«Εγώ ο Αλέξης Λάμαρης»
Γράφει η Βικτωρία Καπλάνη
Εγώ ο Αλέξης Λάμαρης είναι ο τίτλος του πέμπτου μυθιστορήματος του Στέφανου Κωνσταντινίδη, που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 2024 από τις εκδόσεις Γερμανός. Με το ονοματεπώνυμο του τίτλου συστήνεται ένας από τους αφηγητές-πρωταγωνιστές του βιβλίου, ο οποίος καταγράφει καίριες στιγμές του βίου και της δράσης του, ενώ παράλληλα ανατρέχει στην οικογενειακή του ιστορία και επιχειρεί να ανασυνθέσει κάποιες από τις περιπέτειες του παππού του, του Αλέξιου Λάμαρη και του πατέρα του, Θουκυδίδη Λάμαρη.
Με όχημα την προσωπική και κοινωνική δράση των τριών ανδρών της οικογένειας των Λαμάρηδων και των γυναικών με τις οποίες συνδέθηκαν, ο συγγραφέας επιχειρεί ένα ερευνητικό ταξίδι στην ελληνική Ιστορία, με ανοιχτό το ερώτημα πώς διαμορφώθηκε η ελληνική ταυτότητα, ποιοι μύθοι, ποιες συλλογικές πεποιθήσεις έχουν συγκροτήσει μια κυρίαρχη συλλογική συνείδηση, πώς συνυφαίνεται η προσωπική ιστορία ενός ατόμου με την ιστορία του γενέθλιου τόπου, πώς καθορίζεται ο ιδιωτικός βίος από τις μεγάλες ανακατατάξεις του συλλογικού ιστορικού γίγνεσθαι.
Τα πρόσωπα του μυθιστορήματος πλάι σε γνωστά ιστορικά πρόσωπα και σε επινοημένους αληθοφανείς ήρωες κινούνται και δρουν, ξεκινώντας από τα προεπαναστατικά χρόνια στην Πόλη, συνεχίζουν στην Οδησσό, σε πόλεις της Ευρώπης, στο Μοριά, στην Κύπρο και φτάνουν μέχρι και την περίοδο του Μεσοπολέμου στην Αθήνα, όπου είτε ως αγωνιστές, είτε ως επιστήμονες ή ως έμποροι είναι άτομα ανήσυχα με κοινωνικές ευαισθησίες, υπαρξιακές αναζητήσεις, αναγνώστες αλλά και επίδοξοι συγγραφείς. Όλοι αγαπούν τα γράμματα, διαβάζουν, γράφουν ή φιλοδοξούν να γράψουν, για να έρθουν σ’ επαφή με τα πραγματικά τους αισθήματα και να κατανοήσουν τον εαυτό τους∙ μάλιστα δείγματα του λόγου τους εμπεριέχονται στο μυθιστόρημα.
Ο Κωνσταντινίδης σε όλα του τα μυθιστορήματα επιλέγει να αποδομεί την ίδια τη διαδικασία της γραφής και να εκθέτει τους προβληματισμούς του και τις προσωπικές αγωνίες του για το πώς γράφεται ένα μυθιστόρημα. Επιλέγει πολλαπλούς αφηγητές, οι οποίοι κινούνται σε μεγάλο εύρος αφηγηματικού και ιστορικού χρόνου, προκρίνει την πολλαπλή εστίαση, συνδυάζει τον κλασικό αφηγηματικό λόγο με δοκιμιακό, ημερολογιακές καταγραφές, ενσωματώνει διαλόγους και σημειώσεις της καθημερινότητας των αφηγητών αλλά και των ηρώων του. Στοχεύει όχι στη συναισθηματική μας ταύτιση μαζί τους αλλά στην έγερση ερωτημάτων, στην αμφισβήτηση των κυρίαρχων εντυπώσεων, βάσει των οποίων αντιλαμβανόμαστε την ιστορική εξέλιξη στον τόπο μας, προσλαμβάνουμε και ερμηνεύουμε τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα του παρόντος.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρουσία του βλέμματος και της οπτικής των εγγονών της οικογένειας, που προσπαθούν να αισθανθούν τα βιώματα των προγόνων τους, ν’ αναζητήσουν μέσα τους το αποτύπωμα που εκείνοι έχουν αφήσει στη δική τους ζωή. Στο μυθιστόρημα αυτό ο συγγραφέας δίνει μεγάλη βαρύτητα στο χώρο του πολιτισμού, των ιδεών και των νοοτροπιών. Η γλώσσα, η λογοτεχνία, οι δυσκολίες ν’ ακουστεί ο λόγος των γυναικών που ασχολούνται με τα γράμματα, ο ρόλος της τύχης στην εξέλιξη των ατόμων ή των κοινωνιών, η είσοδος της ψυχανάλυσης ως εργαλείου ερμηνείας και κατανόησης των ανθρώπινων συμπεριφορών είναι ζητήματα που πραγματεύεται ο συγγραφέας μέσω των ηρώων του.
Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης αφοσιωμένος δια βίου στη μελέτη και τη συγγραφή βιβλίων και άρθρων για την Ιστορία, την Κοινωνιολογία, τις Πολιτικές Επιστήμες και τη λογοτεχνία, συγγραφέας και ποιητής, ένας σύγχρονος Οδυσσέας, χρόνια στον ελληνισμό της Διασποράς, καθ’ οδόν για το νόστο στη δική του Ιθάκη, την Πενταλιά των παιδικών του χρόνων, αξιοποιεί το εύρος των γνώσεων και της προσωπικής εμπειρίας του στα μυθιστορήματά του, όπου μεταξύ άλλων αναζητά το νόημα της δικής του ζωής.
μετα-ΛΕΞΗΜΑΤΑ (2024)
Γράφει ο Ανδρέας Καρακόκκινος
Το 2017 ο Στέφανος Κωνσταντινίδης εκδίδει την 6η του ποιητική συλλογή με τίτλο Λεξήματα (Εκδ. Βακχικόν) με ποιήματα στην οποία μέσα από την ιστορία μας μεταφέρει τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του για τα πολιτικά δρώμενα του σήμερα που έχουν επιπτώσεις στον άνθρωπο και βέβαια με ποιήματα για τη Κύπρο με θέματα το πραξικόπημα και την εισβολή – κατοχή. Επανέρχεται το 2024 με τη καινούργια του ποιητική συλλογή «μετα-Λεξήματα» (Εκδ. Βακχικόν) με τη ποιητική του σκέψη στον άνθρωπο και τη πορεία του μέσα στο σήμερα και βέβαιά για τη κατεχόμενη Κύπρο πενήντα χρόνια μετά την εισβολή. Και οι προβληματισμοί του Στέφανου Κωνσταντινίδη για τη πορεία του ανθρώπου όπως μας αναφέρει στο πρώτο ποίημα της συλλογής «Σκουριές» παραμένουν οι ίδιοι. «Σκούριασαν τα όνειρά μας/
Μελπομένη/όπως τα πόμολα/στις παλιές πόρτες./Σκούριασαν/κι οι σιδερωμένες αλήθειες/που μας σερβίρουν,» Και κοιτάζοντας στο βάθος της ιστορίας παρατηρεί ότι ο ίδιος ο άνθρωπος ταρίχευσε τις λέξεις του που σκούριασαν κι αυτές μαζί με τα όνειρα για τα τριάντα αργύρια όπως αναφέρει ο ποιητής στο ομότιτλο ποίημα. Ο Κωνσταντινίδης πολύ εύστοχα κάνει χρήση του μύθου και της ιστορίας για να δείξει τη σημερινή δυσάρεστη πραγματικότητα και αναζητά τις χαραμάδες που θα «ανατρέψουν κάποτε τα δεδομένα» όπως μας λέει στο ποίημα «Αντίσταση». Και βέβαια αναφέρει τόπους που έγιναν εγκλήματα. Γράφει στο ποίημα «Στιγμές» για κάποιους από αυτούς τους τόπους: «Όταν μεγάλωσα/έμαθα για τα καινούρια/
επιτεύγματα του πολιτισμού./Τ Άουσβιτς/το Νταχάου/το Βιετνάμ/η 21η Απριλίου/ο Κυπριακός Ιούλης του ’74/η Γιουγκοσλαβία/η Γάζα/κ.λπ. κ.λπ.»
Ανατρέχει επίσης σε πρόσωπα της ιστορίας για να για να δείξει την απουσία σημαντικών ανθρώπων στη σημερινή εποχή. Γράφει μεταξύ άλλων στο ποίημα «Αποχαιρετισμός στον Τσε Γκεβαρα» «Ύστατος αποχαιρετισμός/
σ’ έναν επαναστάτη/από έναν υπνοβάτη/της Ιστορίας./Να μην πεθαίναμε εμείς/να πέθαιναν τα χρόνια/«στο ακρογιάλι του Πρωτέα».
Ο ποιητής έχοντας εμπειρίες ζωής σε διάφορους τόπους έχει δει και έχει μάθει πολλά και μέσα από τα ποιήματα του μεταφέρει στον αναγνώστη σκέψεις και εμπειρίες. Γράφει στο ποίημα «Ψηφίδες»
«Και τις λέξεις μας/τις ντύσαμε με τόσα ψέματα/που κοκκινίζουν και οι ίδιες/από ντροπή/ακόμη κι όταν κυκλοφορούν/με τα πλαστικά χαμόγελα των επικοινωνιολόγων»
Κι ακόμα στο ίδιο ποίημα:
«Κι αύριο/θα εμπορευτούν/και το χαμόγελό σου./Να προσέχεις λοιπόν/ πώς χαμογελάς.»
Και με τη σκέψη πάντα στη κατεχόμενη πατρίδα, τη Κύπρο, γράφει παίρνοντας αφορμή από τον ήρωα της Κύπρου Κυριάκο Μάτση.
«Μπορεί εσύ να είπες/ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα./Οι επίγονοι όμως αυτοί που σου καταθέτουν τα στεφάνια/νιώθουν πιο άνετα/χωρίς εκείνη τη λεξούλα/με τα δυο γράμματα./Ενοχλεί βλέπεις/εκείνο το ΟΥ.»
Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης δεν διστάζει να πει στους στίχους δύσκολες και δυσάρεστες αλήθειες για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι την ιστορία του τόπου τους. Αλήθειες που διαβάζουμε σε όλα τα ποιήματα της συλλογής.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
