ. Νησίδες 2015

ΦΕΥΓΩ ΑΛΛΑ ΘΑ ΞΑΝΑΡΘΩ χρονογραφήματα, εκδ. Νησίδες 2014

ΤΟ ΑΛΟΓΑΚΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ μυθιστορίες, εκδ. Νησίδες 2012

ΣΤΗ ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ μυθιστορηματικό χρονικό, εκδ. Το Ροδακιό, 2004

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΝ ΠΟΝΟΥ

Είχε βρεθεί εκεί

με άλλες δυο

Κι έφτιαξαν οι τρεις τους

μια φιλία

πολύ ξεχωριστή

Κι ο πόνος

υποχώρησε κι αυτός

στις δύο.

Η μία τους

που πονούσε τώρα

ακόμα πιο πολύ

τις προάλλες

αυτοκτόνησε.

ΣΤΟ ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑΣ

Κλεισμένος στο διαμέρισμα και αποξενωμένος,

Νά με αντιμέτωπος, ενώπιος ενωπίω,

Με τον εαυτό μου –

δεν είναι δα και η κόλαση.

Έχω βιβλία και μουσικές, τηλεόραση και προγράμματα

και χρόνο, άπλετο χρόνο δικό μου τώρα

να μείνω, να σκεφτώ

Ποιος ήμουν και πού πήγαινα.

Είναι ο ιός απ’ έξω, κι εγώ μέσα.

Ακρωτηριάζει τη ζωή, με ευνουχίζει.

Μα εγώ

μ’ ένα αόρατο βραχιόλι, «ελεύθερος»

να τριγυρνώ στον οριοθετημένο χώρο μου

μες στη μιζέρια

και να πληκτρολογώ,

πάντα ποστάροντας μια εικόνα μου

ευημερίας.

Μόνον οι αλγόριθμοι με ξέρουν.

Στοιχηματίζουν για τις αντοχές μου

την ενοχή και τον θυμό μου

την πλήξη και τον ΦΟΒΟ μου.

ΑΧ, ΟΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕΡΕΣ

Το αύριο

καθώς συνειδητοποιείς τη νέα μέρα

έρχεται σιγά-σιγά και απιθώνει

τα δώρα του

στης κουζίνας το τραπέζι

που πίνετε καφέ.

0 ήλιος μετά βγαίνει

λάμποντας – σχέδια στις κουρτίνες.

Δεν έχεις μάτια να τον δεις

Αφηρημένα, λίγο μόνο

και πάλι στο πληκτρολόγιο

Το μεσημεριανό μετά και η σιέστα

και νάτο το απόγευμα,

λιμοκοντόρος

που στέκεται στην πόρτα.

Βραδιάζει.

Κανένας φίλος, κανένα σινεμά.

Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.