Οι επικίνδυνοι αυταρχικοί ηγέτες

Πριν από 46 χρόνια ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δέχθηκε να πάρει μέρος στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, παρά τις νωπές πληγές που άνοιξε η εισβολή στην Κύπρο, μολονότι δεν πίστευε ότι θα κατέληγαν σε κάποια συμφωνία. Οι αξιώσεις της γειτονικής χώρας δεν άφηναν περιθώρια για μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων, στο θέμα της δικαιοδοσίας επί των θαλασσίων ζωνών.

Κι αυτό γιατί η πάγια τακτική των Τούρκων ήταν να μην αναγνωρίζουν την υφαλοκρηπίδα των νησιών και να μην δέχονται την προσφυγή σε κάποιο Διεθνές Δικαστήριο για να λύση τον γόρδιο δεσμό των ανεδαφικών απαιτήσεων της Άγκυρας.

Πέρασαν αρκετές δεκαετίες συνομιλιών με εξήντα και πλέον άκαρπες συναντήσεις των δύο πλευρών. Στόχος του Κ. Καραμανλή, μετά την μεταπολίτευση, ήταν η άμεση εισδοχή της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ, με προφανή στόχο να υπάρξει μια πρόσθετη κάλυψη απέναντι στην επεκτατική Τουρκία.

Οι εσωτερικές αναταραχές στην Άγκυρα με τα αλλεπάλληλα πραξικοπήματα, μολονότι δεν άλλαξαν τα στρατηγικά σχέδια της Τουρκίας, εν τούτοις μείωσαν ως ένα βαθμό την επιθετική ρητορική της απέναντι στην Ελλάδα.

Εδώ και είκοσι χρόνια το θρόνο στο σεράι της Άγκυρας κατέχει ο Ερντογάν. Ένα πρόσωπο που μολονότι εξελέγη με την σημαία του ισλάμ, εν τούτοις αρχικά έδειξε ένα φιλοδυτικό πρόσωπο, τέτοιο που άνοιξε τον δρόμο για την εκκίνηση των διαδικασιών ένταξης της χώρας του στην Ε.Ε.

Στην πορεία άλλαξε πλεύση και επιχείρησε να προσεγγίσει αρχικά τους τουρκόφωνους που Καυκάσου και εν συνεχεία τον αραβικό κόσμο. Φιλοδοξούσε μάλιστα να ηγηθεί των αραβικών χωρών. Όμως και οι δύο αυτές κινήσεις απέβησαν άκαρπες, μια και Καυκάσιοι και Άραβες του έκλεισαν ερμητικά την πόρτα.

Το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2015, ήταν η αφορμή να ξεκαθαρίσει ο Ερντογάν τους λογαριασμούς του με τους τον πρώην μέντορά του το Φατίχ Γκιουλέν, τον οποίο κατηγόρησε ως υπεύθυνο για την κίνηση της ανατροπής του, και να πάρει σβάρνα με εκκαθαρίσεις που ακολούθησαν στις ένοπλες δυνάμεις, στο δικαστικό σώμα και στα ΜΜΕ, φυλακίζοντας παράλληλα πολιτικούς αντιπάλους και ακτιβιστές.

Η άνοδος του στην εξουσία ήταν προϊόν μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης, που οδήγησε την Τουρκία στις αγκάλες του ΔΝΤ. Οι επιτυχίες του στον οικονομικό τομέα ήταν το διαβατήριο των πολλαπλών εκλογικών του επιτυχιών.

Ταυτόχρονα δημιούργησε ένα προσωποπαγές καθεστώς, άλλαξε πολλές φορές το Σύνταγμα, που το έφερε στα μέτρα του, με κατάληξη την δημιουργία προεδρικού συστήματος, με απόλυτο άρχοντα και κυρίαρχο του πολιτικού παιχνιδιού τον ίδιο τον Ερντογάν.

Όλες οι εξουσίες, εκτός της εκτελεστικής, ξεκινούν και καταλήγουν στο τεράστιο παλάτι που έφτιαξε, ασκώντας από εκεί τον απόλυτο έλεγχο στις δικαστικές αποφάσεις καθώς και στα ΜΜΕ. Πολλά αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ έκλεισαν και όσα απέμειναν δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να υμνούν το θεάρεστο έργο του σουλτάνου της Άγκυρας.

Ανάλογη πορεία την ίδια εικοσαετία ακολούθησε και ο Β. Πούτιν. Κάθε αντίθετη φωνή είχε δύο επιλογές. Την φυλακή ή την αυτοεξορία. Εδώ ο πρώην πράκτορας τη KGB δούλεψε παράλληλα με τις δηλητηριάσεις και τις περίεργες αυτοκτονίες. Έτσι δεν είχε και το κόστος μιας φυλάκισης των πολιτικών του αντιπάλων.

Βίοι παράλληλοι λοιπόν του σουλτάνου από την μια, και του τσάρου από την άλλη. Και είναι απορίας άξιο, πως κάποιοι Ευρωπαίοι επιχειρούν να εξημερώσουν το θηρίο, αν και γνωρίζουν εκ των προτέρων, ότι το πιο πιθανό είναι στην πρώτη κατάλληλη ευκαιρία, θα τους δαγκώσει.

Οι αυταρχικοί αυτοί ηγέτες, έχοντας στρογγυλοκαθήσει στον θρόνο της εξουσίας, βλέπουν ο ένας τον εαυτό του σαν τον Μπαρμπαρόσα και ο έτερος ως τον Μέγα Πέτρο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Ερντογαν, φεύγοντας από την Πράγα, έσπευσε να τηλεφωνήσει στο συνεταιράκι του τον Πούτιν, προκειμένου να τον ενημερώσει από πρώτο χέρι, για τα διαμειφθέντα στη συνάντηση των σαράντα τεσσάρων, της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας.

Ακολουθούν την ίδια επεκτατική πολιτική. Ο Πουτιν μετά τις απειλές εναντίον της Ουκρανίας προχώρησε στην στρατιωτική εισβολή. Ο Ερντογάν βρίσκεται στο στάδιο των ευθέων απειλών για την ώρα και προαναγγέλλει σε καθημερινή βάση, με το θα έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά, τα επόμενα επιθετικά βήματά του.

Σε διπλωματικό επίπεδο έχει ήδη υποστεί αρκετά στραπάτσα, ξεκινώντας από την Ουάσινγκτον και την άρνηση του Μπάιντεν να τον δεχθεί, ενώ αντίθετα ο Κ. Μητσοτάκης έτυχε θερμής υποδοχής, με αποκορύφωμα την ομιλία του στο Κογκρέσο.

Στη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, προσπάθησε να μιλήσει πιστεύοντας ότι δεν θα πάρει απάντηση. Του ήρθε ταμπλάς, όταν τον λόγο πήρε ευθύς αμέσως ο Κ. Μητσοτάκης και του απάντησε με αποτέλεσμα οι 42 να ακούσουν τον αυθεντικό αντίλογο.

Η σύγχυση του σουλτάνου ήταν εμφανής, που αποχώρησε εσπευσμένα μια και οι αυταρχικοί ηγέτες έχουν μάθει να μην αμφισβητεί κανείς την αυθεντία τους. Τον ενόχλησε, που όπως είπε, δεν τηρήθηκε το πρωτόκολλο. Δηλ. Που υπήρξε πληρωμένη απάντηση από τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Τι άλλο θα ακούσουμε.

Στο παραλήρημα του ο σουλτάνος επιστρέφοντας στην Τουρκία είπε πράγματα που για τους Ευρωπαίους είναι αδιανόητα. Ισχυρίστηκε ότι ο Κ. Μητσοτάκης δεν είναι ισάξιος του μιλώντας υποτιμητικά για τον Κ. Μητσοτάκη, αποφεύγοντας να πει το όνομά του.

Μπορεί η ιδέα του Ε. Μακρόν να μαζέψει Ευρωπαίους και Ασιάτες να ήταν στην σύλληψή της καλή, στην πράξη, όμως πέρα από την Ρωσία και την Λευκορωσία, που αποκλείστηκαν για τους γνωστούς λόγους, ίσως στο μέλλον χρειάζεται να αναθεωρηθεί, ως προς τις προσκλήσεις, μια και χρειάζεται να πάρουν κόκκινη κάρτα και κάποιοι που είναι κατ’ εικόνα και ομοίωση ως προς τις συμπεριφορές τους ίδιοι με τον Πούτιν.