Του Μάριου Παναγιώτη Ευθυμιόπουλου
Ο πόλεμος και η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν έχει τέλος. Τα γεγονότα έχουν δημιουργήσει και διαμορφώσει μια τεράστια, μεταξύ άλλων, ιστορική πληγή. Έχει γραφτεί ήδη στην ιστορία της Ευρώπης, πως στα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία για ακόμα μια φορά, εισέβαλε παρανόμως σε μια ανεξάρτητη χώρα. Η οποία όμως κατάσταση θα έμελλε να αλλάξει το ρου της ιστορίας, μεταξύ άλλων και του ισοζυγίου των συμμαχιών. Θα επέλθει αλλαγή της αρχιτεκτονικής της ασφάλειας και εμπορίου της Ευρώπης. Μια που να προδιαγράψει το μέλλον της παγκόσμιας εμπορικής και αμυντικής πολιτικής όλων των κρατών. Καθώς βρισκόμαστε σε ένα κόσμο πολυδιάστατο, παγκοσμιοποιημένο. Ένα κόσμο πλέον ξανά δύσκολο και σύνθετο.
Δεν γνωρίζουμε τα ακριβή αποτελέσματα του πολέμου αυτού ως και σήμερα. Καθώς τα δεδομένα αλλάζουν ώρα με την ώρα. Με τα παρόντα γεγονότα ωστόσο αναφέρουν μεταξύ άλλως πως η Ουκρανία πλέον μετρά χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους, για τους οποίους πρέπει να δώσουμε ανθρωπιστικές λύσεις. Οι βασικές υποδομές έχουν καταστραφεί. Η οικονομία δεν μπορεί να διατηρήσει μια πολεμική σύρραξη για πολύ καιρό. Χρειάζεται ένα ουσιαστικό πλάνο ανασυγκρότησης. Η Ουκρανία θα μπορούσε να γίνει μοντέλο της επιτυχίας της Ευρώπης όταν αυτή λειτουργεί ως ένας ενιαίος οργανισμός κατά την περίοδο ανασυγκρότησης και ανακατασκευής. Αντιθέτως, η Ρωσία ενώ μετρά απώλειες πολύ μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες μπορεί να διατηρήσει μια πλήρη αστάθεια στην περιοχή.
Η Ουκρανία μετρά, μεταξύ των χιλιάδων νεκρών, επί των πλείστων, άμαχο πληθυσμό που δεν είχε είτε που να πάει ή προτίμησε να παραμείνει και να αμυνθεί. Συνάμα και αναπάντεχα, υπάρχει μεγάλη πλέον έχθρα μεταξύ λαών. Συγκεκριμένα της Ουκρανίας και της Ρωσίας και στο βάθος οι Δυτικές χώρες (όπου μεταξύ τους βρίσκονται και χώρες του Πρώην είτε ανατολικού μπλοκ είτε της συνθήκης της Βαρσοβίας και σήμερα τόσο μέλη του ΝΑΤΟ όσο και της ΕΕ).
Ο πόλεμος αυτός είναι ιδιαίτερος γιατί έχει αντίκτυπο και σε άλλες χώρες. Ενισχύει συναισθήματα ανασφάλειας σε περιοχές που μεταξύ άλλων, το Ευρώ-Ατλαντικό μέλλον των κρατών αυτών είναι αναμφίβολο. Και πλέον το συναίσθημα ανασφάλειας επιτάσσει τα κράτη αυτά να αναπτύξουν πλήρως το εθνικό εξοπλιστικό τους πρόγραμμα. Η αναφορά αυτή γίνεται σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Μαύρης Θάλασσας αλλά και χώρες των Βαλκανίων, όπου ανοιχτά ζητήματα καλά κρατούν.
Από την άλλη πλευρά, έχει ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο μένει να αποδειχτεί τί θα σημάνει για την Ευρώπη στο σύνολο της (θετικά ή αρνητικά). Έχει αρχίσει μια ταχείας διαδικασίας ένταξη χωρών, αρχής γενόμενης με την Ουκρανία, που μπορούν να ευθυγραμμίσουν και να πληρούν κάποια βασικά συστατικά και να ενταχθούν πολύ πιο σύντομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Τα γεγονότα τρέχουν». Η Ρωσία προδιαγράφει ένα νέο πιο γεωπολιτικό και στρατηγικό ρόλο βασισμένη στην νέα της προσπάθεια για μια μεταπολεμική, ανατολικού ημισφαιρίου πολιτική εμπορίου, που να εμπεριέχει χώρες της Εγγύς και Άπω ανατολής, Ασίας, Μέσης Ανατολής, Νότιας Αμερικής, Βαλκανίων και Αφρικής (Κεντρικής, Δυτικής και Νότιας). Από την άλλη οι χώρες της δύσης που με κάποιες από αυτές θα συνεχίσει εν’ τέλει να εμπορεύεται δια μέσου είτε τρίτης χώρας ή παράλληλου συναλλαγματικού Ευρώ με Ρούβλι.
«Τα γεγονότα τρέχουν και στο σημείο αυτό». Η Ουκρανία και η ένταξή της στους θεσμούς είναι θέμα ηθικής τάξης. Είναι μια απόδειξη πως το ΝΑΤΟ και η ΕΕ είναι οι πλέον δύο ουσιαστικοί περιφερειακοί οργανισμοί που φέρνουν την συνοχή και την αναπτυξιακή πορεία, μέσα από δημοκρατικούς Ευρωπαϊκούς θεσμούς και την συνοχή της Ευρώ-Ατλαντικής Συμμαχίας και οικογένειας. Μιας «οικογένειας» που μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνονται μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία.
Από την άλλη είναι σημαντικό να πούμε πως ακολουθούν τα βήματα αυτά και η Γεωργία αλλά και η Αρμενία. Στα Βαλκάνια συζητούμε για τα Δυτικά Βαλκάνια, με το βλέμμα όμως στραμμένο στις επιλογές εμπλοκής της Ρωσίας, σε περίπτωση που κερδίσει τον πόλεμο με την Ουκρανία και επιδιώξει να απειλεί την Μολδαβία σε περίπτωση που εν’ τέλει καταφέρει να καταλάβει την Οδησσό. Γνωρίζοντας την πιθανότητα αυτή, τα γεγονότα εξελίσσονται σε ένα άνευ προηγουμένου δράμα και πιθανή τραγωδία.
Ο επαναπροσδιορισμός και μια νέα αρχιτεκτονική μιας νέας Ευρωπαϊκής ιδέας πρέπει να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί. Ας είναι βασικός στόχος η προτροπή νέων συνεργασιών και στρατηγικών συμμαχιών ως πραγματιστικών επιλογών, που όπως αναφέρω στα επιστημονικά μου συγγράμματα αποτελούν υβριδικές συμμαχίες. Γιατί υπάρχει πρώτιστη ανάγκη αναβάθμισης και αναθεώρησης του Στρατηγικού βάθους του μέλλοντος της Ευρώπης στο σύνολο όλων των πολιτικών, προσδιορίζοντας ταυτόχρονα και ξεκάθαρα ποιος είναι ο πραγματικός μας εχθρός. Μόνο τότε τα πράγματα θα γίνουν πιο ξεκάθαρα. Ως τότε η Ευρώπη ως Ήπειρος θα είναι σε μια μόνιμη κατάσταση ανασφάλειας και προσωρινού ιδεαλισμού που θα γίνεται μοχλός εκλογικός και μόνο και όχι τακτικής και στρατηγικής φύσεως επιλογής των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και όσων κρατών έχουν ως έμπνευση το μέλλον τους στους Ευρώ-Ατλαντικούς θεσμούς.
*Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος
Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής
Πρώην Κοσμήτορας, Πρόεδρος του Strategy International (SI)
Επισκέπτης Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Νεάπολης Πάφου
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
