Του Παρασκευά Παρασκευόπουλου
Η ρώσικη πολεμική εισβολή στην Ουκρανία, που δυστυχώς είναι ακόμη σε εξέλιξη, πρόκειται για μια ανείπωτη τραγωδία, αποτελεί το ολοκαύτωμα της εποχής μας. Τελικά ο ανθρώπινος πολιτισμός, μοιάζει ως μία εύθραυστη κρούστα, πού εύκολα διαταράσσεται από την βαρβαρότητα. Οι συνέπειες και οι αλλαγές στον πλανήτη, ως μεταπολεμικό κύμα, θα είναι σαρωτικές και ολοκληρωτικές, στο σημερινό γεωπολιτικό, γεωστρατηγικό και γεωοικονομικό πεδίο.
Οι συνέπειες θα είναι ευθέως ανάλογες του διακυβεύματος της εισβολής και του πολέμου στην Ουκρανία. Προφανώς και δεν ζούμε έναν περιφερειακό πόλεμο, πού συνήθως γνωρίζουν τα όρια του, εκ των προτέρων, οι εμπλεκόμενοι. Η εισβολή της Ρωσίας στρατηγικά υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια των διαφορών με την Ουκρανία, και θέτει σε αμφισβήτηση την αρχιτεκτονική της παγκόσμιας ασφάλειας.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η ανθρωπότητα από το 1945 οδηγήθηκε στην ίδρυση του ΟΗΕ και στην οικουμενική αποδοχή μίας χάρτας προστασίας της ειρήνης, της ανεξαρτησίας των κρατών και της διευθέτησης των διαφορών χωρίς την προσφυγή στη βία.
Αυτό ήταν μία μεγάλη κατάκτηση της ανθρωπότητας και σχεδόν για μισό αιώνα πορεύτηκε ειρηνικά, με πολλές φυσικά περιφερειακές συγκρούσεις, που κατά κανόνα είχαν αντιαποικιοκρατικά χαρακτηριστικά και δεν αμφισβητούσαν το status των κρατικών συνόρων. Για μισό αιώνα δούλεψε το σύστημα της ειρηνικής συνύπαρξης, με πολλές εντάσεις, αντιπαραθέσεις και ανταγωνισμούς, αλλά πάντοτε έχοντας βαλβίδες εκτόνωσης. Για πενήντα χρόνια σε συνθήκες ψυχρού πολέμου και διπολισμού, ήταν σε ισχύ το δόγμα… αν επιθυμείς ειρήνη προετοιμάσου για πόλεμο.
Σε αυτές τις συνθήκες σε στρατιωτικό επίπεδο φτιάχτηκαν οι αντίπαλες στρατιωτικές συμμαχίες, ΝΑΤΟ και Σύμφωνο Βαρσοβίας, και στο οικονομικό πεδίο γεννήθηκαν η ΕΟΚ και ΚΟΜΕΚΟΝ. Δύο κόσμοι διαφορετικοί, αντίθετοι και ανταγωνιστικοί. Δύο κόσμοι περίφρακτοι, χωρίς ελεύθερη διακίνηση των ανθρώπων και χωρίς ελεύθερο παγκόσμιο εμπόριο. Για τα δικά μας ελληνικά δεδομένα, ας θυμηθούμε πως γίνονταν οι περιορισμένες εμπορικές συναλλαγέςμε το ανατολικό μπλοκ που ήταν μόλις στα σύνορα μας.
Με το σύστημα κλήρινγκ, μια μέθοδος λογιστικού συμψηφισμού, αφού ανάμεσα σε δύο διαφορετικά εθνικά νομίσματα δεν μπορούσες να χρησιμοποιήσεις ελεύθερα την οδό της αγοράς συναλλάγματος, που θα ήταν αποδεκτό και από τους δύο συναλλασσόμενους. Η λύση λοιπόν ήταν το σύστημα κλήρινγκ …σου δίνω πορτοκάλια και εσύ μού δίνεις… τρακτέρ Belarus. Μια μορφή εμπράγματης, ανταλλακτικής οικονομίας, που με βάση την οικονομική ιστορία μας γυρνάει στην εποχή των…. παγετώνων. Μέσα από αυτούς τους περιορισμούς, η παγκόσμια οικονομική ολοκλήρωση κινήθηκε με την δική της αυτόνομη δυναμική.
Η παγκοσμιοποίηση στην ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων, των μεταφορών, των προϊόντων και των υπηρεσιών, οδήγησε σε μεγάλο βαθμό στην κρίση του σοβιετικού μοντέλου και στην συνέχεια στην κατάρρευση του. Ειπώθηκε ότι ήρθε το τέλος της ιστορίας, χωρίς ανταγωνισμούς στον πλανήτη και έδειχνε η οικονομία να οδηγεί τις εξελίξεις και να φέρνει πιο κοντά το όραμα μιας ενιαίας Ευρώπης από τα Ουράλια ως το Γιβραλτάρ. Η εισβολή στην Ουκρανία γκρέμισε το όραμα και τις αυταπάτες.
Μπορεί το τέλος του ψυχρού πολέμου και η ενοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας να δημιούργησε συνθήκες ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης, κυρίως στις χώρες της σοβιετικής επιρροής, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό όπως δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις για να διασφαλισθεί η παγκόσμια ειρήνη. Μπαίνουμε σε μια νέα στροφή στη παγκόσμια ιστορία, οι αυταπάτες τελειώνουν, επιστρέφουμε τάχιστα σε ένα νέο ψυχρό πόλεμο, με διαχωριστικές γραμμές στη παγκόσμια οικονομία, μια νέα διάσπαση με το τέλος της παγκοσμιοποίησης.
Οι συνέπειες στην οικονομία, στο πλαίσιο του νέου γεωπολιτικού ψυχρού πολέμου θα είναι απρόβλεπτες. Δεν γίνεται να συνυπάρξεις πλέον στην ενιαία πολυκατοικία, στο παγκόσμιο χωριό όπως έλεγε ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Θα να αναζητηθεί μια νέα αρχιτεκτονική στην παγκόσμια οικονομική πολυκατοικία, αυτό θα πάρει χρόνο, κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο.
Το τέλος της οικονομικής παγκοσμιοποίησης θα φέρει.. τα πάνω κάτω, θα αναζητηθεί ο επανασχεδιασμός ενός νέου ευρωπαϊκού και παγκόσμιου καταμερισμού εργασίας, π.χ. επιχειρήσεις θα αλλάξουν χώρες, θα αναζητήσουν νέες περιοχές για νέες ευκαιρίες. Στη συνείδηση των λαών θα ισχυροποιηθεί και πάλι το όραμα του κράτους και του έθνους μπροστά στα νέα δεδομένα της ρώσικης εισβολής, αφού οι πολίτες συνειδητοποιούν ότι η παγκοσμιοποίηση από μόνη της δεν διασφαλίζει την ειρήνη, την ασφάλεια και την εθνική ανεξαρτησία των χωρών.
Παρασκευάς Παρασκευόπουλος
Οικονομολόγος-Σύμβουλος Ανάπτυξης
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
