H Ksenija Zmijanjac, καθηγήτρια Σερβικής Γλώσσας στο SPEAK και συγγραφέας του βιβλίου «Σερβική Γραμματική με Ασκήσεις», μιλάει στη SPEAKNEWS για την πατρίδα της, τις σπουδές της που την έφεραν στην Ελλάδα, όπως και τις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις των Ελλήνων με τους Σέρβους που τους ωθούν στην εκμάθηση της γλώσσας.
Μιλήστε μας για την καταγωγή σας; Τι ήταν αυτό που σας έφερε στην Ελλάδα; Ήταν εύκολη η προσαρμογή σας εδώ;
Γεννήθηκα σε ένα ωραίο χωριό στον Δούναβη το οποίο είναι γενέτειρα και του μεγάλου μαθηματικού, αστρονόμου και κλιματολόγου Μιλούτιν Μιλάνκοβιτς. Όταν γεννήθηκα η χώρα μου λεγόταν Γιουγκοσλαβία και η γλώσσα σερβοκροατική. Μετά από πολλά θλιβερά και τραγικά γεγονότα, η χώρα διαλύθηκε. Το μέρος στο οποίο γεννήθηκα είναι από τη μεριά του Δούναβη που τώρα ανήκει στην Κροατία, και τα μέρη στα οποία συνέχισα τη ζωή μου είναι στη Σερβία. Όπως καταλαβαίνετε, αρκετές φορές στη ζωή μου χρειάστηκε να αλλάξω περιβάλλον.
Δυστυχώς, όσοι γεννηθήκαμε στην χώρα μου εκείνη την εποχή αναγκαστικά μάθαμε να προσαρμοζόμαστε σε καινούρια μέρη και καινούριες συνθήκες.
Πάντα λάτρευα τα αγγλικά, αλλά τελικά σπούδασα Nεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Βελιγραδίου. Μετά τις σπουδές μου δούλεψα για δύο χρόνια στην Εταιρεία Σερβο-Ελληνικής Φιλίας ως γραμματέας και καθηγήτρια ελληνικών. Στην Ελλάδα ερχόμουν για διακοπές και δύο φορές για καλοκαιρινά σεμινάρια γλώσσας. Τότε αποφάσισα να κάνω μεταπτυχιακό στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Θεώρησα ότι εκτός από τις γνώσεις που θα πάρω από τη σχολή, θα μάθω και πολλά για την χώρα και τον κόσμο αν ζήσω για ένα διάστημα εδώ. Κάθε αρχή, φυσικά, έχει και τις δυσκολίες της, αλλά όταν ξέρεις τη γλώσσα, η προσαρμογή είναι πιο εύκολη. Θυμάμαι πόσο πολύ μου άρεσε να πηγαίνω με τα πόδια στο πανεπιστήμιο και να βλέπω τη θάλασσα.
Πόσα χρόνια διδάσκετε τη σερβική γλώσσα; Πόσο δημοφιλή είναι τα Σέρβικα για τους Έλληνες και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να μάθει ένας Έλληνας σέρβικα.
Στην Ελλάδα ήρθα το 2006 και αμέσως την επόμενη χρονιά άρχισα να διδάσκω σέρβικα στο SPEAK. Όλα αυτά τα χρόνια υπάρχει σταθερό ενδιαφέρον για τη σερβική γλώσσα, πάντα έχουμε τμήματα αρχαρίων και προχωρημένων, καθώς και άτομα που επιλέγουν ιδιαίτερα μαθήματα.
Νομίζω η αρχή είναι η πιο δύσκολη γιατί όλα είναι καινούρια και άγνωστα. Με τους ενήλικες υπάρχει και η πίεση να φτάσουν πιο γρήγορα σε κάποιο επίπεδο. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να γίνεται καλή δουλειά από την αρχή, να φτιάξουμε γερά θεμέλια και να καταλάβουμε πώς λειτουργεί η γλώσσα. Αργότερα ακόμα και οι πτώσεις που μας ταλαιπωρούν θα μπουν στη θέση τους. Δε βοηθάει και το γεγονός ότι δεν μπορούμε να ακούσουμε τα σέρβικα γύρω μας σε καθημερινή βάση. Μπορούμε όμως να βρούμε ταινίες, εκπομπές, μουσική και εφημερίδες στο ίντερνετ. Επίσης, πάντα προτρέπω τους μαθητές μου να υποβάλλουν αίτηση για υποτροφία για το καλοκαιρινό πρόγραμμα γλώσσας στο Βελιγράδι. Μέχρι στιγμής, μερικοί έχουν παρακολουθήσει αυτό το πρόγραμμα και ένας απ’ αυτούς μοιράστηκε και την εμπειρία του μαζί μας στο blog του SPEAK.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που αποκομίζει κανείς μαθαίνοντας την σερβική γλώσσα, ιδιαίτερα για τους Έλληνες;
Όταν δίδασκα ελληνικά στη Σερβία, όλοι οι μαθητές μου λάτρευαν την Ελλάδα και ήθελαν όταν έρχονται για διακοπές να μπορούν να συνεννοηθούν. Κάποιοι είχαν και συγγενείς στην Ελλάδα ή ακόμα και καταγωγή. Υπάρχουν και μέρη στην Ελλάδα, όπως είναι τα Συμμαχικά Κοιμητήρια και η Κέρκυρα, που έχουν μεγάλη ιστορική σημασία για μας. Αυτοί οι λόγοι ισχύουν και όταν πρόκειται για Έλληνες. Δηλαδή, μαθαίνουν τα σέρβικα γιατί μένουν ή εργάζονται στα τουριστικά μέρη όπου έρχονται Σέρβοι τουρίστες, αλλά πολλοί έχουν και φίλους και συγγενείς στη Σερβία. Επίσης, στη Σερβία, όπως και σε άλλα κράτη της πρώην Γιουγκοσλαβίας, δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός ελληνικών εταιρειών που σημαίνει ότι αρκετοί Έλληνες είτε μετακομίζουν στη Σερβία είτε ταξιδεύουν συχνά εκεί λόγω δουλειάς και θέλουν να είναι σε θέση να επικοινωνούν στα σέρβικα.
Τα κίνητρα τους θα έλεγα είναι και επαγγελματικά και προσωπικά. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα είναι ότι τα σέρβικα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες χώρες όπως είναι το Μαυροβούνιο, η Βοσνία ή η Κροατία. Αποτελούν και καλή βάση σε περίπτωση που κάποιος αποφασίσει να ασχοληθεί και με κάποια άλλη σλαβική γλώσσα.
Είστε συγγραφέας του βιβλίου «Σερβική Γραμματική με Ασκήσεις» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΓΕΡΜΑΝΟΣ. Πώς προέκυψε η συγγραφή του βιβλίου αυτού;
Δεν είναι κάτι που ξαφνικά αποφάσισα να κάνω. Τα πρώτα χρόνια λόγω έλλειψης υλικού για τα σέρβικα ως δεύτερης/ξένης γλώσσας και απόλυτης απουσίας υλικού στα ελληνικά και για Έλληνες, αναγκαστικά τα ετοίμαζα όλα μόνη μου. Κάποια στιγμή που κάθισα να τακτοποιήσω και να διορθώσω τις σημειώσεις μου, κατάλαβα ότι το μισό βιβλίο το έχω έτοιμο, οπότε κρίμα θα ήταν να μην το τελειώσω. Είμαι ευχαριστημένη για το αποτέλεσμα και πολύ περήφανη που εδώ και μερικά χρόνια αυτό το βιβλίο χρησιμοποιείται και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Πανεπιστήμιο Αθηνών ως βοήθημα για εκμάθηση των σερβικών. Ελπίζω και οι φοιτητές να το βρίσκουν χρήσιμο.
