Του Δρ. ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΝΟΓΛΟΥ*
Η ελληνική εξωτερική πολιτική χαρακτηρίζεται από προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο, αλλά και από συντηρητισμό, με την έννοια της μη ανάληψης πρωτοβουλιών που θα μπορούσαν να διαταράξουν τις ισορροπίες και τις συνήθεις σχέσεις και δοσοληψίες με τα άμεσα γειτονικά μας κράτη. Η ένταξή μας στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και η διμερής μας στενή αμυντική συνεργασία με τις Η.Π.Α., παρά την ασφάλεια που παρέχουν, θέτουν περιορισμούς κινήσεων και πρωτοβουλιών και προϋποθέτουν συνεχείς διαβουλεύσεις με τους εταίρους μας.
Η αντίληψη και κατανόηση όμως των μεγάλων εθνικών μας θεμάτων από τους συμμάχους-εταίρους μας δεν είναι πάντα ταυτόσημη με το εθνικό μας συμφέρον, όπως το αντιλαμβανόμαστε εμείς οι ίδιοι. Η σημαντική, αλλά και δύσκολη, γεωγραφική θέση της Ελλάδος, στα μεταίχμιο τριών ηπείρων και η γειτονία με τον δυνάστη μας, επί 4-5 αιώνες τουλάχιστον (πολύ περισσότερο για τον ελληνισμό της Ανατολής) δηλ. την Τουρκία, αλλά και με κράτη όπως η «Βόρεια Μακεδονία» (Σκόπια) και η Αλβανία με τα οποία η ιστορική εξέλιξη κατέλειπε ανοιχτά ζητήματα : ελληνική εθνική μειονότητα στην Β. Ήπειρο/Ν. Αλβανία και υποκλοπή και ιδιοποίηση του Μακεδονικού ονόματος από το νεότευκτο και πολυεθνικό κράτος στα Βόρεια της Μακεδονίας μας. Κυρίως, βέβαια, ο έκδηλος επεκτατισμός της Τουρκίας, τόσο στο Αιγαίο και στην Δυτική Θράκη, όσο και η 50ετής παράνομη κατοχή της Βόρειας Κύπρου, δημιουργούν σοβαρά προβλήματα ασφαλείας για τη χώρα μας.
Η Ελλάδα, προσπαθώντας να διατηρήσει την ειρήνη και καλή γειτονία, χρησιμοποιεί διπλωματικά μέσα και διάλογο για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που εγείρονται. Ταυτόχρονα, ενισχύει το αμυντικό δυναμικό της και αξιοποιεί τις συμμαχίες της, τις οποίες και διευρύνει στην Ανατολική Μεσόγειο, για να αντιμετωπίσει τις απειλές.
Παραταύτα, η αυτενέργεια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι απαραίτητη, γιατί η αλληλεγγύη εταίρων και συμμάχων μας δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε πάντα πρακτικά αποτελεσματική. Είτε λόγω διαφορετικών εκτιμήσεων ή ερμηνειών για τους κινδύνους, είτε λόγω συμφερόντων των εταίρων/συμμάχων μας που συγκρούονται ή δεν συμβιβάζονται με τα ελληνικά. Το παράδειγμα των ΗΠΑ στη σχέση τους με την Τουρκία, αλλά και με τα Σκόπια και την Αλβανία, είναι χαρακτηριστικό και προκαλεί αποκλίσεις απόψεων και συμφερόντων στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Η πρόσφατη επίσκεψη (13/5/24) του Έλληνα Πρωθυπουργού, στην Άγκυρα, σε ανταπόδοση της επίσκεψης του Τούρκου Προέδρου (7/12/23) στην Αθήνα, συνοδεύθηκε από χρονοδιάγραμμα συναντήσεων σε όλα τα επίπεδα στο προσεχές μέλλον, στο πλαίσιο υλοποίησης της «Διακήρυξης των Αθηνών φιλίας και καλής γειτονίας». Όμως τα ουσιαστικά και ακανθώδη ζητήματα (ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδα) δεν συζητούνται (ή δεν ανακοινώνονται) αλλά μόνο προωθούνται οικονομικές συνεργασίες, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και η λεγόμενη «θετική ατζέντα».
Οι παραβιάσεις στο Αιγαίο από τουρκικά αεροσκάφη δεν σημειώνονται πλέον, αλλά μπορεί να επανέλθουν ανά πάσα στιγμή, όταν θα αρχίσει ο διάλογος για τις θαλάσσιες ζώνες και οριοθετήσεις, που για την ώρα μένει «στο ράφι». Η Ελλάδα επιδιώκει, επί τέλους, καθορισμό ή οριστικοποίηση των θαλάσσιων συνόρων της, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά η Τουρκία αυθαίρετα αρνείται να αποδεχθεί θαλάσσιες ζώνες για τα νησιά, πέραν των 6 ν.μ.! Άρα, ούτε πλήρη χωρική θάλασσα, ούτε Υφαλοκρηπίδα, ούτε ΑΟΖ, πιθανότατα ούτε Συνορεύουσα Ζώνη.
Έχοντας μπλοκάρει την επέκταση της χωρικής μας θάλασσας στο Αιγαίο (αλλά και στην Ανατ.Μεσόγειο) με την απειλή πολέμου ( casus belli), δεν επείγεται να μπει σε διάλογο με την Ελλάδα, αλλά ούτε και με την Κύπρο, για θαλάσσιες οριοθετήσεις, ενώ ταυτόχρονα διεκδικεί τουλάχιστον το μισό Αιγαίο (μέχρι τον 28ο Μεσημβρινό) και αρνείται να δεχθεί το καθεστώς ελληνικής κυριαρχίας σε πολλά νησιά, νησίδες, βραχονησίδες, ώστε να μην μπορεί να υπάρξει δικαστική οριοθέτηση χωρίς μία «συμφωνία πακέτο», που θα της χορηγεί κυριαρχία σε πλειάδα (152 ή περισσοτέρων) νησιών που ανήκουν στην Ελλάδα! Ταυτόχρονα, τα διεκδικεί χωρίς νόμιμα ερείσματα, επικαλούμενη διαστρεβλωμένη αντίληψη και ερμηνεία των σχετικών Διεθνών Συνθηκών, του 1913 (Συνθήκη του Λονδίνου), του 1923 (Συνθήκη της Λωζάννης), του 1936 του Μοντρέ, μέχρι και του 1947 των Παρισίων (που δεν την αφορά γιατί δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της).
Ταυτόχρονα, με το παράνομο και ανυπόστατο Τουρκολιβυκό μνημόνιο, μπλοκάρει τις ελληνικές θαλάσσιες ζώνες στα Ανατολικά και Νότια της γραμμής Ρόδου-Καστελλορίζου, Καρπάθου, Κάσου, μέχρι την Ανατολική Κρήτη, που επικαλύπτεται με περιοχές της Ελληνο-Αιγυπτιακής νόμιμης οριοθέτησης του 2020.
Οι γιγάντιοι εξοπλισμοί της Τουρκίας (με αυτόχθονα παραγωγή της μάλιστα) υποδηλώνουν τις επιθετικές προθέσεις της, όπως άλλωστε και οι ναυτικές αποβατικές ασκήσεις που διεξάγει δίπλα στα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Κατά τη γνώμη μου, οι διαπραγματεύσεις, όταν εισέλθουν στα κρίσιμα θέματα, θα επιβεβαιώσουν το τεράστιο χάσμα θέσεων των δύο χωρών, με κίνδυνο να οδηγήσουν την Ελλάδα να υποχωρήσει από περιοχές κυριαρχίας ή κυριαρχικών δικαιωμάτων της, για να μην κατηγορηθεί για το ναυάγιο της διαπραγμάτευσης! Άλλωστε στην πρόσφατη συνέντευξή του ο Τούρκος Πρόεδρος (στην Καθημερινή), δήλωσε «γιατί να μην συζητήσουμε και ζητήματα κυριαρχίας;»! Άλλωστε στις 7/12/2017, στην επίσκεψή στην τότε επίσκεψή του στην Αθήνα, είχε θέσει θέμα τροποποίησης της Συνθήκης της Λωζάννης που ισχύει ήδη 101 χρόνια, καθορίζοντας τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών!
Ποιος μας διαβεβαιώνει ότι η Τουρκία δεν θα συνεχίσει τις απειλές και δεν θα επιχειρήσει στρατιωτικά τετελεσμένα, πριν η Ελλάδα παραλάβει τα νέα οπλικά συστήματα του Ναυτικού και της Αεροπορίας της, που αναμένονται τα προσεχή 3-7 χρόνια; Ήδη, μας «απαγορεύει» να δημιουργήσουμε Θαλάσσια Πάρκα στο Αιγαίο, ενώ εξήγγειλε και την εγκατάσταση δικών της σε ελληνικές θαλάσσιες περιοχές, που διεκδικεί παράνομα, θέλοντας να διχάσει και να συγκυριαρχήσει στο ιστορικό ελληνικό Αρχιπέλαγος! Αφού βέβαια επιχειρεί να αφοπλίσει τα νησιά του, επικαλούμενη παρωχημένες και μη ισχύουσες πλέον ρυθμίσεις αποστρατικοποίησης ορισμένων εξ αυτών, που αφορούσαν άλλες εποχές και ισορροπία δυνάμεων, ώστε να αποτελέσουν εύκολο στόχο του δεδηλωμένου αναθεωρητισμού , δηλ.επεκτατισμού της.
Μήπως άραγε, γι’ αυτό γίνεται διάλογος για τα δευτερεύοντα θέματα, δηλ.απλά για αναβολή της επίλυσης των πρωτευόντων ζητημάτων κυριαρχίας και οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών; Τόσο από την Ελλάδα, αλλά ίσως και από την Τουρκία, που προσδοκά και αυτή 120 νέα ή εκσυγχρονισμένα α/φ F-16, και βέβαια επιδιώκει την εξυγίανση της προβληματικής, «μετασεισμικής» οικονομίας της; Εμείς λοιπόν, την εξυπηρετούμε, με διακηρύξεις «φιλίας και καλής γειτονίας», ώστε να πείθεται το Κογκρέσσο των ΗΠΑ να άρει τους περιορισμούς, αλλά και η Ευρωπ. Ενωση να δέχεται τον επικίνδυνο και πλεονέκτη ανατολικό γείτονά μας ως σύμμαχο και ως υποψήφιο εταίρο, με πληθώρα ωφελειών…! Στο βάθος όμως παραμονεύει η χρήση βίας για επίτευξη των διεθνώς παράνομων στόχων της Τουρκίας (αφού προηγήθηκε από το 1995,τουλάχιστον, η απειλή χρήσης βίας (casus belli) ώστε να μην κάνει χρήση η Ελλάδα των νόμιμων δικαιωμάτων της για επέκταση της Χωρικής Θάλασσας της στο ελληνικό Αρχιπέλαγος του Αιγαίου. Αυτήν την απειλή που η τουρκική βουλιμία σταδιακά επεξέτεινε και πέριξ της Κρήτης και στα Ανατολικά της γραμμής Ρόδου – Αν.Κρήτης…!
Άλλωστε, το αρνητικό και χαρακτηριστικό προηγούμενο της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου, παραμένει εκεί επί 50 χρόνια ήδη, για να μας υπενθυμίζει τραγικά την τουρκική δολιότητα, βαρβαρότητα και επιθετικότητα (που την ονομάζουν «ειρηνευτική επιχείρηση» !), αλλά και την δική μας απραξία και ολιγωρία απέναντι στο εθνικό μας καθήκον έμπρακτης και αποτελεσματικής αντίδρασης …! Όταν μάλιστα η διεθνής διπλωματία μένει ατελέσφορη και υποκριτική απέναντι στην συνεχιζόμενη παράνομη κατοχή μισού αιώνα!
Το ίδιο ισχύει και για την στάση των «συμμάχων» και εταίρων μας ,που άλλα πράττουν για την εισβολή στην Ουκρανία και άλλα, αντίθετα, παραλείπουν να εφαρμόσουν στην μικρή διχασμένη παράνομα και κατεχόμενη Κύπρο , κράτος μέλος της Ενωμένης Ευρώπης, που υφίσταται κατοχή από κράτος μέλος του ΝΑΤΟ , τον γνωστό διεθνή ταραξία της ευρύτερης Περιφέρειας, που τυγχάνει ειδικής προνομιακής μεταχείρισης από τους «συμμάχους» μας , ώστε να γίνονται ανεκτές οι συνεχείς παρανομίες του!
Τα αμείλικτα ερωτήματα για την ελληνική εξωτερική πολιτική είναι:
Υπάρχει χώρος για εξεύρεση νόμιμου κοινού εδάφους μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας; Με ποιο κόστος από την Ελλάδα, που ως συνήθως καλείται να προβεί σε υποχωρήσεις και εκπτώσεις από τα δικαιώματά της και να αποδεχθεί πολιτικές και όχι νομικά προβλεπόμενες λύσεις; Μέχρι πότε θα αναβάλλουμε την οριστικοποίηση των θαλασσίων συνόρων μας και την αξιοποίηση των νόμιμων θαλασσίων ζωνών μας;
Οι διαρροές δείχνουν ότι οι ΗΠΑ και ίσως και άλλοι «σύμμαχοι», επιθυμούν ελληνικές υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, στα ζητήματα των θαλασσίων ζωνών και οριοθετήσεων, που μπορούν να οδηγήσουν σε συγκυριαρχία και συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο και απώλεια νόμιμων δικαιωμάτων της χώρας μας στην Ανατ. Μεσόγειο! Όπως συνέβαινε και συνεχίζεται και στο Κυπριακό, όπου η Τουρκία ζητάει πλέον την νομιμοποίηση της εισβολής και κατοχής του Βόρειου 37% του εδάφους της νήσου, μετά από 50 χρόνια τουρκικής κωλυσιεργίας στις διαπραγματεύσεις…! Θέτει μάλιστα, ως προϋπόθεση για επιστροφή της στις διακοινοτικές (γιατί αυτή είναι η κατέχουσα) ή των Τουρκοκυπρίων αχυρανθρώπων της, αν αποτύχει ένας (προφανώς ο τελευταίος) κύκλος συνομιλιών, να υπάρξει αυτομάτως αναγνώριση των κατεχομένων ως ανεξαρτήτου-κυριάρχου κράτους, από την νόμιμη Κυπριακή Δημοκρατία και προφανώς και από την Διεθνή Κοινότητα!!!
Σε όλο αυτό το ζοφερό σκηνικό, προστέθηκαν πολύ πρόσφατα, και η θρασύτατη παραβίαση/ανατροπή, της καθόλα βλαπτικής, Συμφωνίας των Πρεσπών, από την νεοεκλεγείσα ηγεσία της γειτονικής χώρας «Βόρειας Μακεδονίας» αλλά και η προκλητικότατη και εχθρικότατη επίσκεψη στην Αθήνα του Αλβανού Πρωθυπουργού Έντι Ράμα, στενού φίλου της Τουρκίας, που λίγο-πολύ φάνηκε να διεκδικεί δικαιώματα εθνικής μειονότητας για τους Αλβανούς μετανάστες, και, με όσους εξ αυτών ψηφίζουν πλέον στη χώρα μας, επιρροή στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας! Και βέβαια διεκδίκησε και δικαιώματα για τους «Τσάμηδες» (συνεργάτες των Γερμανών Ναζί στη κατεχόμενη χώρα μας στον Β΄ΠΠ)!
Όλα τα παραπάνω, δείχνουν ότι συγκεντρώνονται οι προϋποθέσεις για μία «τέλεια καταιγίδα», τα προσεχή χρόνια (ή μήνες…) στον συνοριακό μας περίγυρο, που θα περικλείει πρόσθετους κινδύνους για την ασφάλεια και κυριαρχία της Ελλάδας και της Κύπρου, περικοπή σε μεγάλη έκταση των θαλάσσιων δικαιωμάτων μας, στέρηση ενεργειακών πόρων, και σοβαρή υποχώρηση της διεθνούς και περιφερειακής θέσης μας, στην Ευρώπη και στην Μεσόγειο…
Τέλος, η δημογραφική μας καχεξία και η γήρανση του ελληνικού πληθυσμού, σε συνδυασμό με τα κύματα μεταναστών προσφύγων που από εμπόλεμες περιοχές ή φτωχές ζώνες (π.χ. Αφρική) θα κατευθυνθούν προς την Ευρώπη (διά της Ελλάδος, και πολλοί θα παραμείνουν εδώ), απειλούν να αλλάξουν πιθανώς το υπόδειγμα ζωής, πολιτισμού, κοινωνίας και οικονομίας, που βιώσαμε στην Ελλάδα μας οι γενιές που ζούμε σήμερα στην Πατρίδα μας. Και δεν θα είναι, βέβαια, προς το καλύτερο…!
*Διεθνολόγος, Προέδρος του ΔΣ της Ομάδας 21 Μακεδονίας – Θράκης.
Πηγή: Ελληνικό Παρατηρητήριο / τεύχος 110
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
