Συνέντευξη: Ανδρέας Καρακόκκινος
Ο γιατρός, συγγραφέας και δημοσιογράφος Σπύρος Δημητρίου μιλάει στον Ανδρέα Καρακόκκινο για την παρουσία του στα ερτζιανά της Αθήνας μέσω της εκπομπής του στο ραδιόφωνο των Παραπολιτικών, και για την προσπάθειά του να ακούγονται καθημερινά στην Ελλάδα θέματα που αφορούν την Κύπρο. Σχολιάζει τις δυσοίονες συνθήκες με τις οποίες ξεκινάει η νέα χρονιά σε διεθνές επίπεδο (Ουκρανία, Μέση Ανατολή κλπ.) και εκφράζει τους έντονους προβληματισμούς του για τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Καλή χρονιά κ. Δημητρίου. Λίγα λόγια για την εκπομπή σας Παραπολιτικά 90,1 fm και τη παρέα των «Εξαρχίων»
Ο Ανδρέας Μαζαράκης, ο «Εξαρχείων», γνωστός και μη εξαιρετέος που λένε, είναι από τους παλιότερους ραδιοφωνικούς παραγωγούς στην Ελλάδα. Πολυπράγμων άνθρωπος με λόγο και πένα που δεν χαρίζεται προς τα κακώς κείμενα που μας κατατρέχουν. Λειτουργούσε και λειτουργεί πάντα με το εμείς κι όχι με το εγώ, οπότε όταν βρέθηκα, πριν περίπου δέκα χρόνια, καλεσμένος για θέματα της Κύπρου στην ραδιοφωνική του παρέα μαζί με τον δημοσιογράφο και φίλο Λεωνίδα Αποσκίτη, να μου προτείνει να γίνω ο τρίτος της παρέας. Εγώ άρπαξα την ευκαιρία για να ακούγεται κάθε μέρα στην ελληνική πρωτεύουσα η Κύπρος, να συνδέσω ειδικούς από το νησί με την εκπομπή, έχοντας πάντα στο μυαλό μου ένα πράγμα: Να ξαναμπεί η Κύπρος, ο ελληνισμός του νησιού, η ιστορία, ο πολιτισμός κι αγώνες του στην καρδιά και στο μυαλό των Ελλήνων της μητροπολιτικής Ελλάδος.
Από τότε είμαστε συνοδοιπόροι στην εκπομπή ο «Εξαρχείων» στα Παραπολιτικά 90, 1 fm με μεγάλη ακροαματικότητα στην Αθήνα αλλά και μέσω διαδικτύου όπου υπάρχουν Έλληνες. Το χαρακτηριστικό της ραδιοφωνικής μας παρέας δεν είναι μόνο τα θέματα που καταπιανόμαστε κι οι καλεσμένοι αλλά ο τρόπος ανάλυσης των θεμάτων καθώς κι ότι ο ακροατής αισθάνεται να μιλάμε την ίδια γλώσσα, να εκφράζουμε τις ίδιες ανησυχίες και το πιο σημαντικό να νοιώθει ότι βρίσκεται μαζί μας κάπου σε κάποιο σαλόνι σπιτιού, ακούγοντας και συμμετέχοντας. Λόγω της ώρας εκπομπής, 10 με 12 το βράδυ κι από Δευτέρα μέχρι Πέμπτη, όπου οι ειδήσεις δεν τρέχουν όπως το πρωί, ο ραδιοφωνικός λόγος είναι ούτως ή άλλως χαλαρός αλλά πάντα ουσιαστικός. Ο «Εξαρχείων» και οι συνοδοιπόροι του είναι, είμαστε αιρετικοί, μα όχι αφοριστικοί, προκλητικοί μα όχι προσβλητικοί, σίγουρα ενοχλητικοί, δίνοντας την μάχη για την αλήθεια όπως είναι κι όχι όπως θέλουν να φαίνεται. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα μας κόψουν στον αέρα.. όπως έχει γίνει στο παρελθόν σε άλλο ραδιόφωνο.
Στις ευχές σας στο FΒ για το 2024 μιλήσατε για τα δύσκολα που μας περιμένουν. Ποια είναι αυτά;
Ο νέος χρόνος έδειξε αμέσως τα δόντια του. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έτσι όπως εξελίσσεται θα αλλάξει τη γεωγραφία της περιοχής και συνεχίζεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, μ’ όλα αυτά να γίνονται σε μας, στην αυλή μας, κι ως Ελλάδα κι ως Ευρώπη. Μια Ευρώπη των γραφειοκρατών των Βρυξελλών, απονευρωμένη πολιτικά, που άγεται και φέρεται με τις επιλογές των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Ο ευρωσκεπτικισμός με αφορμή το μεταναστευτικό, το ταυτοτικό και την οικονομία, καταλαμβάνει πολιτικά τις χώρες που απαρτίζουν την Ε.Ε, δημιουργώντας τις προυποθέσεις για πιθανή διάλυσή της στο μέλλον, αν συνεχίσει έτσι η κατάσταση. Τα οικονομικά προβλήματα γιγαντώνουν μέρα με την μέρα στην Γερμανία με τις κοινωνικές εντάσεις να αυξάνουν με γρήγορους ρυθμούς. Στη Γαλλία η κυβέρνηση του Μακρόν πνέει τα λοίσθια με αφορμή το μεταναστευτικό και το ζήτημα της ταυτότητας, με τις επερχόμενες εκλογές να αλλάζουν το πιθανότερο το πολιτικό τοπίο.
Στην απέναντι μεριά του Ατλαντικού, στις ΗΠΑ, με καθοριστικές εκλογές φέτος, μ’ ένα άτυπο εμφύλιο μεταξύ δημοκρατικών και ρεπουμπλικάνων, να επηρεάζει καθοριστικά τόσο αυτούς όσο κι εμάς. Η σύγκρουση ουσιαστικά μεταξύ της παγκοσμιοποίησης και του έθνους κράτους είναι σε πλήρη εξέλιξη. Επίσης τεράστιος ο κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία(λόγω της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια) με ανεξέλεγκτες διαστάσεις, είναι το τεράστιο μέγεθος της φούσκας των παραγώγων του χρηματιστηρίου που έχει φτάσει τα 10 τετράκις εκατομμύρια. Απ’ την άλλη εμείς, εδώ στην Ελλάδα, ζούμε τις «ήσυχες μέρες του Αυγούστου», χωρίς ουσιαστικά αντιπολίτευση, και την κυβέρνηση Μητσοτάκη να διολισθαίνει κάθε μέρα στην πολιτική αυθαιρεσία και στην παραχωρήσεις στα εθνικά θέματα, στην οικονομία, στο μεταναστευτικό, κι ενώ ο κόσμος καίγεται αυτούς να απασχολεί το θέμα του γάμου των ομοφυλοφίλων.
Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια κατοχής της μισής σχεδόν Κύπρου από τη Τουρκία. Τι να περιμένουμε για το αύριο της κατεχόμενης Κύπρου;
Αν συνεχίσουμε έτσι, την νομιμοποίηση των κατεχομένων και την δημιουργία δυο κρατών. Αυτό δεν δείχνουν τα πράγματα; Αυτό δεν ζητούν οι Τούρκοι κι εμείς διολισθαίνουμε συνεχώς προς τα εκεί, εμμένοντας σε Διζωνικές Δικοινοτικές Ομοσπονδίες;
Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα κι έχουμε χάσει χρόνο, χρόνια σε λάθος πολιτικές. Ιδιαίτερα, μάλιστα τώρα, που η Κυβέρνηση Μητσοτάκη δείχνει να κάνει πράξη τις παραχωρήσεις στους Τούρκους και μας έχει αφήσει μόνους. Αυτό φάνηκε από την πρώτη επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ κ. Γεραπετρίτη που μας είπε ότι «είμαστε μόνοι», όπως αποκάλυψε ο ιδιοκτήτης του συγκροτήματος ΔΙΑΣ κ. Χατζηκωστής στην παρουσίαση του βιβλίου «7 προεδρικά πορτρέτα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του φίλου Ανδρέα Γερμανού. Επίσης από τις δηλώσεις διαφόρων «αστέρων» του ΕΛΙΑΜΕΠ και διαφόρων καθηγητών του αφηγήματος των παραχωρήσεων, όπως του κυρίου Ροζάκη και την αποενοχοποίηση για το Κυπριακό.
Σ’ αυτό το πλαίσιο κι η πρόσφατη παραίτηση του υπουργού άμυνας της Κύπρου κ. Μιχάλη Γεωργάλλα που όπως δείχνουν τα δημοσιεύματα των εφημερίδων δεν βρίσκονταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας για την Κυβέρνηση Μητσοτάκη και τις διαθέσεις της για παραχωρήσεις στην Τουρκία στο Αιγαίο. Η Ελλάδα δείχνει να ολισθαίνει ολοταχώς στην αποδυνάμωση της ισχύος της κι αυτό είναι επικίνδυνο τόσο για την ίδια όσο και για την Κύπρο.
Νοιάζεται κανείς από τους ισχυρούς της γης για τη Κύπρο ή όλοι δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν τη Τουρκία;
Όπως ξέρουμε στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχουν αγάπες αλλά συμφέροντα. Ακόμη και οι συμμαχίες στα συμφέροντα στηρίζονται. Μέσα σ΄ αυτό το πλαίσιο κι η Κύπρος και το Κυπριακό ως πρόβλημα. Οπότε δεν είναι θέμα δυσαρέσκειας αλλά συμφερόντων, γεωπολιτικής, γεωοικονομίας και ζητήματα ισχύος για να λειτουργούν τα συμφέροντα και οι συμμαχίες. Εμείς, κι εννοώ Ελλάδα και Κύπρο, είμαστε έξω από αυτό το πλαίσιο λειτουργώντας με τα φοβικά σύνδρομα, που γίνονται σύνδρομο της Στοκχόλμης. Οι ελληνικές και κυπριακές πολιτικές ελίτ αλλά και τμήμα της διανόησης συνειδητά βρίσκονται ακριβώς στον αντίποδα αυτών του πρεσβεύει ο πατέρας της ιστορίας Θουκυδίδης.
Ο αντίποδας της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι το Ισραήλ. Το εκμεταλλεύτηκαν αυτό οι Κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου;
Τώρα τελευταία το εκμεταλλευόμαστε και μάλιστα όχι με τον σωστό τρόπο λόγω όλων αυτών που περιγράψαμε πιο πάνω. Το Ισραήλ είναι ένας ισχυρός παίκτης με πολύ έντονο το στοιχείο της εθνικής του επιβίωσης οπότε όλα κινούνται με βάση αυτό, ειδικά η εξωτερική του πολιτική. Το βλέπουμε πως λειτουργεί τώρα με τον πόλεμο. Νομίζω ότι έχουμε χάσει χρόνο αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Φυσικά όλα εξαρτώνται από το πώς σχεδιάζεις την εξωτερική σου πολιτική.
Το Ισραήλ χρειάζεται πάντα ένα γερό σύμμαχο στην περιοχή κι η Ελλάδα με τα φοβικά της σύνδρομα δεν του τον παρέχει όπως πιθανόν να ήθελε. Ο τομέας της ενέργειας θα ήταν ένας πρώτης τάξεως λόγος για την αναβάθμιση των σχέσεων όπως είναι ο αγωγός Eastmed. Πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε να κάνουμε με το Ισραήλ. Αυτό δείχνει να θέλει αρκεί εμείς να δείξουμε προς αυτό ότι μπορεί να βασίζεται σοβαρά και με βάθος χρόνου προς το κοινό όφελος. Ο πόλεμος τώρα θα ήταν μια καλή ευκαιρία να παίξουμε ένα σοβαρό ρόλο στην περιοχή για την εξομάλυνση της κατάστασης, αν εμείς είμαστε σοβαροί που δεν το βλέπω.
Οι νέες γενιές της Κύπρου τι προσδοκούν για το μέλλον της Κύπρου;
Ωραίο ερώτημα με δύσκολη απάντηση. Ένα κομμάτι της νεολαίας δείχνει να αφυπνίζεται αλλά δεν φτάνει. Χρειάζεται ενίσχυση από τους θεσμούς που μάλλον λειτουργούν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Γιατί η νέα γενιά θα κληθεί να δώσει απαντήσεις και ίσως λύσεις που μπορεί να «σώσουν» ότι σώζεται από τον κυπριακό ελληνισμό ή να τον καταστρέψει. Γι’ αυτό πρέπει να στρέψουμε τα μάτια μας προς αυτούς που βάλλονται συνεχώς, συστηματικά και μεθοδευμένα ώστε να τους θωρακίσουμε για τα δύσκολα που αντιμετωπίζουν σ’ ένα αβέβαιο και ρευστό παγκόσμιο περιβάλλον. Έτσι θα ενισχύσουμε την προσπάθεια, τον αγώνα αλλά και τις προσδοκίες τους για κάτι καλύτερο και δίκαιο για τον μέλλον του ελληνισμού της Κύπρου. Αυτοί είναι το μέλλον μας κι έχουμε χρέος να βλέπουν φως κι όχι σκοτάδι.
Γίνονται στη Κύπρο πολιτιστικές εκδηλώσεις με θέματα για τα κατεχόμενα; Οι λογοτέχνες της Κύπρου γράφουν για τη κατοχή;
Ναι γίνονται. Στην Κύπρο γίνονται περισσότερες αλλά και στην Ελλάδα η εδώ παροικία μας κάνει, παρ’ όλα τα ενδογενή της προβλήματα που λειτουργούν όλα αυτά τα χρόνια ως τροχοπέδη του εθνικού μας θέματος. Επίσης και φορείς ελλαδικοί κάνουν είτε μόνοι, είτε σε συνεργασία με εμάς. Θα μπορούσαν όλα αυτά τα πενήντα χρόνια να γίνουν πολύ περισσότερα, πιο ουσιαστικά και αποτελεσματικά αλλά φευ!
Οι λογοτέχνες έγραψαν και γράφουν για την κατοχή και τα κατεχόμενα εδάφη μας. Αναμνήσεις, αφηγήσεις, διηγήματα, ποιήματα, βιβλία και συλλογικοί τόμοι έχουν γραφτεί και γράφονται ίσως κάπως λιγότερα τώρα μια κι οι επόμενες γενιές δεν έζησαν, δεν είδαν, οπότε οι θύμισες δεν λειτουργούν ως ερέθισμα αναμόχλευσης συναισθημάτων και προσδοκιών. Χρέος των παλιότερων των γραμμάτων είναι να ενισχύσουν τους νεότερους της λογοτεχνίας προς αυτή την κατεύθυνση αλλά και παιδείας που θα προσανατολίζει στο να μην ξεχάσουμε. Γιατί ένας λαός χωρίς μνήμη εύκολα χάνεται ή αφομοιώνεται. Κι αυτό θέλουν, το να ξεχάσουμε. Οι άνθρωποι των γραμμάτων κι η πολιτεία, το ξαναλέω, έχουν ιερό χρέος να κρατήσουν την μνήμη ζωντανή και να την μεταλαμπαδεύσουν στις νέες γραφίδες για να μην χαθεί η ελπίδα.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.