Ο Αντιπρόεδρος Διοικητικών Υποθέσεων, Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Ανδρέα Γερμανό για την φιλοσοφία του ΕΑΠ και το επίπεδο των σπουδών του, για την νέα ακαδημαϊκή χρονιά και τα νέα προγράμματα σπουδών, και για τον χαρακτήρα του ΕΑΠ, που από πανεπιστήμιο δεύτερης ευκαιρίας μετατρέπεται σε πανεπιστήμιο πρώτης επιλογής.
Πως διαμορφώνεται η νέα ακαδημαϊκή χρονιά που μόλις ξεκίνησε για το ΕΑΠ;
Η νέα ακαδημαϊκή χρονιά ξεκίνησε για το ΕΑΠ στις 4 Οκτωβρίου, με νέες προκλήσεις και με δεδομένα και γεγονότα, που μας χαροποιούν και μας δίνουν κουράγιο και δύναμη να συνεχίσουμε. Συνεχώς αυξάνεται η εμπιστοσύνη των φοιτητών, κυρίως των νέων, προς το ΕΑΠ, καθώς το επιλέγουν για τις σπουδές τους, αναδεικνύοντάς το, πλέον, σε πανεπιστήμιο πρώτης επιλογής και όχι δεύτερης ευκαιρίας. Φέτος, αυξήθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ο αριθμός όσων τελικά αποφάσισαν να ξεκινήσουν τις σπουδές τους στο ΕΑΠ, με ιδιαίτερη αύξηση να καταγράφεται στις εγγραφές στα προπτυχιακά και με σημαντικό αριθμό των εισακτέων να βρίσκονται στην ηλικία των 18 ετών.
Μιλήστε μας για την φιλοσοφία του ΕΑΠ.
Το ΕΑΠ είναι ένα Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο, με μια ιδιαιτερότητα. Είναι το μοναδικό ελληνικό Πανεπιστήμιο που είναι Ανοικτό και προσφέρει Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Ανοικτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εξετάσεις ή άλλη μέθοδος επιλογής (κλήρωση ή κάποια άλλη) για την εισαγωγή σε αυτό και εξειδικεύεται στην εκπαίδευση ενηλίκων. Η μεθοδολογία της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης που έχει υιοθετήσει το ΕΑΠ είναι μια συνολική μεθοδολογία που αναπτύχθηκε κυρίως από τα Ανοικτά Πανεπιστήμια, με στόχο τις ιδιαιτερότητες που έχει η εκπαίδευση ενηλίκων. Απέχει πολύ από την απλή αντικατάσταση της διάλεξης στο αμφιθέατρο με διάλεξη που μεταδίδεται διαδικτυακά, κάτι το οποίο χρησιμοποιήθηκε αναγκαστικά από τα συμβατικά Πανεπιστήμια στη διάρκεια της πανδημίας. Η μεθοδολογία αυτή περιλαμβάνει εγκεκριμένο εξειδικευμένο διδακτικό υλικό, οδηγούς μελέτης του, συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, υποβολή εργασιών, καθοδήγηση των φοιτητών από Καθηγητή-Σύμβουλο. Είναι το μοναδικό Πανεπιστήμιο στη χώρα μας που είναι Πανεπιστήμιο Εκπαίδευσης Ενηλίκων, δηλαδή τόσο η φιλοσοφία του, όσο και ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των Προγραμμάτων του στηρίζεται στις αρχές Εκπαίδευσης Ενηλίκων: να μάθουμε πως να μαθαίνουμε, να μάθουμε πως να ενεργούμε, να μάθουμε πως να συμβιώνουμε και να μάθουμε να υπάρχουμε.
Η σημαντική καινοτομία που έχει φέρει η λειτουργία του ΕΑΠ στην ελληνική κοινωνία είναι ότι δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως φύλλου, ηλικίας, απ’ οπουδήποτε κι αν βρίσκονται, να σπουδάσουν σε Ελληνικό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο, προσαρμόζοντας τις σπουδές στις ανάγκες τους, στην οικονομική τους δυνατότητα και στο ωράριό τους.
Υπάρχουν νέα προγράμματα που εντάσσονται για πρώτη φορά φέτος στο ΕΑΠ; Ποια είναι αυτά;
Στο ΕΑΠ υπάρχει μια συνεχής διαδικασία αξιολόγησης, σχεδιασμού και υλοποίησης νέων προγραμμάτων σπουδών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινωνίας. Πέντε νέα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών ξεκινούν φέτος. Δύο ξενόγλωσσα στα αγγλικά, στην Τεχνητή Νοημοσύνη (“Data Science and Machine Learning” – DAMA), και στην Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και των μνημείων της Φύσης από τις Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής («Protection of Cultural Heritage and Monuments of Nature from the Effects of Climate Change» – CCC), και τρία στα ελληνικά, Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία (ΣΕΙ), Εφαρμοσμένη Αναπτυξιακή Ψυχολογία (ΕΑΨ) και, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Frederick της Κύπρου, Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Είναι προγράμματα σε πρωτοποριακά γνωστικά αντικείμενα, τα οποία δεν προσφέρονται από άλλα ιδρύματα, σχεδιάστηκαν από ειδικούς, καθηγητές του ΕΑΠ και άλλων Πανεπιστημίων, τόσο ως προς τη δομή τους όσο και ως προς τη δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού που παρέχεται στους φοιτητές. Σε όλα αυτά, πολύ γρήγορα καλύφθηκαν όλες οι προσφερόμενες θέσεις.
Ήταν πιο εύκολο να αντιμετωπίσετε την κρίση της πανδημίας, ως ένα πανεπιστήμιο που προσφέρει κατεξοχήν εξ αποστάσεως σπουδές;
Ασφαλώς ήταν πολύ πιο εύκολο από τα «συμβατικά» Πανεπιστήμια. Οι φοιτητές μας δεν έχασαν ούτε μια ώρα από τις σπουδές τους. Πολύ γρήγορα, όταν επιβλήθηκαν τα πρώτα περιοριστικά μέτρα το Μάρτιο του 2020, σε λιγότερο από μία εβδομάδα, το ΕΑΠ κεντρικά μετέτρεψε όλες τις Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις (που μέχρι τότε κατά περίπου 50% γίνονταν δια ζώσης) εξ ολοκλήρου σε διαδικτυακές. Έτσι οι φοιτητές και οι καθηγητές δεν «έχασαν» ούτε μία συνάντηση. Επιπλέον, όλες οι παρουσιάσεις Διπλωματικών Εργασιών έγιναν στην ώρα τους διαδικτυακά. Το πιο δύσκολο εγχείρημα ήταν αυτό της υλοποίησης των εξετάσεων εξ αποστάσεως. Ήμασταν το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο που το έκανε, καθώς χρονολογικά οι εξετάσεις στο ΕΑΠ προηγούνται κάθε χρόνο κατά περίπου 3 εβδομάδες απ’ οποιοδήποτε άλλο ίδρυμα. Οι εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν με τη συνεργασία πολλών στελεχών του Πανεπιστημίου μας αλλά και εξειδικευμένων εξωτερικών συνεργατών, καθώς το ΕΑΠ ήδη από τον Απρίλιο του 2020 φρόντισε να εξασφαλίσει συνεργασία μαζί τους. Η επιτυχία του όλου εγχειρήματος ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες μας. Από τις περισσότερες από 500 Θεματικές Ενότητες που έγιναν εξετάσεις, σε καμία δεν είχαμε αποτυχία διενέργειας της εξέτασης για οποιοδήποτε λόγο. Μικροπροβλήματα που υπήρχαν οφείλονταν σε διάφορους παράγοντες, οι κυριότεροι των οποίων ήταν προβλήματα στο χειρισμό των ηλεκτρονικών μέσων από φοιτητές ή/και καθηγητές και προβλήματα στην επάρκεια και σταθερότητα των δικτύων. Στη συνέχεια ακολούθησε η αξιολόγηση της διενέργειας των εξετάσεων, που υλοποιήθηκε με τη συμπλήρωση και αποστολή ερωτηματολογίων. Συμμετείχαν περίπου 10.000 φοιτητές και καθηγητές και το γενικό συμπέρασμα ήταν η καταγραφή υψηλών ποσοστών ικανοποίησης τόσο από τους φοιτητές όσο και από τους καθηγητές. Η μεθοδολογία και τα συμπεράσματα της αξιολόγησης των φοιτητών, ήδη δημοσιεύθηκαν σε ειδικό άρθρο σε μεγάλο διεθνές επιστημονικό περιοδικό.
Στο πρόγραμμα του ΕΑΠ βλέπουμε πληθώρα μεταπτυχιακών προγραμμάτων, και 8 προπτυχιακά. Υπάρχει πρόβλεψη για αύξηση του αριθμού των προπτυχιακών, και νέα προγράμματα;
Θα πρέπει κατ’ αρχάς να επισημάνω ότι τα Προπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών (ΠΠΣ) του ΕΑΠ, έδωσαν τη δυνατότητα σε δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας, που για διάφορους λόγους δεν είχαν τέτοια δυνατότητα και δε θα είχαν και καμία τέτοια ελπίδα χωρίς την ύπαρξη του ΕΑΠ, να αποκτήσουν ένα Πανεπιστημιακό πτυχίο. Έως σήμερα το τυπικό προφίλ ενός πτυχιούχου του Ιδρύματος μας, ήταν ένας άνθρωπος με ηλικία μεταξύ 35-55 ετών, που για διάφορους λόγους δεν είχε πτυχίο, ή δεν είχε έναν μεταπτυχιακό τίτλο, αλλά είχε τη θέληση και τη δύναμη να σπουδάσει σε ηλικία πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι ένας τυπικός φοιτητής σ’ ένα «συμβατικό» Πανεπιστήμιο. Αυτό τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αλλάζει, ιδιαίτερα από φέτος, που (πολύ σωστά κατά τη γνώμη μου) τέθηκε ένας περιορισμός στην εισαγωγή με πανελλήνιες εξετάσεις στα πανεπιστημιακά τμήματα μέσω της «Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής», ο μέσος όρος ηλικίας των νεοεισερχόμενων φοιτητών στο ΕΑΠ μειώνεται. Το ΕΑΠ γίνεται όλο και περισσότερο ελκυστικό και για τους 18άρηδες. Παράλληλα, γίνεται μεγάλη συζήτηση τα τελευταία δύο χρόνια και έχει αναπτυχθεί σημαντικός προβληματισμός, γύρω από το θέμα της ανάπτυξης νέων ΠΠΣ στο ΕΑΠ. Και αυτός ο προβληματισμός έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αρκετών σημαντικών προτάσεων για δημιουργία νέων ΠΠΣ. Οι προτάσεις αυτές έχουν προκύψει από το δεδηλωμένο ενδιαφέρον που εκφράζεται για σπουδές σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα, στα οποία δεν υπάρχει αρκετή προσφορά προγραμμάτων στην Ελλάδα και παρατηρείται σε σημαντικό βαθμό έξοδος Ελλήνων φοιτητών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, στις περισσότερες σε πανεπιστήμια υποδεέστερα των ελληνικών και φυσικά και του ΕΑΠ, ενώ περιλαμβάνουν και καινοτόμα γνωστικά αντικείμενα. Περιλαμβάνουν καινοτόμα γνωστικά αντικείμενα και σύντομα θα κατατεθούν στο Υπουργείο Παιδείας, που θα αποφασίσει, αν και ποιες από αυτές θα εγκρίνει για υλοποίηση.
Διεθνώς τα πανεπιστήμια κρίνονται και αξιολογούνται πρωτίστως από το επίπεδο της έρευνας που αναπτύσσεται στους κόλπους τους. Σε ποιο σημείο βρίσκεται ως προ το ερευνητικό έργο το ΕΑΠ;
Το ΕΑΠ, καλώς ή κακώς, είναι καταγεγραμμένο στη συνείδηση της πλειοψηφίας των πολιτών που το γνωρίζουν, ως ένα καθαρά εκπαιδευτικό ίδρυμα, στο οποίο (λόγω της παροχής σπουδών αποκλειστικά εξ αποστάσεως) δεν πραγματοποιείται έρευνα. Αυτό είναι μια λάθος εντύπωση, την οποία εμείς ως διοίκηση προσπαθούμε να την αλλάξουμε σε συνεργασία και με τα μέλη ΔΕΠ του Ιδρύματος. Πιο συγκεκριμένα, το ΕΑΠ διαθέτει ήδη περισσότερα από 10 θεσμοθετημένα ερευνητικά εργαστήρια. Πολλά από τα μέλη ΔΕΠ του έχουν ποσοτικά και ποιοτικά πολύ μεγάλο ερευνητικό έργο από άλλους ερευνητές, όπως αυτό προκύπτει από τον αριθμό των δημοσιεύσεων τους, αλλά και τον αριθμό των αναφορών των εργασιών τους. Δεν είναι τυχαίο ότι στην πρόσφατη καταγραφή των περισσότερο αναγνωρίσιμων ερευνητών σε κάθε αντικείμενο (μέσω των αναφορών των εργασιών τους από άλλους ερευνητές), που δημοσιεύεται κάθε χρόνο από τον διεθνή καταξιωμένο εκδοτικό οίκο Elsevier, υπάρχουν τρείς καθηγητές του ΕΑΠ. Επιπλέον, από φέτος για πρώτη φορά, η διοίκηση ξεκίνησε ένα πολύ σημαντικό και φιλόδοξο τριετές πρόγραμμα ενίσχυσης της έρευνας μέσα στο ΕΑΠ, από ίδιους πόρους, με προϋπολογισμό κοντά στα τρία εκατομμύρια ευρώ. Είναι μια πολύ σημαντική δράση, που υλοποιείται αυτή την περίοδο μόνο στο ΕΑΠ. Τέλος, μια άλλη μεγάλη εμβληματική δράση είναι η προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία ερευνητικού εξοπλισμού ύψους 8,5 εκ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ο εξοπλισμός αυτός θα αναβαθμίσει δραστικά τις ερευνητικές υποδομές και τα ερευνητικά εργαστήρια του Ιδρύματος. Η όλη διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και η λειτουργία του εν λόγω εξοπλισμού αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2022.
Το ΕΑΠ έχει ταυτιστεί με την παροχή δεύτερης ευκαιρίας για σπουδές σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Μπορούν άραγε πρόσφατοι απόφοιτοι Λυκείου να κάνουν αίτηση για το ΕΑΠ;
Θίγετε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, το οποίο μπορεί να αποτελέσει ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του ΕΑΠ με τεράστιες κοινωνικές προεκτάσεις. Πιο συγκεκριμένα, όπως ανέφερα και παραπάνω, τα τελευταία χρόνια αυξάνεται ο αριθμός των «18ρηδων» που υποβάλλουν αίτηση για να σπουδάσουν στα προπτυχιακά προγράμματα του ΕΑΠ. Ήδη, από τον ιδρυτικό νόμο του ΕΑΠ προβλέπεται η δυνατότητα φοίτησης στα παιδιά που μόλις έχουν τελειώσει το Λύκειο. Απλώς δίνεται προτεραιότητα σε υποψήφιους που έχουν συμπληρώσει το 23ο έτος της ηλικίας τους, σε περίπτωση που οι προσφερόμενες θέσεις είναι λιγότερες από τις αιτήσεις. Όμως, τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των θέσεων που προσφέρει το Ίδρυμα για σπουδές είναι μεγάλος. Έτσι λοιπόν δεν υπάρχουν πια θέματα προτεραιότητας.
Γιατί να επιλέξει κάποιος το ΕΑΠ για τις σπουδές του; Είναι αυτές αναγνωρισμένες; Είναι το πτυχίο πιστοποιημένο; Είναι κάποιου επιπέδου;
Θέτετε άλλο ένα πολύ σημαντικό ερώτημα και σας ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό. Έχει ιδιαίτερη σημασία να τα ξεκαθαρίσουμε όλα αυτά. Η ελληνική οικογένεια, παρ’ ότι ακόμη δεν έχει στην πλειοψηφία της συνειδητοποιήσει τα σημαντικά πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι σπουδές στο Ίδρυμά μας, έχει αρχίσει να τα ανακαλύπτει έστω και με αργούς ρυθμούς.
Και ποια είναι αυτά τα πλεονεκτήματα:
Εισαγωγή χωρίς εξετάσεις και χωρίς κλήρωση, χωρίς άγχος για τις πανελλήνιες, χωρίς δαπανηρή προετοιμασία με φροντιστήρια ή ιδιαίτερα μαθήματα σε όλο το λύκειο κλπ. Έτσι λοιπόν η εισαγωγή είναι εύκολη, ανοικτή (ως «Ανοικτό» Πανεπιστήμιο). Η αποφοίτηση όμως είναι απαιτητική. Χρειάζεται δουλειά, σκληρή μελέτη, εκπόνηση μεγάλου αριθμού εργασιών, και απαιτητικές εξετάσεις, στοιχεία που διασφαλίζουν το κύρος του πτυχίου.
Σπουδές χωρίς μετάβαση και εγκατάσταση σε άλλη πόλη. Η έδρα του Πανεπιστημίου είναι παντού, είναι όλη η Ελλάδα. Η καθεμιά και ο καθένας σπουδάζει από το σπίτι του. Με ότι όλα τα πλεονεκτήματα που αυτό συνεπάγεται, σε οικονομία, σε αποφυγή αναστάτωσης και ταλαιπωρίας στην οικογένεια κλπ. Είναι προφανές, ότι παρ’ ότι που οι σπουδές στο ΕΑΠ προϋποθέτουν οικονομική συμμετοχή του φοιτητή με καταβολή ενός ποσού, αυτό είναι τόσο χαμηλό, που το κόστος λήψης του πτυχίου είναι μικρότερο από το κόστος μετάβασης και διαμονής σε άλλη πόλη, μόλις για το πρώτο έτος.
Αλλά, θα μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος, τι είδους σπουδές είναι αυτές από το σπίτι; Είναι αναγνωρισμένες; Είναι το πτυχίο πιστοποιημένο; Είναι κάποιου επιπέδου; Η απάντηση δεν είναι απλώς καταφατική σε όλα αυτά τα ερωτήματα, αλλά είναι καταφατική σε υπερθετικό βαθμό. Πιο συγκεκριμένα, οι σπουδές είναι πλήρως αναγνωρισμένες, αφού το ΕΑΠ είναι ένα Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο, όπως είναι και όλα τα υπόλοιπα Δημόσια Πανεπιστήμια της χώρας. Τα πτυχία που παρέχει είναι πιστοποιημένα από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), που είναι ο επίσημος φορέας της πολιτείας γι αυτό το σκοπό. Και ασφαλώς είναι πολύ υψηλού επιπέδου, αφού σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς που ασχολούνται με τις κατατάξεις των Πανεπιστημίων παγκοσμίως, το ΕΑΠ βρίσκεται σταθερά στην πρώτη 5άδα των Ανοικτών Πανεπιστημίων στον κόσμο.
Πιστεύω ότι όλα αυτά τα πλεονεκτήματα, το υψηλό επίπεδο σπουδών, οι πιστοποιήσεις των πτυχίων και οι πολύ ψηλές διεθνείς κατατάξεις του ιδρύματος, απαντούν και στην τελευταία σας ερώτηση με πολύ πειστικό τρόπο.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
