Τον Φεβρουάριο του 2022 έκλεισαν 100 χρόνια από τη γέννηση του Εσθονορώσου σημειολόγου Juri Lotman (Αγία Πετρούπολη, Ρωσία, 1922 – Τάρτου, Εσθονία, 2022). Για τον εορτασμό της συγκεκριμένης επετείου, η έκθεση με τίτλο «Ταξιδι στη σημειόσφαιρα του Juri Lotman» ταξιδεύει από το Estonian National Museum, όπου και πρωτοπαρουσιάστηκε την περασμένη άνοιξη, και φιλοξενείται στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης από τις 30 Αυγούστου έως τις 18 Σεπτεμβρίου 2022, στη Θεσσαλονίκη. Η έκθεση θα πλαισιωθεί από ανοιχτή ξενάγηση για το κοινό (1.09) και μονοήμερο εργαστήριο (15.09), με δηλώσεις συμμετοχής (βλ. αναλυτικά παρακάτω).
Η έκθεση «Ταξίδι στη σημειόσφαιρα του Juri Lotman» παρουσιάζει τον διεθνώς καταξιωμένο σημειολόγο, θεωρητικό της λογοτεχνίας, ιστορικό του πολιτισμού και καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Τάρτου στην Εσθονία, Juri Lotman, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη της κουλτούρας, της τέχνης και των μηχανισμών της ανθρώπινης συνείδησης. Ο ίδιος υπήρξε ένας ξεχωριστός άνθρωπος που άφηνε τις πόρτες του σπιτιού του και τον κόσμο των ιδεών του ανοιχτές στον κόσμο μιας κλειστής κοινωνίας.
Ο σχεδιασμός της έκθεσης στηρίζεται στο διαμέρισμα του Lotman της οδού Burdenko (τώρα Veski) στο Τάρτου. Για πολλές δεκαετίες αυτό ήταν το σημείο συνάντησης για ερευνητές, σπουδαστές και πολιτισμικές μορφές, ένα ευρύχωρο και δημιουργικό περιβάλλον, το λίκνο πολλών φιλόδοξων ιδεών που διαμόρφωσαν την πόλη του Τάρτου σε διεθνώς φημισμένο κέντρο της σημειωτικής. Η έκθεση δημιουργεί ένα πολύπλευρο πορτρέτο του Juri Lotman –ενός γενναιόδωρου οικοδεσπότη, αφοσιωμένου παππού, ευέλικτου στοχαστή και διανοούμενου της συνείδησης.
Το περιεχόμενο και η ιδέα του σχεδιασμού της έκθεσης δημιουργήθηκε από την σκηνοθέτιδα ταινιών τέχνης Katrin Sipelgas και τον σκηνοθέτη Jaak Kilmi σε συνεργασία με την Ένωση Εσθονών Σημειολόγων. Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συμβολή και στήριξη του Πανεπιστήμιου του Τάρτου, το Αρχείο Juri Lotman του Πανεπιστημίου του Ταλίν, το Εσθονικό Εθνικό Μουσείο, το Υπουργείο Πολιτισμού της Εσθονίας, το Πολιτισμικό Κληροδότημα της Εσθονίας και την UNESCO. Στην Ελλάδα η έκθεση συνδιοργανώνεται από το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Παράλληλες δράσεις
Ξενάγηση στην έκθεση «Ταξίδι στη σημειόσφαιρα του Juri Lotman»
Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2022 / 14:00
Ξενάγηση στην έκθεση για το κοινό από τους σημειολόγους Peeter Torop και Silvi Salupere, με ελεύθερη είσοδο. Η ξενάγηση θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά.
– Δηλώσεις συμμετοχής στο τηλ. 2310 240002 (Τρίτη – Σάββατο 11:00-17:00) και στο email info.contemporary@momus.gr, με την ένδειξη «Ξενάγηση LOTMAN».
Μονοήμερο εργαστήριο στο πλαίσιο της έκθεσης «Ταξίδι στη σημειόσφαιρα του Juri Lotman»
Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2022 / 14:00-18:00
Το Εργαστήριο Σημειωτικής του ΑΠΘ και το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης διοργανώνουν μονοήμερο εργαστήριo αφιερωμένο στο έργο του διακεκριμένου σημειολόγου και θεωρητικού των πολιτισμικών σπουδών Juri Lotman.
Το εργαστήριo απευθύνεται σε σπουδαστές και αποφοίτους σχολών που σχετίζονται με την επικοινωνία, τη σημειωτική, τη μουσειολογία, την τέχνη καθώς και σε οποιονδήποτε/οποιαδήποτε έχει ειδικό ενδιαφέρον για τον οπτικό πολιτισμό και τους μηχανισμούς παραγωγής νοήματος.
Τα ειδικότερα θέματα που θα εξεταστούν είναι:
– «Το έργο τέχνης από τον 15ο αιώνα ως φορέας νοήματος»
– «Μουσείο και σημειόσφαιρα: αναγνώσεις του μουσείου μέσα από την θεωρία της σημειόσφαιρας στο έργο του Juri Lotman».
Ομάδα εργασίας:
Λία Γυιόκα, αναπλ. καθηγήτρια Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης και του Πολιτισμού, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, ΑΠΘ
Ευάγγελος Κουρδής, καθηγητής Σημειολογίας με εφαρμογές στη μετάφραση, Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΑΠΘ
Χριστίνα Μαβίνη, Μουσειολόγος, επιμελήτρια Εκπαίδευσης MOMus-ΜΣΤ
– Η συμμετοχή είναι ελεύθερη για το κοινό, με απαραίτητη τη δήλωση ενδιαφέροντος στο email info.contemporary@momus.gr, με την ένδειξη «Εργαστήριο LOTMAN». Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
– Θα δοθούν βεβαιώσεις στους/στις συμμετέχοντες/συμμετέχουσες.
– Πληροφορίες & διευκρινίσεις στο τηλ. 2310 240002 (Τρίτη – Σάββατο 11:00-17:00)
