Του Λάζαρου Καμπουρίδη
Αφορμή η διεμβόλιση της τουρκικής στρατηγικής από την Ε.Ε. στις τουρκόφωνες χώρες της Κ. Ασίας με τον Ερντογάν να έχει πιεί το αμίλητο νερό. Τί πρέπει να πράξουν Ελλάδα και Κύπρος μετά από αυτές τις εξελίξεις;
Η τριετής διάρκεια του «Αιώνα της Τουρκίας», η Ελλάδα και η Κύπρος
Η διάσκεψη Ε.Ε. – Τουρκόφωνων χωρών στην Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν στις 4 Απριλίου, έφερε στο προσκήνιο μία νέα εφιαλτική προοπτική για το Σχέδιο «Αιώνας της Τουρκίας», το οποίο αποτελεί τον πυρήνα της φιλόδοξης υψηλής στρατηγικής του Ρ. Τ. Ερντογάν.
Μετά την διάσκεψη ακολούθησε, η κοινή δήλωση των χωρών, Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν Τουρκμενιστάν και Κιργιστάν με την οποία επικαλούμενες αποφάσεις του ΟΗΕ επέκριναν την Τουρκία ως κατοχική δύναμη στην Κύπρο, καθώς και η απόφαση ανοίγματος πρεσβειών από τις τρεις πρώτες στη Λευκωσία. Η Ε.Ε. σε αντάλλαγμα, υποσχέθηκε κονδύλιο 12 δις ευρώ για αναπτυξιακές υποδομές και εκμετάλλευση των πολύ πλούσιων φυσικών πόρων των τουρκόφωνων χωρών της Κεντρικής Ασίας.
Τα πέντε τουρκογενή κράτη, δηλαδή, το Κιργιστάν, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν, από το 2018 ενεργούν από κοινού σε θέματα που έχουν σχέση με την ανάπτυξη των υποδομών τους. Το ενδιαφέρον της Ε.Ε. για την περιοχή αυτή, εκδηλώθηκε το 2019. Την ίδια περίοδο, η Τουρκία του Ερντογάν αναζητούσε ένα νέο όραμα μιας και το «Όραμα 2023» της κυβέρνησής του έβαινε σε λήξη. Τον Σεπτέμβριο του 2022, ο Ερντογάν ανακοίνωσε για πρώτη φορά το νέο όραμα του, το Σχέδιο «Αιώνας της Τουρκίας».
Αυτό προέβλεπε, την ενοποίηση των τουρκογενών χωρών της Κεντρικής Ασίας, χρησιμοποιώντας τον Οργανισμό Τουρκογενών Κρατών ο οποίος αποτελούσε τον απόγονο του πρώην Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκόφωνων Κρατών. Η Τουρκία σε εφαρμογή του Σχεδίου αυτού, επιδιώκει να αποτελεί τον ενεργειακό και εμπορικό κόμβο από την Κεντρική Ασία προς την Ευρώπη. Στην πραγματικότητα η Τουρκία επιδιώκει να αποτελεί τον κεντρικό οικονομικό – ενεργειακό – εμπορικό κόμβο μεταξύ Ασίας – Μέσης Ανατολής – Αφρικής και Ευρώπης.
Το Σχέδιο «Αιώνας της Τουρκίας», παρουσιάσθηκε επίσημα από τον ίδιο τον Ερντογάν κατά τον εορτασμό της «Ημέρας Δημοκρατίας» της Τουρκίας στις 29 Οκτωβρίου 2022. Από τότε έγιναν πολλά βήματα προς μία πολιτισμική, πολιτική, οικονομική και αμυντική ενοποίηση των χωρών αυτών ενώ απέβησαν άκαρπες οι προσπάθειες της Τουρκίας να επιβάλλει την αναγνώριση του ψευδοκράτους της βόρειας Κύπρου από τις χώρες μέλη του Οργανισμού. Τουρκικές πηγές είχαν αποδώσει μάλιστα την επίσκεψη του Εμίρη του Κατάρ στις τουρκόφωνες χώρες της Κεντρικής Ασίας αμέσως μετά την επανεκλογή του Ερντογάν στις εκλογές της 28 Μαίου 2023, στην πρόθεση του Κατάρ να χρηματοδοτήσει το Σχέδιο «Αιώνας της Τουρκίας».
Γιατί ο Ερντογάν αλλάζει στάση;
Το θέμα της αλλαγής στάσης των τουργενών κρατών έναντι της Κύπρου, δεν προκάλεσε καμία αντίδραση από πλευράς Ερντογάν για την εμπλοκή της Ε.Ε.. Αυτό, αν και αποτέλεσε πρώτη είδηση για τα κεμαλικά ΜΜΕ στην Τουρκία τα οποία έκαναν λόγο για πλήρη αποτυχία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, τα ερντογανικά ΜΜΕ υποβάθμισαν ή καλύτερα «έπνιξαν» το θέμα.
Ο Ερντογάν αντιλαμβάνεται ότι, μπορεί να προσβλέψει στην υποστήριξη της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση τριών πολύ σοβαρών θεμάτων τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την Τουρκία αλλά και για τον ίδιο προσωπικά. Μάλιστα θεωρούνται τόσο ζωτικά τα θέματα αυτά, που ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος δείχνει αδύναμος μπροστά στην Ε.Ε. την οποία λίγο πριν υποτιμούσε και τις κουνούσε το δάχτυλο, απειλώντας με αποστολή κυμάτων προσφύγων ενώ ταυτόχρονα προέβαλλε αλαζονικά τις τουρκικές δυνατότητες παροχής ασφάλειας στην Ευρώπη.
Είναι τόσο μεγάλη η ανάγκη του Ερντογάν προς την Ευρώπη, που δέχεται να κλείσει τα μάτια και το στόμα του ακόμη και σε μία διαφαινόμενη ευρωπαϊκή διεμβόλιση των τουρκικών συμφερόντων στην Κεντρική Ασία, απειλώντας ακόμη και το μεγαλεπήβολο Σχέδιο του Ερντογάν, «Αιώνας της Τουρκίας». Έτσι εξηγείται και η πλήρης αφωνία της Άγκυρας στην στάση των τουρκόφωνων χωρών έναντι της Κύπρου και του ψευδοκράτους. Πιθανότατα έτσι να εξηγείται και η προβληματική ή καλύτερα ασθενική αντίδραση της Άγκυρας στην ανακοίνωση από την Ελλάδα του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ).
Το πρώτο θέμα, είναι η ευρωπαϊκή άμυνα και η πίτα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, μέρος της οποίας διεκδικεί η Άγκυρα.
Το δεύτερο σημαντικό θέμα, είναι η βοήθεια που προσβλέπει η Άγκυρα από την Ε.Ε. για να βγει αλώβητη από το τέλμα της Συρίας το οποίο έχει δύο σκέλη. Το πρώτο αφορά την στήριξη της Ε.Ε. για την άρση της οικονομικής απομόνωσης του καθεστώτος Τζολάνι, αφού τα συμφέροντα της Τουρκίας περνάνε μέσα από την τουρκική δορυφοροποίηση της Συρίας. Το δεύτερο σκέλος, αφορά μία στήριξη της Ε.Ε. προς την Τουρκία έναντι των σχεδίων του Ισραήλ στην περιοχή τα οποία απειλούν την τουρκική στρατηγική, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που δημιουργούνται δυναμικές μια τουρκο-ισραηλινής στρατιωτικής σύγκρουσης στο έδαφος της Συρίας.
Το τρίτο και σοβαρότερο θέμα, έχει να κάνει με την πολιτική επιβίωση του Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος επιδιώκει πάση θυσία την ευρωπαϊκή στήριξη ή καλύτερα αφωνία σε κάθε αντιδημοκρατική μεθόδευση που έχει να κάνει με την πολιτική εξαφάνιση του Ε. Ιμάμογλου, ο οποίος απειλεί την επανεκλογή του Ερντογάν στις επόμενες εκλογές για τον προεδρικό θώκο της Τουρκίας.
Ελλάδα – Κυπριακή Δημοκρατία
Η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει να εκμεταλλευτούν την συγκυρία αυτή καθώς ο Ερντογάν δείχνει αδύναμος έναντι της Ε.Ε.. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ε.Ε. παρείχε και στο παρελθόν στήριξη προς τον Ερντογάν κάτι το οποί φαίνεται ότι έχει λησμονήσει ο Τούρκος Πρόεδρος. Μιλάμε για την ευρωπαϊκή στήριξη στην πρώτη δεκαετία διακυβέρνησης Ερντογάν και συγκεκριμένα όταν αυτός έδινε τη μάχη εξουσίας ενάντια στη στρατιωτική ιεραρχία.
Η Κύπρος έχει γευτεί την ευρωπαϊκή επίδειξη ισχύος έναντι του Ερντογάν με την προαναφερόμενη αλλαγή στάσης των τουρκογενών χωρών της Κεντρικής Ασίας.
Η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει μόνο στο θέμα του ΘΧΣ αλλά πρέπει να αναζητήσει την ευρωπαϊκή υποστήριξη και για άλλα σημαντικά θέματα, όπως το πρόγραμμα καλωδιακής διασύνδεσης, η οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου κ.α..
Όλα αυτά έχουν φυσικά ένα μελλοντικό σημείο αναφοράς και για το λόγο αυτό η Αθήνα θα πρέπει να δράσει με σύνεση αλλά και έγκαιρα. Αυτό, καθώς η στάση της Τουρκίας θα αλλάξει σε περίπτωση που ο Ερντογάν εξέλθει από το τέλμα της Συρίας και κυρίως, εάν ο Τούρκος Πρόεδρος πετύχει την επανεκλογή του στις επόμενες εκλογές του 2028.
Οι καιροί ευνοούν τους συνετούς, τους αποφασιστικούς και όσους διαθέτουν σχέδιο και εκμεταλλεύονται τις συμμαχίες. Αντιθέτως, δεν ευνοούν όσους θεωρούν ότι τα προβλήματα λύνονται θέτοντας σε λειτουργία «τον αυτόματο πιλότο», τηρώντας στάση ουδετερότητας και «όπου μας βγάλει». Η τελευταία επιλογή θα μας οδηγήσει στα βράχια.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
