Πανελλήνιες, Πολυνομοσχέδιο για την Παιδεία
Η επιδημία του COVID 19 αποτέλεσε για όλους μία τεράστια ανατροπή της καθημερινότητας. Για τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, αλλά και όσους δραστηριοποιούνται στον τομέα της παιδείας, η περίοδος του εγκλεισμού και της απαγόρευσης λειτουργίας σχολείων και φροντιστηρίων προκάλεσε ακόμα περισσότερες αλλαγές, καθώς έφερε νέα δεδομένα στη διεξαγωγή των Πανελλήνιων εξετάσεων.
Παράλληλα, περίπου την ίδια περίοδο, ψηφίστηκε το νέο νομοσχέδιο για την Παιδεία, το οποίο προβλέπει αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες- από το Νηπιαγωγείο έως το Λύκειο.
Σε αυτό το μεγάλο ρεπορτάζ για την εκπαίδευση, ζητήσαμε από τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, κύριο Αλέξανδρο Κόπτση, ειδικούς από τον χώρο της παιδείας, καθηγητές και μαθητές να μας παρουσιάσουν τη δική τους οπτική γύρω από το “καυτό” θέμα των Πανελληνίων και τις μεταρρυθμίσεις που φέρει το νέο νομοσχέδιο.
Αλέξανδρος Κόπτσης- Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης στην Κεντρική Μακεδονία
“Βρίσκομαι 36 χρόνια στην εκπαίδευση και θεωρώ ότι οι αλλαγές γίνονται με πολύ αργά βήματα εδώ και δεκαετίες. Πιστεύω ότι είναι μία πρώτης τάξης ευκαιρία- με δεδομένο ότι τώρα υπάρχει μία πολύ αποφασιστική υπουργός- να γίνουν κάποιες τομές στην εκπαίδευση”, σχολιάζει ο κύριος Κόπτσης σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις που εισάγει το νέο νομοσχέδιο για την παιδεία. Όσον αφορά τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί, ο ίδιος πιστεύει πως “η εκπαίδευση θέλει αλλαγές, έχει ανάγκη από παρεμβάσεις ουσίας, που πολλές φορές μπορεί να προβληματίζουν. Άλλωστε, καθετί καινούριο- όσο θετικό κι αν είναι- δεν μπορεί να υιοθετηθεί από την αρχή χωρίς διαφωνίες- πάντα υπάρχει η αντίδραση απέναντι στο νέο”.
Ποιες είναι, όμως, σύμφωνα με τον κύριο Κόπτση οι πιο σημαντικές αλλαγές που επιφέρει το πολυνομοσχέδιο;
“Γίνονται τομές σε όλους τους χώρους. Από το Νηπιαγωγείο ακόμη, όπου εισάγεται η ξένη γλώσσα. Αξίζει να διευκρινιστεί, ωστόσο, ότι δεν εισάγεται η διδασκαλία ξένης γλώσσας, αλλά η πρώτη επαφή με αυτήν. Υπάρχουν πολλές έρευνες που αποδεικνύουν ότι όταν έρχεσαι σε επαφή με μία δεύτερη/ξένη γλώσσα λειτουργεί βοηθητικά και στην πρώτη/ μητρική γλώσσα”, εξηγεί.
“Μία άλλη τομή νομίζω ότι είναι ο χωρισμός των τμημάτων στο Δημοτικό Σχολείο με το όριο των 25 ατόμων”, συνεχίζει. “Υπάρχουν αυτή τη στιγμή τμήματα που λειτουργούν με 10 και 15 μαθητές. Με μία πρώτη στατιστική ανάλυση που κάναμε στη Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μόνο με μία μείωση των πολύ μικρών τμημάτων, π.χ. με 10 ή 8 παιδιά, θα μπορούσαμε να εξοικονομήσουμε 1.000 εκπαιδευτικούς, περίπου. Άρα, το θεωρώ πολύ θετικό το ότι μπορεί να αυξηθεί ο αριθμός των μαθητών, ώστε να μη δημιουργούνται πάρα πολλά τμήματα και να χρησιμοποιούνται επιπλέον καθηγητές και δάσκαλοι”.
Ο κύριος Κόπτσης αναφέρεται, επίσης, στην αλλαγή από τέσσερις σε τρεις κατευθύνσεις στο Λύκειο: “Οι τέσσερις κατευθύνσεις δημιουργούσαν πολύ μεγάλο πρόβλημα, γιατί για παράδειγμα, υπήρχαν παραμεθόριες περιοχές με 2 ή 3 παιδιά, που λόγω μεγάλης απόστασης από το κέντρο, αναγκαζόμασταν να μετακινήσουμε καθηγητές. Ήταν απίστευτος ο αριθμός των ολιγομελών τμημάτων που δημιουργούσαν οι τέσσερις κατευθύνσεις, ενώ σήμερα με τις τρεις εξοικονομείται διδακτικό προσωπικό και μειώνονται τα υπερβολικά ολιγομελή τμήματα”.
“Ένα άλλο εξαιρετικό μέτρο αφορά τα πρότυπα σχολεία, όπου η εισαγωγή γίνεται με εξετάσεις”, συνεχίζει ο κύριος Κόπτσης. “Μέσα από αυτά τα σχολεία μπορεί να μπει η μαγιά για την αριστεία. Δημιουργούνται 4 τέτοια σχολεία αυτήν τη στιγμή στην Κεντρική Μακεδονία, 2 Γυμνάσια και 2 Λύκεια, συν τα πειραματικά, στα οποία η εισαγωγή γίνεται με κλήρωση. Αυτά βοηθούν στο να εισάγονται καινοτομίες στην εκπαίδευση”.
Για τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, εξαιρετικά σημαντικός είναι και ο ρόλος της αξιολόγησης: “Η αξιολόγηση είναι κάτι που όλες οι κυβερνήσεις, όλες οι πολιτικές ηγεσίες και όλοι οι συνδικαλιστικοί φορείς αποδέχονται, αλλά δεν την εφαρμόζουν. Κατά την προσωπική μου άποψη, δεν είναι δυνατό να μην αξιολογείται το έργο εκάστου. Έχουμε, λοιπόν, την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, η οποία αξιολογείται από την ίδια τη σχολική μονάδα, από το σύλλογο διδασκόντων και από εξωτερικούς φορείς, ώστε να διαπιστωθεί εάν έχει μειώσει τα αρνητικά της στοιχεία κι αν έχει αναβαθμιστεί η λειτουργία της”. Προσθέτει, επίσης, ότι “στο εγγύς μέλλον θα ενταχθεί και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, η οποία δε θα λειτουργεί τιμωρητικά, αλλά ανατροφοδοτικά”. “Αν μέσα από αντικειμενικά κριτήρια, ένας εκπαιδευτικός υπολείπεται, θα πρέπει να παρεμβαίνει το κράτος ώστε να τον ενισχύσει προς όφελος των μαθητών”, διευκρινίζει ο κύριος Κόπτσης.
Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στην εκπαίδευση και η διοργάνωση των Πανελληνίων εξετάσεων
“Φέτος ήταν μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά. Δημιουργήσαμε περίπου 95.000 ψηφιακές τάξεις, συμμετείχαν 200.000 μαθητές και 25.000 εκπαιδευτικοί- κάναμε πραγματικά γιγάντιο αγώνα και πέρασε το μήνυμα. Για να ανοίξουν τα Σχολεία με ασφάλεια και τις προβλεπόμενες αποστάσεις, ήρθαμε σε επικοινωνία με το Υπουργείο για να εξασφαλίζουμε αντισηπτικά και μάσκες, συνεργαστήκαμε με τους Δήμους, ώστε να παρακολουθούμε ένα ένα τα σχολεία πώς λειτουργούν και να μην παρουσιαστεί κάποιο κρούσμα. Προκειμένου να κάνουμε τις Πανελλήνιες με τελείως διαφορετικό τρόπο, αυξήθηκαν τα εξεταστικά κέντρα, αλλά και οι επιτηρητές. Ήταν μεγάλο το στοίχημα- θεωρώ ότι ανταποκριθήκαμε πολύ καλά, καθώς δεν είχαμε ούτε ένα κρούσμα και λειτούργησαν όλα τα σχολεία με υψηλό ποσοστό συμμετοχής”, εξηγεί και προσθέτει:
“Εκτός από το λειτουργικό, δώσαμε βαρύτητα και στο εκπαιδευτικό κομμάτι, επιπλέον. Καθιερώσαμε μία εβδομαδιαία, διαδικτυακή επικοινωνία με εκπαιδευτικούς, όπου απαντούσαμε άμεσα στα ερωτήματά τους. Πραγματοποιήσαμε διαδικτυακές ενημερώσεις και διοργανώσαμε διαδικτυακό μαθητικό συνέδριο πρώτη φορά πανελληνίως. Θεωρώ ότι κάναμε αξιόλογη δουλειά- αυτό θα το κρίνει, βέβαια, ο κόσμος”, καταλήγει ο κύριος Κόπτσης.
Γιάννης Βαφειαδάκης- Πρόεδρος Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (Ο.Ε.Φ.Ε.)
Πανδημία και λειτουργία φροντιστηρίων
Η πρωτοφανής πανδημία δημιούργησε ειδικές συνθήκες στην ζωή όλων μας, την εργασία μας και βέβαια την λειτουργία των σχολείων και των φροντιστηρίων. Ποιος θα μπορούσε να περιμένει ότι μετά τις 10 Μαρτίου οι μαθητές δεν θα μπορούσαν να πάνε στο σχολείο επί μήνες; Σ΄αυτές τις έκτακτες συνθήκες οι Φροντιστές όλης της χώρας λάβαμε με μεγάλη ταχύτητα έκτακτα μέτρα, αξιοποιήσαμε στο έπακρο την τηλεκπαίδευση και καταφέραμε να σταθούμε όρθιοι, πάντα κοντά στους μαθητές μας, καλύπτοντας τα κενά τους, δίνοντας καθημερινή μάχη, κρατώντας όρθιο ουσιαστικά το Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Πολυνομοσχέδιο για την παιδεία
Όσον αφορά το Νόμο που πέρασε πριν λίγες μέρες, τοποθετηθήκαμε θεσμικά ως Ομοσπονδία στην συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής .
Θεωρούμε ότι σ΄αυτόν υπάρχουν κάποια νέα στοιχεία που θα λειτουργήσουν θετικά. Αναφέρομαι για παράδειγμα στον ορισμό της βάσης του 10 που συμβάλλει στην αξιοκρατία, την επιβράβευση όσων εργάζονται και αναβαθμίζει τους τίτλους σπουδών. Αναφέρομαι στην πρόβλεψη του κόντρα μαθήματος στην Γ΄Λυκείου που αναπτύσσει γνώσεις και ενισχύει δεξιότητες. Είναι σημαντική επίσης η αύξηση των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων από το Γυμνάσιο που αυξάνει το μαθησιακό υπόβαθρο και εξοικειώνει τους μαθητές σε ένα εξεταστικό περιβάλλον που θα αντιμετώπιζαν έτσι κι αλλιώς. Σε θετική κατεύθυνση βρίσκεται και η πρόβλεψη Τράπεζας Θεμάτων, αφού διασφαλίζει ότι οι μαθητές όλης της χώρας έχουν ένα ελάχιστο επίπεδο γνώσεων ικανό για να προχωρήσουν.
Θα έπρεπε κατά την γνώμη μας όλα τα Θέματα να μπαίνουν από την Τράπεζα, ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή αντικειμενικότητα εξέτασης των μαθητών και να μειώνονται ακόμα περισσότερο οι διαφορετικές ταχύτητες στην κρίση των μαθητών από σχολείο σε σχολείο.
Ταυτόχρονα κάναμε σαφές ότι θεωρούμε άτολμες τις αλλαγές στο Εξεταστικό Σύστημα Εισαγωγής στα Α.Ε.Ι, στο οποίο δεν αλλάζουν και πολλά πράγματα στο Σύστημα που ίσχυε. Είναι σίγουρα θετική η επαναφορά των συντελεστών βαρύτητας στα εξεταζόμενα μαθήματα. Ωστόσο, βασική ένστασή μας είναι η έλλειψη διασφάλισης κινητικότητας ανάμεσα στα Πεδία με αποτέλεσμα οι μαθητές να έχουν λίγες επιλογές. Ήταν πολύ απλό να γίνει με την πρόβλεψη του κόντρα μαθήματος ως μάθημα που εξετάζεται και «ανοίγει την βεντάλια» των επιλογών.
Ο θεσμός των Πανελληνίων
Οι Πανελλήνιες είναι ο μοναδικός θεσμός στην χώρα αυτή που ποτέ δεν υπήρξαν ενστάσεις για τον αδιάβλητο χαρακτήρα του και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Κρατώντας αυτό σαν βάση μπορούμε και πρέπει να κάνουμε πιο ουσιαστικές και τολμηρές αλλαγές από όσες έγιναν.
Κατά την άποψή μας ο υποψήφιος για τα ΑΕΙ θα πρέπει να αξιολογείται περισσότερες φορές με εξετάσεις εθνικού επιπέδου, ώστε να μειώνεται και το άγχος των υποψηφίων. Για κανένα λόγο δεν πρέπει να προσμετρούνται οι προφορικοί βαθμοί στην πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευσης, μιας και υπάρχει κίνδυνος διαπλοκής καθηγητών- μαθητών. Η εμπειρία δείχνει ότι χρειάζεται σε όλες τις βαθμίδες, σε όλες τις τάξεις μία διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης μέσα από τεστ. Επίσης, όλα τα θέματα θα πρέπει να μπαίνουν από την Τράπεζα Θεμάτων, ώστε να μηδενίζεται ο κίνδυνος υποκειμενισμού στην επιλογή θεμάτων ανά σχολείο. Μαζί με τα παραπάνω τονίζω και πάλι ως θέμα που απορρέει και από την διεθνή εμπειρία και τις προκλήσεις της εποχής.
