Αρχίζει ο 3ος γύρος διαπραγματεύσεων παγκόσμιας εμβέλειας για τη μόλυνση από τα πλαστικά
Ανάμεσα σε εκπροσώπους των χωρών μελών των Ηνωμένων Εθνών αρχίζει σήμερα στο Ναϊρόμπι, την πρωτεύουσα της Κένυας, ο τρίτος γύρος των διαπραγματεύσεων. Στόχος τους είναι να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες μιας παγκοσμίως δεσμευτικής συμφωνίας για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων.
Αρκετά είναι τα θεμελιώδη ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα, παράδειγμα τι καλύπτεται στην πραγματικότητα από το πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας – γιατί ο όρος πλαστικό στην καθομιλουμένη περιλαμβάνει πολλούς διαφορετικούς τύπους.
Διαφωνία ανακύπτει σχετικά με το θέμα των νομικών δεσμευτικών στόχων και κατά πόσο και σε ποιο βαθμό πρόκειται να περιοριστεί η παραγωγή. Είναι γεγονός πως οι ιδιαίτερα πλούσιες σε πετρέλαιο χώρες αποσκοπούν στο να επικεντρωθούν στις διαδικασίες ανακύκλωσης και όχι σε περιορισμούς στην παραγωγή. Σε διαφορετική περίπτωση τα συμφέροντα συγκρούονται όσον αφορά τη χρηματοδότηση: οι αναπτυσσόμενες και οι αναδυόμενες χώρες περιμένουν από τις βιομηχανικές χώρες να βοηθήσουν στην κάλυψη του κόστους.
Κατά την ένωση κατασκευαστών πλαστικών Plastics Europe, 400,3 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού παράχθηκαν παγκοσμίως μέσα στο 2022. Τα δεδομένα δείχνουν διπλάσια ποσότητα σε σχέση με το 2002. Πάνω από το 90% από την ποσότητα αυτή κατασκευάζεται από υλικά που έχουν βάση το πετρέλαιο, παρόλο το γεγονός ότι έχει αυξηθεί το ποσοστό των ανακυκλωμένων και βιολογικής βάσης πρώτων υλών.
Πολλές είναι οι ανησυχίες με μεγαλήτερη όλων τον κύκλο ζωής του πλαστικού καθώς, από τη στιγμή που θα κατασκευαστεί, χρειάζεται αιώνες για να αποσυντεθεί.
Επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι από όλη την ποσότητα πλαστικών απορριμμάτων που παρήχθη μεταξύ του 1950 και του 2018, το 76% απορρίφθηκε σε χωματερές ή στο περιβάλλον. Εκτιμάται ότι μεταξύ 4,8 και 12,7 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορριμμάτων καταλήγουν κάθε χρόνο στους ωκεανούς. Εκεί προκαλούν καταστροφή στα οικοσυστήματα, είτε ως μικροσκοπικά σωματίδια, γνωστά ως μικροπλαστικά ή μέσω της απελευθέρωσης τοξικών χημικών.
Σύμφωνα με έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Environment Programme – UNEP), η παγκόσμια μόλυνση από τα πλαστικά είναι πιθανό να μειωθεί κατά 80% έως το 2040.
Εκπρόσωποι από περισσότερες από 170 χώρες στα Ηνωμένα Έθνη το Μάρτιο του 2022, αποφάσισαν να επιδιώξουν συμφωνία για την αντιμετώπιση της μόλυνσης από τα πλαστικά. Στόχος της συμφωνίας αυτής είναι να οριστούν δεσμευτικά μέτρα για ολόκληρο τον κύκλο ζωής των πλαστικών. Δηλαδή από τις ποσότητες στις οποίες παράγονται μεμονωμένα υλικά μέχρι και το σχεδιασμό πλαστικών προϊόντων και την απόρριψη και ανακύκλωση πλαστικών απορριμμάτων.
Έπειτα από τις συναντήσεις στην Ουρουγουάη και τη Γαλλία, ο γύρος διαπραγματεύσεων στην Κένυα αποτελεί τον τρίτο από τους πέντε. Οι διαπραγματευτές τονίζουν ότι δεν πρόκειται για απαγόρευση του πλαστικού. Αντιθέτως, η συμφωνία θα πρέπει να καθορίσει εάν και σε ποιο βαθμό θα πρέπει να περιοριστεί η παραγωγή διαφόρων πλαστικών και τα μέσα με τα οποία θα επιτευχθεί αυτό.
Συγκεκριμένα η συμφωνία θα αφορά τη χρήση ιδιαίτερα επιβλαβών χημικών συστατικών. Επίσης θα ασχολείται με το χειρισμό πλαστικών απορριμμάτων τόσο σε μεμονωμένες χώρες, όσο και πέρα από τα εθνικά σύνορα, καθώς και τη συλλογή- επαναχρησιμοποίηση ανακυκλώσιμων υλικών. Χρειάζεται επίσης να αποσαφηνιστούν οι μηχανισμοί χρηματοδότησης και λογοδοσίας.
Χθες, μια ομάδα 20 διεθνών επιστημόνων προώθησε μια ανοιχτή επιστολή στους διαπραγματευτές, με αίτημα να βάλουν την ανθρώπινη υγεία στο επίκεντρο των συνομιλιών. Προκειμένου να υπάρχει μια συνθήκη μείωσης των όγκων παραγωγής πλαστικών και «επιβάλλει τη σωστή δοκιμή όλων των χημικών ουσιών στα πλαστικά».
