«Διαπράχθηκαν Εγκλήματα Πολέμου στην Ουκρανία; Πολιτική και Νομική Διάσταση του Θέματος»

του Μιχάλη Σταυρινού*

Το θέμα του άρθρου: «Διαπράχθηκαν Εγκλήματα Πολέμου στην Ουκρανία; Πολιτική και Νομική Διάσταση του Θέματος», αποτελεί ένα φλέγον και δραματικά επίκαιρο θέμα, το οποίο κυριαρχεί στις ημέρες μας στις πολιτικές, διπλωματικές, αλλά κυρίως στις νομικές αναλύσεις ανά το παγκόσμιο. Εκτός των άλλων, οι απαντήσεις στο πιο πάνω ερώτημα αφορούν, όχι μόνο την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά και κάθε άλλη αντίστοιχη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, με προεξάρχον παράδειγμα του παρελθόντος, το οποίο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, την αντίστοιχη τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, εξαιτίας της ατιμωρησίας της Τουρκίας για την εισβολή στην Κύπρο, άλλοι επίδοξοι εισβολείς, όπως σήμερα η Ρωσία, θεώρησαν ότι τέτοιας μορφής εγκλήματα μπορεί να παραμείνουν ατιμώρητα. Επομένως, και οι ευθύνες της Διεθνούς Κοινότητας σε αυτό το πλαίσιο παραμένουν ακέραιες.

Τί θα διερευνήσει το ΔΠΔ σε σχέση με την Ουκρανία;

Κατά την διερεύνησή του το ΔΠΔ, σε σχέση με πιθανά Εγκλήματα Πολέμου της Ρωσίας, το Δικαστήριο ανέφερε ότι, θα ερευνήσει όλες τις ενέργειες στην Ουκρανία από το 2013 μέχρι σήμερα.

Η Ρωσία μπήκε στην Κριμαία, η οποία ήταν τμήμα της Ουκρανίας, το 2014. Το ΔΠΔ ερευνούσε ήδη καταστολές σε βάρος διαδηλωτών από προηγούμενη ουκρανική Κυβέρνηση, η οποία ήταν φιλο-ρωσική. Η νέα παραπομπή φαίνεται να ενοποιεί όλα τα Εγκλήματα Πολέμου.Τέλος φόρμας

Ο Κατήγορος του ΔΠΔ, Karim Khan, δήλωσε ότι, υπάρχει “εύλογη βάση” να πιστέψει κάποιος ότι, και τα δύο είδη εγκλημάτων, Εγκλήματα Πολέμου και Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας, έχουν επιτελεστεί στην Ουκρανία.

Το ΔΠΔ, ως ουδέτερο σώμα, διερευνά καταγγελίες Εγκλημάτων και από τις δύο πλευρές.

Συμπεράσματα από την κατάσταση στην Ουκρανία:

Με βάση όσα αναλύθηκαν πιο πάνω, εξάγονται τα ακόλουθα συμπεράσματα:

1. Το “Έγκλημα της Επιθετικότητας” έχει διαπραχθεί στην Ουκρανία, με την απρόκλητη επίθεση, μέσω εισβολής και κατοχής, καθώς και με την προσάρτηση της Κριμαίας. Υπόλογος ο Πρόεδρος Πούτιν, ο οποίος έχει διατάξει την εκτέλεση αυτών των ενεργειών. Η επίκληση του δικαιολογητικού ότι, η επίθεση υπήρξε συνέπεια των προκλήσεων που προηγήθηκαν, π.χ. απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας από την επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορά της, δεν στοιχειοθετούν νόμιμη βάση, καθότι, η μη επιθετικότητα και ο σεβασμός της εδαφικής κυριαρχίας άλλου κράτους, αποτελούν υπέρτερους κανόνες αναγκαστικού δικαίου, ενώ παράλληλα, δεν εξαντλήθηκαν όλες οι προσφερόμενες Μέθοδοι Ειρηνικής Επίλυσης των Διαφορών που παρέχει το Διεθνές Δίκαιο.

2. “Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας” έχουν εκτεταμένα διαπραχθεί κατά την διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία. Όπως προσδιορίζονται αυτά, συνιστούν «μια διαδεδομένη ή συστηματική επίθεση, η οποία κατευθύνεται εναντίον οποιουδήποτε αστικού πληθυσμού». Το να εισβάλλει κάποιος σε ένα κυρίαρχο κράτος, απρόκλητα και σκόπιμα φονεύοντας μη-μαχητές, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, σαφώς εμπίπτει σε αυτό τον ορισμό. Το ίδιο ισχύει, αναφορικά με την χρήση βομβών διασποράς υπό τις εντολές του Πούτιν, καθώς και με την παραδοχή του για ανάπτυξη θερμοβαρικών εκρηκτικών, τα οποία θρυμματίζουν τους πνεύμονες, όσων πολιτών βρίσκονται πλησίον της έκρηξης.

3. Τέλος και “Εγκλήματα Πολέμου” έχουν διαπραχθεί. Και αυτά εμπλέκουν την θεληματική δολοφονία πολιτών, την απάνθρωπη μεταχείριση, την καταστροφή περιουσίας και την σκόπιμη πρόκληση μεγάλης ταλαιπωρίας.

4. Όσον αφορά το Έγκλημα της Γενοκτονίας, αυτό δεν τεκμηριώνεται, κατά την άποψη του αρθρογράφου, με βάση τις νομικές παραμέτρους που το προσδιορίζουν. Το μέγεθος των επιθέσεων αδιακρίτως σε βάρος ολόκληρου του ουκρανικού λαού, το ποσοστό θανάτων και συστηματικών διώξεων, δεν έχει αναχθεί, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, στον βαθμό, ώστε να χαρακτηριστεί ως Γενοκτονία.

Σε κάθε περίπτωση, για κάθε ένα Έγκλημα ξεχωριστά, από τα πιο πάνω περιγραφόμενα, θα πρέπει να υπάρξει: αντικειμενική και αδιάσειστη τεκμηρίωση, διασύνδεση με τον Πούτιν ή άλλους συγκεκριμένους αξιωματούχους ή μαχητές, και, τέλος, απόδειξη πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, ότι, είτε ηθελημένα διέπραξαν τα συγκεκριμένα Εγκλήματα, είτε γνώριζαν την τέλεσή τους και δεν έπραξαν όσα όφειλαν για την αποτροπή τους.

Το έργο του Δικαστηρίου, που θα κληθεί να αποφασίσει, είναι και πολύπλοκο και χρονοβόρο.

Ολοκληρώνοντας, και κλείνοντας τον κύκλο των επισημάνσεων που έγιναν στην αρχή του άρθρου, σημειώνουμε τα ακόλουθα πορίσματα:

• Η Διεθνής Κοινότητα, ο ΟΗΕ, η Ε.Ε., οι άλλοι διεθνείς παράγοντες, αποδείχθηκαν στην συγκεκριμένη περίπτωση, κατώτεροι των περιστάσεων και ανίκανοι να αποτρέψουν μια τραγωδία παγκόσμιων διαστάσεων.
• Το “θετικό” της θλιβερής και απαράδεκτης αυτής εμπειρίας είναι ότι, η Διεθνής Κοινότητα τίθεται ενώπιον των ευθυνών της και οι πιο πάνω παράγοντες οφείλουν να προβληματιστούν και να αναθεωρήσουν την προληπτική και κατασταλτική πολιτική τους σε τέτοια θέματα.
• Ούτως ή άλλως, η Διεθνής Κοινότητα δεν θα είναι η ίδια, μετά τον Πόλεμο στην Ουκρανία. Το παγκόσμιο σύστημα συσχετισμών αλλάζει δραματικά, το ίδιο το σύστημα του ΟΗΕ τίθεται υπό αμφισβήτηση, ενώ οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για ολόκληρο τον πλανήτη, θέτουν επιτακτικά ζητήματα, όπως η διασφάλιση ενός αποτελεσματικού και απόλυτου μηχανισμού αποτροπής των πολέμων και ενόπλων επιθέσεων, ανεξαρτήτως του μεγέθους των συγκρούσεων και των εμπλεκόμενων κρατών. Η ανταπόκριση σε αυτά τα επιτακτικά ζητούμενα θα κρίνει και το μέλλον της ανθρωπότητας.
• Τέλος, η ύπαρξη “δύο μέτρων και δύο σταθμών”, ανάλογα με τα συμφέροντα των ηγετικών παραγόντων, στις διάφορες συγκρούσεις, φέρουν την κύρια ευθύνη για την άνεση με την οποία μια μεγάλη χώρα αποφασίζει να επέμβει ενόπλως στην επικράτεια μιας άλλης χώρας. Το τραγικό προηγούμενο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και η κατοχή του ενός τρίτου της κυπριακής επικράτειας, χωρίς ουσιαστικές συνέπειες για τον εισβολέα, ο οποίος σημειωτέον, αναλογικά, επιτέλεσε περισσότερα Εγκλήματα Πολέμου από ότι η Ρωσία στην Ουκρανία, τεκμηριώνουν την ευθύνη της Διεθνούς Δικαιοταξίας από την αδυναμία της να εφαρμόζει το Διεθνές Δίκαιο απαρέγκλιτα σε κάθε περίπτωση, με αποτέλεσμα, ενδεχόμενοι επεκτατιστές, να θεωρούν ότι μπορούν να επιτεθούν σε άλλη χώρα, χωρίς συνέπειες.

Ως τελικό συμπέρασμα, πέραν της ανάγκης ριζικής αναμόρφωσης του Διεθνούς Συστήματος Ασφάλειας, διαπιστώνεται για μια ακόμα φορά ότι, ο Πόλεμος αποτελεί κατάρα για όλους τους εμπλεκόμενους, ενώ το μεγαλύτερο τίμημα πληρώνουν σε κάθε περίπτωση οι αθώοι πολίτες, καθώς και μυριάδες στρατιωτών της κάθε πλευράς. Η ευλογία του “επί γης Ειρήνη” θα πρέπει να ξυπνήσει τις συνειδήσεις όσων διαμορφώνουν τις τύχες της ανθρωπότητας και να επικεντρωθούν, αντί στους ανταγωνισμούς των εξοπλισμών και των Πολέμων, στην ευγενή άμιλλα βελτίωσης της ποιότητας ζωής του κάθε ανθρώπου. Μέχρι τότε, τουλάχιστον, οι υπόλογοι για επιτέλεση Εγκλημάτων αυτής της μορφής, θα πρέπει να τίθενται ενώπιον των ευθυνών τους.

*Πρώην Πρέσβης – Διεθνολόγος

Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ