Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας – Ογκολογίας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Πρύτανης ΕΚΠΑ
Γιατί η μετάλλαξη omicron έχει τόσο υψηλή μεταδοτικότητα και πόσο αναμένεται να επηρεάσει το σύστημα υγείας; Που προβλέπεται να φτάσουν τα κρούσματα, και πόσο θα επηρεάσουν την διαδικασία της τρίτης δόσης του εμβολιασμού; Σε ερωτήματα όπως τα παραπάνω, που απασχολούν όλους αυτές τις μέρες, απαντάει ο Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας, Διευθυντής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Θάνος Δημόπουλος, μιλώντας στο SPEAKNEWS και τον Περικλή Βλάχο. Ακόμη μας ενημερώνει σχετικά με τα μονοκλωνικά αντισώματα, τις νέες μεταλλάξεις flurona και delmicron, και σχολιάζει την ανάγκη λήψης μέτρων αλλά και ενίσχυσης του ΕΣΥ;
Κύριε Δημόπουλε,
Η αλματώδης αύξηση των κρουσμάτων ήταν αναμενόμενη; Η αύξηση αυτή ήταν αποτέλεσμα μόνο της υψηλής μεταδοτικότητας της Όμικρον, ή έπαιξαν ρόλο η περίοδος (γιορτές), και η εφαρμογή ή όχι των όποιων μέτρων;
Το στέλεχος Όμικρον εμφανίζει τουλάχιστον 3 φορές μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από το στέλεχος Δέλτα του SARS-CoV-2. Με βάση και την εμπειρία από τη Νότια Αφρική καθώς και από άλλες χώρες του κόσμου όπου η νέα παραλλαγή είχε αρχίσει να επικρατεί νωρίτερα, η αλματώδης αύξηση των κρουσμάτων ήταν αναμενόμενη. Σίγουρα η εορταστική περίοδος που συνοδεύτηκε από εικόνες συνωστισμού σε χώρους ψυχαγωγίας και διασκέδασης, αλλά ακόμα και οι συναθροίσεις σε σπίτια, αποτέλεσαν πρόσφορο έδαφος για τη μετάδοση του νέου στελέχους στις περιπτώσεις που δεν τηρήθηκαν τα μέτρα πρόληψης της μετάδοσης του ιού.
Ακούγονται προβλέψεις για 80.000-100.000 κρούσματα την ημέρα, εντός του Ιανουαρίου! Έχουν βάση αυτές οι προβλέψεις, και τι θα σημαίνουν αυτά τα νούμερα για το Εθνικό Σύστημα Υγείας;
Οι προβλέψεις πραγματοποιούνται με βάση συγκεκριμένα στατιστικά μοντέλα εκτίμησης της πορείας της πανδημίας. Αν η αύξηση των κρουσμάτων συνεχίσει με εκθετική πορεία, τότε είναι πολύ πιθανό να φτάσουν στα ανωτέρω νούμερα. Προς το παρόν ωστόσο φαίνεται να υπάρχει μια σταθεροποίηση για αρκετές μέρες σε υψηλό αριθμό νέων ημερησίων κρουσμάτων που δεν υπερέβησαν τις 51.000. Όπως γίνεται εύκολο αντιληπτό, ο υψηλός ημερήσιος αριθμός νέων κρουσμάτων οδηγεί σε συσσώρευση ενεργών κρουσμάτων, πολλά από τα οποία θα αναζητήσουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Είναι προφανές ότι η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας θα αυξηθεί σημαντικά και θα υπάρχει ανάγκη για επιπλέον κλίνες για ασθενείς με COVID-19.
Μπορεί να ανασχεθεί αυτό το κύμα, και αν ναι πως; Θα χρειαστούν πιο αυστηρά μέτρα; Τι προτείνετε;
Σίγουρα θα πρέπει να προσπαθήσουμε συλλογικά ώστε να προληφθεί η μετάδοση του SARS-CoV-2 στις καθημερινές μας δραστηριότητες. Η λήψη νέων αυστηρότερων μέτρων αποτελεί ένα σύνθετο ζήτημα για το οποίο πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο υγειονομικές παράμετροι όσο και παράγοντες που αφορούν τη συνολικότερη λειτουργία της κοινωνίας. Σε αυτή τη φάση που βρισκόμαστε σημαντικότερα στοιχεία είναι η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας και ο εμβολιασμός και με την αναμνηστική δόση του εμβολίου έναντι της COVID-19.
Έχουμε πλήρη εικόνα της Όμικρον αυτή τη στιγμή; Μπορούμε να μιλήσουμε με σιγουριά για τα ποσοστά βαριάς νόσησης και θνητότητας; Αφήνει κατάλοιπα στους ασθενείς; Επηρεάζει τα μικρά παιδιά;
Πρόσφατες μελέτες από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σκωτία και τη Νότια Αφρική, καθώς και οι πρωταρχικές αναλύσεις δεδομένων των ΗΠΑ, Νορβηγίας, Δανίας, Αυστραλίας, δείχνουν ότι οι νοσούντες από το στέλεχος Όμικρον είναι λιγότερο πιθανό να νοσηλευτούν σε σύγκριση με αυτούς που είχαν νοσήσει από Δέλτα. Επιπρόσθετα, μια άλλη μελέτη έδειξε πως η λοίμωξη COVID-19 με το στέλεχος Όμικρον είναι ήπια και ίσως προστατεύει από σοβαρή συμπτωματολογία σε περίπτωση επαναλοίμωξης με το στέλεχος Δέλτα. Τα δεδομένα από τη χώρα μας δείχνουν ότι το στέλεχος Όμικρον μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο COVID-19 που χρήζει νοσηλείας ειδικά σε ανεμβολίαστους και σε μερικώς εμβολιασμένους με μία μόνο δόση του εμβολίου. Και τα μικρά παιδιά μπορούν να νοσήσουν από το στέλεχος Όμικρον και εμφανίζουν συνήθως ήπια συμπτωματολογία που χρήζει προσοχής καθώς μπορεί να υπάρχει αλληλεπικάλυψη με συμπτώματα άλλων ιογενών λοιμώξεων. Όσον αφορά σε πιθανές μακροπρόσθεσμες επιπλοκές της νόσου, δεν έχουν δημοσιευτεί λεπτομερή στοιχεία σχετικά με την πιθανότητα long COVID ειδικά μετά τη νόσηση με το στέλεχος Όμικρον.
Επηρεάζει η ευρεία διάδοση της μετάλλαξης Όμικρον την πορεία της τρίτης δόσης του εμβολιασμού, και αν ναι με ποιον τρόπο; Γίνεται πιο επιτακτική η ανάγκη της τρίτης δόσης; Τι ισχύσει για όσους έχουν ήδη νοσήσει;
Η ευρεία διάδοση του στελέχους Όμικρον καθιστά ακόμα πιο επιτακτική τον εμβολιασμό με την τρίτη δόση. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η αναμνηστική δόση οδηγεί σε πολύ υψηλούς τίτλους αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 και ενισχύει την προστασία έναντι της COVID-19, το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στις τρέχουσες συνθήκες έξαρσης της πανδημίας. Όσοι έχουν ήδη νοσήσει θα πρέπει και αυτοί να εμβολιαστούν καθώς έχει φανεί πως η ανοσία μετά τη φυσική νόσηση είναι παροδική.
Σιγά σιγά μπαίνουν στη συζήτηση τα μονοκλωνικά αντισώματα. Πιστεύετε ότι θα αντικαταστήσουν το εμβόλιο κάποια στιγμή στο άμεσο ή απώτερο μέλλον;
Τα μονοκλωνικά αντισώματα αποτελούν σημαντική φαρμακευτική παρέμβαση για την πρόληψη της σοβαρής COVID-19 σε μη νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 και παράγοντες κινδύνου για εξέλιξη σε σοβαρή νόσο. Έχουν διαφορετικό παθοφυσιολογικό μηχανισμό δράσης από τα εμβόλια και χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της νόσου ενώ αυτά καθ’ αυτά δεν οδηγούν στην ανάπτυξη ανοσίας. Τα εμβόλια χορηγούνται προληπτικά, πριν την εκδήλωση της νόσου και προσφέρουν ανοσία. Επομένως, δεν τίθεται θέμα αντικατάστασης των εμβολίων από τα μονοκλωνικά αντισώματα στο άμεσο ή στο απώτερο μέλλον.
Ήδη διαβάζουμε για την flurona και την delmicron! Θα ζούμε συνεχώς υπό τον φόβο νέων μεταλλάξεων;
Η εμφάνιση νεών μεταλλάξεων του SARS-CoV-2 είναι αναμενόμενη και συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής και εξέλιξης των ιών, όπως ο ιός της γρίπης. Η επικράτηση μιας νέας μετάλλαξης συμβαίνει όταν εμφανιστεί μια νέα μετάλλαξη που προσδίδει κάποιο πλεονέκτημα επιβίωσης στο μεταλλαγμένο στέλεχος και έτσι αυτό επικρατεί έναντι των υπολοίπων. Το νέο στέλεχος μπορεί να είναι πιο μεταδοτικό αλλά όχι απαραίτητα και να προκαλεί σοβαρότερη νόσο, το οποίο θα εξαρτάται και από την αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι του νέου στελέχους. Ο όρος flurona δημιουργήθηκε για να περιγράψει την ταυτόχρονη μόλυνση από τον ιό της γρίπης και τον SARS-CoV-2, ενώ ο όρος delmicron για να περιγράψει την ταυτόχρονη μόλυνση από τα στελέχη Δέλτα και Όμικρον του SARS-CoV-2.
Δύο χρόνια μετά, βλέποντας την μεγάλη εικόνα, η Ελλάδα εμφανίζει ποσοστά θνητότητας από covid, ανάλογα ή και μεγαλύτερα σε σχέση με χώρες που δεν εφάρμοσαν τόσο σκληρά μέτρα. Ήταν τελικά απαραίτητα τα Lockdown, ή η απάντηση βρισκόταν πάντα στα τεστ, την ιχνηλάτηση, και την ενίσχυση του συστήματος υγείας;
Η αξιολόγηση της διαχείρισης της πανδημίας οφείλει να γίνει μετά το πέρας της πανδημίας και η σύγκριση να γίνει με χώρες με αντίστοιχα πληθυσμιακά και κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά. Κατά τα πρώτα κύματα της πανδημίας, η προσέγγιση του Lockdown εφαρμόστηκε από τις περισσότερες χώρες του κόσμου σε μια προσπάθεια περιχαράκωσης των κρουσμάτων και απουσίας διαθέσιμων εμβολίων. Με την ευρεία κυκλοφορία των εμβολίων έναντι της COVID-19, το μέτρο του Lockdown είναι πλέον αρκετά απομακρυσμένο, τη στιγμή που και η θεραπευτική φαρέτρα εμπλουτίζεται με νέα φάρμακα όπως τα μονοκλωνικά αντισώματα και χάπια από το στόμα. Η έγκαιρη διενέργεια διαγνωστικού ελέγχου ώστε σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος ο ασθενής να τεθεί σε καραντίνα και να ιχνηλατηθούν οι επαφές του παραμένει ιδιαίτερα σημαντικό μέτρο για τη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης. Η πανδημία COVID-19 κατέστησε περισσότερο από σαφές ότι η ενίσχυση του συστήματος υγείας με εξειδικευμένο προσωπικό και υλικοτεχνολογικό εξοπλισμό πρέπει να αποτελεί και να συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητα.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.