Tης Αναστασίας Καραγιάννη
Σε ημερίδα με θέμα τη «Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών» έγινε αναφορά στον κλοιό βίας μέσα στον οποίο οι γυναίκες εγκλωβίζονται
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών στις 25 Νοεμβρίου, το Περιφερειακό Τμήμα Θεσσαλονίκης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, διοργάνωσε επιστημονική ημερίδα στο ξενοδοχείο Mediterranean Palace στη Θεσσαλονίκη. Ως διακεκριμένοι επιστήμονες και ομιλητές της εκδήλωσης συμμετείχαν: H Ιατροδικαστής, Καθηγήτρια ΑΠΘ και Διευθύντρια του εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ, κ. Λήδα Κοβάτση και ο διδάκτωρ ψυχολογίας του ΑΠΘ, αστυνομικός, υποδιευθυντής και ψυχολόγος της ΕΛ.ΑΣ, κ. Απόστολος Καλιαμπός.
Το συντονισμό της εκδήλωσης ανέλαβε η Αφροδίτη Νέστορα, Πρόεδρος της Επιτροπής Δημοσίων Σχέσεων, Επικοινωνίας και Κοινωνικής Ευαισθητοποίησης του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ανάμεσα σε πολλούς ακόμα: η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης κ. Βούλα (Παρασκευή) Πατουλίδου, ο κ. Τσαλικίδης που εκπροσώπησε τον Υφυπουργό Εξωτερικών Μακεδονίας Θράκης κύριο Κωνσταντινίδη, η Αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας κ. Μελίνα Μαρία Δερμεντζοπούλου, ο νεοεκλεγείς Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Μαρία Καραγιάννη για το Δήμαρχο Θεσσαλονίκης κ. Ζέρβα, η κ. Μαρία Αποστολίδου Αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης, για το Μητροπολίτη Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης παρευρέθηκε ο Αρχιμανδρίτης Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης κ. Διονύσιος Καραγιάννης, ο Πρόεδρος Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης κ. Πέτρος Αλικάκος, ο διευθυντής της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης κ. Λαμπρόπουλος, ο πρόεδρος του φαρμακευτικού συλλόγου Θεσσαλονίκης κ. Ευγενίδης. Καθώς και πολλοί ακόμα πρόεδροι, μέλη φορέων συλλόγων και οργανισμών της Θεσσαλονίκης, διακεκριμένοι και εκλεκτοί επιστήμονες αλλά και μέλη ή εθελοντές του ελληνικού Ερυθρού Σταυρού έδωσαν το παρών.
Στο χαιρετισμό του κ. Κωνσταντινίδη έγινε επισήμανση στη Διεθνή Ημέρα κατά των Γυναικών και πως αυτή «υπενθυμίζει το χρέος μας ως κοινωνία, ότι η ισότητα των φίλων δεν πρέπει να είναι ζητούμενο αλλά αυτοσκοπός γι αυτό καλούμαστε όλοι να σπάσουμε τη σιωπή γύρω από αυτό το ευαίσθητο ζήτημα και να βάλουμε τέλος στο φόβο». «Ήρθε η ώρα λοιπόν να σπάσουμε τα έμφυλα στερεότυπα» συνέχισε.
Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Στέλιος Αγγελούδης δήλωσε πως «καμιά γυναίκα δεν είναι μόνη, δεν πρέπει να είναι μόνη, δεν πρέπει να είναι ανυπεράσπιστη. Ως κοινωνία οφείλουμε οργανωμένα να δώσουμε φωνή στα θύματα, να πολεμήσουμε και να νικήσουμε τον φόβο. Η βία δεν είναι ανεκτή, τα θύματα προστατεύονται και οι δράστες τιμωρούνται». Από πλευράς μας «θέλουμε να αναπτύξουμε ένα μοντέλο κοινωνικού εθελοντισμού, που θα λειτουργεί παράλληλα με τις υπηρεσίες του δήμου. Προσδοκούμε μια συνεργασία ουσιαστική με τον Ερυθρό Σταυρό» πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης κ. Πέτρος Αλικάκος ανέφερε ότι «οι υποθέσεις είναι πάρα πολλές στο δικαστήριο της Θεσσαλονίκης». Όπως είπε ευελπιστεί σε σύντομο διάστημα αυτό το θέμα να σταματήσει να είναι μέρος της καθημερινότητας, που απασχολεί την Ελληνική κοινωνία.
Ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου του Τμήματος Ερυθρού Σταυρού Θεσσαλονίκης κ. Κυβέλος υπογράμμισε ότι «ο ρόλος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στοχεύει στην καταπολέμηση της κάθε είδους διάκρισης, ευαισθητοποιώντας με κάθε τρόπο την κοινωνία μας για την καταπολέμηση τέτοιων φαινομένων».
Από την πλευρά της, η συντονίστρια της εκδήλωσης κ. Νέστορα αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, σχετικά με ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ που τρέχει ακόμα και σήμερα. Βάση αυτού δημιουργήθηκε ένα τμήμα που παρέχει νομική υποστήριξη και εκπροσώπηση από δικηγόρους.
«Συνάδελφοι οι οποίοι έδειξαν το ενδιαφέρον, μπορούν και αναλαμβάνουν υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, μετά από εισήγηση του Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) στη Θεσσαλονίκη. Οι γυναίκες αυτές, αφού πραγματοποιήσουν κάποιες συνεδρίες με εξειδικευμένους ψυχολόγους, μπορούν να απευθυνθούν στο δικηγορικό σύλλογο και να αιτηθούν την ανάθεση ενός δικηγόρου ο οποίος είναι εξειδικευμένος και μπορεί να χειριστεί την υπόθεση τους» τόνισε η πρόεδρος της Επιτροπής Δημοσίων Σχέσεων, Επικοινωνίας και Κοινωνικής Ευαισθητοποίησης του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.
Η πρώτη ομιλήτρια Dr. Λήδα Κοβάτση, Καθηγήτρια ΑΠΘ και Διευθύντρια του εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ, κατά την ομιλία της αναφέρθηκε στην καταστολή του φαινομένου. Τις περισσότερες φορές το φαινόμενο της βίας είναι επαναλαμβανόμενο, ενώ αρκετές γυναίκες αποφεύγουν να καταγγείλουν τα περιστατικά. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η ιατροδικαστής, η καταστολή του φαινομένου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καταγγελία.
Όταν το θύμα καταγγείλει το δράστη στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής, εφόσον η υπόθεση προχωρήσει θα ξεκινήσει η λεγόμενη προανάκριση. Στο πλαίσιο αυτής, θα εκδώσει το αστυνομικό τμήμα παραγγελία εξέτασης του θύματος από κάποιον ιατροδικαστή. Τονίζοντας αργότερα ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επιλέγουν τα θύματα αυτή την οδό και την μετέπειτα γνώμη πραγματογνωμόνων. Διευκρινίζει πως το πόρισμα της ιατροδικαστικής έκθεσης που θα συντάξει ο πραγματογνώμονας έχει καθοριστική σημασία για την εξέλιξη της υπόθεσης. «Ένας τέτοιος ειδικός έχει την τεχνογνωσία που απαιτείται για να αξιολογήσει ορθά το συμβάν» διευκρινίζει η κ. Κοβάστη.
3 ΠΥΛΩΝΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
Πρώτος πυλώνας βοήθειας η γραμμή 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων. Σ’ αυτό τον αριθμό τα θύματα μπορούν ακόμα και ανώνυμα να πάρουν συμβουλές τηλεφωνικά, όλο το εικοσιτετράωρο.
Δεύτερος πυλώνας, τα συμβουλευτικά κέντρα γυναικών και τέλος το Panic Βutton. Ένα λογισμικό που εγκαθιστά η ελληνική αστυνομία στο θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Τέθηκε σε εφαρμογή από το Μάρτιο του 2023. Όταν μια γυναίκα κινδυνεύει πατάει το κουμπί, χωρίς να γίνει αντιληπτή από το θύτη και στέλνει το μήνυμα στην αστυνομία η οποία μπορεί να εντοπίσει έτσι και την τοποθεσία της.
Ο ομιλητής, διδάκτωρ ψυχολογίας του ΑΠΘ, αστυνομικός, υποδιευθυντής και ψυχολόγος της ΕΛ.ΑΣ κ. Καλιαμπός Απόστολος, αναφέρθηκε στην ψυχολογική διάσταση της βίας κατά των γυναικών. «Ενώ κάνουμε τόσες καμπάνιες, ημερίδες και δίνουμε τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερη έμφαση σ’ αυτό το φαινόμενο, γιατί κάποιες γυναίκες διστάζουν να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά;» ρωτά ο κ. Καλιαμπός. Η απάντηση κρύβεται πίσω από έναν έντονο ψυχολογικό μηχανισμό που ονομάζεται κύκλος βίας.
Ο Κύκλος της Βίας: Στην αρχή το άτομο ξεκινά μια αυξανόμενη ένταση με μικρές αφορμές. Μετά έρχεται ένα βίαιο ξέσπασμα, κατά το οποίο ο θύτης προκαλεί ζημιές στο χώρο και σωματικά στο θύμα. Και τότε είναι που περνάμε στην επόμενη φάση, κατά την οποία ένα θύμα βραχυκυκλώνεται. Τότε που ο θύτης χρησιμοποιεί δικαιολογίες «το μυαλό μου θόλωσε, δε φταίω εγώ αλλά το αλκοόλ, φταις εσύ μ αυτά που είπες» αναφέρει ο κ. Καλιαμπός. Έτσι ξεκινά το θύμα να είναι συνέχεια σε μια ετοιμότητα, προκειμένου να μην εκνευρίσει το θύτη. Μπαίνει σε μια διαδικασία ψυχολογικής θυματοποίησης. Αυτό συνδέεται και με τη συγνώμη του θύτη που ορκίζεται ότι δε θα το ξανακάνει και καταλήγει να πέφτει στα γόνατα. Αυτή η ψυχολογική χειραγώγηση απομακρύνει μια γυναίκα από την καταγγελία. Το θύμα τότε δικαιολογεί το δράστη με αποτέλεσμα να μπαίνει συνεχώς σ αυτόν τον φαύλο κύκλο. Οδηγούμαστε έτσι σε 8ο και 9ο περιστατικό βίας.
Κανείς δεν είναι βίαιος από την αρχή, αρκετά περιστατικά βίας δηλώνουν πως δε περίμεναν ποτέ αυτή τη συμπεριφορά. Αυτό που μας έχουν πει πάρα πολλά κορίτσια είναι ότι «στην αρχή εμφανίζουν ένα προσωπείο λατρείας και θαυμασμού απέναντι τους» τόνισε ο κ. Καλιαμπός. Γεγονός που πολλές φορές έναν ευαίσθητο χαρακτήρα τον αγγίζει. Η υπέρμετρη αυτή λατρεία υποδηλώνει μια σχέση ιδιοκτησίας. Πολλά θύματα εγκλωβίζονται, μέσα σε μία κακοποιητική σχέση. Μετά από την 7η ή 8η φορά αρκετές γυναίκες οδηγούνται στην καταγγελία, ενώ πολλές δε φτάνουν καν εκεί.
Ο κ. Απόστολος Καλιαμπός καταλήγει στον λόγο που αυτό το έγκλημα έχει γίνει αυτεπαγγέλτως διωκόμενο, τονίζοντας πως «οφείλουμε ως πολιτεία να δράσουμε καταγγέλλοντας τέτοια περιστατικά». Επιπλέον είναι πολύ εύκολο για κάποιον που το παρακολουθεί να δράσει, σε αντίθεση με το θύμα που ζει σ’ αυτόν τον φαύλο κύκλο βίας.
