Γράφει ο Δημήτρης Παρούσης
Στο Σαν Φρανσίσκο, γνώρισα έναν επιτυχημένο Έλληνα εστιάτορα στο κέντρο της πόλης. «Εάν έμενα στην πατρίδα ίσως να ήμουν άνεργος, τώρα είμαι αφεντικό σε ένα από τα καλύτερα μαγαζιά», μου είπε. «Πώς γίνεται αυτό»; τον ρώτησα.
Βολτάρω στην παραλιακή της Θεσσαλονίκης μετά δεκαπέντε χρόνια. Ξανά στην αγαπημένη μου πόλη. Όταν στα είκοσί μου και για μια επταετία, πίστευα κι εγώ στη συμπρωτεύουσα της ανάπτυξης, στην πρωτεύουσα των Βαλκανίων. Τότε που ξοδεύτηκαν κιλά από μελάνι και τόνοι από χαρτί σαν προκηρύξεις υποσχεσεολογίας, σε δημοσιεύματα έγκυρων εφημερίδων.
Ήμουν δημοσιογράφος στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος και στο Ράδιο 105 της HELEXPO, τότε. Θέλαμε να αλλάξουμε τον κόσμο και η αλλαγή ξεκινούσε από την… κομβική Θεσσαλονίκη. Πιστεύαμε στην ανάπτυξη, στις κερδοφόρες ντόπιες επιχειρήσεις, στις υπόγειες σήραγγες του Θερμαϊκού, στο Μετρό, στις εναλλακτικές συγκοινωνίες με τα καραβάκια…
Περπατώ στην παραλιακή και παράλληλα με τα λόγια του ξενιτεμένου Έλληνα στις ΗΠΑ, μου έρχονται και οι ομιλίες του τότε υπουργού Ανάπτυξης, Άκη Τσοχατζόπουλου, όπου κατά κανόνα κανείς δεν μπορούσε να βγάλει νόημα. Γράφαμε για ανάπτυξη και ανακυκλώναμε όσα μας έλεγαν οι εκάστοτε κυβερνώντες, σοσιαλιστές ή δεξιοί. Σήμερα νιώθω ότι, άθελά μου, είχα γίνει κονδυλοφόρος σε ένα ολόκληρο κύκλωμα που αποσκοπούσε σε εφήμερα κέρδη.
Βλέπω να περνούν από δίπλα μου τα παλιά αστικά λεωφορεία του ΟΑΣΘ, τα οποία είναι και η μοναδική συγκοινωνία της πόλης σήμερα. Ούτε μετρό, ούτε υπόγεια τούνελ στο Θερμαϊκό, ούτε πρωτεύουσα των Βαλκανίων, ούτε καν ψαροκάικα. Τόσα χρόνια ταλαιπωρίας, χαμένων ευκαιριών, μαρασμού, κοροϊδίας, ψεμάτων.
«Η Ελλάδα, κατά έναν καταραμένο τρόπο, πνίγει τα όνειρά σου. Η γραφειοκρατία, η διαφθορά, η αναξιοκρατία με τους ανειδίκευτους υπαλλήλους που τοποθετήθηκαν σε σημαντικές θέσεις, οι νόμοι που αλλάζουν κάθε τόσο και η άναρχη φορολογική πολιτική, στέκονται ως συμπληγάδες στον πηγεμό σου για την Ιθάκη», μου είχε πει ο Έλληνας από το Σαν Φρανσίσκο.
«Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός. Τουλάχιστον όμως εδώ στην Καλιφόρνια, υπάρχει η δυνατότητα στο όνειρο για όλους. Καταλαβαίνεις ότι οι κανόνες δεν είναι για να σε ταλαιπωρήσουν, απλά ανεβάζουν τον πήχη ψηλότερα. Σε προκαλούν, δε σε αποθαρρύνουν», μου απάντησε.
Είμαι χαρούμενος που μπήκε ο Μάιος. Πιο συγκεκριμένα που βγήκε ο χειμώνας και πολύ περισσότερο που η πανδημία φαίνεται να υποχωρεί με τους εμβολιασμούς. Ήταν ο πρώτος χειμώνας που βίωσα μετά δεκαπέντε χρόνια. Από τότε που άρχισα το γύρο του κόσμου ως godimitris. Από το 2006 μέχρι και πέρυσι, δεν έζησα κανένα χειμώνα. Μια ζωή με δύο καλοκαίρια το χρόνο. Ακούγεται λίγο παράξενο. Έμαθα να βιώνω την καθημερινότητά μου από τη… ζεστή της πλευρά, τη θετική, αν θεωρήσουμε ότι η άνοιξη και το καλοκαίρι είναι εποχές της αισιοδοξίας.
Η αλήθεια είναι ότι είδα πολλά αισιόδοξα πράγματα και καταστάσεις σε αυτά τα δεκατέσσερα χρόνια. Άλλαξαν πολλά προς το καλύτερο. Η Γουατεμάλα ξέφυγε από τη φτώχια, η πόλη του Παναμά διπλασιάστηκε και έγινε μια σύγχρονη μεγαλούπολη. Οι Φιντέλ φεύγουν από την Κούβα. Το Κανκούν, στο Μεξικό, κατέκτησε αυτό που θα ζήλευε κάθε πόλη. Σε δέκα χρόνια, μόνο το αεροδρόμιο της, τριπλασιάστηκε.
Είδα σε επτά χρόνια, μια αδύναμη χώρα, το Περού, να μετατρέπεται σε μια από τις πιο σταθερές οικονομίες της Λατινικής Αμερικής με αξιοζήλευτη ανάπτυξη. Εκεί όπου μπορείς να πουλήσεις ένα σπίτι σε μόλις μια μέρα, χωρίς φόρους και γραφειοκρατικά, και να ανοίξεις μια επιχείρηση με όλα της τα έγγραφα και απαραίτητα πιστοποιητικά σε μερικές ώρες.
Είδα πολλές πόλεις. Από τη Νέα Ζηλανδία μέχρι το τέλος του κόσμου. Είδα πολλή ανάπτυξη. Πάντα όμως ξεχώριζε στο μυαλό μου η Θεσσαλονίκη. Η πόλη του δικού μου κόσμου.
Η βόλτα μου στην παραλιακή συνεχίζεται. Παρατηρώ τη Θεσσαλονίκη. Έχω την αίσθηση ότι χάθηκαν εποχές. Σα να κινείται αργά. Σε αντίθεση με τις πόλεις που βίωσα. Δεν είναι η Θεσσαλονίκη που άφησα. Σα να νιώθει προδομένη.
Νιώθω ότι θέλω να της ζητήσω συγνώμη που άθελά μου, ενώ νόμιζα ότι κυνηγώ την επικαιρότητα, στην ουσία κορόιδευα τον εαυτό μου και τους θεσσαλονικείς, γράφοντας ρεπορτάζ για πρωτοσέλιδα που της υπόσχονταν ότι θα γίνει μητροπολιτική πόλη της ανάπτυξης, ότι θα έχει πρωτοπόρες εναλλακτικές συγκοινωνίες…
Ένας από τους δεκάδες λόγους που βρέθηκα στο γύρο του κόσμου, είναι γιατί ήθελα ως δημοσιογράφος να γράφω πρωτογενή ρεπορτάζ, να αποφεύγω τις παγίδες από αναπαραγωγή συνήθως κατευθυνόμενων ειδήσεων, για να γεμίζουμε σελίδες.
Ήθελα να μπω στο πετσί του έλληνα επιχειρηματία στο Σαν Φρανσίσκο. Ήθελα να γνωρίσω από κοντά την Αργεντινή, όταν έγραφα για την οικονομική της κρίση στο Έθνος και αργότερα στη Ναυτεμπορική. Ήθελα να βιώσω την όποια επικαιρότητα με καλούσαν να γράψω.
Τελικά από δημοσιογράφος που ρωτά προέδρους ελληνικών κοινοτήτων της διασποράς, επιχειρηματίες που δημιούργησαν μακριά από την πατρίδα και έλληνες καθηγητές ξένων πανεπιστημίων, βρέθηκα να με είμαι ο ίδιος πρόεδρος στην ελληνική κοινότητα του Περού, να είμαι επιχειρηματίας τριών εταιρειών με δεκάδες εργαζόμενους και εκδότης πρωτοποριακών περιοδικών, καθώς και καθηγητής δημοσιογραφίας στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο του Περού (PUCP).
Ο γύρος του κόσμου, με έμαθε ότι όλα είναι πιθανά. Αρκεί να το θέλεις. Αρκεί να νιώσεις ελεύθερος και να πιστέψεις στον εαυτό σου. Να ζεις χρόνια χωρίς χειμώνες και να είσαι εκδότης και διευθυντής σε ισπανόφωνα αθλητικά περιοδικά…(παρεμπιπτόντως, ποτέ δεν είχα ασχοληθεί με αθλητικά, ούτε ήξερα ισπανικά)
Ο γύρος του κόσμου μου έμαθε επίσης ότι ο χρόνος περνά γρήγορα. Κάθε μέρα είναι πολύτιμη. Αν έμενα στο Περού θα μπορούσα να κάνω και τέταρτη και πέμπτη εταιρεία, θα έχανα όμως… πολύτιμες μέρες. Η ζωή είναι μικρή. Ήδη είχα περάσει αρκετό χρόνο σε αυτή τη γωνιά του πλανήτη. Με αφορμή τον Covid-19, αποφάσισα να φύγω, έκλεισα τα πάντα, «πάγωσα» το ταξίδι και γύρισα στην Ελλάδα. Ένα διάλειμμα στο όνειρό μου.
Ο γύρος του κόσμου μου έμαθε ότι η ζωή κάνει κύκλους. Θέλησα να ανοίξω έναν τραπεζικό λογαριασμό στη χώρα μου. Μου ζήτησαν δεκάδες χαρτιά, ανάμεσα σε αυτά βεβαίωση εφορίας που να δηλώνει την εργασία μου. Το επάγγελμα του ταξιδευτή δεν υπάρχει στις καταστάσεις της. Αν ήθελα να ανοίξω λογαριασμό η μόνη λύση θα ήταν να γραφτώ στον ΟΑΕΔ ως άνεργος.
Θυμήθηκα τα λόγια του εστιάτορα στο Σαν Φρανσίσκο. Μέχρι πριν από λίγο ήμουν ταξιδευτής, επιχειρηματίας, εκδότης, μεταπτυχιακός καθηγητής πανεπιστημίου, γνώστης τεσσάρων γλωσσών… Τώρα στην Ελλάδα, θεωρούμε απλά ένας άνεργος – απόφοιτος λυκείου και χαζεύω στην παραλιακή της Θεσσαλονίκης…
