της Άννας Κωνσταντινίδου*
“Πρόεδρε, δεν υπάρχουν όρια στο τι μπορούν να πετύχουν τα έθνη μας μαζί”, ήταν τα πρώτα λόγια του Τζο Μπάιντεν στον Έλληνα ομόλογό του. Ας σταθούμε στις λέξεις που έχουν πολύ μεγάλη σημασία κι όχι απλά στη γενική εικόνα των λεγομένων του Αμερικανού προέδρου. Ανέφερε τη λέξη “Έθνη” και όχι “λαοί”, που οι ΗΠΑ ναι, είναι ένας μεγάλος λαός, αλλά η Κύπρος είναι τμήμα ενός μεγάλου έθνους, του ελληνικού. Οποιοσδήποτε μελετητής της Διπλωματικής Ιστορίας και των Διεθνών Σχέσεων εάν ανατρέξει σε πολιτικο-διπλωματικές πηγές, θα “ανακαλύψει” ότι για το Διεθνές Διπλωματικό Σύστημα Ελλάδα και Κύπρος ήταν ένα και τω αυτώ ως προς τη διαχείρισή τους. Ξεκινώντας, από τις προτάσεις των Αγγλογάλλων στο μακρινό 1916 απέναντι στις ελληνικές κυβερνήσεις για τις προϋποθέσεις που έθεταν για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, το Ζήτημα των Δωδεκανήσων όπως το διαχειρίστηκαν οι Ιταλοί και οι άλλες δύο Μεγάλες Δυνάμεις στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα σε σχέση με το Κυπριακό (και εννοούμε τις προϋποθέσεις για Ένωση) μέχρι τα πιο πρόσφατα ιστορικό -πολιτικά γεγονότα που τραυμάτισαν τον Ελληνισμό με αποτέλεσμα την εισβολή των Τούρκων στο Νησί.
Από τη χθεσινή συνάντηση των δύο ανδρών, σε αυτό που πρέπει να επενδύσουμε σθεναρά, θεωρώ, πως -ως φαίνεται – πρέπει να μετράμε αντίστροφα για το καθεστώς των εγγυήσεων, αυτήν την απαράδεκτη αποικιοκρατική τακτική, που οι Συμφωνίες Ζυρίχης -Λονδίνου εγκλώβισαν το εθνοτικό Νησί μας. Φυσικά, πολλοί διαβάζοντας τις συγκεκριμένες γραμμές, και εύλογα θεωρούν, ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει, καθώς οι εγγυήσεις “έχουν εγγραφεί” ως έμμεσο καθεστώς διοίκησης στο Σύνταγμα του 1960. Ωστόσο, σε Έκθεση του 1965 που είχε στείλει ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Galo Plaza στον τότε Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ σε ένα σημείο από την 28 σελίδων αναφορά του γράφει, ότι οι τρεις Κυβερνήσεις (ενν.των εγγυητριών δυνάμεων) απέτυχαν να εξασφαλίσουν το “the agreed foundation for the final settlement of the problems Cyprus”… Εν ολίγοις, τι μας λέει ο διπλωμάτης; Ότι το καθεστώς των εγγυήσεων είχε συγκεκριμένη αποστολή… και προφανώς, ως φαίνεται, συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, η οποία ωστόσο με έντεχνο τρόπο η Αγγλία το διατήρησε μέχρι σήμερα.
Το καθεστώς των εγγυήσεων είναι πολύ πιο δυσεπίλυτο θέμα από ό,τι η λύση του Κυπριακού (όπως διαμορφώθηκε ως ζήτημα του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου μετά το 1974), γιατί πολύ απλά το εμπόδιο είναι το συγκεκριμένο θεσμικό ζήτημα. Και ο πρόεδρος Μπάιντεν, ο οποίος σε λίγο καιρό παραδίδει την προεδρία, αλλά ως γνωστόν, η αμερικανική πολιτική έχει ενιαίο δόγμα, θέτει επί της ουσίας στο τραπέζι της διπλωματίας κάτι πολύ συγκεκριμένο, το καθεστώς των εγγυήσεων. Οι ΗΠΑ βγαίνουν μπροστά για την Κύπρο. Και μπορεί το εθνοτικό Νησί μας να μην είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ωστόσο καθώς το Καταστατικό της Συμμαχίας είναι ίδιο και απαράλλαχτο από το 1949, το άρθρο 6 του αφορά (και την) Κύπρο.
Κύπρος και Ισραήλ, δύο κρατικές οντότητες που στο νέο αμερικανικό δόγμα είναι οι χώρες κλειδιά για την παρουσία των Αμερικανών στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, έναν χώρο στον οποίο η Αμερική επενδύει. Γιατί επενδύει; Η απάντηση δίνεται από τον Γερμανό ιστορικό E. Schulze, η Κύπρος είναι η περιοχή αυτή, που όποιος έχει πάτημα σε αυτήν κηδεμονεύει τα Δαρδανέλια, τη Μεσόγειο, τους (ιστορικούς, θα αναφέρω εγώ) δρόμους που συνδέουν την Άπω Ανατολή με τη Δύση, αλλά κυρίως ελέγχεται η Τουρκία (στα χρόνια του Schulze Οθωμανική Αυτοκρατορία). Άλλωστε, όπως γράφει επίσης ο Schulze γι’αυτούς τους λόγους προκρίθηκε από την αγγλική πολιτική και διπλωματία του 19ου αι. να υπάρξουν εκεί στρατιωτικές βρετανικές βάσεις (υπαγόμενη η Κύπρος ταυτόχρονα στο αποικιοκρατικό καθεστώς). Με τον πιο δεδηλωμένο τρόπο, οι ΗΠΑ βάζουν πλέον στο κάδρο των χωρών που πρέπει να “ελέγχονται” (ερμηνεύεται παντοιοτρόπως η λέξη) την Τουρκία.
Άραγε, ο Χακάν Φιντάν μόνο για τα Eurofighters πήγε να συναντήσει τον Βρετανό ομόλογό του, πριν δύο μέρες στο Λονδίνο; Τροφή (πλέον) για σκέψη…
Η τοποθέτηση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας που δεν αναφέρθηκε διόλου σε καθεστώς Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, απλά ανέφερε “Λύση που θα είναι σύμφωνη με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ, λύση στη βάση των κοινών μας αρχών και αξιών: της δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, είναι μία παράμετρος που πλέον δεν πρέπει κι αυτή να μας διαφεύγει…αν και ο Μπάιντεν έκανε αναφορά στο συγκεκριμένο καθεστώς…
*Άννα Κωνσταντινίδου , Ιστορικός -Διεθνολόγος Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (θεσμοθετημένο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας), Διδάσκουσα Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
