του Αλέξανδρου Ευσταθίου
Η ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια Στεφανία Δημητρίου, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Αλέξανδρο Ευσταθίου για την ψυχική υγεία μέσα στη συνθήκη της πανδημίας, τα άσχημα που έρχονται στην επιφάνεια σε καιρούς κρίσης, όπως είναι τα αυξημένα περιστατικά κακοποίησης που έρχονται στη δημοσιότητα, και την ανάγκη που έχει ο κάθε ένας από εμάς για αυτοφροντίδα, ανάγκη για την οποία προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει μέσα από το Selfcarepath, το προφίλ της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Δεδομένης της ανάδειξης της σημασίας της ψυχικής υγείας με αφορμή και την εμφάνιση της πανδημίας ανά την υφήλιο, μήπως εν τέλει είναι ευκαιρία να ξεπεραστούν ταμπού και να αρχίσουν όλο και περισσότεροι άνθρωποι να απευθύνονται σε ειδικούς για την ψυχική υγεία; Τι είναι καλό να κάνουμε για να διατηρήσουμε καλή την ψυχική μας υγεία μετά από δύο χρόνια πανδημίας και συνεχών αλλαγών στις ζωές μας;
Είναι νομίζω, κοινή παραδοχή όλων όσων ασχολούμαστε με τον τομέα της ψυχικής υγείας, ότι έχει ήδη αποτελέσει ευκαιρία για αρκετούς ανθρώπους που, υπό άλλες συνθήκες μπορεί και να μην έκαναν αυτό το βήμα. Η πανδημία αποτελεί ένα συλλογικό τραύμα: βιώνουμε όλοι μας μια πρωτόγνωρη και πολύ τραυματική συνθήκη, η οποία εγείρει και φέρνει στην επιφάνεια βαθιά και υπαρξιακά ζητήματα. Η αίσθηση της έλλειψης ασφάλειας και η αβεβαιότητα που επικρατούν – σε όλους τους τομείς της ζωής μας – έχει ταρακουνήσει όλους μας και τον καθέναν από εμάς σε ένα πολύ βαθύ και προσωπικό επίπεδο. Πέραν αυτού, ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στο σπίτι και η απομόνωσή μας – ή αντίθετα, η πολλή επαφή μας με τους δικούς μας ανθρώπους – μας έχουν φέρει μπροστά μας πολλά δικά μας θέματα, τα οποία στη ροή της καθημερινότητας μπορεί και να αγνοούσαμε. Επομένως, είναι μια πολύ ταραγμένη περίοδος απ’ όλες τις απόψεις. Αυτό που είναι καλό να κάνουμε και στην προκειμένη περίπτωση, αλλά και σε κάθε δύσκολη περίοδο, είναι να αναζητήσουμε ή να δημιουργήσουμε τα στηρίγματά μας: τις σχέσεις, τις συνθήκες, τα πράγματα που μας στηρίζουν και μας ηρεμούν. Με άλλα λόγια να δημιουργήσουμε το έδαφος πάνω στο οποίο μπορούμε να πατήσουμε και να στηριχτούμε για να μπορέσουμε να βρούμε ο καθένας τον προσωπικό του δρόμο.
Είστε ψυχοθεραπεύτρια Gestalt. Σε συνέχεια και της παραπάνω ερώτησης, σε μια εποχή λοιπόν που η ψυχοθεραπεία κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, τι είναι η ψυχοθεραπεία Gestalt και τι καινοτόμο εισφέρει;
Η «καινοτομία» της θεραπείας Gestalt – που αποτελεί καινοτομία αν σκεφτούμε την εποχή στην οποία ζούμε, όπου η απομόνωση τείνει να αυξάνεται – είναι ότι βάζει τη σχέση του θεραπευτή με τον θεραπευόμενο στο κέντρο. Η δημιουργία μιας ανθρώπινης σχέσης που βασίζεται στην αποδοχή, την ειλικρίνεια και τη μη κριτική είναι το εργαλείο που θεραπεύει, γιατί η σχέση είναι ζωή. Βέβαια, πλέον πολλές προσεγγίσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη και τη χρησιμότητα αυτής ακριβώς της σχέσης. Ακόμη και οι πιο εστιασμένες στα συμπτώματα και την αντιμετώπισή τους σχολές ψυχοθεραπείας, έχουν αρχίσει να συμπεριλαμβάνουν τη θεραπευτική σχέση ως έναν πολύ σημαντικό παράγοντα που βοηθάει στη θεραπεία. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάζεται χρόνο για να λειτουργήσει, ακριβώς γιατί το μόνο μας εργαλείο είναι ο διάλογος και η σχέση, η οποία από μόνη της χρειάζεται χρόνο και χώρο. Τέλος, η ψυχοθεραπεία Gestalt έχει βαθιά υπαρξιακό χαρακτήρα, κάτι που εμένα την ίδια προσωπικά με αγγίζει πολύ, μιας που ασχολείται με όλα εκείνα τα κομμάτια που συνοδεύουν τη ζωή μας: τη μοναξιά, την ελευθερία, το θάνατο, το νόημα.. Και στον πυρήνα όλων αυτών βρίσκεται η αποδοχή: να μάθω να αποδέχομαι όλα όσα είμαι και κάνω…
To τελευταίο διάστημα έρχονται συχνότερα στο φως περιστατικά βίας και κακοποίησης. Θεωρείτε πως ενδέχεται να είναι αποτέλεσμα της σημαντικής αύξησης των επιπέδων του στρες, της μοναξιάς και του θυμού, λόγω της πανδημίας; Αλλά αρχικά να ορίσουμε τις έννοιες. Τι εννοούμε με τον όρο κακοποίηση; Είτε αυτή είναι σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική; Και ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις της στο θύμα;
Με τον όρο κακοποίηση αναφερόμαστε σε μια ακραία μορφή επιθετικότητας. Είναι η επιβολή της εξουσίας και της δύναμης κάποιου σε κάποιον άλλον που θεωρεί ότι είναι «κατώτερος» ή πιο «αδύναμος» και εννοείται πως δεν υπάρχει η συγκατάθεση του άλλου ανθρώπου – του θύματος, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Η κακοποίηση περιλαμβάνει εκβιασμό, που συνηθέστερα είναι ψυχολογικός και χρήση δύναμης (σωματικής). Όσον αφορά στις αντιδράσεις, οι άμεσες αντιδράσεις του ανθρώπου που υφίσταται κακοποίηση και βία είναι το σοκ, ο φόβος και η αίσθηση ότι ο κόσμος δεν είναι πλέον ένα ασφαλές μέρος. Διαταράσσεται πολύ βαθιά η αίσθηση της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης. Βέβαια, όπως ανέφερα και παραπάνω για την πανδημία, οι επιπτώσεις ενός τραύματος φαίνονται σε βάθος χρόνου. Έτσι, μακροπρόθεσμα οι άνθρωποι που έχουν υποστεί κακοποίηση μπορεί να εμφανίσουν και Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες. Σε σχέση τώρα με το αν όλα αυτά τα περιστατικά είναι αποτέλεσμα της πανδημίας, θα πω ότι είναι μια μεγάλη κουβέντα. Σίγουρα η πανδημία έχει αποτελέσει πρόσφορο έδαφος για να έρθουν στην επιφάνεια όλα τα δύσκολα. Άλλωστε πάντοτε οι καιροί κρίσης και αναταραχής φέρνουν στην επιφάνεια οτιδήποτε μη λειτουργικό ή άσχημο. Και τώρα φαίνεται να είμαστε σε αυτή τη φάση και σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο.
Αξιοποιετες τις νέες τεχνολογίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ανάδειξη και εξέλιξη της δουλειάς σου. Δημιούργημα σας αποτελεί και το «Selfcarepath». Περί τίνος πρόκειται και που αποσκοπεί;
Το Selfcarepath – που, αισίως, θα κλείσει σε λίγο καιρό τα δύο του χρόνια – είναι ο τρόπος και το μέσον να γράψω και να μιλήσω για κάποια πράγματα που σκέφτομαι, με απασχολούν και την ίδια και συναντώ και στη δουλειά μου με τους ανθρώπους που με εμπιστεύονται για να τους συνοδεύσω στο θεραπευτικό τους ταξίδι. Το όνομα προέκυψε από την ανάγκη ευαισθητοποίησης γύρω από την φροντίδα του εαυτού μας. Είναι σύνηθες να συνειδητοποιούμε ότι τελικά, δεν φροντίζουμε τον εαυτό μας στην ουσία. Κι αυτό γιατί η αυτοφροντίδα τείνει πολλές φορές να θεωρείται πολυτέλεια και να συγχέεται αποκλειστικά με το να μου παράσχω υλικά αγαθά. Είναι και αυτό πολλές φορές, δεν είναι όμως μόνο αυτό. Είναι το να μάθω να με ακούω, να με γνωρίσω, να δομήσω μια σχέση εξαρχής με τον εαυτό μου, να βρω τι μου αρέσει, τι χρειάζομαι, τι με κάνει να νιώθω καλά, πώς μπορώ να ζω με τον τρόπο που επιλέγω εγώ για μένα. Γι’ αυτά γράφω και αυτά μοιράζομαι και από το προφίλ μου.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
