Ρεπορτάζ: Έλενα Χελβατζόγλου
Η περίοδος που το Καπάνι δεν «μιλάει» πλέον ελληνικά έφτασε, με τους τουρίστες να δίνουν το «παρών» σε έναν από τους πιο γνωστούς προορισμούς για τους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης. Την εικόνα αυτή έρχονται να αλλάξουν οι ανατιμήσεις και τα παράπονα από τους καταστηματάρχες, όπως τα αποτυπώνει το SPEAKNEWS και η Έλενα Χελβατζόγλου, που περπάτησε στις στοές της πιο γνωστής αγοράς της Θεσσαλονίκης και μίλησε με τους ανθρώπους της παλαιότερης αγοράς της Θεσσαλονίκης.
Αλεξάνδρα Παπαδιαμαντάκη, «Το Χρυσάφι της Μεσογείου»
Όταν η καμπύλη των τιμών ανεβαίνει, η καμπύλη του τζίρου πέφτει
Το ‘’Χρυσάφι της Μεσογείου’’ βρίσκεται στο Καπάνι, στην ιστορική αγορά τροφίμων. Κουβαλάει την παράδοση του παππού και προπάππου της οικογένειας που ξεκίνησε να πουλάει ελιές και λάδι του πριν από 70 περίπου χρόνια. Έπειτα από κάποια περίοδο διακοπής ξεκίνησε πάλι να λειτουργεί, σχεδόν στο ίδιο σημείο της περίφημης ‘’σκεπαστής’’ αγοράς με τις ελιές.
Το ράλι των ανατιμήσεων συνεχίζεται. Πόσο επηρεάζει τη δική σας επιχείρηση το κύμα ακρίβειας και τα έξοδα;
Καμία επιχείρηση δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη από τα τεράστια οικονομικά σκαμπανεβάσματα των τελευταίων ετών. Όταν η καμπύλη των τιμών ανεβαίνει, η καμπύλη του τζίρου πέφτει. Συνακόλουθα η ενεργειακή κρίση δημιουργεί ένα ασφυκτικό κλίμα για τις επιχειρήσεις που καλούνται ν’ ανταποκριθούν σε μεγαλύτερα και απρόβλεπτα έξοδα με μικρότερα ταμεία. Το ΄΄Χρυσάφι’’ αν δεν είχε ανταποκριθεί άμεσα στην επιταγή της ηλεκτρονικής παρουσίας, ξεκάθαρα δε θα τα είχε καταφέρει, όπως τόσες και τόσες επιχειρήσεις που αυτοεγκλωβίστηκαν στην τοπική δυναμική.
Ποια είναι η κίνηση αυτήν την στιγμή στην αγορά Καπάνι της Θεσσαλονίκης;
Το Καπάνι απορρίπτεται από τον Έλληνα ─ ιδίως της νέας γενιάς─ και οι τουρίστες το αναζητούν και το κατατάσσουν ως έναν από τους πρώτους προορισμούς της Θεσσαλονίκης στο tripadvisor. Το καλοκαίρι λοιπόν το Καπάνι δε μιλάει ελληνικά οπότε και η κίνησή του είναι απόλυτα εξαρτώμενη από την τουριστική προσέλευση. Στην τρέχουσα περίοδο ο τουρισμός δεν έχει βρει ακόμη τα πατήματα της προ covid και πολέμου εποχής.
Υπάρχουν συγκεκριμένα αγαθά στην επιχείρησή σας στα οποία παρατηρείται παραπάνω αύξηση;
Σιτηρά, άλευρα και ηλιέλαιο επηρεάστηκαν πολύ από τον πόλεμο στην Ουκρανία καθώς η τελευταία είναι και η ‘’μαμά’’ χώρα παραγωγής τους. Το ελαιόλαδο και οι ελιές ως παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα γνώρισαν δύο αυξήσεις μέσα στο 2022, σε πιο λογικά πλαίσια και με τελευταία αυτή του Μαἲου. Η ισορροπία στην αγορά έχει επανέλθει αρκετά από τότε.
Οι τιμές των προϊόντων, για παράδειγμα στο ελαιόλαδο, αυτήν την περίοδο είναι ανεβασμένες λόγω της ζήτησης ή επηρεάζει και η ακρίβεια; Είναι ένα συχνό φαινόμενο ή κάτι το οποίο παρατηρείτε για πρώτη φορά;
Το ελαιόλαδο θα μπορούσε να είναι μονάδα στο χρηματιστήριο. Κάθε χρόνο προσαρμόζεται ανάλογα με το ποσοστό εξαγωγών και την ποιότητα των ελαιοκάρπου ή και πρωτόγνωρες συνθήκες όπως π.χ. η έλλειψη εργατικών χεριών λόγω πανδημίας. Η ζήτηση του ελαιολάδου αυξήθηκε κατακόρυφα τον Μάρτιο, λίγο μετά το εναρκτήριο λάκτισμα του πολέμου. Μη ξεχνάμε ότι ζούμε στην Ελλάδα όπου οι μνήμες της Κατοχής είναι ριζωμένες στο συλλογικό ασυνείδητο, μεγαλώσαμε με τις ιστορίες όπου ένα πιάνο ήταν το αντίτιμο για πέντε τενεκέδες λάδι. Όσοι ακολουθούν την τυχοδιωκτική εμπορική φιλοσοφία εκμεταλλεύτηκαν τον πρόσκαιρο πανικό και αύξησαν δυσανάλογα τις τιμές. Οι υπόλοιποι ακολουθήσαμε τις δύο αυξήσεις που γνώρισε το ελαιόλαδο και αυτές λόγω κυρίως της αύξησης των πρώτων υλών (μέταλλο, πλαστικό, γυαλί).
Η Ιταλία παραμένει ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας στον τομέα του ελαιόλαδου, καθώς το 64,67% της αξίας των ελληνικών εξαγωγών ελαιόλαδου (533.110.000 ευρώ) και το 75,88% του συνολικού όγκου της (146.644 τόνοι) πάει στην ιταλική αγορά. Ωστόσο, το επώνυμο ελληνικό ελαιόλαδο απουσιάζει από τις αλυσίδες supermarket καθώς εισάγεται σε μορφή χύδην και χρησιμοποιείται για την παραγωγή μίγματος ελαιόλαδου, το οποίο στη συνέχεια πωλείται στην εγχώρια αγορά και στις αγορές του εξωτερικού ως «μείγμα ελαιόλαδου ΕΕ» ή «μείγμα ελαιόλαδου ΕΕ και τρίτων χωρών». Τι έχετε να πείτε εσείς για αυτό;
Η αλήθεια είναι πως η Ιταλία ‘’πίνει’’ ελληνικό ελαιόλαδο, κυρίως κρητικό. Σε πρόσφατη επίσκεψή μου σε ιταλικά τυποποιητήρια, εξεπλάγην ευχάριστα όταν είδα ελληνικά ονόματα γραμμένα σε τεράστιες δεξαμενές ελαιολάδου εσοδείας 2021. Είδα, όμως, και αντίστοιχα ελληνικά ονόματα σε δεξαμενές με ελαιόλαδο εσοδείας 2019 με προφανή στόχο την ανάμειξή του με άλλα έλαια. Δεν είναι ν’ απορεί κανείς πως στ’ όνομα του κέρδους, η ανάμειξη ελαίων είναι η πιο γρήγορη λύση. Την απορρίπτω a priori. Πέρα από τον παράγοντα της υγείας όπου τα μείγματα ελαίων έχουν φωτογραφηθεί ως υπεύθυνα για πάμπολλες ασθένειες, θεωρώ ότι απέχουν έτη φωτός από την ελληνική γαστρονομική κουλτούρα που τιμά το ελαιόλαδο στην αρχέγονη μορφή του, την αγνή, την όμορφα πικρή, την χρυσή, αυτήν που αποτελεί σήμα κατατεθέν του πολιτισμού μας.
Χατζηιωάννου Ιωσήφ, «Μανάβικο στο Καπάνι»
«Το μεγάλο πρόβλημα στη συγκεκριμένη αγορά είναι ότι δεν υπάρχει πάρκινγκ»
Το παραδοσιακό μανάβικο στο καπάνι δημιουργήθηκε και λειτουργεί από το 1928. Ο Χατζηιωάννου Θεοκλής, ο οποίος άφησε ιστορία και όνομα στο παραδοσιακό Καπάνι Θεσσαλονίκης, έδωσε την σκυτάλη στον γιο Χατζηιωάννου Ιωσήφ, ο οποίος μαζί με τη σύζυγό του Σαρρή Στέλλα είναι ιδιοκτήτες στο κατάστημα «Μανάβικο στο Καπάνι».
Ποια είναι η κίνηση την περίοδο αυτή στην αγορά Καπάνι της Θεσσαλονίκης; Υπάρχουν προβλήματα που αντιμετωπίζετε;
Η κίνηση στο καπάνι κάθε καλοκαίρι είναι σπασμένη, αλλά τώρα το φαινόμενο αυτό είναι ακόμη πιο έντονο. Το μεγάλο πρόβλημα στη συγκεκριμένη αγορά είναι ότι δεν υπάρχει πάρκινγκ. Από εκεί πηγάζει το πρόβλημα, γιατί ο κόσμος δεν μπορεί να κατέβει. Από τότε που τα πάρκινγκ έγινε αποκλειστικά για τους δημότες Θεσσαλονίκης, έχουμε χάσει όλοι πολλούς πελάτες, καθώς δεν βρίσκουν χώρο να παρκάρουν. Πριν από 10 με 15 χρόνια είχε στην Παναγία Χαλκέων πάρκινγκ το οποίο λειτουργούσε για δύο ώρες, έτσι ώστε να κατεβαίνει ο κόσμος και να ψωνίζει. Αυτό βοηθούσε αρκετά την αγορά. Η λύση σε όλο αυτό είναι το delivery που κάνουμε εμείς, γιατί η αλήθεια είναι ότι δουλεύουμε πιο πολύ με αυτό, έτσι ώστε να εξυπηρετήσουμε τον κόσμο. Τους παλιούς πελάτες τους έχουμε κρατήσει. Αυτοί που είναι δύσκολο να κατέβουν είναι κυρίως νέοι.
Το ράλι των ανατιμήσεων συνεχίζεται. Κατά πόσο το κύμα ακρίβειας και τα έξοδα επηρεάζει τη δική σας επιχείρηση;
Θεωρώ πως όλες τις επιχειρήσεις τις επηρεάζει το κύμα ακρίβειας. Στο μανάβικο μας έρχονται οι ίδιοι οι πελάτες απλώς παίρνουν λιγότερα πράγματα, παρόλο που τα δικά μας είναι φαγώσιμα.
Σε ποια τρόφιμα παρατηρείτε περισσότερο αύξηση; Θεωρείτε πως οι τιμές επηρεάζονται από τη ζήτηση, από την ακρίβεια ή από τον συνδυασμό αυτών των δύο;
Αυτή την εποχή ο κόσμος ζητάει περισσότερο τις ντομάτες. Επειδή η δική μας δουλειά είναι εποχιακή, αυτό σημαίνει ότι αν βγάλουν για παράδειγμα πολλές ντομάτες πέφτει η τιμή. Αυτό συμβαίνει κάθε χρόνο σε επιχειρήσεις όπως η δική μας.
Στα γειτονικά μαγαζιά εδώ στην αγορά καπάνι έχουν ανέβει λίγο η τιμές. Για παράδειγμα ρούχα τα οποία τα πωλούσαν 4 ευρώ τώρα έχουν πάει 5 ευρώ.
Αυτή η περίοδος είναι από τις χειρότερες που έχετε συναντήσει ή υπήρξαν και δυσκολότερες καταστάσεις;
Την επιχείρηση την έχουμε το 1928 από τον παππού μου και συνεχίζουμε. Αυτή η περίοδος είναι από τις άσχημες δυστυχώς.
Υπάρχουν σήμερα άλυτα ζητήματα στο Καπάνι, που απασχολούν καταστηματάρχες και πελάτες;
Τα πεζοδρόμια στο καπάνι είναι εντελώς παρατημένα. Εδώ και χρόνια παρόλο που λένε ότι θα το φτιάξουν δεν κάνουν τίποτα. Ο κόσμος συνεχώς σκοντάφτει στα πεζοδρόμια και πέφτει.
Ειδικά τώρα με τον κορονοϊό σταμάτησαν να έρχονται οι ηλικιωμένοι, γιατί το καπάνι δούλευε με ηλικιωμένους. Οι νέοι προτιμούν το σούπερ μάρκετ στο οποίο θα μπορούν πιο εύκολα να παρκάρουν το αυτοκίνητό τους. Μάλιστα εκεί πληρώνουν με τις κάρτες τους ενώ εδώ λειτουργούμε λίγο πιο λαϊκά.
Δίγκας Χρήστος, Κρεοπωλείο ” ΠΑΝΤΕΛΟΣ”
«Οι ντόπιοι έχουν εξαφανιστεί»
Ποια είναι η κίνηση αυτήν την στιγμή στην αγορά Καπάνι της Θεσσαλονίκης;
Η αγορά είναι πολύ πεσμένη. Από Σεπτέμβρη θα μπούμε πάλι σε φυσιολογικούς ρυθμούς, διότι τώρα, εκτός από την οικονομική κρίση, πολλοί φεύγουν Χαλκιδική.
Η χρονιά αυτή, το 2022, πήγε καλύτερα από πέρυσι. Αλλά το φετινό καλοκαίρι, η συγκεκριμένη, δηλαδή, σεζόν είναι χειρότερη από πέρυσι. Ευτυχώς έχουμε αρκετούς τουρίστες. Έχουμε τριπλή αύξηση συγκριτικά με το ‘21. Οι ντόπιοι, όμως, δυστυχώς έχουν εξαφανιστεί.
Πως κινούνται οι τιμές σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο;
Όσον αφορά τις τιμές, σε σχέση με πέρυσι είμαστε ανεβασμένοι 50 με 60 λεπτά σε όλα τα είδη. Αν πουλάς δηλαδή ένα προϊόν 3,50 ευρώ και μετά πουλάς απότομα 4 ή 4,30 ευρώ, η διαφορά φαίνεται στους πελάτες.»
Δημήτρης Κουτούπης, Υπάλληλος σε επιχείρηση πώλησης φρέσκων ιχθύων
«Γεμίζουν οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ενώ η κεντρική και πιο παλιά αγορά της Θεσσαλονίκης οδεύει προς ολοκληρωτικό αφανισμό»
Το ράλι των ανατιμήσεων συνεχίζεται. Πόσο επηρεάζει τη δική σας επιχείρηση το κύμα ακρίβειας και τα έξοδα;
Όπως κάθε επιχείρηση, έτσι και στη δική μας το κύμα ακρίβειας και τα έξοδα μάς έχουν «γονατίσει». Υπάρχουν εβδομάδες που με το ζόρι καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε.
Ποια είναι η κίνηση αυτήν την στιγμή στην αγορά Καπάνι της Θεσσαλονίκης;
Αυτή τη στιγμή αυτό που συμβαίνει στην αγορά Καπάνι είναι ασυνήθιστο. Δεν υπάρχει καθόλου αγοραστική κίνηση με αποτέλεσμα πολλά μαγαζιά να αναγκάζονται για πρόωρες άδειες στους υπαλλήλους.
Υπάρχουν συγκεκριμένα αγαθά στην επιχείρησή σας στα οποία παρατηρείται παραπάνω αύξηση;;;
Δυστυχώς, σε αντίθεση με τις περασμένες χρονιές, η φετινή δεν παρουσιάζει κάποια περαιτέρω αύξηση σε κάποιο από τα είδη που βρίσκονται στο κατάστημά μας. Όλα κινούνται σε ρηχά νερά.
Υπάρχουν προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζετε στην αγορά;
Βέβαια και υπάρχουν και μάλιστα πολλά, αλλά τα πιο βασικά είναι δυο. Το πρώτο είναι ότι δεν υπάρχει χώρος στάθμευσης για τον κόσμο που θέλει να έρθει στην αγορά και να ψωνίσει και το δεύτερο είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Με τις συνεχείς στάσεις εργασίας και απεργίες ή με τα ασφυκτικά γεμάτα και πάντα καθυστερημένα λεωφορεία δεν δίνουν την δυνατότητα στον καταναλωτή να κατέβει στην αγορά για να ψωνίσει με αποτέλεσμα να γεμίζουν οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ενώ η κεντρική και πιο παλιά αγορά της Θεσσαλονίκης να οδεύει προς ολοκληρωτικό αφανισμό.
