Η ποιήτρια και εικαστικός Σοφία Περδίκη μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Περικλή Βλάχο για την τελευταία της ποιητική συλλογή με τίτλο ¨Συλλαβίζοντας τον Ίμερο”, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΓΕΡΜΑΝΟΣ, για τους λόγους που επέλεξε να εκφραστεί μέσα από την φόρμα των χαϊκού, για την ενασχόλησή της με την ζωγραφική που προϋπήρχε της ποίησης, και για την παρουσίαση των βιβλίων της αλλά και την έκθεση ζωγραφικής που πραγματοποιεί μέσα στον Ιανουάριο.
Κυκλοφόρησε πρόσφατα το νέο σας βιβλίο με τίτλο “Συλλαβίζοντας τον Ίμερο”. Πρόκειται για την δεύτερη ποιητική σας συλλογή μετά το Αιώνιο Αίνιγμα του 2021. Τι σηματοδοτεί η δεύτερη αυτή εκδοτική σας προσπάθεια;
Πρόκειται για μια συλλογή 42 ποιημάτων μικρής φόρμας, με τον τρόπο των χαϊκού, αυτής της λιτής, δηλαδή, αποτύπωσης του ποιητικού φαινομένου σε ένα τρίστιχο, με τη γνωστή αναλογία συλλαβών (5-7-5).
Συλλαβίζοντας, λοιπόν, τον ίμερο, επιδίωξα να αναδιατάξω τις βιωματικές και αισθητικές μου προσλαμβάνουσες για τον ερωτικό πόθο και τη ζωογόνο δύναμή του.
Ο έρωτας και η ποίηση, εξάλλου, θεωρώ πως αποτελούν μοναδικές μορφές αντίστασης του ανθρώπου απέναντι σε μια εποχή κυνισμού, βίας, άκρατου υλισμού, ευτελισμού των συναισθημάτων και σύνθλιψης των οραμάτων.
Για την δεύτερη ποιητική σας συλλογή, επιλέξατε την φόρμα των χαϊκού. Τι σας ώθησε σε αυτή την επιλογή; Είναι εξοικειωμένο το ελληνικό κοινό με αυτό το είδος;
Τα χαϊκού – πέρα από την απόλαυση της παιγνιώδους διάστασής τους – μου προσέφεραν τη δυνατότητα εξάσκησης στην οικονομία του λόγου και στη συμπύκνωση των νοημάτων. Σε μια απόπειρα να μεταδώσω με ευκρίνεια το μήνυμα του ερωτικού λόγου, η συλλογή αυτή λειτουργεί ως μια επίκληση προς το πάθος και την ομορφιά, που έχουμε όλοι ανάγκη.
Αυτή η σύντομη μορφή ποίησης προέρχεται από την Ιαπωνία του Μεσαίωνα. Αν και στην παραδοσιακή μορφή τους τα χαϊκού περιστρέφονταν κυρίως γύρω από εικόνες της φύσης-επακόλουθο, ίσως, της άμεσης σχέσης του τότε ανθρώπου με τη φύση – με την πάροδο του χρόνου και τις αλλαγές του τρόπου ζωής κι επομένως των εμπειριών και των ερεθισμάτων μας, τα χαϊκού ξέφυγαν από τα στενά υφολογικά και θεματικά πλαίσια της ιαπωνικής φόρμας κι απέκτησαν πιο υπαρξιακά χαρακτηριστικά. Στη σύγχρονη εκδοχή τους εμπνέονται περισσότερο από θέματα που απασχολούν τον σημερινό άνθρωπο. Έχουν άλλοτε μια πιο φιλοσοφική διάθεση, άλλοτε έναν χαρακτήρα σκωπτικό, λυρικό ή και υπερρεαλιστικό. Εισηγητής, θα λέγαμε, των χαϊκού στην Ελλάδα υπήρξε ο Γιώργος Σεφέρης (“Δεκαέξι χαϊκού”). Το ελληνικό κοινό είναι, πιστεύω, αρκετά εξοικειωμένο πια με το είδος, καθώς έκτοτε πλήθος Ελλήνων ποιητών έχουν γράψει και εκδώσει ποιητικές συλλογές με χαϊκού. Η δημοφιλία τους είναι μεγάλη και μάλιστα τα τελευταία χρόνια έχουν ενταχτεί στα ελληνικά σχολεία για εκπαιδευτικούς λόγους άσκησης και εξοικείωσης των μαθητών με την ποιητική έκφραση.
Πριν ασχοληθείτε με την ποίηση, είχατε ήδη χαράξει την πορεία σας στον χώρο των εικαστικών τεχνών. Για ποιους λόγους στραφήκατε στην ποίηση;
Είναι αλήθεια ότι η ενασχόληση μου με τη ζωγραφική, οι σπουδές μου και η έκθεση του εικαστικού μου έργου προϋπήρξαν της εμφάνισής μου στον εκδοτικό χώρο της ποίησης. Όμως, στην πραγματικότητα, μια δεκαετία πριν την έκδοση της πρώτης συλλογής μου «Το αιώνιο αίνιγμα» δημοσίευα αδιάλειπτα το ποιητικό μου έργο σε λογοτεχνικά περιοδικά, σε ανθολογίες, στο διαδίκτυο κ.α. Ομολογώ, όμως, ότι η ζωγραφική με κάλυπτε εκφραστικά μέχρι ένα χρονικό σημείο, μετά το οποίο γεννήθηκε μέσα μου μια έντονη ανάγκη έκφρασης και με τον ποιητικό λόγο. Ένας συνδυασμός της χρονικής συγκυρίας, της κοινωνικής κρίσης, της ηλικιακής ωριμότητας και της δυνατότητας που προσέφεραν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να προβάλλεται το ποιητικό έργο και να αναπτύσσεται ένας άμεσος διάλογος αναγνωστών και ομότεχνων γύρω από αυτό έπαιξαν καταλυτικό ρόλο σε αυτή τη στροφή μου προς την ποίηση.
Αυτή τη στιγμή δηλώνετε εικαστικός ή ποιήτρια; Οι δύο κόσμοι συνυπάρχουν παράλληλα, ή υπερτερεί ο ένας εις βάρος του άλλου;
Αυτή τη στιγμή δηλώνω διττή καλλιτέχνης. Για εμένα η ζωγραφική και η ποίηση αποτελούν εκφράσεις του ίδιου φαινομένου, που εξωτερικεύεται με διαφορετικούς κώδικες επικοινωνίας. Η ίδια ανάγκη αποτύπωσης εντυπώσεων, σκέψεων κι εμπειριών είναι που με ωθεί στην καλλιτεχνική έκφραση, οπότε και γίνεται με φυσικό τρόπο ο συνδυασμός τους στην καθημερινότητά μου. Υπάρχουν απλώς χρονικές περίοδοι όπου γράφω περισσότερο ή άλλες όπου ζωγραφίζω.
Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας; Υπάρχουν ποιητές που θαυμάζετε;
Η γλώσσα μαζί με τη μνήμη με παρακινούν να σκάψω βαθιά στην προσωπική μου αλήθεια και στην ανθρώπινη εμπειρία της σύγχρονης πραγματικότητας, Με τη γραφή, δηλαδή, επιδιώκω την υπέρβαση αυτής της πραγματικότητας και θέτω ερωτήματα πάνω στα κοινά υπαρξιακά μας ζητήματα. Επομένως, τα πάντα μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και προβληματισμού. Υπάρχουν πολλοί ποιητές που θαυμάζω, αλλά δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε συγκεκριμένους. Νομίζω ότι ως ποιήτρια έχω επηρεαστεί περισσότερο από ποιητές στους οποίους κυριαρχεί η υπερρεαλιστική γραφή και θεώρηση των πραγμάτων, αλλά ως αναγνώστρια συντονίζομαι, συγκινούμαι και αναζητώ την ποιότητα σε όλα τα είδη γραφής.
Τόσο η ποίηση όσο και τα εικαστικά είναι τέχνες για μυημένους, που δύσκολα συναντούν το μεγάλο κοινό. Πόσο δύσκολο είναι να εκφράζεται ένας καλλιτέχνης σε αυτούς τους τομείς, σήμερα στην Ελλάδα;
Το παράδοξο της εποχής μας έγκειται στην ευκολία των μέσων που αυτή παρέχει στον καλλιτέχνη ώστε να εκφράζεται και να προβάλλει το έργο του, σε ένα περιβάλλον όμως ωφελιμισμού, που εξοβελίζει ως μη αναγκαία την τέχνη από τη ζωή των ανθρώπων, που την υπονομεύει καθιστώντας την «περιττή», ακατανόητη κι απρόσιτη. Τα δύο, βέβαια, αυτά είδη, η ποίηση και η ζωγραφική απευθύνονται διαχρονικά σε όλους τους ανθρώπους. Ο βαθμός κατανόησης και απόλαυσης μπορεί να εξαρτάται από την επάρκεια των αναγνωστών ή των θεατών, αλλά η ανάγκη επικοινωνίας και διαλόγου των ανθρώπων με το καλλιτεχνικό έργο παραμένει δυνατή και αυτό είναι πολύ παρήγορο.
Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σχέδιά σας;
Τα τελευταία χρόνια έχει συγκεντρωθεί ένα μεγάλο εικαστικό και ποιητικό υλικό. Έτσι, στα καλλιτεχνικά μου σχέδια περιλαμβάνονται οι εκδόσεις ποιητικών συλλογών – μία εκ των οποίων βρίσκεται υπό έκδοση, με τίτλο «Η Σειρήνα του Χρόνου» – και εκθέσεων του εικαστικού μου έργου. Ήδη έχει προγραμματιστεί μια ατομική έκθεση ζωγραφικής με τον τίτλο «Παραμυθία», από τις 16 έως 30 Ιανουαρίου,και η παρουσίαση των δύο ποιητικών συλλογών μου «Συλλαβίζοντας τον ίμερο» και «Το αιώνιο αίνιγμα», στις 23 Ιανουαρίου, αμφότερα στη «Ζώγια» (Αλ. Σβώλου 54).
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.