Καθηγητής Audencia Business School, Διευθύνων Σύμβουλος Akuo Energy Greece & Πρόεδρος Επιτροπής Ενέργειας Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου Κώστας Ανδριοσόπουλος, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Περικλή Βλάχο για τους τρόπους με τους οποίους επηρεάζεται η ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας από τον πόλεμο στην Ουκρανία, για το σκηνικό που διαμορφώνεται με τις τιμές στην ενέργεια και πως μπορούν να ελεγχθούν, και για την ευκαιρία που ξεπροβάλλει για επιτάχυνση στην έρευνα και εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της Ελλάδας και της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου.
Πόσο επηρεάζει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τα σχέδια της χώρας μας για πράσινη μετάβαση, και προς ποια κατεύθυνση;
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις και η προϋπάρχουσα ενεργειακή κρίση οδήγησαν ήδη την Ε.Ε. σε μια επανεξέταση των προτεραιοτήτων της. Θα μπορούσαμε να πούμε, με βάση το σχέδιο Repower EU που παρουσίασε η Κομισιόν, ότι δεν μιλάμε για μια επιβράδυνση της ενεργειακής μετάβασης, καθώς η στήριξη προς τις ΑΠΕ και τις πράσινες τεχνολογίες όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά ενισχύεται. Πλέον αντιμετωπίζονται και ως βασικό όπλο για απεξάρτηση της Ευρώπης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.
Παράλληλα, όμως, η Ε.Ε. αναγνωρίζει ότι ίσως το παράκανε τα προηγούμενα χρόνια με την αποεπένδυση στους υδρογονάνθρακες και τώρα βρίσκεται σε δύσκολη θέση, αφού πρέπει να αντικαταστήσει τεράστιες ποσότητες ρωσικών εισαγωγών με άλλες πηγές, πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο.
Για τη χώρα μας τα παραπάνω μεταφράζονται ήδη σε μια μερική αλλαγή πλεύσης. Καταρχήν, αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη σημασία τα μεγάλα διεθνή έργα υποδομών στο φυσικό αέριο, όπως το FSRU της Αλεξανδρούπολης, η νέα επέκταση της Ρεβυθούσας, ο αγωγός IGB και φυσικά ο αγωγός East Med που μπαίνει και πάλι στο προσκήνιο σύμφωνα με δηλώσεις Ελλήνων και ξένων αξιωματούχων.
Ταυτόχρονα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι θα εξαντληθεί κάθε περιθώριο για τις έρευνες υδρογονανθράκων, οι οποίες είχαν περάσει στο περιθώριο τα τελευταία χρόνια, αλλά πλέον αντιμετωπίζονται με άλλη ματιά.
Ακόμα και οι σχεδιασμοί μας στις ΑΠΕ ακολουθούν τα πιο φιλόδοξα σχέδια της ΕΕ, αφού ο Εθνικός στόχος στο αναθεωρημένο μας ΕΣΕΚ μιλάει για προσθήκη άνω των 15 γιγαβάτ μέσα στην τρέχουσα δεκαετία, από 10 γιγαβάτ που ήταν προ διετίας, μαζί με αποθήκευση ενέργειας και νέες τεχνολογίες, όπως υδρογόνο, υπεράκτια αιολικά κτλ.
Η ενεργειακή κρίση ξεκίνησε πριν την εισβολή στην Ουκρανία. Ποιοι ήταν οι λόγοι που την προκάλεσαν;
Πράγματι, η ενεργειακή κρίση ξεκίνησε από το φθινόπωρο του 2021, αλλά τα σημάδια ήταν ορατά ήδη από πριν, καθώς η πανδημία οδήγησε τις ενεργειακές αγορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού του κλάδου σε ένα σοκ και σε έντονη μεταβλητότητα.
Θα έλεγα ότι οι βασικοί παράγοντες της κρίσης είναι η ραγδαία αποεπένδυση στην παραγωγή υδρογονανθράκων, η πανδημία, οι διαφορετικές ταχύτητες της ενεργειακής μετάβασης γεωγραφικά, η έλλειψη επαρκούς σχεδιασμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο για περιπτώσεις ανάγκης, καθώς και οι εξαρτήσεις από λίγες και συγκεκριμένες χώρες σε ορισμένα εμπορεύματα-κλειδιά για την ενέργεια.
Μπορούμε να ελπίζουμε σε υποχώρηση των τιμών στην ενέργεια, όσο ο πόλεμος συνεχίζεται;
Ασφαλώς, ο πόλεμος διατηρεί τις τιμές ψηλά, διότι η αγορά ανησυχεί για το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης, απώλειας του συνόλου των ρωσικών εισαγωγών ή ακόμα και γενίκευσης του πολέμου πέραν της Ουκρανίας.
Ταυτόχρονα, οδηγεί σε αλυσιδωτές αντιδράσεις και εντάσεις σε άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως η Μέση Ανατολή που σε συνδυασμό με την πιθανότητα μιας επισιτιστικής κρίσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση με ότι συνεπάγεται αυτό σε όρους ενεργειακών προμηθειών για την Ευρώπη και για την ίδια τη χώρα μας.
Στον αντίποδα, υπάρχουν σήμερα πρωτοβουλίες για περιορισμό των τιμών βραχυπρόθεσμα που δεν πρέπει να αγνοούμε. Η απελευθέρωση σημαντικών ποσοτήτων από τα στρατηγικά αποθέματα των χωρών του ΙΕΑ, η πίεση προς τον ΟΠΕΚ+ και στους αμερικανικούς παραγωγούς για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, ο καλύτερος συντονισμός των κρατών-καταναλωτών στο LNG και οι πρωτοβουλίες του πακέτου Repower EU ήδη έχουν αποκλιμακώσει σε ένα βαθμό τις ακραίες τιμές του χειμώνα.
Το ζητούμενο πλέον είναι να ληφθούν ενέργειες και πολιτικές που θα μπορέσουν να ρίξουν ακόμα περισσότερο τις τιμές μεσοπρόθεσμα, ώστε να υπάρχει μια καλύτερη ισορροπία που να ευνοεί τους καταναλωτές, μικρούς και μεγάλους.
Πιστεύετε ότι αυτή η ενεργειακή κρίση μπορεί να σταθεί αφορμή για επιτάχυνση των εξελίξεων σε ότι αφορά τα ενεργειακά κοιτάσματα Ελλάδας και Κύπρου, και γενικότερα της Ανατολικής Μεσογείου;
Θα μπορούσε ασφαλώς η ενεργειακή κρίση και οι γεωπολιτικές εξελίξεις να αποτελέσουν έναυσμα για ταχύτερη αξιοποίηση του αερίου της Αν. Μεσογείου και των λύσεων εξαγωγής του.
Ήδη λαμβάνουμε μηνύματα από την Ιταλία και ακόμα και πολιτικών από τις ΗΠΑ ότι αξίζει να επανεξεταστεί ο αγωγός East Med, αφού η Ευρώπη αναζητεί εναγωνίως νέες πηγές και οδεύσεις εφοδιασμού. Παράλληλα, στην Κύπρο έχουμε ένα έτοιμο κοίτασμα, το Αφροδίτη, που αναζητεί διέξοδο και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά την Ευρώπη.
Το πρόβλημα είναι ότι η Ε.Ε. εξακολουθεί να είναι διστακτική να “κλειδώσει” για δεκαετίες ένα μεγάλο έργο αερίου όπως ο East Med δεδομένης της νέας ενεργειακής ταξονομίας της, που αποτρέπει τη χρηματοδότηση τέτοιων υποδομών. Επίσης, πρόβλημα είναι ότι οι σταθμοί LNG της Αιγύπτου δεν επαρκούν για νέες ποσότητες και προφανώς δεν πρόκειται να δεχτούμε κανέναν αγωγό μέσω Τουρκίας, άρα η εξίσωση δεν είναι εύκολη.
Όλα αυτά μας οδηγούν στην περίπτωση των δικών μας ερευνών υδρογονανθράκων εδώ στην Ελλάδα. Ο πρωθυπουργός έδωσε το έναυσμα να εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο έρευνας και ανάπτυξης των κοιτασμάτων, όμως η εμπειρία από την τελευταία δεκαετία δείχνει ότι κινούμαστε πολύ αργά σε αυτά τα θέματα. Το ζητούμενο είναι να μπορεί να γίνει μια παραγωγική γεώτρηση το αργότερο σε 6-7 χρόνια από την έναρξη της έρευνας. Ωστόσο, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και η έλλειψη εμπορικού ενδιαφέροντος από τον ιδιωτικό τομέα, δεν το έχουν επιτρέψει μέχρι στιγμής.
Θα μπορέσει ποτέ η Ελλάδα να ολοκληρώσει την ΑΟΖ με την Κύπρο και τις υπόλοιπες ενδιαφερόμενες χώρες;
Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να στέλνει το μήνυμα στη διεθνή σκηνή ότι αν ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν επιχειρήσει κάποια επιθετική ενέργεια στην Αν. Μεσόγειο, απέναντι σε κράτος-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, τότε θα υποστεί κυρώσεις πολύ μεγαλύτερες από αυτές που αντιμετωπίζει σήμερα η Ρωσία λόγω της Ουκρανίας. Χρειάζεται δηλαδή μια ενεργοποίηση της παραδοσιακής και της ενεργειακής μας διπλωματίας που να εκμεταλλευτεί τα “πατήματα” που έχουμε στην ευρύτερη περιοχή, όπως το Φόρουμ αερίου της Αν. Μεσογείου, οι τριμερείς συμμαχίες μας και οι σχέσεις με εταιρείες του χώρου.
Το ζήτημα της ΑΟΖ είναι κάτι που εξαρτάται από την πολιτική βούληση και ένα βάθος χρόνου, άρα είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις. Θεωρώ, πάντως, ότι τα τελευταία δέκα χρόνια έχει γίνει μια πρόοδος και μια ευθυγράμμιση συμφερόντων με αφορμή και την ενέργεια που ευνοεί τη χώρα μας. Επίσης, είναι θετικό ότι στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξε μια συνέχεια και συνέπεια της ελληνικής πολιτικής ανεξαρτήτως κυβερνήσεων.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
