
του Μάνου Τζίτζηρα*
Όταν ένα παιδί ξεκινά το λύκειο από την πρώτη κιόλας μέρα οι Πανελλήνιες εξετάσεις γίνονται το πρώτο θέμα της οικογένειας! Άγχος με ή χωρίς σωματοποιήσεις, ευερεθιστότητα, ευσυγκινησία, ατελείωτες ώρες των μαθητών εκτός σπιτιού σε φροντιστήρια και αγωνία των γονιών να βρουν έναν ολόκληρο μισθό για τα φροντιστήρια του παιδιού, είναι θέματα που συναντάμε στις περισσότερες ελληνικές οικογένειες ειδικά όταν το παιδί είναι τρίτη λυκείου! Θα βρεθούν τα χρήματα, θα περάσει, διαβάζει σωστά το παιδί, είναι κάποιες από τις μόνιμες αγωνίες των γονιών. Η ελληνική οικογένεια είναι παιδοκεντρική και οι Έλληνες γονείς θα μπορούσαν να χωριστούν στις παρακάτω κατηγορίες:
· Σε αυτούς που θυσιάζονται για το παιδί τους, δεν μιλούν και υπομένουν ευλαβικά τις όποιες αντιδράσεις του παιδιού τους.
· Μια μικρή μειοψηφία γονέων που λειτουργούν αρκετά πιεστικά ως προς τα παιδιά τους! Γονείς που θα επιθυμούσαν το παιδί τους να καταφέρει ότι δεν κατάφεραν οι ίδιοι. Κάποιοι άλλοι θέλουν το παιδί τους, με την επιτυχία του, να τους εμπλουτίσει το κοινωνικό τους προφίλ, μιας και θεωρούν πως μια καλή σχολή και μετέπειτα ένα καλό επάγγελμα, θα πιστοποιήσουν το πόσο σπουδαία είναι η οικογένειά τους αλλά και η ανατροφή που έδωσαν στο παιδί τους. Αυτοί οι γονείς σίγουρα ξεχνούν ότι το κάθε παιδί, ο κάθε μαθητής, είναι μια ξεχωριστή οντότητα με τις δικές του δυνατότητες και επιθυμίες και δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μέσο ικανοποίησης των προσωπικών αναγκών ή προσδοκιών των γονιών!
· Κάποιοι άλλοι, θέλουν απλά το παιδί τους να γίνει η συνέχειά τους, να αναλάβει το γραφείο τους ή την επιχείρησή τους και να συνεχίσει την καριέρα τους από εκεί που την άφησαν οι ίδιοι. Ειδικά τα τελευταία χρόνια και με αφορμή την οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας, όλο και περισσότεροι γονείς αναλαμβάνουν την ευθύνη της επιλογής σχολής για τα παιδιά τους, αποτρέποντάς τα από σχολές που κατά την άποψη τους δεν έχουν μέλλον και κατευθύνοντάς τα προς επαγγέλματα που μπορεί να είναι πιο προσοδοφόρα. Άρα αρκετοί γονείς, εξαντλημένοι και απελπισμένοι από την οικονομική κρίση, σκέφτονται πρακτικά και ορθολογιστικά, θεωρώντας πολυτέλεια να αφήσουν το παιδί τους να σπουδάσει αυτό που του αρέσει, αν δεν βεβαιωθούν ότι πρόκειται για κάτι που θα του εξασφαλίσει το μέλλον του και την οικονομική του αυτοτέλεια.
Οι μαθητές από την άλλη ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες:
· Παιδιά φοβισμένα, συγκρίνουν τον εαυτό τους είτε με τα αδέρφια τους είτε με άλλους μαθητές. Κάνουν όμως μεγάλο λάθος και κάτι τέτοιο, μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει. Τα παιδιά αυτά δεν έχουν πίστη στις δυνάμεις τους και χάνουν τον προσανατολισμό τους.
· Παιδιά εξαντλημένα με πολύωρο διάβασμα με εξαντλητική μελέτη μέχρι πολύ αργά το βράδυ. Με κουρασμένη μνήμη και με τις δυνάμεις τους να τους εγκαταλείπουν περίπου τριάντα μέρες πριν τις εξετάσεις.
· Τελευταία κατηγορία είναι τα παιδιά που διαβάζουν σωστά με σεβασμό στους δικούς τους ρυθμούς αλλά και στις αντοχές τους. Έχουν αυτοπεποίθηση και σκέπτονται θετικά!
Όταν βγαίνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων εκεί θα φανεί πόσο οι γονείς δούλεψαν με το παιδί τους από παλιότερα!
Έφτασε η σημαντική μέρα, η οποία θα καθορίσει αν όχι ολόκληρη την επαγγελματική σταδιοδρομία των μαθητών, τουλάχιστον τη χρονιά που έρχεται. Αλλαγή πόλης; Αλλαγή χώρας; Αποχωρισμός από τους αγαπημένους φίλους;
Τι γίνεται όμως με τους μαθητές, που δεν κατάφεραν να εισαχθούν σε μια σχολή της αρεσκείας τους; Πώς μπορεί να αισθάνονται τα παιδιά που έμειναν έξω από τις πόρτες των σχολών, παρά τον κόπο και τις θυσίες μιας ολόκληρης χρονιάς; Επανάληψη των εξετάσεων, ή μια γρήγορη στροφή προς την αγορά εργασίας; Παρόλο που η προσοχή είναι στραμμένη στους επιτυχόντες, δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να παραμελούμε και αυτούς που δεν τα κατάφεραν, τους «αποτυχόντες».
Οι γονείς θα πρέπει να εξοικειώνουν το παιδί τους με την έννοια της αποτυχίας από τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Για να καταφέρουν να το πείσουν, θα πρέπει πρώτα οι ίδιοι να πείσουν τους εαυτούς τους πως η αποτυχία είναι μέσα στη ζωή και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται φυσιολογικά και όχι σαν δυστυχία ή αρρώστια. Κάθε παιδί θα πρέπει να μάθει να κερδίζει αλλά και να χάνει. Η ζωή, γενικότερα, έχει για τον καθένα περισσότερες αποτυχίες και ήττες, παρά επιτυχίες. Ένας άνθρωπος, πριν φτάσει στην επιτυχία, συναντιέται πιο πολλές φορές με την αποτυχία, η οποία θα πρέπει να τονώνει τη θέληση και το πείσμα, και να αποτελεί κίνητρο για την επόμενη, πιο οργανωμένη προσπάθειά. Μόνο έτσι θα μπορεί να νιώθει ισορροπία στη ζωή του.
Επίσης σημαντικό είναι από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού μας να δωρίζουμε απλόχερα την ενθάρρυνση, του παιδιού – μαθητή, του παιδιού- αθλητή, κ.α. Η ενθάρρυνση αποτελεί ισχυρό κίνητρο για το παιδί, του τονώνει την αυτοπεποίθηση και κάνει τον αγώνα πιο εύκολο. Ειδικά το παιδί – μαθητής έχει ανάγκη να τον πιστέψουν οι δικοί του άνθρωποι, η οικογένειά του. Ακόμη πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί την έννοια της προσπάθειας. Ο αγώνας του μαθητή που θέλει να τα καταφέρει, είναι μεγάλος, δύσκολος και ψυχοφθόρος. Μια ενθαρρυντική κουβέντα από τους γονείς, δείχνει στον υποψήφιο πως οι προσπάθειές του εκτιμώνται και δεν περνάνε απαρατήρητες. Εφόσον, λοιπόν, προσπαθεί, οι γονείς θα πρέπει να του δείξουν εμπιστοσύνη και να του τονίσουν πως πιστεύουν στις δυνάμεις του και τις ικανότητές του.
Κλείνοντας θα λέγαμε ότι θα ήταν ψυχοβοηθητικό εάν κατάφερνε η ελληνική οικογένεια να καλλιεργεί την λογική ότι η πολύμηνη προσπάθεια και οι θυσίες ενός μαθητή που ετοιμάζεται για τις Πανελλαδικές, ήδη τον χαρακτηρίζουν άξιο και ικανό. Οι βαθμοί είναι μέρος του αγώνα και είναι άδικο να καταδικάζεται όλη η προσπάθεια του υποψήφιου όταν τα αποτελέσματα δεν είναι ιδιαίτερα αρεστά.
*Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής, Ειδικευμένος στην κλινική και συμβουλευτική ψυχολογία
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
