της Έλενας Χελβατζόγλου
Νέο παγκόσμιο οικονομικό σκάνδαλο, με το όνομα PandoraPapers, φέρνει στο φως 12 εκατομμύρια έγγραφα, που περιλαμβάνουν τις offshore (υπεράκτιες εταιρείες) στις οποίες καταφεύγουν πολιτικοί, επιχειρηματίες και επώνυμοι για να γλιτώσουν φόρους.
Τα Pandora Papers έρχονται στο φως της δημοσιότητας μόλις πέντε χρόνια μετά τα Panama Papers. Το τότε φερόμενο ως οικονομικό σκάνδαλο του αιώνα είχε προκαλέσει ακόμη και την κατάρρευση κυβερνήσεων, όπως στην Ισλανδία και στο Πακιστάν. Τα Panama Papers είχαν βασιστεί μονάχα σε έναν υπεράκτιο «φορολογικό παράδεισο», ενώ τα Pandora σε 14. Πρόκειται για ένα λαβύρινθο εταιρειών offshore, όπου η μία κρύβει κάποια άλλη και αυτή η άλλη, ακόμα πέντε. H νέα δημοσιογραφική έρευνα φέρνει στο φως 11,9 εκατομμύρια έγγραφα, τα οποία αποτυπώνουν τον μυστικό πλούτο και τις σκοτεινές συναλλαγές των πλουσίων σε 117 χώρες.
Περισσότεροι από 650 δημοσιογράφοι από 117 χώρες και 150 δημοσιογραφικά Μέσα συμμετείχαν σε αυτή την διαδικασία, η οποία διήρκησε δύο ολόκληρα χρόνια. Αποτέλεσμα αυτής είναι οι 6.500.000 φάκελοι των «Pandora Papers» με τις 30.000 υπεράκτιες εταιρείες χρησιμοποιούνται από τους πλουσιότερους και ισχυρότερους ανθρώπους του πλανήτη, ώστε να αποκρύψουν τον πλούτο τους και να φοροδιαφύγουν.
Μεταξύ αυτών, βρίσκονται 35 νυν και πρώην ηγέτες, περισσότεροι από 300 αξιωματούχοι, επιχειρηματίες, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες και διάφορες ακόμα «επιφανείς προσωπικότητες». Ο ηγέτης της Ουκρανίας και πρώην κωμικός Βλαντιμίρ Ζελένσκι, συγγενικά πρόσωπα του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλέρ, ο βασιλιάς της Ιορδανίας, ο Τσέχος πρωθυπουργό Αντρέι Μπάμπις, ο Εμίρης του Κατάρ, η τραγουδίστρια Σακίρα, ένας Ινδός άσσος του κρίκετ, αλλά και ο Τούρκος μεγαλοεργολάβος Ερμάν Ιλιτσάκ που είχε αναλάβει να κατασκευάσει το παλάτι του Ερντογάν είναι κάποια από τα πιο γνωστά ονόματα της λίστας. Τα ποσά που αναφέρονται ξεπερνούν συνολικά τα 100 δισ. ευρώ.
Ο αλλοτινός ηγέτης του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλέρ έχει ακόμα πολιτική επιρροή. Πολύ συχνά παρεμβαίνει δημόσια, ενώ εμφανίζεται ως πολέμιος της φοροδιαφυγής. Σύμφωνα με τα Pandora Papers και το BBC που συμμετείχε στην εκτενή έρευνα, ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αγοράσει μία offshore εταιρεία ακινήτων από τον υπουργό Βιομηχανίας και Τουρισμού του Μπαρχέϊν. Με τον τρόπο αυτό έγιναν ιδιοκτήτες ενός ακινήτου 8,8 εκατ. δολαρίων, αποφεύγοντας να πληρώσουν φόρους 400 χιλιάδων ευρώ. Το ζεύγος Μπλερ υποστηρίζει ότι δεν έχει καμία σχέση, δεν γνωρίζει τον συγκεκριμένο υπουργό και δηλώνουν αθώοι. Η τακτική είναι ίδια, μονάχα τα πρόσωπα αλλάζουν.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν εμπλέκεται μέσω της τότε συντρόφου του, με την οποία φέρεται να έχει αποκτήσει και παιδί. Σύμφωνα με την Washington Post, η Σβετλάνα Κριβονόγκιχ απέκτησε ένα πολυτελέστατο διαμέρισμα στο Μονακό μέσω υπεράκτιας εταιρείας της νήσου Τορτόλα της Καραϊβικής τον Απρίλιο του 2003. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε γεννήσει. Η ίδια δεν θέλησε να σχολιάσει τις αποκαλύψεις.
Η εφημερίδα Guardian εμπλέκει και τη νομική εταιρεία Anastasiades & Partners που είχε ιδρύσει ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης. Συγκεκριμένα, το δικηγορικό γραφείο κατηγορείται ότι απέκρυψε τα περιουσιακά στοιχεία ενός αμφιλεγόμενου Ρώσου πίσω από πλασματικούς ιδιοκτήτες. Σε μια μυστική έκθεση που κατατέθηκε στις οικονομικές ρυθμιστικές αρχές της Καραϊβικής, η παναμαϊκή offshore ασφαλιστική εταιρεία Alcogal ανέφερε ότι είχε παραπλανηθεί από το νομικό γραφείο του Αναστασιάδη, αναδεικνύοντας ως πραγματικό ιδιοκτήτη τον Ρώσο επιχειρηματία Λεονίντ Λεμπέντεφ. «Δεν έχω καμία γνώση και θα ήταν αδύνατο να γνωρίζω και να είμαι σε θέση να απαντήσω σε οποιεσδήποτε καταγγελίες σχετικά με τον χειρισμό των υποθέσεων της πρώην δικηγορικής μου εταιρείας», δήλωσε ο πρόεδρος της Κύπρου.
Ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις φέρεται να αγόρασε μέσω offshore δύο βίλες στη νότιο Γαλλία αξίας περίπου 13 εκατ. ευρώ.
Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄ διακίνησε 70 εκατομμύρια λίρες από τις επαφές του με Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ. Έτσι, αγόρασε παραπάνω από 15 κατοικίες σε κάποια από τα ακριβότερα μέρη του πλανήτη. Την περίοδο της Αραβικής Άνοιξης που είχε πλήξει και την Ιορδανία, απειλώντας την ηγεμονία του, ο Αμπντάλα αγόρασε μέσω offshore εταιρειών τρεις παραλιακές κατοικίες στο Μαλιμπού των ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενιάτα κατάφερε να εκλεγεί υποσχόμενος να πατάξει την διαφθορά που είχε λυγίσει την χώρα. Αντί αυτού, χρησιμοποίησε τη μητέρα του, ώστε να δημιουργήσει μία εταιρεία στον Παναμά, αποκρύπτοντας την περιουσία του.
Η πριγκίπισσα Λάλλα Χάσνα του Μαρόκου αγόρασε μέσω υπεράκτιας εταιρείας μία κατοικία αξίας 11 εκατ. ευρώ στο Λονδίνο, κοντά στο Kensington Palace.
Ο εμίρης του Κατάρ Χαμάντ Μπιν Καλίφα Αλ Θάνι φαίνεται πως επίσης προτιμά να διακινεί τα πλούτη του με offshore. Δεν είναι η πρώτη φορά που το όνομά του εμπλέκεται με αυτές, καθώς φιγουράριζε και στα Panama Papers. Τότε είχε αποκαλυφθεί ότι μέσω υπεράκτιας εταιρείας είχε αγοράσει και το γιοτ του, αξίας 300 εκατ. δολαρίων.
Ένας από τους πλουσιότερους Τούρκους και αγαπημένος εργολάβος του Ταγίπ Ερντογάν είναι ο δισεκατομμυριούχος Ερμάν Ιλιτσάκ. Πρόκειται για τον άνθρωπο που ανέλαβε να κατασκευάσει το παλάτι του Τούρκου προέδρου στην Άγκυρα. Ο τελευταίος μεσολάβησε, ώστε να αναλάβει συμβάσεις για την κατασκευή τριών εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας, ενός τερματικού σταθμού αεροδρομίου και ενός εμπορικού κέντρου στη Λιβύη. Δεν είναι περίεργο ότι και αυτός περιλαμβάνεται στα Pandora Papers και συνδέεται με όχι μία, αλλά δύο εταιρείες.
Η έρευνα αποκαλύπτει και τον ρόλο της Baker McKenzie, της μεγαλύτερη δικηγορικής εταιρείας στις ΗΠΑ, η οποία βοήθησε στη δημιουργία του σύγχρονου συστήματος με τις offshore και εξακολουθεί να είναι ο πυρήνας αυτής της παραοικονομίας.
Η λίστα δεν έχει τελειωμό.
Offshore εταιρείες έχουν υπουργοί Οικονομικών της Ολλανδίας, της Βραζιλίας και του Πακιστάν. Πρώην υπουργοί της Γαλλίας και της Μάλτας επίσης περιλαμβάνονται, όπως και ο αλλοτινός κραταιός άνδρας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Στρος Καν.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.