«ΙΚΤΙΝΟΣ»-Σύλλογος Αποφοίτων 2ου Γυμνασίου-Λυκείου Θεσσαλονίκης
Συνέντευξη-επιμέλεια: Δημήτρης Ι. Μπρούχος
To ιστορικό «Β΄ Αρρένων», το σημερινό 2ο Γυμνάσιο-Λύκειο Θεσσαλονίκης, αποτελεί αναμφισβήτητα ένα εμβληματικό τοπόσημο «καρδιάς», για όλους εμάς που ευλογηθήκαμε να φοιτήσουμε στις τάξεις του και να διδαχθούμε Ήθος και Γράμματα από φωτισμένους δασκάλους που κατέθεταν «ψυχή» στις γνώσεις που μας πρόσφεραν. Στο προαύλιό του βρίσκονται τυπωμένα εκατομμύρια βήματα από τα 92 χρόνια της παρουσίας του στη ζωή της πόλης… Στον αέρα του στροβιλίζονται ανάσες, φωνές, σφυρίγματα, παραγγέλματα, αναπέμψεις προσευχής και ανακρούσεις του Εθνικού Ύμνου… Στις γωνιές του χαράχτηκαν ονόματα, φυλάχτηκαν μυστικά της νιότης, μοιράστηκαν αγωνίες και σκέψεις για το αύριο, σχεδιάστηκαν τα πρώτα μας όνειρα… Και πάντα θα ηχεί στ’ αυτιά μας το χαρακτηριστικό κουδούνι των διαλειμμάτων, που χτύπησε για όλους μας μια τελευταία φορά, βγάζοντάς μας στην αρένα της ζωής. Η κυρία Δόμνα Λεωτόν, ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου και σημερινή πρόεδρός του, ξεδιπλώνει την ιστορία του».
Κυρία Λεωτόν, είστε πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων ενός «ιστορικού» Σχολείου, του 2ου Γυμνασίου-Λυκείου της Θεσσαλονίκης, που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης. Από πότε χρονολογείται το Σχολείο;
Το Σχολείο δρύθηκε το 1914 από τη διάσπαση του Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης και αρχικά στεγάστηκε στην παλιά «Οικοκυρική Σχολή», που το κτίριό της υπάρχει ακόμα επί της οδού Εγνατίας, δίπλα ακριβώς από την είσοδο του Ιερού Ναού της Παναγίας της Γοργοεπηκόου (Παναγούδας) και απέναντι ακριβώς από την Αγιορειτική Εστία (πρώην κλινική Νεδέλκου). Κτίστηκε μεταξύ των ετών 1928 και 1931, εγκαινιάστηκε το 1932 από τον υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Γεώργιο Παπανδρέου επί της οδού Σχολείων (σημερινής οδού Ικτίνου) και στις 27 Οκτωβρίου του1933 έγιναν για πρώτη φορά μαθήματα στις καινούργιες εγκαταστάσεις. Το 1972 διασπάσθηκε σε 2ο και 10ο και το 1997 απορρόφησε το 10ο. Το 1979 έγινε μικτό.
Πως προέκυψε ο Σύλλογος και το όνομά του;
Στις 9 Απριλίου του 2011, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του συναπόφοιτου Γιώργου Μουμουζιά με τίτλο «Το δικό μας 2ο», απευθύνθηκε ανοιχτή πρόσκληση για τη δημιουργία Συλλόγου Αποφοίτων. Στις 13 Απριλίου συγκεντρωθήκαμε στο θεατράκι του σχολείου (που σήμερα έχει το όνομα «Κώστας Βουτσάς» προς τιμήν του δημοφιλούς ηθοποιού, καθώς ήταν και ο ίδιος απόφοιτος), 50 περίπου απόφοιτοι και αποφασίστηκε η δημιουργία Συλλόγου Αποφοίτων 2ου Γυμνασίου-Λυκείου Θεσσαλονίκης με έδρα στην οδό Ικτίνου αρ.-5-.
Ο δρόμος που βρίσκεται το Σχολείο, παλαιότερα ονομαζόταν «οδός Σχολείων». Στο μεταξύ μετονομάστηκε σε οδό Ικτίνου και τότε σκεφτήκαμε ότι δίνοντας το όνομα του δρόμου στον Σύλλογο, θα ήταν μια άμεση παραπομπή σε αυτό. Σ’ εκείνη λοιπόν τη συγκέντρωση, ορίσθηκε και μια προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή, η οποία μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις, κατέληξε στις 23 Ιουνίου του ίδιου χρόνου στο καταστατικό και στον τρόπο λειτουργίας του Συλλόγου. Ιδρυτικός πρόεδρος εξελέγη στις 29 Οκτωβρίου του 2012 ο Γιώργος Συνεφάκης, τον οποίο διαδέχθηκαν κατά σειρά στις επόμενες θητείες ο Γιώργος Μουμουζιάς, ο Θανάσης Παπαγεωργίου και σήμερα έχω την τιμή να τον εκπροσωπώ ώ κι εγώ από αυτή τη θέση.
Ποιος είναι ο σκοπός ενός Συλλόγου Αποφοίτων και τι ρόλο διαδραματίζει στην κοινωνία σήμερα;
Αρχικά είναι η αγάπη για το Σχολείο όσων συνυπήρξαμε σε αυτό ως συμμαθητές, μαθαίνοντας να συμβιώνουμε με αρχές και αξίες ώστε να είμαστε ενεργοί πολίτες, διατηρώντας τα συναισθήματα και τη φλόγα της δημιουργίας, μεταλαμπαδεύοντάς την και στις επόμενες γενιές, ενισχύοντας τις μεταξύ μας σχέσεις φιλίας και αλληλεγγύης, με σταθερή υπόμνηση σε κάθε μας δράση την ιστορικότητα του Σχολείου. Και βέβαια η συμβολή στην πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης της Θεσσαλονίκης με ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και η κοινωνική συμπαράσταση στους πολίτες, μέσα από κοινωφελή προγράμματα και έργα (αιμοδοσία, διανομή τροφίμων σε ευάλωτες ομάδες κ.ο.κ.). Η ανταπόκριση είναι πραγματικά εντυπωσιακή!
Όταν ακούμε ή διαβάζουμε αναφορές που γίνονται για το «2ο», σχεδόν πάντα προηγείται ο επιθετικός προσδιορισμός «ιστορικό». Πού μπορεί να οφείλεται αυτό, κατά τη γνώμη σας;
Κάθε Σχολείο της πόλης μας έχει τη δική του ιστορία, αφήνοντας το στίγμα του μέσα στα χρόνια. Το «ιστορικό 2ο» δηλώνεται κάπως εμφατικά, λόγω του ότι υπήρξε από το 1876 το ένα και μοναδικό Σχολείο της ελληνικής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη και ενδεχομένως σε όλη τη Μακεδονία, το οποίο παρείχε ολοκληρωμένες γνώσεις Μέσης Εκπαίδευσης. Στεγαζόταν στην περιοχή της Αγίας Σοφίας (όπου σήμερα η οδός Πρασακάκη), μέχρι το 1893, που κτίστηκε η μετέπειτα Οικοκυρική Σχολή (όπως ανέφερα προηγουμένως), για να το στεγάσει μετά από την καταστροφή λόγω πυρκαγιάς του αρχικού του κτιρίου. Το 1914, μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το σχολείο πέρασε πλέον στη δικαιοδοσία του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας και λόγω πληθώρας μαθητών διαιρέθηκε στα δύο. Και το μεν ένα κομμάτι που αποτελούσε στην ουσία το «ένα και μοναδικό Γυμνάσιο» παρέμεινε εκεί μέχρι το 1933 (που λειτούργησαν οι νέες εγκαταστάσεις στην λεγόμενη οδό «Σχολείων»), το δε άλλο κομμάτι μεταστεγάστηκε στη σημερινή Λεωφόρο Γεωργίου και το οποίο για αδιευκρίνιστους μέχρι σήμερα λόγους, ονομάστηκε «1ο». Στην πραγματικότητα, το πρώτο ένα και μοναδικό εξατάξιο Γυμνάσιο, ήταν αυτό που ονομάστηκε 2ο, μετά τη διαίρεση.. Αξίζει να σημειώσω εδώ, ότι ο πρώτος μαθητής που γράφτηκε στο ενιαίο εξατάξιο Γυμνάσιο το 1876, ήταν ο διαπρεπής Βυζαντινολόγος Πέτρος Παπαγεωργίου.
Υπήρξαν βέβαια και άλλα γνωστά ονόματα που φοίτησαν, αποφοίτησαν και αναδείχτηκαν σε «προσωπικότητες» της Επιστήμης, της Τέχνης, του Πολιτισμού εν γένει…
Πράγματι, πολλά ονόματα συναποφοίτων διέπρεψαν στην επιστημονική, πνευματική, καλλιτεχνική, πολιτική και ευρύτερα κοινωνική ζωή του τόπου: Οι καθηγητές Μανόλης Ανδρόνικος, Δημήτρης Παντερμαλής, Γιώργος Αναστασιάδης, Αντώνης Μανιτάκης, οι λογοτέχνες Τηλέμαχος Αλαβέρας, Τάκης Βαρβιτσιώτης, Γ. Θ. Βαφόπουλος, Γιώργος Θέμελης, Σαράντος Παυλέας (που υπηρέτησε στο Σχολείο ως Γυμνασιάρχης), Στέλιος Ξεφλούδας, Μ. Καραγάτσης, Ντίνος Χριστιανόπουλος, ο στρατηγός Αγαμέμνων Γκράτζιος, ο καρδιοχειρουργός Παναγιώτης Σπύρου και πολλοί άλλοι, είναι μόνο κάποια από τα ονόματα που φοίτησαν στις τάξεις του και τίμησαν με την εξέλιξή τους το σχολείο που ουσιαστικά διαμόρφωσε τον χαρακτήρα τους και την προσωπικότητά τους.
Γιατί όπως αποδεικνύεται, πατρίδα μας, με ότι αυτό συμβολίζει και με όσα αυτό συνεπάγεται, είναι τα χρόνια του Σχολείου!
*Τα ιστορικά στοιχεία προέρχονται από συζητήσεις με τον συναπόφοιτο και έγκριτο Ιστορικό Ερευνητή Ευάγγελο Χ. Χεκίμογλου.
**Οι φωτογραφίες προέρχονται από τα αρχεία των: Νίκανδρου Καστανίδη και Γιώργου Μουμουζιά.
***Ο Δημήτρης Ι. Μπρούχος είναι ποιητής, συγγραφέας και Σύμβουλος Επικοινωνίας.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.