Το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια και όλες οι διαστάσεις της συζήτησης επ’ αυτού, με έμφαση στη χθεσινή ενημέρωση των βουλευτών της ΝΔ από τον εισηγητή του νομοσχεδίου ‘Ακη Σκέρτσο, κυριάρχησαν στην τηλεοπτική συνέντευξη του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη στην εκπομπή «Καλημέρα Ελλάδα». «Δεν είναι ζήτημα πόλωσης και διχασμού. Είναι μια ρύθμιση μιας πραγματικότητας» είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επισημαίνοντας πως «με σεβασμό η κυβέρνηση με πρώτο τον πρωθυπουργό ακούει όλα τα παράπονα και όλες τις απόψεις».
Για τη χθεσινή ενημέρωση που θα συνεχιστεί και σήμερα, ο κ. Μαρινάκης υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται για «μασάζ» ή «φροντιστήριο» αλλά για μια πρακτική που ακολουθείται σε όλα τα νομοσχέδια όταν είναι να έρθουν στη Βουλή μετά το υπουργικό συμβούλιο. «Μάλιστα το συγκεκριμένο γίνεται πριν το υπουργικό συμβούλιο, συζητούνται είτε στην Πειραιώς είτε σε τηλεδιάσκεψη μεταξύ του εισηγητή του νομοσχεδίου, των ανθρώπων του κόμματος και των βουλευτών», είπε χαρακτηριστικά.
Πρόσθεσε ότι τώρα η όλη διαδικασία έχει μεγαλύτερη δημοσιότητα λόγω των αντιρρήσεων. «Μα η Ν.Δ. ένας από τους λόγους που παραμένει ισχυρό κόμμα εξουσίας και μεγάλη παράταξη όλα αυτά τα χρόνια είναι γιατί όλες τις διαδικασίες τις σέβεται, με τις διαφωνίες που υπάρχουν, ακούγονται όλες οι απόψεις και στο τέλος της ημέρας προχωράμε ενωμένοι. Και χθες ακούστηκαν διαφορετικές απόψεις, τις οποίες τις έχετε ακούσει και εσείς από ανθρώπους που τις διατύπωσαν, βουλευτές, και δημοσίως».
Σε ερώτηση για το αν τελικώς μεταπείστηκαν κάποιοι, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε: «Στο μυαλό των βουλευτών και στο τι θα κάνουν ως προς τη συνείδησή τους στο τέλος που είναι η ψήφιση δεν μπορώ να μπω. Θα σας πω, βλέποντας και αντιδράσεις μέσα από τη ζωηρή συζήτηση, η οποία τι χαρακτήρα είχε; Έγινε μια αρχική παρουσίαση από τον εισηγητή επειδή είναι ο συντονιστής του σχεδίου για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+, όπως ήταν στο πρόγραμμα της Ν.Δ. -και αυτό δηλαδή είναι κάτι το οποίο υλοποιείται- και στη συνέχεια ακούστηκαν απόψεις κυρίως οι βουλευτές μετέφεραν απόψεις των πολιτών των εκλογικών τους περιφερειών. Θα σας πω ότι είδα αυτό το οποίο έζησα και εγώ τους τελευταίους μήνες με τον εαυτό μου. Όταν αρχικά αρχίσαμε να συζητάμε το θέμα και εσωτερικά και εγώ είχα κάποιες επιφυλάξεις προς κάποια ζητήματα γιατί δεν ήξερα την πραγματικότητα. Όταν κατάλαβαν, δηλαδή, πολλοί βουλευτές και το βλέπω και με πολίτες που συζητάμε ότι για παράδειγμα το θέμα της υιοθεσίας, είναι μια πραγματικότητα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στη χώρα. Δηλαδή ένας άνδρας ή μια γυναίκα από το 1946 μόνος του ή μόνη της μπορεί να υιοθετήσει ένα παιδί. Εδώ και κάποια χρόνια αυτός ο άνδρας ή αυτή η γυναίκα μπορεί να συνάψει και σύμφωνο συμβίωσης. ‘Αρα, αυτό που λένε κάποιοι «δεν θέλω αυτοί οι άνθρωποι να μεγαλώνουν παιδιά», που δεν το καταλαβαίνω γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι ακατάλληλοι ή εμείς τα ετερόφυλα ζευγάρια είμαστε όλοι κατάλληλα a priori. Όλοι κρινόμαστε στην πράξη αλλά εν πάση περιπτώσει, συμβαίνει. Και τώρα το Κράτος τι έρχεται και λέει; Δεν θα κρύβουμε αυτά τα παιδιά, δεν θα κρύβουμε αυτούς τους ανθρώπους και μάλιστα η Πολιτεία θα αξιολογεί όπως και τα ετερόφυλα ζευγάρια αν και οι δύο- ενώ τώρα κρίνει μόνο τον έναν- αν είναι κατάλληλοι για υιοθεσία».
Σχετικά με το αν θα μπορούσαν να γίνουν απλώς κάποιες προσθήκες στον ισχύοντα νόμο, ο κ. Μαρινάκης ανέφερε: «Το ακούω και μάλιστα συζητείται πολύ αυτό το θέμα και για έμενα είναι ευχάριστο ότι συζητείται αυτό. Γιατί; Για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι γιατί έτσι αναγνωρίζεται από επικριτές όλων των χώρων γιατί είναι μια ανοιχτή συζήτηση χωρίς από την πλευρά μας κομματική πειθαρχία, -και από πολίτες το ακούω αυτό- αναγνωρίζεται το πρόβλημα. Γιατί τι λέγαμε στην αρχή; Οι περισσότεροι ήταν υπέρ του γάμου και κατά της υιοθεσίας. Με αυτό το επιχείρημα ουσιαστικά αναγνωρίζεται ότι η ρύθμιση των δικαιωμάτων των παιδιών -γιατί για αυτό μιλάμε περί υιοθεσίας- που υπάρχουν και κάποια παιδιά που είναι σε ιδρύματα προς υιοθεσία. Για αυτό συζητάμε. Αυτό, λοιπόν, είναι το πρώτο θετικό. Το δεύτερο θετικό είναι ότι αναγνωρίζεται, και από ανθρώπους που μπορεί πριν κάποια χρόνια να ήταν αρνητικοί στο σύμφωνο συμβίωσης, ακόμα και η αξία του συμφώνου. Γιατί δεν λύνεται όμως, για να απαντήσω. Πρώτον, γιατί με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά δίνουμε πλήρη ισότητα στους συμπολίτες μας. Δηλαδή όπως ζητάνε ισότητα σε όλα τα υπόλοιπα ζητάνε ισότητα στον πολιτικό γάμο, όχι στον θρησκευτικό. Γιατί ο κόσμος μπορεί να νομίζει ρύζια, κουφέτα κλπ. Όχι, μιλάμε για πολιτικό γάμο. Δηλαδή από έναν συμβολαιογράφο σε ένα Δημαρχείο. Γιατί όπως έχουν εξηγήσει έγκριτοι νομικοί- και εγώ είμαι νομικός αλλά υπάρχουν άνθρωποι εξειδικευμένοι στο αστικό δίκαιο- με αυτόν τον τρόπο δεν θα λυθεί το θέμα. Γιατί είναι άλλο ο γονέας, άλλο ο κηδεμόνας, άλλο ο επόπτης – το σύμφωνο δεν μιλάει για γονέα- και θα πρέπει να ανατραπεί όλο σχεδόν το αστικό δίκαιο όχι μόνο το οικογενειακό, το εμπράγματο ενώ έτσι με μια απλή ρύθμιση μπορούμε να έχουμε ισότητα στον πολιτικό γάμο και τα παιδιά που ήδη μένουν με δύο άνδρες ή δύο γυναίκες γιατί – το ξαναλέω- τους έχει υιοθετήσει ένας από τους δύο και έχει συνάψει σύμφωνο ή συγκατοικεί με έναν άλλον, πλέον θα ελέγχονται όπως και τα ετερόφυλα ζευγάρια».
Πρόσθεσε πάντως χαρακτηριστικά: «Εμείς το γονέας 1 και γονέας 2 δεν το αποδεχόμαστε γιατί θεωρούμε ότι ο πατέρας και η μητέρα είναι έννοιες ιερές. Εμείς τι λέμε; Θα είναι δύο γονείς. Δύο πατεράδες ή δύο μητέρες».
Σε ερώτηση σχετικά με ένα από τα επιχειρήματα εκείνων που αντιδρούν και το πώς μιλάνε για ισότητα αλλά δεν θα υπάρχει μητέρα, ο κ. Μαρινάκης ανέφερε:
«Είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση και χαίρομαι που μου δίνετε τη δυνατότητα να την απαντήσω και βιωματικά. Και ευτυχώς τα δικά μου βιώματα και από την οικογένεια που μεγάλωσα, που δεν ήμουν με μια μονογονεϊκή οικογένεια, και – πρώτα ο Θεός- ελπίζω και εύχομαι αυτό να συνεχιστεί και να είμαστε καλά, δηλαδή και η οικογένεια που μεγαλώνει το παιδί μου. Είναι μια οικογένεια με πατέρα και μητέρα. Προσέξτε όμως. Πιστέψτε με και οι μαμάδες που μεγαλώνουν μόνες τους ένα παιδί και οι μπαμπάδες που μπορεί να έχουν μεγαλώσει μόνοι τους ένα παιδί θα ήθελαν να έχουν έναν άλλον άνθρωπο μαζί τους. Το ποιον θα επιλέξει ο καθένας με βάση τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ότι θέλει να έχει μαζί του αυτό δεν μπορούμε εμείς να πούμε ως αστυνόμοι στο ποιον μπορεί να αγαπάει κάποιον και να θέλει να συγκατοικήσει. Εδώ το δίλημμα δεν είναι ότι παίρνουμε παιδιά ή δικαιώματα από εμάς, από τα ετερόφυλα ζευγάρια ή τους ετεροφυλόφιλους, και τα δίνουμε. Εδώ μιλάμε για παιδιά που ήδη μεγαλώνουν με αυτούς τους ανθρώπους και θεωρώ ότι όπως -και κατά κανόνα τα ετερόφυλα ζευγάρια τα μεγαλώνουν με αγάπη- και αυτοί τα μεγαλώνουν με αγάπη. Και το άλλο: η εναλλακτική είναι τα ιδρύματα. Πριν από κάποια χρόνια- το σκέφτηκα την ημέρα που είδα για πρώτη φορά τον γιο μου και συγκινήθηκα πολύ- είχα πάει τότε με τη νεολαία σε κάποιο ίδρυμα να δώσουμε δώρα σε κάποια παιδάκια τα Χριστούγεννα. Εμείς απλά πήγαμε κάποιες ώρες να κάνουμε μια ελάχιστη κίνηση ανθρωπιάς, όπως κάνουν όλοι οι άνθρωποι από όλους τους χώρους και ελπίζω όχι μόνο τα Χριστούγεννα. Φεύγοντας είδα ένα πολύ μικρό κοριτσάκι μόνο του- το θυμάμαι, μου έχει μείνει αυτή η εικόνα- να πηγαίνει να παίρνει το πρωϊνό της. Εμείς φεύγαμε, πηγαίναμε σπίτια μας, το κοριτσάκι αυτό έμενε εκεί. Τη μέρα που έκανα τον γιο μου τη θυμήθηκα την εικόνα αυτή. Δεν είναι ζήτημα πόλωσης και διχασμού. Είναι μια ρύθμιση μιας πραγματικότητας».
Για την αναφορά που ο ίδιος έκανε στο briefing στη στάση που τήρησε ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς το 2015, ο κ. Μαρινάκης έδωσε κάποιες διευκρινίσεις: «Μισό λεπτό. Ο πρωθυπουργός τι είπε; Ένας άνθρωπος που θέλει να περάσει ένα νομοσχέδιο ζητάει την υπερψήφιση και το έκανε. Είπε από την καταψήφιση, απευθυνόμενος στους βουλευτές του κόμματός του, γιατί είναι και πρόεδρος της Ν.Δ., είναι προτιμότερη η αποχή. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ εύκολο να γίνει αντιληπτό. Εγώ, λοιπόν, απάντησα σε μία ερώτηση εκθέτοντας την πραγματικότητα». Και όπως τόνισε «δεν είναι θέμα κουκιών. Είναι ένα νομοσχέδιο για εμάς σημαντικό που ρυθμίζει τα δικαιώματα κάποιων ανθρώπων. Θεωρώ ότι αφορά συγκεκριμένους ανθρώπους και μόνο, αλλά είναι ιερά τα δικαιώματα όλων των πολιτών αυτής της χώρας. Θέλουμε να περάσει. Αυτή είναι και η έννοια της εκτελεστικής εξουσίας. Με απόλυτο σεβασμό στη νομοθετική εξουσία απευθυνόμαστε, κατά παράδοση της παράταξής μας, χωρίς κομματική πειθαρχία, σε ζητήματα δικαιωμάτων και ζητάμε με επιχειρήματα από τους βουλευτές να το ψηφίσουν».
Τόνισε επίσης πως δεν τίθεται θέμα απάντησης από τον ίδιο στον πρώην πρωθυπουργό: «εγώ δεν απαντάω, δεν θα μπορούσα να απαντήσω, στον πρώην πρωθυπουργό. Εγώ απαντάω με την αλήθεια. Είμαι κυβερνητικός εκπρόσωπος μιας κυβέρνησης που σε δύσκολα χρόνια εισαγόμενων κρίσεων οφείλει, όπως κάθε κυβέρνηση, να δίνει απαντήσεις. Κυρίως με τις πολιτικές της. Πολλές φορές να απαντήσει και σε σπέκουλα και σε fake news από την αντιπολίτευση. Αυτό, λοιπόν, που έχω καθήκον να κάνω είναι να παρουσιάζω το κυβερνητικό έργο και όταν πρέπει να απαντήσω, είτε σε μια κατηγορία, είτε σε μία επίθεση, είτε σε κάτι το οποίο μπορεί να ακουστεί και πρέπει να απαντηθεί με επιχειρήματα, θα το κάνω. Αυτό έκανα και αυτό θα συνεχίσω να κάνω με βάση την αλήθεια και την πραγματικότητα».
Σε επίμονες ερωτήσεις που δέχθηκε από τους δημοσιογράφους τόνισε συνολικά ότι «Αλίμονο αν θεωρούσαμε, κ. Παπαδάκη, αντίπαλο, έναν πρώην πρόεδρό μας και πρωθυπουργό της χώρας με πάρα πολλά τα οποία έγιναν σε δύσκολα χρόνια, έναν εν ενεργεία βουλευτή της παράταξής μας, -αλίμονο- και νομίζω αυτό είναι γνωστό και έχει αποτυπωθεί. Εμείς προσπαθούμε ως κυβέρνηση να φέρουμε εις πέρας πολύ δύσκολες αποστολές σε δύσκολα χρόνια ως καθήκον απέναντι στους πολίτες, να αντιμετωπίσουμε κρίσεις και να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας».
Είπε ακόμη πως δεν τίθεται κανένα θέμα καθώς «Μέσα στη Ν.Δ. όλα αυτά τα χρόνια ακούγονταν διαφορετικές απόψεις. Απόψεις για πολλά θέματα. Στο τέλος της ημέρας, όμως, προχωρούσε η Ν.Δ. μπροστά ενωμένη. Εδώ, επειδή δεν υπάρχει και θέμα κομματικής πειθαρχίας, είναι λογικό να ακουστούν απόψεις και θα υπάρχουν και εκφράσεις με την ψήφο. Προσέξτε, το ξαναλέω, εγώ δεν έκανα τίποτα περισσότερο από αυτό το οποίο έχω καθήκον. Να απαντάω σε ερωτήσεις με την πραγματικότητα, όπως ισχύει».
Στη συνέχεια ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κλήθηκε να μιλήσει ευρύτερα για το θέμα των αιτήσεων υιοθεσίας που εκκρεμούν και παραμένει άλυτο μετά από παρέμβαση ζευγαριού που προσπαθεί πάνω από μια δεκαετία να υιοθετήσει ένα παιδί. «Η κυβέρνηση να ξέρετε -το έχει πει αναλυτικά και η προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τώρα υπάρχει ειδικό Υπουργείο Οικογένειας, που ασχολείται και με αυτά τα ζητήματα μαζί με τα συναρμόδια Υπουργεία- έχει κάνει πολλά βήματα για την αποϊδρυματοποίηση, δηλαδή τη μεταφορά των παιδιών -με βάση τα όσα προβλέπει ο νόμος- σε σπίτια, σε γονείς οι οποίοι θέλουν, είτε ετερόφυλων ζευγαριών με βάση την κείμενη νομοθεσία, είτε μονογονείς, άντρες και γυναίκες, να πάνε σε σπίτια».
Σε παρατήρηση σχετικά με το ότι τις ίδιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ετερόφυλα ζευγάρια, αντιμετωπίζουν και τα ομόφυλα ζευγάρια, ο κ. Μαρινάκης τόνισε: «Ακριβώς. Η μεγάλη, λοιπόν, συζήτηση γιατί το είπα και πριν, το έχει πει και ο Πρωθυπουργός ξεκάθαρα, το θέμα αυτό αφορά συγκεκριμένους ανθρώπους που ναι, δεν πρέπει να είναι πολίτες δύο κατηγοριών. Για εμένα είναι δύο οι μεγάλες συζητήσεις. Η μία είναι αυτή. Οι άνθρωποι αυτοί που είναι πολύ περισσότεροι των παιδιών προς υιοθεσία, που έχουν κάνει ήδη αίτηση να υιοθετήσουν ένα παιδί, να δώσουν αγάπη σε ένα παιδί, να μεγαλώσουν ένα παιδί με όλη την δύναμη που έχουν μέσα τους και η άλλη μεγάλη συζήτηση, για τις οποίες έχουμε κάνει πολλές και έχουν μειωθεί οι χρόνοι, αλλά ακόμα πρέπει να γίνουν και άλλα βήματα και εργαζόμαστε σε αυτή την κατεύθυνση για όλους τους γονείς και, κυρίως, για τους ανθρώπους που έχουν ήδη κάνει αίτηση. Και η άλλη μεγάλη συζήτηση είναι το δημογραφικό και οι παρεμβάσεις υπέρ της οικογένειας».
Στη συνέχεια απαντώντας σε ερωτήσεις προσκεκλημένων στην εκπομπή δημοσιογράφων ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε σχετικά με τον «έντονο προβληματισμό» διαφωνούντων βουλευτών ειδικά στη χθεσινή συνάντηση: «Επειδή, ήμουν παρών στη συνάντηση και συζήτηση αυτή, να σας πω την αλήθεια, εγώ δεν είδα ούτε κάποιες από τις κόντρες που αναφέρατε, ούτε όλους αυτούς τους υπουργούς που είπατε ότι είναι κατά, είδα ανθρώπους… Είδα ανθρώπους που ήδη δημοσίως έχουν εκφραστεί με επιφυλάξεις κατά αυτού του νομοσχεδίου, να εκφράζονται και στη συνάντηση αυτή. Και, μάλιστα, οι περισσότερες φορές που εκφράστηκαν κάποιες επιφυλάξεις ήταν μεταφορά πραγμάτων, συζητήσεων, επιχειρημάτων που τους έλεγαν οι πολίτες στις περιφέρειές τους και, έτσι, έχει αυτό το χαρακτήρα αυτή η συζήτηση για όλα τα θέματα».
Και πρόσθεσε: «Πολλές φορές το έχουμε πει, η Νέα Δημοκρατία είναι το μόνο αληθινά λαϊκό κόμμα. Γιατί; Ξεκινάει και καταλήγει στους πολίτες. Και πραγματικά αυτό το ζούμε μέσα από αυτές τις διαδικασίες. Και τις εκλογικές, τις εσωκομματικές και όλα τα υπόλοιπα, αλλά και αυτές τις διαδικασίες. Εγώ, λοιπόν, θα σας πω κάτι: Είδα μία ζωντανή συζήτηση, με επιχειρήματα. Η αλήθεια είναι ότι πολλά από τα νομικά και πραγματικά επιχειρήματα ακούγονται μόνο με τέτοιο τρόπο, δηλαδή με ζωντανό διάλογο. Υπάρχουν άνθρωποι που τα ακούνε και για πρώτη φορά, γιατί δεν ξυπνάει όλος ο κόσμος και κοιμάται με αυτό το θέμα. Υπάρχουν πάρα πολλά άλλα σοβαρά προβλήματα».
Σχετικά με το αν ο πρωθυπουργός θα ξεκινήσει συναντήσεις με τους βουλευτές κατ’ ιδίαν και πότε θα έρθει το νομοσχέδιο στη Βουλή, ο κ. Μαρινάκης είπε: «Δεν θα γίνει τίποτα διαφορετικό, γιατί ο πρωθυπουργός βλέπει βουλευτές, ούτως ή άλλως, όλο τον χρόνο και κάθε μήνα για να παίρνει και ο ίδιος ενημέρωση ως πρόεδρος του κόμματος και πρωθυπουργός της χώρας για την κάθε εκλογική Περιφέρεια. Ένα το κρατούμενο. Δεύτερον, δεν θα γίνει τίποτα διαφορετικό από αυτό το οποίο γίνεται σε όλα τα νομοσχέδια. Και μάλιστα εδώ, επειδή δεν υπάρχει το θέμα της κομματικής πειθαρχίας και είναι ζήτημα συζήτησης, προηγήθηκε η συζήτηση με τους βουλευτές απ’ ό,τι με τους υπουργούς».
Σχετικά με το χρόνο που το νομοσχέδιο θα έλθει στη Βουλή απάντησε ότι δεν υπάρχει απόφαση αυτή τη στιγμή. «Θεωρώ ότι είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να τραβήξει πολύ».
Ειδικά για την περίπτωση του κ. Βορίδη ρωτήθηκε ο κ. Μαρινάκης και απάντησε: «Είπε κάτι ο πρωθυπουργός που το κρατάμε. Οι υπουργοί συμμετέχουν στα Υπουργικά Συμβούλια και τα νομοσχέδια εγκρίνονται. ‘Αρα είναι μία συλλογική απόφαση. Αυτό είναι δεδομένο και δεν νομίζω ότι επιδέχεται πολλών ερμηνειών». Και πρόσθεσε: « Ο κ. Βορίδης είναι ένας Υπουργός με πάρα πολύ μεγάλο έργο και πορεία, ο οποίος στο συγκεκριμένο θέμα έχει εκφράσει από την αρχή – ερωτώμενος έτσι, δεν είναι ότι βγήκε ξαφνικά και άρχισε να λέει τις αντιρρήσεις του ο άνθρωπος – κάποιες επιφυλάξεις σε επίπεδο νομικό και τα λοιπά και τα λοιπά, όπως τα έχει εκφράσει. Δεν είναι ότι είπε κάτι καινούργιο. Και το είχε πει από την αρχή».
Γενικότερα πάντως για το τι στάση θα τηρηθεί έναντι υπουργών και υφυπουργών που τυχόν καταψηφίσουν ο κ. Μαρινάκης είπε εμφατικά πως δεν μπορεί εκείνος να υποκαταστήσει τις αποφάσεις του πρωθυπουργού.
Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξή του με μια ερώτηση για τα πρόστιμα σε βάρος των άνω των 60 που δεν έχουν εμβολιαστεί, ο κ. Μαρινάκης σχολίασε γενικότερα: «Εγώ σας λέω ακούω με σεβασμό όλα τα παράπονα και όλες τις απόψεις, με πρώτο τον πρωθυπουργό ακούμε την κοινωνία. Αυτό είναι η υποχρέωσή μας να ακούμε τα παράπονα των πολιτών. Αν δεν ακούς αυτά τα οποία λένε οι πολίτες είσαι εκτός τόπου και χρόνου. Και έχουμε αποδείξει ότι ακούμε και προβληματισμούς, ακούμε και παράπονα, ακούμε και ενστάσεις, αλλά κανένα πρόστιμο δεν μπήκε με τιμωρητικό χαρακτήρα. Όποια απόφαση ελήφθη αυτά τα πολύ δύσκολα χρόνια, ελήφθη για να αυξηθεί ο εμβολιασμός, για να αυξηθεί η προστασία και να υπάρχει μικρότερη διασπορά του ιού. Μην τα επαναλάβουμε τώρα και πρέπει να καταλάβουμε ότι προχωράμε μπροστά».
