Πολλές φορές παίρνεις μεγαλύτερο κουράγιο από παραδείγματα ανθρώπων που στερεοτυπικά τους κατατάσσεις σε σχήματα δύσκολα και μακριά από σένα, παρά από ηρωισμούς και «δυνατούς» χαρακτήρες. Όσοι και όσες είδαν την ταινία του Αργύρη Λιάπη «+1», που προβλήθηκε στην Πλατφόρμα του 24ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, σίγουρα επαναπροσδιόρισαν τις έννοιες του ήρωα και της δύναμης…
Συστήνοντας τρία παιδιά, τη Μαρία, τον Ορέστη και την Άννα – Μαρία, που γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη με ένα παραπάνω χρωμόσωμα, είναι δηλαδή παιδιά με σύνδρομο Down, η ταινία κατορθώνει όχι μόνο να γκρεμίσει προκαταλήψεις και στερεότυπα, αλλά να κερδίσει τον αστείρευτο θαυμασμό των θεατών για την αισιοδοξία και τη θετική ενέργεια που… διαδηλώνουν σε κάθε τους εμφάνιση αυτά τα τρία πλάσματα!
«Και να φανταστείτε ότι η ιδέα για να κάνω την ταινία μου μπήκε ξαφνικά, δεν είχα κάτι ανάλογο στο περιβάλλον. Και μάλιστα πιο πολύ με αφορμή τη σκέψη του σκληρού διλήμματος που έχουν οι γονείς στον προγεννητικό έλεγχο. Από εκεί ξεκίνησα, αλλά μετά τα κίνητρα και οι λόγοι ήταν πολλά και διαφορετικά», λέει ο Θεσσαλονικιός Αργύρης Λιάπης. Ερασιτέχνης σκηνοθέτης ο ίδιος, συστήθηκε στο κοινό πριν από δύο χρόνια με το ντοκιμαντέρ «Άθως, η πιο φωτεινή περιοχή του κόσμου» και τώρα έρχεται μ’ έναν… πολύ θετικό τίτλο. «Ήθελα να είναι μια ταινία με θετική ματιά», λέει ο ίδιος…
Πώς αναπτύχθηκε η σχέση με τα παιδιά, αλλά και με τις οικογένειες τους;
Δεν γνώριζα κανέναν από τους τρεις. Το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να μπω στο διαδίκτυο κι εκεί ανακάλυψα τον Ορέστη – υπήρχαν πολλές αναφορές σ’ αυτόν. Μετά ανακάλυψα τον πολύ δυναμικό Σύλλογο των ανθρώπων με σύνδρομο Down και μέσω του Συλλόγου γνώρισα και τα άλλα κορίτσια και τις τρεις οικογένειες. Δεν δυσκολεύτηκα να κερδίσω την εμπιστοσύνη τους, γιατί αν και είναι δύσκολο για μια οικογένεια να μιλάει και να εκτίθεται, το έκαναν γιατί γρήγορα κατάλαβαν ότι προσεγγίζω το θέμα μ’ έναν πολύ λεπτό τρόπο, πολλή αγάπη και μεράκι να κάνω μια ταινία αυτό για τους οποίους ήταν η ζωή τους. Είναι εξαιρετικές οικογένειες, με κέρδισαν κι εμένα. Έχουν πολύ αισιόδοξη ματιά και το θετικό μήνυμα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δική τους θετική αντιμετώπιση της ματιάς τους. Δεν προσπάθησα να δείξω εγώ κάτι θετικό, ήταν αυτό που βγάζανε οι ίδιοι…
Από πούθε προκύπτει αυτή τους η αισιοδοξία πιστεύετε; Είναι επειδή παλέψανε και οι μικρές νίκες τους δίνουν αισιοδοξία;
Προκύπτει από μια περίεργη –στα μάτια των περισσότερων- διαδικασία: με τον ερχομό ενός παιδιού με σύνδρομο Down περνάει κάποιος ένα σοκ, αφού από την κοινωνία έτσι εισπράττεται. Από εκεί και πέρα καταλαβαίνουν ότι απλά πρέπει να συνεχίσουν τη ζωή τους. Η παρουσία του παιδιού τους κάνει να βρίσκουν δυνάμεις και θετική ενέργεια που ούτε οι ίδιοι μπορούσαν να φανταστούν ότι διαθέτουν. Κι εγώ, ερχόμενος σε επαφή μ’ αυτά τα παιδιά, κατάλαβα ότι πλουτίζεις σε σκέψη και συναισθήματα, σου δίνει τη δυνατότητα να γίνεις λίγο πιο σοφός. Ξέρετε, καμιά φορά οι άνθρωποι είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια κατάσταση ματαιοδοξίας, θέλουμε να πετύχουμε γρήγορα σε πολλά πράγματα, ανάπτυξη, πρόοδος κλπ. Αυτό μας προικοδοτεί μ’ ένα άγχος. Αυτοί οι άνθρωποι είπαν θα κάνουμε ό,τι καλύτερο, χωρίς να έχουν, όμως, το άγχος του στόχου. Απέκτησαν μια ταπεινότητα που τους κάνει να χαίρονται την κάθε στιγμή και την κάθε μικρή νίκη της ζωής τους. Όλων αυτών των προσπαθειών, των θεραπειών που κάνουν με τα παιδιά τους για να κατακτήσουν το λόγο, το περπάτημα, το κάθε τι…
Ήταν μάθημα ζωής για σας…
Ένα πολύ μεγάλο μάθημα ήταν, νιώθω ευγνώμων για την ταινία. Έμαθα πολλά από αυτά τα παιδιά. Προκύπτει μια διάχυτη αγάπη από αυτά τα παιδιά και τελικά σε κυριεύει.
Και τα παιδιά είναι τελείως διαφορετικά μεταξύ τους – άλλο ένα στερεότυπο που έχουμε…
Βέβαια, όπως συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους. Έχουμε, φυσικά, τα στερεότυπα, μόλις δούμε ένα παιδί με τα σχιστά ματάκια του, δεν λέμε καν ότι είναι ένα παιδί με σύνδρομο Down, λέμε είναι Down. Δεν είναι έτσι, όμως, ο καθένας έχει το δικό του χαρακτήρα. Η Μαρία και ο Ορέστης είναι συνομήλικοι, αλλά έχουν τόσες διαφορές…
Χάρηκαν την ταινία;
Τους κούρασα, βέβαια, πολλές φορές, αλλά γενικά τη χάρηκαν κι αποκτήσαμε μια πάρα πολύ ωραία σχέση. Υπέροχη διαδικασία, τους ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη, μοιραστήκαμε πολλές ώρες μαζί.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.