Συνέντευξη: Κωνσταντίνα Μάρκο
Συγγραφέας και καθηγήτρια στο τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, στα μαθήματα της Δημιουργικής Γραφής και της Συγγραφής Σεναρίου, η Σοφία Νικολαΐδου μιλάει στο SPEAKNEWS και την Κωνσταντίνα Μάρκο για την τελετουργία της γραφής, την έμπνευση, τους τρόπους με τους οποίους οι ήρωες και οι ιστορίες τους έρχονται πιο κοντά στον αναγνώστη.
Πολλοί συγγραφείς έχουν τελετουργίες ή συγκεκριμένες ρουτίνες που ακολουθούν όταν γράφουν. Πώς είναι η διαδικασία γραφής για εσάς; Έχετε κάποιες ιδιόρρυθμες συνήθειες που σας βοηθούν να μπείτε στη δημιουργική ζώνη;
Τις περισσότερες φορές λειτουργώ σαν κομάντο. Γράφω οποιαδήποτε ώρα της ημέρας σε οποιοδήποτε χώρο, ακόμη και στο χαλί. Παλιά αναζητούσα την ησυχία, όμως ακόμη κι αυτό πλέον έχει υποχωρήσει. Απλώς κατεβάζω κεπέγκια και ας γίνεται χαμός γύρω. Αν κολλήσω την ώρα που γράφω, συνήθως βγαίνω μια βόλτα. Το περπάτημα καθαρίζει το μυαλό, δίνει αιφνίδιες λύσεις στα συγγραφικά αδιέξοδα. Κι ας μην ξεχνάμε πως η γραφή είναι και χειρωναξία. Το μυθιστόρημα είναι και αρχιτεκτονική. Χρειάζονται εργατοώρες μπροστά στην ανοιχτή οθόνη. Αυτό που μένει στο τέλος είναι η χαρά της γραφής. Γιατί τι θα ήταν οι ιστορίες των ανθρώπων, αν δεν υπήρχαν οι συγγραφείς να τις αφηγηθούν;
Με ποιόν τρόπο έρχονται οι ήρωες σας κοντά στο κοινό;
Κραδαίνοντας τις ιστορίες τους, κρατώντας τες στα χέρια. Καθένας μας έχει μια ιστορία να διηγηθεί. Όπως με τους φίλους, έτσι και με τους ήρωες των βιβλίων, όλα αρχίζουν με ένα «έλα, έχω μια ιστορία να σου πω».
Μπορείτε να μοιραστείτε μια κομβική στιγμή στη ζωή σας που επηρέασε άμεσα μια σκηνή, έναν χαρακτήρα ή ένα θέμα στο βιβλίο σας και πώς διαμόρφωσε την πλοκή;
Αυτά που ζει ένας συγγραφέας, το ορυκτό υλικό της εμπειρίας του, διαμορφώνει τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα, το τι θεωρεί σημαντικό. Υπάρχουν τα συμβάντα του βίου που επηρεάζουν την γραφή, γιατί σε κάνουν να βλέπεις αλλιώς τα πράγματα, υπάρχει όμως και μια ολόκληρη ζωή στο μυαλό του συγγραφέα – που μπορεί να φαίνεται καλός και πράος άνθρωπος αλλά μέσα στο κεφάλι του να γίνεται σφαγή.
Σε γενικές γραμμές, περιγράψτε τη διαδικασία σύλληψης και υλοποίησης μιας ιδέας για ένα βιβλίο. Ποια είναι η κύρια πηγή έμπνευσης για εσάς;
Η έμπνευση είναι η αιφνίδια στιγμή που ανάβουν όλα τα φώτα του μυαλού με μία κίνηση. Μπορεί να συμβεί περπατώντας στο δρόμο ή κοιτώντας το ταβάνι.
Έχετε περιορίσει την ανάγκη σας από το να γράψετε μια ιστορία ή ένα βιβλίο ενδεχομένως, επειδή έχετε θεωρήσει πως είναι αρκετά ‘’προχωρημένο’’ για το ελληνικό κοινό;
Πιστεύω πως κάθε συγγραφέας γράφει αυτό που θέλει να γράψει. Λέει την ιστορία που θέλει να πει. Ποιος μπορεί να προβλέψει τι θα αρέσει στο κοινό; Η ζωή είναι μικρή για να την περνάει κανείς προσπαθώντας να ευχαριστήσει τους άλλους.
Πλέον, πολλές σειρές, ελληνικές αλλά κυρίως ξένες, βασίζονται σε βιβλία. Εσείς, θα θέλατε/ δεχόσασταν πρόταση για την μεταφορά κάποιου έργου σας, στην τηλεόραση;
Φυσικά. Μου είχε ζητηθεί παλαιότερα, αλλά τελικά δεν ευδοκίμησε. Έτσι είναι αυτά τα πράγματα, έχουν την μοίρα τους. Η συγγραφή του σεναρίου είναι μια διαφορετική διαδικασία, καλό θα ήταν να μην την κάνει ο συγγραφέας του βιβλίου ή, αν την κάνει, να συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη που είναι ο μαέστρος στην τηλεόραση.
Ως καθηγήτρια πανεπιστημίου αλλά και ως τέως καθηγήτρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που πιστεύετε ότι υστερεί το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα;
Πριν εργαστώ στο Πανεπιστήμιο είχα εργαστεί είκοσι πέντε περίπου χρόνια στα σχολεία. Ανοίγετε μεγάλη συζήτηση. Ας πούμε λοιπόν συνθηματικά ότι αυτό που έχει χαθεί είναι η απόλαυση της γνώσης. Η γνώση δεν είναι τιμωρία, είναι χαρά. Από εκεί ξεκινούν όλα.
Διδάσκετε ‘’Δημιουργική Γραφή’’ και ‘’Συγγραφή Σεναρίου’’, στην νέα γενιά, που είναι ‘’εκπαιδευμένη’’ στα σύντομα μηνύματα, τα tweets, τα sms. Υπάρχει ανταπόκριση;
Ελπίζω πως ναι. Αλλά σ’ αυτό το ερώτημα αρμόδιοι να απαντήσουν είναι οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μου, τα παιδιά στην αίθουσα. Τα χαίρομαι και τα καμαρώνω.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
