Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης προέβη σε δηλώσεις, σήμερα το απόγευμα, στα ΜΜΕ, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που πραγματοποιήθηκε χθες και σήμερα στις Βρυξέλλες.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αρχικά, ανέφερε: «Να ξεκινήσω εκφράζοντας τη βαθύτατη λύπη μου για τον αδόκητο χαμό του νεαρού Εύελπι στην Ελλάδα. Έχω επικοινωνήσει με τον Υπουργό Άμυνας, ο οποίος με ενημέρωσε για το περιστατικό και έχω ζητήσει όπως είμαστε δίπλα στην οικογένεια, να γίνει ό,τι χρειάζεται από πλευράς της πολιτείας σε αυτή τη δύσκολη στιγμή για την οικογένεια.
Ξεκινώντας από το Κυπριακό, θεωρώ ότι μέσα από τα Συμπεράσματα έγινε ένα πρώτο σημαντικό βήμα, το οποίο προέκυψε από τις δικές μας πρωτοβουλίες, αλλά το πιο σημαντικό ήταν η αναγνώριση, από πλευράς των εταίρων μας, της ετοιμότητας για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών. Θεωρώ σημαντική τη σύνδεση του Κυπριακού που υπήρξε στα Συμπεράσματα με τα ευρωτουρκικά, που είναι εξάλλου και δική μας προσέγγιση. Μέσα από τη σημερινή μου παρέμβαση, κατά κύριο λόγο, ενημέρωσα για τις τηλεφωνικές επαφές που είχα με τον Γενικό Γραμματέα, αλλά θα υπάρξουν εντός Ιουλίου και κατ’ ιδίαν συναντήσεις, είτε στην Κύπρο, είτε στη Νέα Υόρκη, για το πώς προχωρούμε με την όλη προσπάθεια, πώς μπορεί να υπάρξει αυτός ο συγχρονισμός Ηνωμένων Εθνών-Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμη και του ΝΑΤΟ.
Κατά τη χθεσινή μου παρέμβαση στο γεύμα εργασίας με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, παρόλο που το θέμα της Σουηδίας είναι εκείνο που θα κυριαρχήσει όπως φαίνεται στη συζήτηση στη Λιθουανία, ζήτησα όπως σταλεί για το Κυπριακό, στις συναντήσεις που θα υπάρξουν με τον κ. Ερντογάν, το ξεκάθαρο μήνυμα για την ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών. Εξάλλου, μια λύση του Κυπριακού θα φέρει και την Τουρκία πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πιο κοντά στη Δύση και ακόμη πιο κοντά στο ΝΑΤΟ. Και χαίρομαι σήμερα για τις παρεμβάσεις που έγιναν από χώρες, οι οποίες παραδοσιακά δεν εκδήλωναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Κυπριακό.
Να σημειώσω την παρέμβαση, για παράδειγμα, του Ολλανδού Πρωθυπουργού, μετά την ενημέρωση που έκανα, ο οποίος στηρίζει την πρωτοβουλία αυτή, όπως κι άλλων ηγετών, από την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, τη Σλοβενία, ανάμεσα σε άλλους, και καταγράφεται μέσα από τα Συμπεράσματα το πρώτο σημαντικό βήμα. Η προσπάθειά μας δεν τερματίζεται εδώ. Το πρώτο ορόσημο, όπως είχα αναφέρει, θεωρώ ότι φέρνει θετικά αποτελέσματα. Από εκεί και πέρα, θέλω να εκφράσω μια δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι δεν κατέστη δυνατόν να συμφωνήσουμε να υπάρξουν Συμπεράσματα στο θέμα της Μετανάστευσης.
Αντί για Συμπεράσματα θα υπάρξει δήλωση από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που δεν είναι το ίδιο. Αυτό δεν αναιρεί σε καμία απολύτως περίπτωση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Λουξεμβούργο ανάμεσα στους Υπουργούς Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, αλλά ειδικότερα αυτή η αναφορά, που αφορά την εξωτερική διάσταση της Μετανάστευσης και που επηρεάζει τα κράτη πρώτης γραμμής, την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, ήταν, θεωρώ, κάτι για το οποίο θα έπρεπε να υπάρξει κοινή συμφωνία. Δεν επιτεύχθηκε λόγω της στάσης δύο κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από εκεί και πέρα συζητήθηκαν και άλλα σημαντικά θέματα, όπως οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Κίνα κι άλλα θέματα που απασχολούν την εσωτερική διακυβέρνηση, θέματα οικονομίας και ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Στη συνέχεια, o Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ως ακολούθως:
Ερώτηση: Όταν λέτε ότι στήριξαν τη δική μας θέση για ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ…
Απάντηση: Για ενεργότερη εμπλοκή, ακόμη και για το θέμα του αντιπροσώπου, επειδή ακούω και διαβάζω διάφορες αναφορές, κανένα κράτος μέλος δεν τοποθετήθηκε εναντίον αυτής μας της πρότασης. Μάλιστα, βλέπουν την προστιθέμενη αξία μέσα από τον διορισμό μιας τέτοιας προσωπικότητας. Αυτό θα συγχρονιστεί μέσα από τις επαφές που θα γίνουν με την τουρκική πλευρά, οι οποίες θα γίνουν στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ που θα γίνει στη Λιθουανία. Ήδη, αρκετοί ηγέτες με ενημέρωσαν σήμερα και χθες -ο Γάλλος Πρόεδρος, ο Καγκελάριος της Γερμανίας, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, η Πρόεδρος της Επιτροπής- οι οποίοι θα βρίσκονται στη Λιθουανία, για τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχαν με τον κ. Ερντογάν, και βλέπουν την ανάγκη για δημιουργία θετικής κατάστασης πραγμάτων, μίας αμοιβαίας επωφελούς κατάστασης πραγμάτων, για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Και με συγχρονισμό μαζί με τα Ηνωμένα Έθνη. Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αναφέρεται και στα Συμπεράσματα, αφορά σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία, όπου ο στόχος είναι ένας και μοναδικός: να σπάσει το αδιέξοδο.
Ερώτηση: Στα ορόσημα για τα οποία μιλάτε περιλαμβάνονται ίσως και οι ευρωεκλογές του επόμενου χρόνου, και μπορεί ίσως να σταματήσουν κάποιες διαδικασίες που γίνονται;
Απάντηση: Όχι. Τα ορόσημα όπως ανέφερα ήταν τρία. Η σημερινή σύνοδος που ολοκληρώθηκε, η Σύνοδος του ΝΑΤΟ, που επαναλαμβάνω είναι καθοριστικής σημασίας, και η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Ερώτηση: Θα δυσκολέψει λίγο η συζήτηση εάν μπούμε σε τροχιά ευρωεκλογών;
Απάντηση: Σίγουρα. Κάποια στιγμή θεωρώ, προς στα τέλη του χρόνου, θα μπούμε ουσιαστικά στη συζήτηση για τις εκλογές, για ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εύχομαι και ελπίζω, κι αυτός είναι ο στόχος μας, να μη φτάσουμε μέχρι εκεί και να προσπαθούμε ακόμη για επανέναρξη των συνομιλιών. Σίγουρα η πάροδος του χρόνου θα είναι πολύ αρνητική. Δημιουργεί νέα τετελεσμένα, γενικότερα, και απομακρύνει από τον στόχο της επίλυσης του Κυπριακού.
Ερώτηση: Η Γερμανία προτίθετο να ζητήσει αναθέρμανση των ευρωτουρκικών σχέσεων στο πλαίσιο της βοήθειας που θα δοθεί στην Τουρκία για το μεταναστευτικό. Έγινε τελικά τέτοιος λόγος κατά τις συνεδρίες;
Απάντηση: Δεν έγινε συγκεκριμένη συζήτηση για το θέμα που αναφέρετε, αλλά μπορώ να πω ότι η παράγραφος που αφορά την Τουρκία ήταν αντικείμενο διαβούλευσης ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και τους θεσμούς. Από εκεί ξεκίνησε η πρώτη συζήτηση για να καταλήξουμε σήμερα. Υπήρξαν κάποιες παρεμβάσεις που αφορούν τις ευρωτουρκικές σχέσεις, με αφορμή και τα συμπεράσματα, αλλά όχι η διάσταση της μετανάστευσης.
Ερώτηση: Και αναμένετε, κ. Πρόεδρε, στη Νέα Υόρκη να υπάρχει τριμερής συνάντηση; Εσείς είσαστε ανοικτός;
Απάντηση: Φυσικά, είμαι έτοιμος. Το έχω δηλώσει και στον Γενικό Γραμματέα. Θα υπάρξει συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα, με εκπρόσωπο της Κυπριακής Δημοκρατίας, για να μεταφέρει και κατ’ ιδίαν το πώς βλέπουμε εμείς αυτό τον συγχρονισμό που ήδη άρχισε να λειτουργεί και να φέρνει, θεωρώ, θετικά αποτελέσματα. Υπήρξε πρόσφατα στη Γαλλία μια σύνοδος που διοργάνωσε ο Γάλλος Πρόεδρος, ήταν εκεί και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, από ότι με έχει ενημερώσει, κατά τη διάρκεια της οποίας συζήτησαν και το Κυπριακό.
Ερώτηση: Για το μεταναστευτικό, έχουμε κάποια ενημέρωση για το ειδικό πλάνο για την Ανατολική Μεσόγειο που ζητείται από την Κομισιόν;
Απάντηση: Έχω θέσει το θέμα. Αντιλαμβάνεστε, χθες οι συζητήσεις ήταν πολύωρες. Ξεκινήσαμε γύρω στις 5 το απόγευμα, ολοκληρώθηκαν γύρω στις 2 το πρωί. Στη δική μας παρέμβαση, ένα από τα θέματα ήταν η ανάγκη ώστε αυτό το Σχέδιο Δράσης της Επιτροπής, το οποίο συμφωνήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου, να ανακοινωθεί το συντομότερο δυνατό. Απευθύνθηκα στην Πρόεδρο της Επιτροπής λέγοντας ότι αναμένουμε να δούμε συγκεκριμένες προτάσεις που θα φέρνουν λύσεις, όχι απλά ευχολόγια. Και αναφέρθηκα στο γεγονός ότι για την Κύπρο, την Αυστρία, η οποία είναι η δεύτερη μετά την Κύπρο που αντιμετωπίζει αυτό το σοβαρό πρόβλημα της μετανάστευσης, θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστική βοήθεια. Γι’ αυτό ήταν σημαντικό, κι όπως ανέφερα προηγουμένως στην εισαγωγική μου παρέμβαση, να υπήρχαν σήμερα συμπεράσματα σε σχέση με τη μετανάστευση, ειδικότερα την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης. Δυστυχώς, επαναλαμβάνω, δεν κατέστη εφικτό.
Ερώτηση: Το Σχέδιο Δράσης συνδέεται και με τη συζήτηση για την Τουρκία και το μεταναστευτικό;
Απάντηση: Σίγουρα. Αγγίζει και το θέμα της συμμόρφωσης της Τουρκίας μέσα στο πλαίσιο των υποχρεώσεών της, που απορρέουν και από τη Συμφωνία του 2016.
Ερώτηση: Μέχρι στιγμής, υπάρχει μια εικόνα από τους Ευρωπαίους ηγέτες που ήδη έχουν επικοινωνήσει με τον Πρόεδρο Ερντογάν, ότι ενδεχομένως να υπάρχει μια διαφορετική προσέγγιση του ιδίου που αφορά βέβαια και το Κυπριακό;
Απάντηση: Όπως μου έχουν μεταφέρει, βλέπουν ένα παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο όμως θέλουμε να δούμε να μετουσιώνεται σε επανέναρξη των συνομιλιών. Υπάρχει η ετοιμότητα για ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων που περνά μέσα από την επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών όσον αφορά το Κυπριακό.
Ερώτηση: Και οι παράνομες κατοικίες στη Δερύνεια, κ. Πρόεδρε, που ήδη ο Πρόεδρος Ερντογάν προχώρησε με αυτή την εξαγγελία και με τις ευλογίες του κατοχικού ηγέτη, φαίνεται ότι πλέον δεν θα σταματήσουν.
Απάντηση: Αντιλαμβάνεστε ότι η υλοποίηση αυτής της απόφασης θα δυσχεράνει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Το έχω αναφέρει και στην Κύπρο, ότι μόνο μέσα από τη λύση του Κυπριακού θα μπορούν να αποφευχθούν περαιτέρω τετελεσμένα. Η πάροδος του χρόνου δημιουργεί περισσότερα εμπόδια, μέσω της ύπαρξης και της δημιουργίας περαιτέρω τετελεσμένων και μας απομακρύνει ακόμη περισσότερο από τον στόχο. Γι’ αυτό επιμένουμε, από την πρώτη στιγμή, στη βάση ενός σχεδιασμού, να εργαζόμαστε για την έναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά.
Ερώτηση: Σχετικά με την κλιματική αλλαγή για την επόμενη COP που θα πραγματοποιηθεί στο Άμπου Ντάμπι σε λίγους μήνες. Συζητήσατε κάποια ευρωπαϊκή ατζέντα σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τι περιμένουμε από αυτή τη σημαντική συνάντηση στα Αραβικά Εμιράτα;
Απάντηση:
Το θέμα δεν συζητήθηκε, δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά πράγματι, είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, ένα θέμα που πρέπει να εργαστούμε μαζί συλλογικά, προκειμένου να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις.
Ερώτηση: Για τη μετανάστευση, δεν συμφωνήθηκε και έπρεπε να επανέλθουν σε δήλωση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πιστεύετε ότι αυτό θα μπορούσε να καταστήσει την Πολωνία και την Ουγγαρία ακόμη πιο απομονωμένες όσον αφορά τη μετανάστευση και ενδεχομένως να καταστήσει πιο δύσκολη στο μέλλον την τελική συμφωνία για τη μετανάστευση;
Απάντηση: Δεν είμαστε εδώ για να απομονώσουμε κανένα κράτος μέλος. Το κύριο μήνυμά μου είναι ότι πρέπει να συνεργαστούμε. Αυτό που είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου, είναι ότι το γεγονός ότι σήμερα δεν έχουμε συμπεράσματα για τη μετανάστευση δεν σημαίνει ότι δεν ισχύει αυτό που συμφωνήθηκε σε επίπεδο Υπουργού Δικαιοσύνης και Εσωτερικών στο Λουξεμβούργο πρόσφατα. Η απόφαση υπάρχει και θα την εφαρμόσουμε. Και στην πραγματικότητα, δεν θέλω να μιλήσω εξ ονόματος της Πολωνίας ή της Ουγγαρίας, αλλά η αντίρρησή τους δεν αφορούσε κυρίως το αποτέλεσμα ή το αποτέλεσμα των συζητήσεων στο Λουξεμβούργο. Αφορούσε κυρίως τη διαδικασία που ακολούθησε. Ευχαριστώ.
