της Άννας Κωνσταντινίδου*
“Το των Ελλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι των της παιδεύσεως της ημετέρας ή των της κοινής φύσεως μετέχοντας”.
(Ισοκράτης)
Το συγκεκριμένο άρθρο είναι αντιδημοφιλές, καθώς ενδεχομένως κάποιοι να το εκλάβουν ως κείμενο που εν πολλοίς “κλείνει το μάτι” στο ρατσισμό. Ωστόσο, αυτοί που έχουν μελετήσει Κοινωνική Ανθρωπολογία είτε σε επιστημονικό επίπεδο είτε επειδή ενδιαφέρονται να μάθουν για την εξέλιξη του μεταναστευτικού φαινομένου τη σύγχρονη εποχή και ειδικά μετά το 1990 και κυρίως μετά το 2015, θα το κατανοήσουν πλήρως.
Για την Ελλάδα, για τον Ελληνισμό, ο Γιάννης Αντετοκούμπο και τα αδέλφια του είναι όσα ακριβώς ο Ισοκράτης αναφέρει στο β’ σκέλος του αποφθέγματός του… και ακόμα περισσότερα. Ο Γιάννης, ο Κώστας, ο Θανάσης είναι πολύ πιο Έλληνες από τους ίδιους τους εξ αίματος Έλληνες. Και ευχαριστούμε αυτά τα παιδιά, που παρά το γεγονός, ότι η Ελληνική Πολιτεία δεν τα φέρθηκε σωστά, εντούτοις η συγκεκριμένη οικογένεια έχει υψηλό το ελληνικό φρόνημα, επενδύοντας οικονομικά στην Ελλάδα, βοηθώντας με όποιο τρόπο μπορούν την Ελλάδα.
Ο Γιάννης και η οικογένειά του, ωστόσο, είναι το τέλειο παράδειγμα των μεταναστών; Η Ελλάδα από την στιγμή που άνοιξαν τα σύνορα με τις πρώην κομμουνιστικές χώρες των Βαλκανίων και από την στιγμή που οικονομικοί μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη άρχισαν να κατακλύζουν τις (καπιταλιστικές) ευρωπαϊκές κοινωνίες και εν προκειμένω την ίδια, η εγκληματικότητα (κάθε είδους) ανέβηκε στο κατακόρυφο. Για να μην γράψουμε από το 2015 και μετά με τους μετανάστες από συγκεκριμένα μουσουλμανικά περιβάλλοντα.
Ωστόσο, οφείλουμε να αναφέρουμε με τον πλέον εμφατικό τρόπο, ότι οι μετανάστες που συνέρρευσαν στην Ελλάδα μετά την αποαποικιοποίηση των κρατών της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής (κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 στην Ελλάδα, μετά και από τις διακρατικές συμφωνίες με τις εν λόγω χώρες) όχι μόνο ήταν άνθρωποι, οι οποίοι έφεραν ήθος και σεβασμό απέναντι στη χώρα που τους φιλοξενούσε, συγχρόνως δε, συνέβαλαν με την εργατικότητά τους στην οικονομία του τόπου μας.
Ωστόσο, γιατί από το 1990 και μετά, η πλειοψηφία των μεταναστευτικών ομάδων στο ελλαδικό χώρο, δημιουργούν με την στάση και τη συμπεριφορά τους προβλήματα στη χώρα μας και εν γένει στα ευρωπαϊκά περιβάλλοντα;
Πόσες φορές, άραγε, και κυρίως οι κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, δεν έλεγαν -και συνεχίζουν να λένε – ότι οι Αφρικανοί είναι καλοί άνθρωποι; Γιατί, οι μετανάστες από την Αφρική και από συγκεκριμένες χώρες του μουσουλμανικού κόσμου στέκονται με σεβασμό απέναντι στη χώρα που τους φιλοξενεί, εν αντιθέσει ακόμα και από πληθυσμιακές ομάδες που ζώντας λχ. στη Σοβιετία έχουν επιδείξει αλγεινή συμπεριφορά όλες αυτές τις δεκαετίες, στην Ελλάδα;
Αρχικά, και εμφατικά να γράψουμε, ότι το φαινόμενο του ρατσισμού είναι πολυσύνθετο και πολυδιάστατο και έχει να κάνει με ένα σύμπλεγμα παραγόντων, κάποιοι εκ των οποίων είναι: α. το κοινωνικό και το οικονομικό υπόβαθρο του κράτους -υποδοχέα, β. τη χρονική περίοδο κατά την οποία πραγματοποιείται η έλευση μεταναστών, σε ποια οικονομική, κοινωνική κατάσταση βρίσκεται η χώρα, γ. στο πολιτισμικό και πολιτιστικό επίπεδο τόσο της χώρας εγκατάστασης του μεταναστευτικού πληθυσμού, όσο και στο πολιτιστικό και πολιτισμικό επίπεδο του ίδιου του μετανάστη, δ. στο υπόβαθρο της τοπικής κοινωνίας που εντάσσεται ο μετανάστης, καθώς αλλιώς εγκλιματίζεται στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλιώς στις κλειστές κοινωνίες, πολύ διαφορετικά, στις νησιωτικές λχ. από ό,τι στις ηπειρωτικές περιοχές κτλ κτλ
Ωστόσο, για το πώς ένας μετανάστης θα εγκλιματιστεί σε μία κοινωνία, και μιλάμε για τον οικονομικό μετανάστη που αναζητά μία καλύτερη ζωή για τον ίδιο και την οικογένειά του, ξεκινά και καταλήγει από τη χώρα προέλευσής του.Πώς δηλαδή,η χώρα αυτή αντιλαμβάνεται σε κοινωνικό, πολιτικό, ακόμα και ιστορικό επίπεδο τη χώρα εγκατάστασης των μεταναστευτικών ομάδων της. Αν εξαιρέσουμε ή βάλουμε στην άκρη, ότι ο αλβανικός πληθυσμός ή οι ομάδες που ήρθαν από τη Σοβιετία, λόγω του ό,τι ζούσαν σε ένα ανελεύθερο περιβάλλον, που εκ των πραγμάτων (κι αφήνοντας επίσης στην άκρη το πολιτιστικό υπόβαθρο των εν λόγω κοινωνιών) κάνει τους “ανθρώπους, θηρία”, έχοντας οι Έλληνες μία τεράστια ιστορική Διασπορά που σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα, όπως στη Βόρεια Ήπειρο έχουμε και νομικά αναγνωρισμένη μειονότητα, οι Αλβανοί, αλλά και λχ οι Ουζμπέκοι και οι Γεωργιανοί έφεραν και φέρουν “ιστορική εχθρότητα” με τον Ελληνισμό. Οπότε, οι πληθυσμιακές αυτές ομάδες, στην πλειοψηφία των μελών τους κάθε άλλο παρά προσπάθησαν ή επιδίωξαν να ζήσουν ήρεμα στη χώρα υποδοχής, την Ελλάδα.
Επίσης, πώς λχ ο Σύριος μετανάστης εγκλιματίζεται πιο εύκολα σε ένα δυτικό περιβάλλον και εν προκειμένω στην Ελλάδα, από ό,τι από έναν Πακιστανό ή Αφγανό; Η διαφοροποίηση αυτή έγκειται σε ένα σύμπλεγμα παραγόντων, με προεξάρχον αυτό που αναφέραμε ανωτέρω το πολιτισμικό και οικονομικό υπόβαθρο της χώρας προέλευσης του μετανάστη (η ίδια προσέγγιση που κάναμε για τους μετανάστες ισχύει για τους πρόσφυγες), οι διπλωματικές σχέσεις που είχε και έχει αναπτύξει το κράτος αυτό με την υπόλοιπη Διεθνή Κοινότητα, συγχρόνως ακόμα ένας πολύ βασικός παράγοντας είναι αν η κοινωνία αυτή σε κάποια στιγμή της Ιστορίας της είχε τεθεί σε καθεστώς δυτικού προστατευτισμού, οπότε έχει αφομοιώσει στο πολιτισμικό υπόβαθρό της τις ευρωπαϊκές προσλαμβανουσες. Στο ίδιο πλαίσιο, ποιος ήταν ο δυτικός αποικιοκράτης (γιατί σε διαφορετικό πλαίσιο διοικούσαν τις αποικίες και τα προτεκτοράτα τους οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι από τους Βρετανούς και τους Γάλλους). Ταυτόχρονα δε, σημαντικό στοιχείο είναι τα γνωρίσματα στα οποία είχε δομήσει η χώρα προέλευσης του μετανάστη ή πρόσφυγα το πολιτειακό περιβάλλον της, αν δηλαδή το άτομο αυτό προέρχεται από ένα κράτος ακραιφνώς εθνικό ή από μία Πολιτεία που συνείχε τον πληθυσμό της σε στοιχεία κοινωνισμού, όπως είναι πχ η κοινωνική τάξη, το θρησκευτικό δόγμα… η επίδραση που φέρει η διάσταση της θρησκείας στα περιβάλλοντα αυτά.
Για τον Γιάννη και την οικογένειά του ως Έλληνες είμαστε περήφανοι και τυχεροί που τους έχουμε. Οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές, ούτε θα μπορούσαν να είναι, έχοντας μία τεράστια Ομογένεια στα μήκη και τα πλάτη της γης. Ωστόσο, η οποιαδήποτε χώρα που δέχεται και φιλοξενεί ξένο πληθυσμό, αυτό που θέλει είναι σεβασμό και αίσθημα ευγνωμοσύνης για ό,τι παρέχει στον οποιοδήποτε θα ζητήσει την φιλοξενία της, είτε μετανάστη, είτε πρόσφυγα, είτε ακόμα και τουρίστα.
Γιατί η Ελλάδα, έχοντας μετανάστες από τις αφρικανικές χώρες και από συγκεκριμένα περιβάλλοντα της Μέσης Ανατολής τις δεκαετίες του 1970-1980, είχε ανοιχτά τα παράθυρα και τις πόρτες της… Μετά το χάος…
*Δρ Άννα Κωνσταντινίδου: Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Διδάσκουσα στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σχέσεων Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Επιστημονική Συνεργάτιδα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Θεσμοθετημένο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας), εξωτερική διαλέκτρια στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ), Συνεργάτιδα του Canadian Hellenic Congress
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
