Συνέντευξη στον Ανδρέα Γερμανό
«Έχω ακόμα 3,5 χρόνια θητείας μπροστά μου και πολλούς στόχους να πετύχω στην Ευρωβουλή»
Ο Ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ μιλάει στη SPEAKNEWS και τον Ανδρέα Γερμανό για τα αντανακλαστικά που επέδειξε η Ε.Ε. στην πανδημία, για τα μέτρα που πάρθηκαν και αυτά που μένει να παρθούν για την προστασία των ευπαθών ομάδων, για την ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της υγείας, αλλά και την πρόοδο που έχει συντελεστεί στη χώρα μας σε ότι τις συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία, και τονίζει ότι έχει ακόμη 3,5 χρόνια θητείας και πολλούς στόχους να πετύχει στην Ευρωβουλή.
Κύριε Κυμπουρόπουλε, Τι είναι αυτό που χρειάζεται να γίνει και δεν έγινε, σε εθνικό αλλά και πανευρωπαϊκό επίπεδο, για την προστασία και την στήριξη των ανθρώπων με αναπηρία από τον COVID.
Η κρίση που βιώνουμε με την πανδημία του COVID, δυστυχώς βρήκε το σύνολο των κοινωνιών απροετοίμαστες για να ανταπεξέλθουν στο σύνολο των απαιτήσεων που επιτάσσει μια τέτοια κρίση. Πρέπει, όμως, να παραδεχθούμε ταυτόχρονα ότι σε εθνικό επίπεδο αλλά και στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη εμφανίστηκαν γρήγορα αντανακλαστικά που επέτρεψαν την χωρίς διακρίσεις προστασία όλων μας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε σχέση με τα άτομα με αναπηρία και όχι μόνο, παρουσιάστηκε ένα μεγάλο κενό στην πρόληψη του ιού στα ιδρύματα και κέντρα αποκατάστασης αναπήρων, όπως και στα γηροκομεία. Δυστυχώς τέτοιοι χώροι, λόγω του μαζικού πληθυσμού τους και της χρόνιας παραμονής των ενοίκων σε αυτά, τους καθιστά ευάλωτους στον ιό, καθώς σε αυτά δεν μπορούν να ισχύσουν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Ο ίδιος φόβος ακόμα υπάρχει και στη χώρα μας. Οφείλουμε να αποφασίσουμε με ποιο τρόπο θα προστατεύσουμε αυτές τις ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες. Οφείλουμε να προωθήσουμε φιλόδοξες πολιτικές αποϊδρυματοποίησης των ατόμων με αναπηρία, οφείλουμε να λαμβάνουμε αποφάσεις για την πρόληψη του ιού με γνώμονα τις ειδικές ανάγκες που κάποιες πληθυσμιακές ομάδες έχουν, ώστε και να τις προστατεύσουμε, αλλά και να μην επιβαρύνουμε την ήδη δύσκολη καθημερινότητά τους. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να πω πως ορθά σαν χώρα αποφασίσαμε μετά το πρώτο lockdown να κλείσουμε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, εκτός αυτής της Ειδικής Αγωγής.
Ως ψυχίατρος, σίγουρα βλέπετε το αποτύπωμα που αφήνει η πανδημία στην ψυχική υγεία των ανθρώπων. Ποιες είναι οι μέριμνες που πρέπει να ληφθούν προς αυτή την κατεύθυνση;
Πολύ ορθά διαπιστώνεται ότι η μακροχρόνια παραμονή σε συνθήκες καραντίνας και κοινωνικής αποστασιοποίησης επιβαρύνει την ψυχική υγεία του πληθυσμού. Άμεσα δεν μπορούν να γίνουν δυστυχώς πάρα πολλές ενέργειες, καθώς προέχει η υγειονομική απαίτηση της εξάλειψης του ιού. Αν είναι κάτι που πρέπει να κάνουμε, είναι να θέσουμε στη διάθεση της επιτροπής των λοιμοξιολόγων και εμείς οι ψυχίατροι της υπηρεσίας μας, ώστε μαζί με άλλες ειδικότητες που ασχολούνται με τη ψυχική υγεία να πετύχουμε να μειώσουμε το αποτύπωμα που αφήνουν αυτά τα περιοριστικά μέτρα στην ψυχική υγεία του γενικού πληθυσμού. Οι συνθήκες είναι δύσκολες, θα πρέπει να βιώσουμε ακόμα πολλά στάδια αβεβαιότητας και αναμονής στα οποία θα πρέπει έστω και μακριά από τους φίλους μας και τις παρέες μας να αναζητήσουμε καθένας ξεχωριστά τα στηρίγματά του ώστε να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε την κρίση.
Ασκείται έντονη κριτική στην Ε.Ε. για την υπόθεση με τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Πως σχολιάζετε εσείς τους χειρισμούς της Ένωσης;
Όπως προανέφερα, η κρίση αυτή είναι πρωτόγνωρη. Ποιος θα περίμενε ότι θα μπορούσαν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οποιουδήποτε κράτους να μπορούν να χειριστούν ταυτόχρονα την υγειονομική κρίση με την περίθαλψη των ασθενών, την οικονομική με τη χρηματοδότηση των οικονομιών ώστε αυτές να μην καταρρεύσουν και να διατηρήσουν τη ρευστότητά τους, την κοινωνική με το να προστατευθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα να γίνει η μετάβαση στην τηλεργασία και την τηλεκπαίδευση, και την χρηματοδότηση της έρευνας για το εμβόλιο, την παραγωγή, διανομή σε ίσα μέρη, με διατήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων. Όποιος κατηγορεί την Ένωση παρά την διαχείριση τεσσάρων κρίσεων ταυτόχρονα δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την πρώτη στιγμή χρηματοδότησε τις φαρμακευτικές εταιρίες για την αναζήτηση θεραπειών κατά του κορονοϊού, την έρευνα για την παραγωγή εμβολίων για την πρόληψη του ιού και συνήψε συμβόλαια μαζί τους για την αγορά εμβολίων όταν αυτά παραχθούν και εγκριθούν. Δεσμεύτηκε επίσης πως θα κάνει τη διανομή αυτή των εμβολίων ισομερώς στα κράτη-μέλη, ταυτόχρονα και με το ίδιο κόστος, χωρίς επιβάρυνση των εθνικών τους προϋπολογισμών. Οι προκλήσεις που προκύπτουν είναι πραγματικά πρωτόγνωρες και αναπόφευκτα θα προκύψουν σφάλματα και καθυστερήσεις καθώς και οι ίδιες οι εταιρίες μπορεί να μην μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των υπολοίπων κρατών. Σε αυτούς που κατηγορούν την Ένωση θέτω το ερώτημα: Πόσα εμβόλια, σε τι τιμή και με τι διαδικασίες πιστεύουν ότι θα είχαμε προμηθευτεί ως Ελλάδα, αν αυτό το έργο δεν το είχαμε αναθέσει όλοι σαν κράτη-μέλη στην ΕΕ; Η αλήθεια είναι μία, με όσα σφάλματα και όσες τυχόν παραλείψεις έχει παρουσιάσει η ΕΕ, η κατάσταση είναι καλύτερη από ότι θα ήταν αν κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά είχε αποπειραθεί να πραγματοποιήσει τη διαδικασία του εμβολιασμού του πληθυσμού του.
Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στον τομέα της υγείας. Ποια είναι τα βήματα που πιστεύετε ότι είναι απαραίτητα προς αυτή την κατεύθυνση;
Πράγματι στην Ένωση έχει ανοίξει η συζήτηση για το πώς μπορούμε να αναπτύξουμε μια κοινή πολιτική υγείας. Αυτό το έργο είναι πραγματικά δύσκολο και η υλοποίηση του θα πάρει πάρα πολλά χρόνια, καθώς υπάρχουν 28 διακριτά εθνικά συστήματα υγείας, με εντελώς διαφορετική δομή και λειτουργία, με διαφορετικούς τρόπους χρηματοδότησης και που σε πολλές περιπτώσεις κρατών-μελών σε αυτά αναμειγνύεται η τοπική αυτοδιοίκηση ή η κυβέρνηση των ομόσπονδων κρατιδίων. Άρα τα βήματα στα οποία στο προσεχές μέλλον θα κινηθούμε θα πρέπει να είναι προσεκτικά και καλά μελετημένα.
Είναι εφικτό στα επόμενα χρόνια να έχει προωθηθεί και να λειτουργεί μια κοινή ευρωπαϊκή εμβολιαστική πολιτική, να υφίσταται ένας κοινός τρόπος προμήθειας και αποθεματοποίησης κρίσιμων ιατρικών υλικών, φαρμάκων και εξοπλισμού που θα διανέμεται στα κράτη μέλη που χρειάζονται μια τέτοια στήριξη για να αντιμετωπίσουν υγειονομικές κρίσεις. Αυτά και άλλα πολλά, όπως και τα κοινά ευρωπαϊκά πρωτόκολλα προγεννητικού ελέγχου, αιμοληψίας και αιμοδοσίας μπορούν να γίνουν χωρίς να προκύψουν προβλήματα στα εθνικά συστήματα υγείας. Όμως, όλα αυτά, και πολλά άλλα, για να υλοποιηθούν χρειάζονται, την βούληση των κρατών-μελών, τον καλό και λεπτομερή σχεδιασμός από τα όργανα της Ένωσης ώστε να μην πληγεί η αξιοπιστία του συστήματος και ναρκοθετηθεί η ενοποίηση των ευρωπαϊκών πολιτικών υγείας.
Ποια είναι η θέση σας πάνω στο θέμα της ενιαίας συνταγογράφησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Υπάρχει πρόοδος που απομένει να γίνει;
Η θεσμοθέτησης της ενιαίας συνταγογράφησης αποτελεί από μόνη της μια φοβερή πρόοδο για την Ένωση και μία μεγάλη κατάκτηση για τους πολίτες της. Εκατομμύρια Ευρωπαίοι που ταξιδεύουν ως τουρίστες ή διαμένουν σε περισσότερα από ένα κράτη-μέλη θα μπορούν πλέον να συνταγογραφούν τα φάρμακά τους σε όλη την έκταση της ΕΕ και να την εκτελούν επίσης. Αυτό από μόνο του οδηγεί στη συνεργασία μεταξύ των εθνικών συστημάτων υγείας, των ασφαλιστικών φορέων και θα οδηγήσει σταδιακά στην ενοποίηση των διαδικασιών, γεγονός που θα φέρει την βαθμιαία ενοποίηση στον τομέα της υγείας στην Ένωση ένα βήμα πιο κοντά. Στην παρούσα φάση αναμένουμε την ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία των κρατών-μελών της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ακολούθως κάθε κράτος-μέλος θα προχωρήσει στη δευτερογενή νομοθετική διαδικασία για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής συνταγογράφησης. Ως δευτερογενής νομοθεσία, στην περίπτωση της Ελλάδας εννοώ τα προεδρικά διατάγματα, τις υπουργικές αποφάσεις και τις εγκυκλίους. Πρόκειται για ένα εγχείρημα, περίπλοκο και απαιτητικό. Σίγουρα θα παρουσιαστούν δυσκολίες, και θα χρειαστεί να επέμβουμε νομοθετικά και στο μέλλον, αυτό από μόνο του όμως δεν μειώνει τη σπουδαιότητα αυτής της κατάκτησης.
Η στάση των μεγάλων φαρμακευτικών που ακολούθησε την ταχύτατη κατασκευή του εμβολίου για τον κορονοϊό, μας υπενθύμισε ότι δυστυχώς και η υγεία εξαρτάται από τα οικονομικά συμφέροντα. Υπάρχει λύση σε αυτό το πρόβλημα;
Θα διαφωνήσω μαζί σας, η άμεση δραστηριοποίηση των φαρμακευτικών εταιρειών για την ταχεία ανάπτυξη του εμβολίου δεν είναι πρόβλημα, αντιθέτως δείχνει τα γρήγορα αντανακλαστικά που οι εταιρείες αυτές έχουν όταν παρουσιάζεται μία τέτοια πανδημία κολοσσιαίων διαστάσεων. Τα εμβόλια δεν τα παρήγαγαν γιατί υπήρχε η επιθυμία του κέρδους. Εξάλλου, οι τιμές με τις οποίες αγοράστηκαν τα εμβόλια από την ΕΕ, τις ΗΠΑ, μπορούν να χαρακτηριστούν ως απολύτως λογικές. Το όφελος που θα έχουν οι φαρμακευτικές εταιρείες από οικονομικής άποψης, προκύπτει εξαιτίας της κλίμακας της αγοράς στην οποία απευθύνεται το προϊόν. Αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα που χρειάζεται να λύσουμε είναι το πώς θα πειστούν οι φαρμακευτικές εταιρείες να κατευθύνουν την έρευνά τους και στην παραγωγή φθηνότερων θεραπειών για άλλες παθήσεις, τις λεγόμενες σπάνιες, που απευθύνονται σε πολύ μικρότερους πληθυσμούς νοσούντων, ή σε παθήσεις, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας. Αυτό που χρειάζεται είναι υπευθυνότητα από μέρους των εταιρειών και από την πλευρά των κρατών και Ενώσεων όπως η Ευρωπαϊκή να κινητοποιήσουν και να κατευθύνουν τις εταιρείες προς συγκεκριμένες υγειονομικές απειλές ή ασθένειες.
Είστε ικανοποιημένος από τους ρυθμούς αντίδρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα μεγάλα θέματα; Πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να είναι πιο άμεσες οι αποφάσεις και η εφαρμογή τους;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αντίδραση της Ένωσης και του Κοινοβουλίου, είναι άμεση. Δείτε για παράδειγμα το Ταμείο Ανάκαμψης, πόσο γρήγορα θεσμοθετήθηκε. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις, κυρίως στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής όπου τα όργανα της Ένωσης καθυστερούν σε υπέρμετρο βαθμό, ή δεν συντονίζονται μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα στην πρόσφατη ελληνοτουρκική κρίση, όπου το μεν Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διατύπωσε μια ξεκάθαρη θέση για επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας, όμως το συμβούλιο ηγετών παρουσίασε μία εικόνα παλινωδιών και αναβλητικότητας, μετατίθοντας τις λήψεις αποφάσεων για τον προσεχή Μάρτιο. Υπάρχουν λοιπόν περιθώρια βελτιώσεων, όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ένωσή μας είναι ένα πρωτόγνωρο πολιτικό δημιούργημα στην παγκόσμια ιστορία, καθώς δεν πρόκειται ούτε για διακρατικό οργανισμό, ούτε όμως και για Ομοσπονδία. Πρόκειται για ένα εγχείρημα, γεμάτο ιδεαλισμό, στο οποίο ούτε ακόμα οι εμπνευστές του δεν τόλμησαν να βάλουν όρια. Η Ένωση θα προχωρήσει και θα προοδεύσει όταν οι λαοί της θα συνεχίζουν να στηρίζουν αμιγώς τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις των κρατών-μελών, θα παρακολουθούν τις εξελίξεις και θα είναι έτοιμοι να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια ώστε τα όποια τρωτά της σημεία να απαλειφθούν.
Από την εποχή που ως νέος άντρας αποφασίσατε να ζήσετε ανεξάρτητος και να σπουδάσετε, μέχρι και σήμερα που είστε επιστήμονας και ευρωβουλευτής, πιστεύετε ότι έχει συντελεστεί κάποια βελτίωση στη ζωή των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα;
Έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές. Σε επίπεδο θεσμικό, με την υιοθέτηση μάλιστα πολλών ευρωπαϊκών Οδηγιών και Κανονισμών στο εθνικό δίκαιο. Έχουν βελτιωθεί οι όροι πρόσβασης σε θέσεις εργασίας στον Δημόσιο τομέα, έχουν ενεργοποιηθεί αρκετοί Δήμαρχοι που καταβάλουν προσπάθειες για να βελτιώσουν την προσβασιμότητα των Δημοτών τους στους δημόσιους χώρους. Υπάρχουν όμως πολλά που πρέπει να γίνουν για να πετύχουμε την απρόσκοπτη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στην εκπαίδευση, στην γενικότερη κοινωνικό-οικονομική ζωή της χώρας. Ευελπιστώ σύντομα με την θεσμοθέτηση του προσωπικού βοηθού μέσα στο 2021 να κάνουμε ένα αποφασιστικό βήμα.
Η δράση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα, δεν θα ήταν πιο αποτελεσματική μέσω του ελληνικού κοινοβουλίου; Είναι αυτή μία προοπτική που σκέφτεστε για το μέλλον;
Μπορείς να αγωνιστείς για τα πιστεύω σου από κάθε θέση και αν θέλετε την γνώμη μου η ιδανικότερη για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην παρούσα φάση είναι αυτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ξέρετε το μεγαλύτερο μέρος της νομοθεσίας που εγκρίνεται από τα Εθνικά Κοινοβούλια είναι ενσωμάτωση Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας στο Εθνικό Δίκαιο. Μπορεί η δουλειά που γίνεται στις Βρυξέλλες να μην βλέπει τα φώτα της δημοσιότητας στα εθνικά μέσα, λόγω του καταιγισμού εθνικών ειδήσεων, όμως όλοι οι συνάδελφοι και εγώ καταβάλλουμε διαρκείς προσπάθειες. Έχω ακόμα 3,5 χρόνια θητείας μπροστά μου και πολλούς στόχους να πετύχω στην Ευρωβουλή.
Αναλαμβάνω την αποστολή που μου έχει ανατεθεί και δεν έχω σκέψεις να την εγκαταλείψω. Βλέπετε δεν πιστεύω στα ημίμετρα και τις μισοτελειωμένες δουλειές.
