Παναγιώτα Καλαποθαράκου, Πρόεδρος του ΕΚΠΟΙΖΩ – Δεν εξυπηρετείται η αρχή της διαφάνειας, με μόνη τη χρωματική σήμανση

Συνέντευξη: Αναστασία Καραγιάννη

Η Πρόεδρος του ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου με αφορμή το νέο σύστημα χρέωσης του ρεύματος με τα τέσσερα διαφορετικά τιμολόγια μιλάει στο SPEAK NEWS και την Αναστασία Καραγιάννη, εφιστώντας την προσοχή των καταναλωτών πριν επιλέξουν.

Πώς διαμορφώνονται τα τέσσερα είδη τιμολογίων από τα οποία καλείται να επιλέξει κάθε καταναλωτής ;

Πρόκειται για τέσσερα είδη τιμολογίων με χρωματικές σημάνσεις ή σημάνσεις διαφάνειας, όπως ονομάζονται. Το τιμολόγιο με τη μπλε σήμανση είναι σταθερό με διάρκεια ένα ή δύο χρόνια, ανάλογα με τον εκάστοτε προμηθευτή ενέργειας. Θα έχει σταθερή κιλοβατώρα και σταθερό πάγιο, δηλαδή σταθερή τιμή ρεύματος. Όμως η σταθερή αυτή τιμή ρεύματος συνήθως είναι αρκετά υψηλή, καθώς και σήμερα τα σταθερά τιμολόγια είναι ψηλότερα από τα κυμαινόμενα. Επομένως εκτιμούμε, ότι δεν είναι ιδιαίτερα δελεαστικό για τους καταναλωτές. Το τιμολόγιο με την πορτοκαλί σήμανση αφορά δυναμική τιμολόγηση, δηλαδή προϊόντα τα οποία παρέχουν κυμαινόμενη χρέωση προμήθειας ανάλογης με την ημερήσια διακύμανση της αγοράς. Συνεπώς για να το επιλέξει κανείς θα πρέπει να έχει έξυπνο μετρητή. Οι έξυπνοι μετρητές είναι απειροελάχιστοι, άρα δεν ωφελεί τους καταναλωτές και δε θα επιλεγεί. Το τιμολόγιο με κίτρινη σήμανση είναι κυμαινόμενο. Έχει δηλαδή τιμή μεταβλητή. Αυτό βέβαια έχει το μεγαλύτερο ρίσκο, διότι η τιμή διαμορφώνεται ανάλογα με τους δείκτες της χρηματιστηριακής αγοράς του ρεύματος. Επομένως αν υπάρξουν σημαντικές αναταράξεις στην αγορά, τότε μπορεί να ανέβει σημαντικά η τιμή ή να κατέβει αντίστοιχα. Τον κίνδυνο της αύξησης της τιμής όμως αναλαμβάνει ο καταναλωτής, ενώ ο προμηθευτής, δηλαδή η κάθε εταιρεία παροχής ρεύματος, δεν αναλαμβάνει κανένα ρίσκο.

Στο πράσινο τιμολόγιο ή ειδικό τιμολόγιο, όπως χαρακτηρίζεται με την υπουργική απόφαση, η τιμή της ενέργειας καθορίζεται από τη βασική τιμή της προμήθειας, που ανακοινώνεται από τον προμηθευτή έως την πρώτη μέρα κάθε μήνα και από το μηχανισμό διακύμανσης καθώς και από τυχόν εκπτώσεις. Είναι δηλαδή το άθροισμα της βασικής τιμής και του μηχανισμού διακύμανσης. Όμως ο μηχανισμός διακύμανσης είναι ένας αναλογιστικός τύπος εξαιρετικά σύνθετος και πολύπλοκος που δε γίνεται εύκολα κατανοητός από τον καταναλωτή. Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση τα όρια διακύμανσης καθορίζονται ελευθέρα από τον εκάστοτε προμηθευτή. Εμείς από την πλευρά μας επιμένουμε, ότι τα όρια αυτά, θα πρέπει, να ανταποκρίνονται στις πραγματικές συνθήκες της αγοράς και να μην είναι εξωπραγματικά, όπως συμβαίνει με κάποιους προμηθευτές ενέργειας. Η υπουργική απόφαση αφήνει ελεύθερη την επιλογή σε κάθε προμηθευτή χωρίς προϋποθέσεις. Θα έπρεπε η υπουργική απόφαση να ορίζει, ότι τα όρια αυτά πρέπει να είναι κοντά στις πραγματικές τιμές της αγοράς. Τόσο η βασική τιμή όσο και το πάγιο ορίζεται ελεύθερα από τον εκάστοτε προμηθευτή. Το πάγιο αλλάζει σε κάθε τιμολόγιο αλλά υπάρχει ένα πλαφόν μέχρι 5€.

Το πλαφόν αυτό βέβαια, απ’ όσο βλέπουμε, μάλλον θα ισχύει μόνο για τα πράσινα τιμολόγια. Σε κάθε περίπτωση θα υπάρχει και πάγιο, το οποίο θα πρέπει να συνεκτιμάται από τον καταναλωτή. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούμε να κατανοήσουμε αυτή τη στιγμή πώς θα λειτουργήσει το κάθε τιμολόγιο, γιατί δεν έχουμε τα πραγματικά δεδομένα. Αυτή τη στιγμή έχουμε δεδομένα κατά προσέγγιση. Όσον αφορά την γενική τιμή, αυτή είτε θα ανακοινώνεται στον καταναλωτή κάθε πρώτη του μήνα για τον επόμενο μήνα κατανάλωσης, είτε θα υπάρχει επιλογή για υπολογιστική χρέωση δύο μήνες μετά το μήνα κατανάλωσης. Αυτό σημαίνει ότι ο καταναλωτής οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να φύγει από το πλάνο, που δεν τον συμφέρει πλέον, χωρίς να πληρώσει κάποια ποινή για την αλλαγή του αυτή.

Κυρία Καλαποθαράκου, πώς σχολιάζετε το νέο σύστημα χρέωσης του ρεύματος;

Αντί να κοιτάξουν να απλοποιήσουν το υπάρχον σύστημα, το κάνουν ακόμα πιο δύσκολο με την απόφαση αυτή. Έχει δημιουργηθεί ένα νεφελώδες τοπίο στον τομέα αυτό, το οποίο έχει δημιουργήσει απόλυτη σύγχυση σε όλους τους καταναλωτές. Μακάρι να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός προς όφελος του καταναλωτή. Σε καμία περίπτωση όμως δεν εξυπηρετείται η αρχή της διαφάνειας, με μόνη τη χρωματική σήμανση. Παραπέμπει τον καταναλωτή, να επιλέξει ανάμεσα σε σταθερό και κυμαινόμενο. Το σταθερό μπορεί να το ελέγξει, αλλά η τιμή θα είναι υψηλή, οπότε είναι αποτρεπτικό, από την άλλη όμως το κυμαινόμενο είναι απρόβλεπτο. Συνεχίζει η αδιαφάνεια και μη κατανόηση της ρήτρας αναπροσαρμογής.

Τί συστήνετε εσείς ως ΕΚΠΟΙΖΩ στους καταναλωτές, σε σχέση με αυτή την διαδικασία και τί πρέπει να προσέξουν;

Από τα τέσσερα τιμολόγια που καλείται ο καταναλωτής να επιλέξει, αν βγάλουμε εκτός το πορτοκάλι και το μπλε, θα είμαστε ανάμεσα στο πράσινο και στο κίτρινο. Το κίτρινο φαίνεται να είναι το πιο συμφέρον κατά την προσωπική μου άποψη. Όμως χρειάζεται παρακολούθηση, και μία ευελιξία του καταναλωτή να αλλάξει πρόγραμμα ή και προμηθευτή στην πορεία, εάν υπάρξει κάποια υψηλή διακύμανση. Για να είμαστε ασφαλείς, θα πρέπει να δούμε στις αρχές του χρόνου, τί τελική τιμή μας δίνουν στο πράσινο. Δηλαδή με τί μηχανισμό διακύμανσης και με ποια βασική τιμή προμήθειας μας δίνουν οι προμηθευτές το πράσινο και ποια το κίτρινο εκείνη τη χρονική στιγμή.

Εκτιμούμε ότι το κίτρινο είναι πιο χαμηλό από το πράσινο, αλλά αυτό παραμένει μία απλή εκτίμηση και δεν μπορούμε με ασφάλεια να προσανατολίσουμε τους καταναλωτές. Πάντως πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να μην παγιδευτούν πχ. σε άσχετες προσφορές που βγαίνουν συχνά. Να εστιάζουν στην τιμή της κιλοβατώρας, στο πάγιο και τις τυχόν εκπτώσεις. Θα πρέπει όλα αυτά να τα σταθμίζει κάθε καταναλωτής πριν την τελική του απόφαση. Εκτιμώ ότι οι περισσότεροι θα ενταχθούν στο πράσινο τιμολόγιο, γιατί δεν είμαστε εξοικειωμένοι ως Έλληνες καταναλωτές να επισκεφτούμε όλες αυτές τις ιστοσελίδες και να αξιοποιήσουμε όλα αυτά τα εργαλεία που απαιτούνται για τη διαμόρφωση της τελικής μας απόφασης. Οι προμηθευτές είναι αυτοί, που θα έπρεπε να κατευθύνουν τους καταναλωτές στο πρόγραμμα που τους συμφέρει περισσότερο εκείνη τη χρονική στιγμή.

Είναι ενήμεροι οι καταναλωτές για το γεγονός ότι σταματάει η επιδότηση του τιμολόγιου ρεύματος;

Νομίζω ότι είναι ενήμεροι οι καταναλωτές για τη ρύθμιση, αλλά δεν έχει γίνει κατανοητό το τί θα πρέπει να πληρώνουν πλέον. Η επιδότηση σταματάει, αλλά αν παρατηρήσουμε στους τελευταίους λογαριασμούς, ήταν αρκετά μικρή τους τελευταίους μήνες.

Πιστεύετε ότι μέσα από το νέο σύστημα, θα μπορέσει πραγματικά ο καταναλωτής να ελέγξει, στο βαθμό που του αναλογεί, την τιμή που θα πληρώνει για το ρεύμα;

Όχι, η πλειονότητα των καταναλωτών δε θα καταφέρει να ελέγξει την τιμή. Αυτό όμως είναι τεράστιο ζήτημα γιατί, αν δεν μπορεί ο καταναλωτής να διερευνήσει την τυχόν παραβατικότητα, πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό νομοθετικό κενό. Ταυτόχρονα δημιουργείται και έλλειμμα εποπτείας, αφού θα πρέπει να μπορεί και ο ίδιος ο καταναλωτής να ελέγξει την όποια διαμόρφωση τελικής τιμής πρόκειται να πληρώσει.

Διακρίνεται μία τάση προβολής του πράσινου τιμολογίου τόσο στα Μ.Μ.Ε. όσο και από την κυβέρνηση, αφού σε αυτό θα καταλήξουν ούτως ή άλλως όσοι δε δηλώσουν ποιο τιμολόγιο προτιμούν. Πως το ερμηνεύετε αυτό;

Κατέστη σαφές εξαρχής ότι ο καταναλωτής δε θα μπορέσει να λάβει την κατάλληλη ενημέρωση, ούτε να επιλέξει κάποιο από τα προτεινόμενα τιμολόγια. Έτσι προχώρησε η κυβέρνηση σε θέσπιση ενός τιμολογίου για να «διευκολύνει» τους καταναλωτές από το χάος που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας των ρυθμίσεων αυτών. Η κυβέρνηση έδωσε το «πράσινο φως» εννοώντας «μεταφερθείτε όλοι εκεί γιατί θα σας συμφέρει» και μένει ένα μεγάλο ερωτηματικό, κατά πόσο τελικά θα συμφέρει; Απλά και μόνο επειδή έχει μικρότερο ρίσκο από τα υπόλοιπα.

Τελικά υπάρχει περίπτωση να επιστρέψουμε σε τιμές ρεύματος, που πλησιάζουν αυτές, που είχαμε προ ενεργειακής κρίσης; Ή πρέπει να δεχτούμε αυτή την κατάσταση ως μόνιμη;

Εδώ και περίπου τρία χρόνια που ξεκίνησε η κρίση, η τιμή της κιλοβατώρας έχει αυξηθεί γύρω στο 50%. Δηλαδή πληρώνουμε την κιλοβατώρα σήμερα 15 λεπτά την ίδια στιγμή που την πληρώναμε 10-11 το πολύ πριν τρία χρόνια. Σε καμία περίπτωση δε θα επιστρέψουμε σε παλαιότερες τιμές, έχει εγκατασταθεί μία ακρίβεια της τάξεως του 50 % η οποία ήρθε για να μείνει, έχοντας αφαιρεθεί κιόλας η επιδότηση.

Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ