γράφει η Φανούλα Αργυρού*
Αναφέρομαι στο άρθρο του αγαπητού Θεόδωρου Χαραλάμπους 22.10.2024 «50 χρόνια μετά – Η αλήθεια για την «αυτοσυγκράτηση» και την «εκεχειρία». Πως παγίδευσαν την Εθνική Φρουρά ο Κίσινγκερ, ο Ιωαννίδης και ο Μπονάνος».
https://www.onisilos.gr/?p=45814
Δυστυχώς τα τέσσερα τηλεγραφήματα που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας δεν δίνουν το πραγματικό παρασκήνιο των ημερών, είναι αναμενόμενα, ενημερωτικά, για την κατάσταση όπως πάρα πολλά άλλα και εφόσον και κυριότερο αγνοείται η πολιτική των ηθικών αυτουργών, των Βρετανών. Ένα λάθος που κάνουν και κάποιοι άλλοι ενώ τα πράγματα αποφασίζονταν και καθοδηγούνταν και καθοδηγούνται μέχρι σήμερα για το Κυπριακό από το Λονδίνο όχι την Ουάσιγκτον.
Αγνοούνται
Οι ιστορικές συνεννοήσεις που προηγήθηκαν της 20ης Ιουλίου 1974 μεταξύ Τούρκου πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετσεβίτ και της μισής του κυβέρνησης στρατιωτικής και πολιτικής και Βρετανού πρωθυπουργού και της βρετανικής κυβέρνησης Χάρολτ Γουίλσον (αμφότερες σοσιαλιστικές) στις 17 Ιουλίου 1974 στο 10 Downing Street. Και οι παράλληλες συνεννοήσεις μεταξύ Αμερικανού ΥΠΕΞ Χένρι Κίσινγκερ και Βρετανών μέσα από τα βρετανικά επίσημα έγγραφα και αμερικανικά που αποδεσμεύθηκαν, που φανέρωσαν και τις διαφωνίες τους στο χειρισμό του Κυπριακού. Και που ζητούσαν (οι Βρετανοί) βάση του σχεδιασμού τους και τις συνεννοήσεις τους με τους Τούρκους, να εξασκούσε «αυτοσυγκράτηση» πάνω στους Έλληνες.
(Οι διαφωνίες θα δημοσιεύονταν στους «Financial Times| αλλά επενέβησαν αξιωματούχοι από αμφότερες τις πλευρές του Ατλαντικού και το απέφυγαν).
Καταρχήν τόσο οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες και διπλωματικές όσο και οι αμερικανικές πάντοτε περιλάμβαναν και περιλαμβάνουν στα τηλεγραφήματά τους τέτοιας φύσεως, τις διάφορες υπηρεσίες και πρεσβείες αμφοτέρων των χωρών και το ΝΑΤΟ. Το οποίο το 1974 ειδικά , ενδιαφερόταν για την κατάσταση κυρίως γιατί δύο χώρες μέλη του εμπλέκονταν στο θέμα, αλλά δεν αναμείχθηκε γιατί αμφότεροι ΥΠΕΞ ΗΠΑ και ΗΒ δεν ήθελαν την ανάμειξή του…
Στις 17 Ιουλίου 1974 λοιπόν οι Βρετανοί έδωσαν το πράσινο φως στον Ετσεβίτ για εισβολή και εκείνος τους εξήγησε λεπτομερώς τις προθέσεις του και μέχρι πού θα έφθανε η «γραμμή» εισβολής του – την Αμμόχωστο. Όταν οι Βρετανοί λόγω των ιδιαίτερων συμφερόντων τους στο νησί αρνήθηκαν να δράσουν μαζί του, δέχθηκαν όμως, να τον βοηθήσουν όπως ζήτησε, εμποδίζοντας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ να φθάσει στη Κύπρο για να μπορέσει (Ετσεβίτ) να πετύχει το στόχο του…
Την «αυτοσυγκράτηση» της Ελλάδας την είχε ζητήσει από τους Βρετανούς ο Ετσεβίτ! Και στη συνέχεια οι Βρετανοί από τους Αμερικανούς. Εξασκήθηκε στην Αθήνα μέσω των Πρέσβεων τόσο του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και των ΗΠΑ, με τον Κίσινγκερ τελικά να ακολουθεί τη βρετανική πολιτική έναντι της Κύπρου…
(Σχετικό άρθρο Φ.Α. 11.8.2024 « Οι Προδομένοι υπερασπιστές της Αμμοχώστου….»
https://simerini.sigmalive.com/article/preview-article/2024/8/20/oi-prodomenoi-uperaspistes-tes-ammokhostou/ αναρτήθηκε στην ηλεκτρονική Σημερινή 20.8.24 από έντυπη 11.8.24)
Ομολογία Τζέιμς Κάλαχαν
Ο Τζέιμς Κάλαχαν, Βρετανός ΥΠΕΞ, τον Ιανουάριο του 1976 ομολόγησε την συμπαιγνία τους με τους Τούρκους, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή του Βρετ. Κοινοβουλίου. Είχαν συμφωνήσει με την τουρκική θέση ότι το σύνταγμα της ΚΔ είχε καταρρεύσει το 1964 και έπρεπε να αντικατασταθεί με νέο στάτους κβο, με δύο ομόσπονδα κράτη, βλέπε δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία…
Ενημερώθηκε ο Κίσινγκερ για τη συμφωνία της 17ης Ιουλίου μεταξύ Ετσεβιτ/Γουίλσον. Και την επομένη 18 Ιουλίου, έστειλε μέσω του βρετανού Πρέσβη στην Ουάσιγκτον τις ανησυχίες του στον Βρετανό ΥΠΕΞ και Πρωθυπουργό τονίζοντάς τους μεταξύ άλλων ότι:
…Ανησυχούσε για τις βρετανικές ενέργειες, τους ζήτησε να μην αναγνωρίσουν το νέο καθεστώς (Σαμψών), δεν ήταν εναντίον της αποχώρησης των Ελλήνων Αξιωματικών (που ζητούσαν Μακάριος, Ετσεβιτ, Βρετανοί και Ρώσοι) αλλά όχι εκείνη τη στιγμή γιατί μπορούσε να δημιουργήσει επικίνδυνη αλλαγή στο ισοζύγιο δυνάμεων στην Κύπρο (δηλαδή εναντίον των Ελλήνων) αλλά έπρεπε πρώτα να προηγηθεί μια συνταγματική τάξη…
Ο Kissinger είπε ότι δεν ήθελε καθόλου ψήφισμα στα Ηνωμένα Έθνη. Θα ήταν αρκετά ικανοποιημένος με μια συνεδρία του Συμβουλίου στις 19 Ιουλίου κατά την διάρκεια της οποίας ο Μακάριος να έκανε την δήλωσή του. Και πριν από μίαν τέτοια σημαντική κίνηση στο Συμβούλιο, ήλπιζε να συμφωνούσαν (οι Βρετανοί) να έφερναν τους Έλληνες και Τούρκους μαζί στο Λονδίνο ίσως την Κυριακή 21 Ιουλίου, και να προσπαθούσαν να δουλέψουν για μια συνταγματική λύση στη βάση των συμφωνιών του 1960. Οι ΗΠΑ θα έδιναν την πλήρη υποστήριξή τους για μια πρόταση πάνω στην οποία να βασιστεί ένα ψήφισμα. Ήταν της άποψης ότι οι Βρετανοί μπορούσαν… μια λύση που να αντικαθιστούσε το Μακάριο και το Σαμψών π.χ. με τον Κληρίδη… αμφέβαλλε κατά πόσο οι Κύπριοι πραγματικά θα δεχόντουσαν πίσω τον Μακάριο υπό τις παρούσες συνθήκες, ως ένα ανδρείκελο των Τούρκων (guise of a Turkish stooge). Και ούτε στο Μακάριο θα άρεσε αυτός ο ρόλος…
Ο Κίσινγκερ ανησυχούσε εμφανώς, ότι ίσως να δεσμεύονταν οι Βρετανοί πέραν του δέοντος, χωρίς να μπορούν να υπολογίζουν τις πιο μακροπρόθεσμες συνέπειες. Ζήτησε από τον Πρέσβη να μεταφέρει αμέσως τις απόψεις του, τονίζοντας την βαθιά του ανησυχία…
Δεν εισακούστηκε γιατί οι Βρετανοί ήταν στο τιμόνι και όχι ο Κίσινγκερ…
( Ο Κίσινγκερ χαρακτήρισε το Μακάριο «ανδρείκελο» των Τούρκων αφού ενημερώθηκε προφανώς ότι την προηγούμενη είχε δώσει την «συναίνεσή του» στον Κάλαχαν να δούλευαν με τον Ετσεβιτ (βλέπε εισβολή) καθώς ο Μακάριος είχε τη ψευδαίσθηση ότι ο Ετσεβιτ θα «πήγαινε» στη Κύπρο για να τον αντικαθιστούσε ως Πρόεδρο…)
19 Ιουλίου 1974
Την επομένη, 19 Ιουλίου 1974, σε φάκελο του βρετανού πρωθυπουργού υπάρχει ακόμα μια μαρτυρία με τα αρχικά του σύμβουλου του πρωθυπουργού λόρδου Bridges : «…Εκείνο που ο Δρ. Kissinger δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται σήμερα είναι ότι το πραξικόπημα στην Κύπρο αφαίρεσε την όποια σταθερότητα είχε παραμείνει από τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου. Εκείνη η σταθερότητα υπήρξε αρκετά εύθραυστη τα τελευταία δέκα χρόνια. Το βασικό ερώτημα τώρα είναι: Μπορούμε να μπαλώσουμε τις παλαιές συνθήκες; ΄Η πρέπει τώρα να προχωρήσουμε σε νέες διευθετήσεις; Αν ναι, ποιοι θα είναι οι συμμετέχοντας και οι εγγυητές των επόμενων συνθηκών;
Μου φαίνεται ότι, απ΄ότι άκουσα για τις απόψεις του τις τελευταίες μέρες, ο Δρ. Kissinger ίσως να βλέπει επιφανειακά την κατάσταση. Αν θέλει να μπαλώσει (bandage) ) τις σημερινές συνθήκες, θα πρέπει να ενεργήσει πολύ πιο δυναμικά προς τους Έλληνες απ’ ότι έκανε μέχρι τώρα. Το γεγονός είναι ότι τώρα υπάρχει μια νέα κύρια πηγή αστάθειας, και η προσφορά πρώτων βοηθειών σύντομα θα καταστεί αδύνατη…»
Δεν μετέφεραν τους Βρετανούς πολίτες στο νησί στις βάσεις πριν την εισβολή φοβούμενοι κατηγορίες για συμπαιγνία
Το Λονδίνο δεν θα είχε ένσταση η Τουρκία να άρπαζε το 1/3 της νήσου
Την ίδια μέρα 19.7.1974 – Έκθεση που ετοιμάστηκε από το Φόρειν ΄Οφις βασισμένη σε συνομιλίες μεταξύ Φ.Ο και Αρχηγών των Βρετανικών Στρατιωτικών Επιτελείων, στρατιωτικών και πολιτικών συμβούλων στο Υπ. Άμυνας και το Υπουργικό έλεγε :
«… Μια τουρκική εισβολή μπορεί να κατορθώσει σημαντικά τους στόχους της εντός 48 ωρών. Η ιδιάζουσα κατάσταση θα είναι αν μπορούσαν οι οικογένειες των στρατιωτών να μεταφέρονταν εντός των Κυρίαρχων Βρετανικών Περιοχών και οι δυνάμεις μας αυτή την στιγμή στην Κύπρο μπορούν να το κάνουν… μπορεί (όμως) να εκληφθεί από τους Ελληνοκύπριους… είτε ότι η Βρετανία συνεργάζεται με την εισβολή είτε ότι η Βρετανία έχει σκοπό να εισβάλει στην Κύπρο η ίδια… Το Αρχηγείο Βρετανικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής ετοιμάζει τα σχέδια για την υποδοχή προσφύγων…»
Στις 21 Ιουλίου 1974 αυστραλιανό τηλεγράφημα προς την κυβέρνηση της Αυστραλίας από την Υπ. Αρμοστεία της Αυστραλίας στο Λονδίνο ενημέρωσε ότι ο εκπρόσωπος του Φόρειν ΄Οφις, τους συνόψισε τους βρετανικούς στόχους ως τρείς: Προστασία των Βρετανών και περιουσιών τους, πίεση πάνω στη Τουρκία να σταματήσει το πόλεμο και πάνω στην Ελλάδα (πίεση) να μην κάνει τίποτα να χειροτερέψει τα πράγματα και να ξεκινήσουν συνομιλίες στο Λονδίνο. Και υψηλόβαθμός αξιωματούχος του Φόρειν ΄Οφις αρθ; 20 Ιουλίου τους ενημέρωσε άκρως εμπιστευτικά ότι το Φόρειν ΄Οφις δεν θα είχε ένσταση για τα τουρκικά στρατεύματα να καταλάμβαναν το 1/3 της νήσου προτού συμφωνήσουν για διαπραγματεύσεις.
“ …TO PROTECT BRITISH LIVES AND PROPERTIES, PUT PRESSURE ON TURKEY TO STOP THE FIGHTING AND ON GREECE TO DO NOTHING TO MAKE MATTERS WORSE AND TO GET TALKS STARTED IN LONDON…On 20 JULY A SENIOR FCO OFFICIAL SAID THAT BRITAIN SECRETLY WOULD NOT OBJECT IF TURKISH MILITARY FORCES OCCUPIED ABOUT 1/3 OF THE ISLAND BEFORE AGREEING TO A CEASEFIRE”.
«Οι Βρετανοί το μυαλό και οι Αμερικανοί τη γροθιά»
Ο Χένρι Κίσινγκερ ξεκαθάριζε ότι θα έλεγε και έκανε για το Κυπριακό με τους Βρετανούς και πρωτίστως με τον χειριστή του Κυπριακού ΥΠΕΞ Τζέιμς Κάλλαχαν.
‘Ακρως αποκαλυπτικές οι δύο τηλεφωνικές του συνομιλίες με τον Βρετανό πρέσβη στην Ουάσιγκτον Peter Ramsbotham στις 23 Ιουλίου 1974. Η πρώτη στις 3.23 μ.μ.
Όταν, λοιπόν, ο βρετανός πρέσβης στην Ουάσιγκτον ενημέρωσε τον Κίσινγκερ ότι ο Κάλαχαν θα προχωρούσε την ίδια μέρα για Σύσκεψη (Γενεύη Ι) στις 3.00 η ώρα και ότι η Τουρκία και οι αντιπρόσωποι του ΟΗΕ και Αμερικανοί θα ήταν εκεί αλλά η Ελλάδα αδυνατούσε να στείλει αντιπρόσωπο, ο Κίσινγκερ ενοχλημένος ρώτησε «Μα γιατί τέτοια βιασύνη;» και πρόσθεσε: «Καταρχήν ελπίζω να μην κάνετε τίποτα δίχως να μας μιλήσετε. Εμείς δεν κάναμε βήμα δίχως να σας μιλήσουμε. Έστω και αν αφήνουμε εσάς να βάζετε το μυαλό και εμείς τη πυγμή (γροθιά), θα ήταν καλό (να μας μιλήσετε πρώτα). Δεύτερον, δεν βλέπω αυτό το καταναγκασμό για αυτή τη συνάντηση… Kάντε το ξεκάθαρο στους ανθρώπους σας… Σίγουρα όλα τα μέρη πρέπει να παρευρεθούν προτού κάνουμε οτιδήποτε. Ότι και να συμβαίνει στην Ελλάδα πρέπει να δοθούν 48 ώρες να βρουν τα πόδια τους. Εξ΄όσων γνωρίζω δεν έχουν πρωθυπουργό… Δεν νομίζω ο Ετσεβίτ θα πεθάνει από καρδιακή προσβολή αν δεν υπάρξει διάσκεψη.» (Η υπογράμμιση Φ.Α.)
(What is the hurry now?… First of all, I hope you will not act without talking to us. We did not make a move without talking to you. Even though we grant you the brains and us the muscle. It would still be nice. Secondly, I don’t see what the compulsion is to have this meeting… Make it clear to your people… Obviously all parties have to be there before we can do anything. Whatever happens Greece should be given 48 hours to settle down. As far as I can tell they have no PM now… I don’t have the impression that Ecevit will die of a heart attack if there is no conference.)
( Τη φράση «εμείς (Βρετανοί ) το μυαλό και εσείς (Αμερικανοί) τη πυγμή» την είχε πει στο Κίσινγκερ ο ίδιος Κάλαχαν).
Η δεύτερη τηλεφωνική συνομιλία στις 5.30 μ.μ.:
«βρετανο/τουρκικό gang-up»
«Κίσινγκερ: Θέλω να ξέρεις ότι άρχισα να είμαι ανήσυχος με το Λονδίνο… Ο Κανελλόπουλος μου είπε ότι αν οι Τούρκοι επιτεθούν η ελληνική δημοκρατία θα καταρρεύσει… Τηλεφώνησα στον Ecevit και του είπα να μην κάνει τίποτα.
Πρέσβης: Να επιτεθούν που;
KΚίσινγκερ: Λευκωσίας.
Πρέσβης: Δεν έχω ακούσει τίποτα.
Κίσινγκερ: Το αεροδρόμιο, φοβούνται από γενική επίθεση. Μιλώντας με τον Ecevit μου είπε ότι έχει συμφωνήσει με τον Κάλαχαν ότι θα είναι στη Γενεύη αύριο το βράδυ. Εκτός και αν ακούσει διαφορετικά από τους Έλληνες. Όμως οι Έλληνες δεν είναι εις θέση να απαντήσουν. Και δεν υπάρχει τρόπος να το διευθετήσετε αυτό δίχως εμάς και αν πάνε σόλο εμείς θα τραβήξουμε πίσω… Είναι απαράδεκτο η ελληνική δημοκρατική κυβέρνηση να βρεθεί αντιμέτωπη με μια βρετανο/τουρκική επιβουλή (gang-up). Το καλό που σου θέλω είναι να το ξεκαθαρίσεις στο Λονδίνο ότι νομίζω οι επικοινωνίες μεταξύ μας έχουν σπάσει πλήρως και υπενθύμισε τους ότι εγώ δεν έκανα βήμα δίχως να πάρω τη συγκατάθεση του Callaghan (clearing it with Callaghan)… Δεν θέλω Διάσκεψη δίχως τους Έλληνες.
Δεν θα είμαστε εκεί και δεν θα έχουμε τίποτα να κάνουμε με μια βρετανο/τουρκική— (αφαιρέθηκε η λέξη)… Είναι ανήθικο να ζητάς από μια νέα κυβέρνηση που δεν έχει ακόμα συγκροτηθεί να πάει εκεί να διαπραγματευτεί. Αυτή είναι η ανησυχία μας. Εφόσον το αποτέλεσμα δεν θα είναι καλό για την Ελλάδα δεν πρέπει σίγουρα να φαίνεται — και μάξιμουμ αδυναμία…
Όποια παραχώρηση κάνουν θα φαίνεται ως εκβιασμός. » ( Η υπογράμμιση της συγγραφέως.) (Πηγή: US Dept of State Review authority Robert H Miller Date/Case ID: 01 June 2006 200102979)
(Η λέξη gang-up μεταφράζεται ως «επιβουλή» εφόσον εμπεριέχει τη έννοια της δολιότητας/συνομωσίας.)
Ο Κίσινγκερ τελικά συμπορεύθηκε με τα συμφωνηθέντα μεταξύ Ετσεβίτ και βρετανικής κυβέρνησης α) γιατί το Κυπριακό ουδέποτε υπήρξε αμερικανικό θέμα αλλά καθαρά βρετανικό από το 1878 β) γιατί ο Κίσινγκερ είχε ακριβώς το καιρό εκείνο μεγάλη ανάγκη της χρήσης των βρετανικών βάσεων και γ) λόγω της ειδικής σχέσης μεταξύ ΗΠΑ/ΗΒ…
΄Ένα από τα δύο αμερικανικά έγγραφα με την τηλεφωνική συνομιλία Κίσινγκερ με Βρετανό Πρέσβη 23.7.1974
Η αλήθεια μπορεί να εξυπηρετηθεί σε βάθος για το τι συνέβη στην Κυπριακή Δημοκρατία αλλά με πλήρη γνώση και μελέτη πρωτίστως των πρωτογενών βρετανικών επισήμων εγγράφων. Για να μπορούν να ληφθούν υπόψη και να αξιολογηθούν και τα αμερικανικά από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε την υποχρέωση να υπερασπιστεί την ΚΔ με την υπογραφή του το 1960. Δεν το έκανε γιατί είχε ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ να μην το κάνει από το 1963!
Δεν χρειαζόταν την Αμερική η οποία δεν ήταν εγγυήτρια δύναμη. Η Βρετανία είχε και το στόλο και το στράτευμα και την αεροπορία, αλλά δεν ΗΘΕΛΕ να το κάνει. Χρησιμοποίησε τους Αμερικανούς όπως πάντα, βοηθητικά ως άλλοθι και για πιέσεις «αυτοσυγκράτησης» πάνω στους ‘Έλληνες…
(Πηγές Βρετανικό Εθνικό Αρχείο, Αρχείο Αυστραλίας και Αμερικανικά έγγραφα – βιβλία της γράφουσας όπως το «Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019» Λεμεσός).
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
