Συνέντευξη Speak News, 26/5/2020
Στράτος Στυλιανίδης, Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης ΑΠΘ
Κύριε Στυλιανίδη, Είστε ένας νέος άνθρωπος στην ομάδα που διοικεί το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας με πέραν των 80.000 φοιτητών. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να επιδιώξετε την εκλογή σας στην Πρυτανεία σε μια περίοδο που το Πανεπιστήμιο είχε να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα όπως η διακίνηση ναρκωτικών, η ασφάλεια των φοιτητών κλπ. Ποιο είναι το όραμα σας για το ΑΠΘ;
Η ανάληψη της θέσης του Αντιπρύτανη Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, συνδέεται άρρηκτα με την ευθύνη, αλλά και το μεγάλο στοίχημα της ανάδειξης και της μεγέθυνσης του ερευνητικού πλούτου της χώρας. Στόχος της διεκδίκησής μου αυτής ήταν να συνδράμω προκειμένου να αλλάξει η νοοτροπία και η πρακτική της διοίκησης του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της Ελλάδας. Και ξεκάθαρα, η χάραξη της πορείας μου στη θητεία αυτή στηρίζεται στους ανθρώπους του ΑΠΘ και στις ιδέες τους. Μόνο μαζί μπορούμε να υλοποιήσουμε το όραμά μου, που αν θέλετε είναι και ένα κοινό όραμα. Να γίνει το πανεπιστήμιό μας φωτεινό παράδειγμα τολμηρών αποφάσεων στον τομέα της Έρευνας και της Ανάπτυξης.
Ως νέα Διοίκηση του ΑΠΘ βρεθήκατε κι εσείς αντιμέτωποι με την πανδημία του COVID-19 που οδήγησε στο «κλείσιμο» και επέβαλλε σε όλους τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα με τη διδασκαλία εξ αποστάσεως. Πόσο προετοιμασμένο ήταν το ΑΠΘ να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις; Ποια ήταν τα σημαντικότερα προβλήματα που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε;
Είναι γενική η διαπίστωση παγκοσμίως πως κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει μια πανδημία όπως αυτή του COVID-19. Σημειώστε πως ακόμη και την ώρα που συζητάμε ο αριθμός των θυμάτων σε δεκάδες χώρες συνεχίζει να αυξάνεται, ενώ η οικονομία κλυδωνίζεται. Παγκόσμια επιστημονικά κέντρα ερευνούν το πως θα αντιμετωπίσουν την πανδημία, πως θα τη σταματήσουν, πως θα απλώσουν τείχη προστασίας. Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα των συνταρακτικών δεδομένων ωστόσο, το ΑΠΘ δεν σήκωσε τα χέρια ψηλά. Οργανωμένα, μεθοδικά πρόταξε αυτό που έχει: την επιστήμη, την έρευνα, τη συλλογικότητα, τη μεθοδικότητα και πάνω όλα την ευθύνη που έχει ως δημόσιο πανεπιστήμιο να προσφέρει. Μεριμνήσαμε σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, ώστε πρώτα από όλα να διασφαλίσουμε τη δημόσια υγεία και ασφάλεια.
Το πανεπιστήμιο μας έκανε πράξη το εξής διπλό ζητούμενο: αφενός δεν διακόπηκε η εκπαιδευτική διαδικασία, αφετέρου η ουσιαστική συμμετοχή του ΑΠΘ εντός κι εκτός συνόρων αποδεικνύει το ότι η προσπάθεια των ερευνητών μας συνεχίζεται με ακόμη μεγαλύτερη ζέση. Το ΑΠΘ συμμετέχει ερευνητικά σε δεκάδες επιστημονικές ομάδες με ευρύτατο πεδίο κάλυψης για την αντιμετώπισης της πανδημίας, των επιπτώσεων της, σε διευρυμένα πεδία της επιστήμης.
Σήμερα, τρεις μήνες μετά τα πρώτα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση σχετικά με την εκπαίδευση, ποιος είναι ο απολογισμός σας για την λειτουργία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στο ΑΠΘ, και πως ανταποκρίθηκε η φοιτητική κοινότητα; Η εξ αποστάσεως αξιολόγηση, έχει την ίδια προοπτική για επιτυχία;
Χιλιάδες επιστημονικές ώρες διδασκαλίας έγιναν πράξη στο ΑΠΘ με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Οι συνάδελφοι Καθηγήτριες και Καθηγητές δεν άφησαν ώρα να χαθεί. Μέσα σε μια πρωτόγνωρη συνθήκη, την ίδια ώρα οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μας συμμετείχαν με τον ίδιο γνώμονα. Η τεχνολογία μας παρείχε τα εργαλεία για να προχωρήσει προσωρινά η εκπαιδευτική διαδικασία. Έτσι η γνώση, η έρευνα στο ΑΠΘ δεν σταμάτησε μπροστά στο lockdown. Σας επισημαίνω πως ήδη τρέχει η υλοποίηση της απόφασης της Συγκλήτου για τη διεξαγωγή των εξετάσεων του εαρινού εξαμήνου με την εξ αποστάσεως μέθοδο, με σύμμαχο την τεχνολογία, προκειμένου να διασφαλίσουμε τη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Κι αξίζει να σημειώσουμε πως η εν λόγω απόφαση αφορά μονάχα αυτήν την περίοδο και επ’ ουδενί δεν θα μπορούσε να αντικαταστήσει τη ζωντάνια του αμφιθεάτρου, των αιθουσών του πανεπιστημίου μας. Βέβαια, αυτό αποδεικνύει παράλληλα και την εμπιστοσύνη που οφείλουμε να δείξουμε όλοι μας στα νέα παιδιά. Άλλωστε αυτή η θέση ευθύνης που πήρε η ελληνική κοινωνία στη διάρκεια του «Μένουμε σπίτι», απέδειξε πως όλοι μαζί μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Είδαμε ότι το ερευνητικό έργο του ΑΠΘ δεν σταμάτησε, αντιθέτως υπήρξαν και σημαντικές παρεμβάσεις του ΑΠΘ σε ότι αφορά την πανδημία και την πόλη της Θεσσαλονίκης. Μιλήστε μας γι’ αυτή τη συμβολή του ΑΠΘ στην μάχη της πανδημίας.
Αυτονόητα, η μεγαλύτερη συνεισφορά του ΑΠΘ στην αντιμετώπιση της πανδημίας προσδιορίζεται στο κομμάτι που αφορά τις σχολές και τα τμήματα Υγείας αλλά και τα τμήματα των Θετικών Επιστημών, Μηχανικών και της Πληροφορικής. Από την πρώτη στιγμή οι επιστήμονες μας μπήκαν στη μάχη, ξεπέρασαν τα όρια τους, έδωσαν και συνεχίζουν να δίνουν «διαπιστευτήρια» σε αυτό τον «άγνωστο πόλεμο». Επίσης, το Πανεπιστημιακό μας Νοσοκομείο το ΑΧΕΠΑ, ως νοσοκομείο αναφοράς της χώρας, και μάλιστα το πρώτο που αντιμετώπισε με επιτυχία κρούσμα του νέου ιού. Η έρευνα όμως δεν σταματά. Είδαμε αποτελέσματα προσπαθειών μας που κάνουν το γύρο του κόσμου και σε άλλες επιστημονικές περιοχές. Επίσης, εσχάτως, το ΑΠΘ με έξι διευρυμένες επιστημονικές του ομάδες σε συνεργασία με την ΕΥΑΘ, διερευνούν τη σχέση των λυμάτων στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης με τον ιό. Ταυτόχρονα, όμως, θα μπορούσα να πω ότι το ΑΠΘ ως δημόσιο πανεπιστήμιο … επιστρέφει τη γνώση για το καλό της κοινωνίας.
Τι σχεδιασμοί γίνονται για την επόμενη ακαδημαϊκή περίοδο; Θα επιστρέψουν οι φοιτητές στα αμφιθέατρα, θα συνεχιστεί η εξ αποστάσεως διδασκαλία, ή θα υπάρχει ένας συνδυασμός και των δύο;
Ο αγώνας που κάνουμε στο ΑΠΘ είναι την επόμενη ακαδημαϊκή περίοδο να μας συναντήσει η κανονικότητα. Η ζωντάνια, η πολυφωνία, η δίψα για μάθηση να είναι ξανά μόνιμοι κάτοικοι της πανεπιστημιούπολής μας. Να επιστρέψουν όλοι στα αμφιθέατρα με ασφάλεια. Να κρατήσουμε τις όποιες θετικές εμπειρίες από τη δοκιμασία που περνάμε και να προχωρήσουμε μπροστά. Η εξ αποστάσεως διδασκαλία και κατ’ επέκταση η εξέταση απαιτήθηκαν λόγω της έκτακτης συνθήκης της πανδημίας με γνώμονα πάντα τη δημόσια ασφάλεια και υγεία. Και μόνο.
Κύριε Στυλιανίδη, παρακολουθείτε τις πρωτοβουλίες που λαμβάνουν χώρα στην Κύπρο σε σχέση με την Έρευνα και την Καινοτομία; Πρόσφατα μάλιστα καταρτίστηκε από το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Έρευνας και Καινοτομίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του COVID-19. Ποια είναι η γνώμη σας;
Βεβαίως και παρακολουθώ και αναγνωρίζω μία πολύ εντατική προσπάθεια που επιτελείται από τους αρμόδιους θεσμούς ώστε να ξεκινήσουν οι μηχανές της ανάπτυξης και της παραγωγής έρευνας και καινοτομίας στην Κύπρο. Όχι μόνο με αφορμή την πανδημία COVID-19, αλλά συνολικά. Από την ανάπτυξη και στελέχωση των απαραίτητων δομών που χρειάζονται για να υποστηρίξουν τον ερευνητικό ιστό της χώρας, μέχρι την ανακοίνωση στοχευμένων πολιτικών για την ενίσχυση του οικοσυστήματος καινοτομίας. Κατά τη γνώμη μου, η επιτυχία θα κριθεί από τη συνέπεια που θα δείξει η πολιτεία στην υλοποίηση όλου αυτού του σχεδιασμού. Αλλά και από τη διεύρυνση του οικοσυστήματος της χώρας και δικτύωση με πολλά καταξιωμένα ιδρύματα του εξωτερικού. Το ΑΠΘ ήταν και παραμένει κοντά. Πρόσφατα μάλιστα μία νεοφυής επιχείρηση βαθιάς τεχνολογίας που γεννήθηκε μέσα στους κόλπους του ΑΠΘ εγκαταστάθηκε στην Κύπρο – ένα παράδειγμα μεταφοράς τεχνολογίας.
Ένα άλλο επίκαιρο ζήτημα στην Κύπρο είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημόσιου Τομέα. Πόσο μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο στα πανεπιστήμια και στους ερευνητικούς φορείς της χώρας κατά τη γνώμη σας;
Η ανάπτυξη ενός δυναμικού ψηφιακού συστήματος διακυβέρνησης θα έχει πολλαπλά οφέλη για την κυπριακή οικονομία και κοινωνία. Είναι πολύ ενθαρρυντική η επένδυση σε αυτή την προτεραιότητα, γιατί πραγματικά μπορεί να αλλάξει τη ζωή των πολιτών. Δείτε μόνο πόσα άλματα έγιναν σε αυτόν τον τομέα στην Ελλάδα το τελευταίο τρίμηνο από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με αφορμή τις ανάγκες που προέκυψαν από την έξαρση της πανδημίας και το καθολικό lockdown.
Όσον αφορά στα πανεπιστήμια, σαφώς και πρέπει να υπερνικήσουν τα εμπόδια της γραφειοκρατίας. Οι διαδικασίες διαχείρισης των ερευνητικών έργων πρέπει να είναι τάχιστες. Η έρευνα δεν μπορεί να περιμένει. Αυτό είναι και το δόγμα που ακολουθώ στην Αντιπρυτανεία. Και το ανθρώπινο δυναμικό που εργάζεται στις Επιτροπές Ερευνών των πανεπιστημίων πρέπει να αξιοποιείται παραγωγικά, με πιο δυναμικά αντικείμενα εργασίας από μία χρονοβόρα διεκπεραίωση εγγράφων. Μπορείτε να φανταστείτε λοιπόν, τις ωφέλειες του ψηφιακού μετασχηματισμού στο ΑΠΘ. Σε ένα ίδρυμα που διαχειρίζεται 1.500 ενεργά έργα το χρόνο, με εισροές σχεδόν 60 εκατ. ευρώ το περασμένο έτος, και συνεργασίες με περισσότερους από 1.000 διεθνείς εταίρους και 7.000 εξωτερικούς συνεργάτες την τελευταία πενταετία.
