του Δημήτρη Κάτσακα
Το άγαλμα θα εκτεθεί στο Μουσείο για τέσσερα χρόνια, ως ανταπόδοση της Ελλάδας στη χειρονομία και την πολιτική βούληση της κυβέρνησης της Σικελίας, να επιστρέψει στην Ελλάδα και στο Μουσείο της Ακρόπολης το θραύσμα Fagan από την ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα για οκτώ χρόνια και να αιτηθεί από την κυβέρνηση της Ιταλίας την εσαεί παραμονή του στην Αθήνα
Το άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Μουσείο της Ακρόπολης, χρονολογείται ανάμεσα στα 420-400 π.Χ. Η θεά Αθηνά λυγίζει το κορμί της καθώς στηρίζεται στο, χαμένο σήμερα, δόρυ που κρατούσε στο αριστερό χέρι. Φορά πέπλο, που οι πτυχές του αγκαλιάζουν τις καμπύλες του σώματος, και από πάνω στενή αιγίδα, περασμένη λοξά κάτω από την αριστερή μασχάλη. Στο κέντρο της αιγίδας υπήρχε αρχικά γοργόνειο, πιθανότατα μεταλλικό, προσαρμοσμένο στις οπές που ανοίγονται εκεί. Έπειτα από την έκθεσή του για τέσσερα χρόνια στο μουσείο Antonino Salinas, το άγαλμα θα αντικατασταθεί με ένα γεωμετρικό αγγείο.
Η τελετή παράδοσης του αγάλματος της θεάς Αθηνάς από Μουσείο της Ακρόπολης, άρχισε με την ανάκρουση του Εθνικού Υμνου της Ελλάδας και της Ιταλίας σήμερα το πρωί στο Μουσείο Antonino Salinas, στο Παλέρμο, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη.
Όπως είπε στην ομιλία της η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη,
«Είναι ιδιαίτερη η χαρά και η τιμή για μένα να βρίσκομαι κοντά σας, μαζί με τον Γενικό Διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης των Αθηνών και τους συνεργάτες μου, προκειμένου να ανταποδώσουμε την γενναιοδωρία που εμπεριέχει η πρωτοβουλία της Περιφερειακής Κυβέρνησης της Σικελίας και ιδιαίτερα του Assessore Alberto Samona και της Διευθύντριας Δρ Caterina Greco, όχι μόνον να καταθέσουν προς έκθεση το θραύσμα Fagan από την ζωφόρο του Παρθενώνα, για μακρό χρονικό διάστημα (4+4 χρόνια) στο Μουσείο της Ακρόπολης, αλλά και να ζητήσουν από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας τον οριστικό επαναπατρισμό του στην Αθήνα. Η εκπεφρασμένη αυτή πολιτική βούληση επιβεβαιώνει τους μακρότατους δεσμούς πολιτιστικής συνάφειας και αδελφοσύνης της Ελλάδας και της Σικελίας, καθώς και την εμπράγματη αναγνώριση της κοινής μεσογειακής ταυτότητας.
H επιστροφή και η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα αποτελεί ηθική υποχρέωση για όλη την Ευρώπη, στο πλαίσιο της προστασίας της κοινής πολιτισμικής της κληρονομιάς. Και η μεγαλύτερη δύναμη για την επανένωσή τους είναι η πίστη των ίδιων των ευρωπαίων, όπως και των βρετανών πολιτών, για τη σημασία του Παρθενώνα, του μέγιστου αυτού μνημείου για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο ως προϊόν κλοπής. Η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει οποιοδήποτε δικαίωμα κυριότητας, κατοχής και νομής επ’ αυτών. Αντίθετα, υποχρεούται συνταγματικά και νομιμοποιείται ηθικά να αξιώνει και να επιδιώκει, με κάθε νόμιμο και πρόσφορο μέσο, την οριστική, μόνιμη και αμετάκλητη επιστροφή τους, προς επανόρθωση του δικαίου και της ηθικής τάξης, και κυρίως της αποκατάστασης της ακεραιότητας του μνημείου.Η Συμφωνία μεταξύ της Αυτόνομης Κυβέρνησης της Σικελίας και της Ελλάδας, προϊόν 14μηνης συνεργασίας και διαβουλεύσεων περιλαμβάνει και την αποστολή δύο σημαντικών αρχαιοτήτων από τις Συλλογές του Μουσείου της Ακρόπολης στο Παλέρμο, μία ανά τετραετία. Η συγκεκριμένη Συμφωνία υποδεικνύει το δρόμο, που μπορεί να ακολουθήσει το Λονδίνο».
Η Υφυπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας, Lucia Borgonzoni υπογράμμισε ότι
«Οι σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Ιταλίας είναι ήδη στενές. Σήμερα γίνονται ακόμη στενότερες. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μία πολιτική πράξη μεταξύ της Ελλάδας και της Ιταλίας και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Όπως είπε η Υπουργός Λίνα Μενδώνη, ο κόσμος αξίζει να δει τα Γλυπτά του Παρθενώνα επανενωμένα. Την ίδια κατεύθυνση έδειξε και η UNESCO. Είμαι πολύ περήφανη, που η Ιταλία και η Σικελία κάνουν την πρώτη κίνηση. Αυτή τη στιγμή πρόκειται για κατάθεση, αλλά εργαζόμαστε στο Υπουργείο, προκειμένου το θραύσμα να μείνει στην Αθήνα για πάντα. Η αρμόδια επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού έχει ήδη αρχίσει τις αναγκαίες διαδικασίες».
Ο Assessore της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Σικελικής Ταυτότητας, Dr. Alberto Samonà είπε ότι
«Η Σικελία κάνει σήμερα το πρώτο βήμα και ελπίζω ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα ώστε να χτιστεί ένας καινούργιος ουμανισμός του Πολιτισμού».
Η διευθύντρια του Μουσείου Antonino Salinas Caterina Greco, σημείωσε ότι
«Σήμερα γιορτάζουμε την έκθεση του αγάλματος της Αθηνάς στο Παλέρμο. Στους επόμενους μήνες η πολιτιστική μας συνεργασία θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη υπόσταση με ένα πρόγραμμα, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερες πρωτοβουλίες και βασίζεται στο αρχαίο υπόστρωμα του ελληνικού αποικισμού που από τον 8ο αι. π.Χ. συνέδεσε για πάντα τη Σικελία με την ελληνική πατρίδα».
Ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης Νίκος Σταμπολίδης ανέφερε ότι
«Το θραύσμα του Παλέρμο, που μας παραχωρήσατε στις 10 Ιανουαρίου, μεταφέρθηκε στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα και εν τέλει εντάχθηκε στον τόπο καταγωγής του, στον οποίο ανήκε για αιώνες, ενώνοντας ξανά το υπόλοιπο σώμα της θεάς Άρτεμης. Η επανένωση αυτού του θεϊκού σώματος ανεβάζει την επιθυμία και την ανθρώπινη χειρονομία των Σικελών φίλων μας σε ανάλογο επίπεδο, στην επιθυμία τους να φέρουν πίσω στην Αθήνα το «Θραύσμα Fagan» του Περιφερειακού Αρχαιολογικού Μουσείου Antonino Salinas».
Ο επίτιμος πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, καθηγητής Louis Godard τόνισε ότι
«Οι σημερινές ελληνικές αρχές ορθώς πιστεύουν ότι μόνο μια κίνηση πολιτιστικής διπλωματίας όπως αυτή που εφαρμόσει η Ιταλία τα τελευταία χρόνια, μπορεί να οδηγήσει στην υπογραφή συμφωνίας με τη Μεγάλη Βρετανία και το Βρετανικό Μουσείο και τελικά να οδηγήσει στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην πατρίδα τους».
Πριν από την τελετή στο Μουσείο Antonino Salinas, o Πρόεδρος της Περιφέρειας της Σικελίας Nello Musumeci, καλωσόρισε τη Λίνα Μενδώνη στο Palazzo Orléans λέγοντας ότι
«Είναι αδύνατο να σκεφτούμε την ιστορία της Σικελίας χωρίς τον ελληνικό πολιτισμό. Η πρόσφατη συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ των μουσείων της Σικελίας και της Ελλάδας είναι το σημείο εκκίνησης μιας συνέργειας που έχει ξεκινήσει, απόδειξη του ανανεωμένου ενδιαφέροντος για την επανέναρξη των σχέσεων συνεργασίας με τις μεσογειακές χώρες. Είναι το πρώτο βήμα μιας μακράς διαδρομής που ελπίζουμε θα συνεχιστεί στο όνομα των πολιτιστικών ανταλλαγών».
Η Λίνα Μενδώνη, μεταφέροντας τους χαιρετισμούς του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, σημείωσε ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή σε περαιτέρω συνεργασία με την Περιφέρεια της Σικελίας, καθώς θα εμπιστευθεί, επίσης, ορισμένα αρχαιολογικά ευρήματα που σχετίζονται με τον μύθο και τη μορφή του Οδυσσέα, ώστε να εκτεθούν σε έκθεση στην Γκέλα τους επόμενους μήνες, η οποία είναι αφιερωμένη στον πρωταγωνιστή της Οδύσσειας.
«Είμαστε πολύ χαρούμενοι που συνεργαζόμαστε με τη Σικελία και με την Γκέλα, όπου είναι έντονη η ελληνική επιρροή, εμπλουτίζοντας τον κατάλογο της έκθεσης που προετοιμάζεται», πρόσθεσε, ενώ απηύθυνε επίσημη πρόσκληση στον Πρόεδρο Musumeci να επισκεφθεί την Ελλάδα.
