Με μια αναπάντεχη παράσταση, τον «Περιοδεύοντα θίασο» της Ελεάνας Γεωργούλη, ο Γεράσιμος Γεννατάς συμμετέχει σε μια προσπάθεια να μιλήσει κανείς για ένα βαθύ τραύμα με πιο… ανάλαφρο τρόπο. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό, τα συναισθήματα δυνατά, όπως ακριβώς κι αυτά που έχει να εκμυστηρευτεί ο σημαντικός Έλληνας ηθοποιός…
Είναι ένα βαριετέ αυτό που παρουσιάζετε;
Είναι μια αφήγηση, μια εξιστόρηση όλης αυτής της δύσκολης και μαύρης στιγμής μέσα από τα λόγια, αλλά και τα νούμερα ενός επίσης ημικατεστραμμένου περιοδεύοντος θιάσου. Μεταχειρίζεται τη θεατρική γλώσσα του βαριετέ και του καμπαρέ για να εξιστορήσει όλα αυτά, παίζοντας νούμερα, κάνοντας αυτά που αφηγείται.
Τα τραγικά γεγονότα να τα βλέπεις με χιούμορ είναι κάπως δύσκολο…
Νομίζω ότι το χιούμορ δημιουργεί στα πράγματα μια ευλογημένη απόσταση, ώστε σου δίνει την ευκαιρία αυτό που ακούς και αυτό που αισθάνεσαι να μπορείς την ίδια στιγμή να το σκεφτείς και όχι μόνο να παραμένεις στο γεγονός αυτό καθ’ αυτό, αλλά και στο γιατί συμβαίνει αυτό. Ξέρετε, μια καταστροφή δεν γίνεται ξαφνικά, ξύπνησαν κάποιοι και είπαν ας κάνουμε μια καταστροφή. Είναι προϊόν διεργασιών και επιλογών ενδεχομένως μακροχρόνιων. Οπότε καλό είναι να καταλαβαίνει κανείς το περιβάλλον μέσα στο οποίο συμβαίνουν τα πράγματα, ώστε να μπορεί την επόμενη φορά, χρησιμοποιώντας τη σκέψη του και τη λογική του, μήπως μπορέσει να τα διαφοροποιήσει και να τα αποτρέψει. Γιατί αυτό που βλέπουμε είναι τέτοιου είδους καταστροφές συνεχώς και δεν μπορούμε να κάνουμε ότι δεν τις βλέπουμε…
Το θέατρο τα δείχνει αυτά και άλλα, όμως όταν πάμε να τα κάνουμε πράξη αποτυγχάνουμε. Μήπως είναι μια φούσκα όλες αυτές οι θεατρικές… αισιοδοξίες;
Απλώς το υπόλοιπο είναι πάρα πολύ δυνατό! Το… πολιτικομιντιακοοικονομικό σύστημα είναι πάρα πολύ δυνατό και κατευθύνει τους ανθρώπους στην καταστροφή τους. Βλέπουμε την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα και σχεδόν το πρώτο τέταρτο του 21ου ένα χάος, μια άβυσσο, ένα πολύ μεγάλο πισωγύρισμα σε όλο τον πλανήτη. Σαν να έχουν πάει οι κοινωνίες διακόσια χρόνια πίσω, σαν να έχουν πάει στη φεουδαρχία, δεν είναι καν ο πρώιμος καπιταλισμός! Το ψέμα, η υποκρισία, όλος αυτός ο διχασμός που καθημερινά γιγαντώνεται και πριμοδοτείται μέσα στους ανθρώπους… Οι άνθρωποι μαθαίνουν από παντού πώς να είναι μόνοι τους και να τσακώνονται για ο,τιδήποτε. Όλη τη μέρα αυτό το αφήγημα της ευμάρειας προάγεται: έχω ένα κινητό και μπορώ να ελέγξω όλο τον κόσμο.
Ατομικότητα και ευδαιμονία είναι ο ασφαλής δρόμος προς την καταστροφή…
Ακριβώς! Τονώνεται από παντού ένας τρομακτικός εγωισμός που δεν είναι αληθινός. Και δεν καταλαβαίνουμε πως όλα τα πράγματα που ενώνουν τους ανθρώπους είναι δωρεάν. Και ότι μας διαχωρίζει κοστίζει και το πληρώνουμε εμείς. Έχει εξοβελιστεί από τη ζωή μας ο,τιδήποτε πνευματικό, ο,τιδήποτε έχει να κάνει με πνευματικότητα και με ψυχή είναι λίγο μιαρό, μολυσματικό. Πρέπει όλοι να έχουν μια χρήση, δεν είμαστε πλέον άνθρωποι, είμαστε καταναλωτές. Είναι σαν να έχουμε έρθει σ΄αυτήν τη ζωή μόνο για να καταναλώνουμε. Ό,τι δεν έχει υλική υπόσταση, ό,τι δεν είναι χειροπιαστό λες και δεν υπάρχει! Κι όμως το θέμα είναι να χορεύουμε, να τραγουδάμε, να λέμε ποιήματα και να διοηγούμαστε ιστορίες ο ένας στον άλλο, η ζωή μας…
Είναι κι ένας τρόπος να κάνεις πολιτική αυτός, με άλλο τρόπο…
Άλλο ένα αφήγημα, πολύ επικίνδυνο, είναι αυτό ακριβώς. Δηλαδή καλά θα κάνει η τέχνη να μην ασχολείται με την πολιτική. Αλλά η τέχνη είναι αυστηρά πολιτική πράξη! Το θέατρο στην αρχαία Ελλάδα είχε μόνο πολιτικό χαρακτήρα. Πολιτικό όχι με την πονηράδα που οι πολιτικοί και δημοσιογράφοι μας λένε… Πολιτικό είναι μέρος της κοινωνίας, των πολιτών, της σκέψης. Το θέατρο μόνο σκέψεις μοιράζει, τίποτα άλλο. Και όσο το θέατρο δεν τοποθετεί τον άνθρωπο στο κοινωνικό περιβάλλον, δηλαδή μέσα στην κοινωνία, και τον αφήνει ως μια μοναχικότητα ασχολήσου με την ψυχή σου εσύ και θα δούμε τι θα γίνει ναι αλλά σε ποιο περιβάλλον ο άνθρωπος θα ασχοληθεί με τον εαυτό του; Ζούμε σ’ ένα περιβάλλον που έχει μια πολύ συγκεκριμένη διαστρωμάτωση, μια πολύ συγκεκριμένη ανισότητα, η οποία γεννά την κοινωνική αδικία. Ε, αυτό είναι που πρέπει να δούμε Αυτό, όμως, περνάει σε δεύτερη, τρίτη μοίρα. Και νομίζω πως αυτό το θέατρο που πλασάρεται ως απολιτίκ είναι η χειρότερη πολιτική θέση που μπορεί να πάρει.
Άρα το θέατρο αναπνέει από τέτοιες αναπάντεχες προσπάθειες…
Μικρούλικες προσπάθειες! Είμαι από τους πολύ απαισιόδοξους που πιστεύουν πως σε δέκα χρόνια δεν θα έχουμε θέατρο στη χώρα μας. Θα είναι πολύ πολύ συγκεκριμένα τα πράγματα. Αυτήν τη στιγμή στην Αθήνα υπάρχουν 10-15 παραστάσεις που έχουν από 500 μέχρι χίλια άτομα την ημέρα κάθε μέρα και όλες οι υπόλοιπες πολλές παραστάσεις έχουν 30, 40, 50, 60 εισιτήρια και τέλος! Αυτές λοιπόν θεωρώ εγώ πως την επόμενη δεκαετία θα «πεθάνουν» όλες γιατί το υπουργείο Πολιτισμού δεν θέλει να έχει έναν πολιτισμό ο οποίος μιλάει για την κοινωνία.
Ο κόσμος του θεάτρου γεννάει τα δικά του λάθη; Όλα αυτά που παρακολουθούμε και οι σχέσεις εξουσίας από πού γεννιούνται;
Νομίζω πως σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας και σε όλους τους χώρους συμβαίνουν τα ίδια πράγματα. Είναι εγγενή προβλήματα του ανθρώπου. Έχει ο καθένας τους εγωισμούς του, τα συμφέροντά του, έχει τη χαρά να νιώθει να επιβάλλεται στους άλλους… Νομίζω ότι ο πολιτισμός γι αυτό ακριβώς υπάρχει, για να μας δώσει πιο μεγάλη την πιθανότητα που έχουμε να ζήσουμε όλοι μαζί, αυτό είναι ο πολιτισμός. Ας καταλάβουμε ότι είτε όλοι μαζί θα χαρούμε, είτε όλοι μαζί θα χαθούμε. Αυτό κάνει η τέχνη νομίζω: να μας κάνει να αναπνεύσουμε όλοι μαζί.
Η μεταμόρφωση στη θεατρική σκηνή σας δίνει περισσότερη ελευθερία;
Νομίζω ότι όλα αυτά τα θεατρικά εργαλεία, ιδίως αυτά με τα οποία κρύβεσαι πίσω από ένα μεγάλο σχήμα, ένα πολύ γκροτέσκο κοστούμι, πίσω από μια μεγάλη μάσκα ή τους ρόλους της παράστασης, γελωτοποιός, ακροβάτης, γυναίκα δηλητήριο, πίσω από τέτοια «προσωπεία» σου δίνουν μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης, να περάσεις πολλά, διαφορετικά και έντονα πράγματα. Πάντως, η παράστασή μας τονίζει ότι επιθυμούμε η ζωή να κερδίσει.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.