Τις προτάσεις του για το ζήτημα της στέγασης στη χώρα, που απασχολεί ιδιαίτερα τους νέους αναπτύσσει σε άρθρο του στην ιστοσελίδα “News 247” ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, σημειώνοντας πως τρόποι υπάρχουν αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση. «Η μεγάλη πολιτική αλλαγή που έρχεται στη χώρα, θα φέρει μαζί της μια άλλη λογική για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε και να λύνουμε τα προβλήματα που αφορούν τις σημερινές αλλά και τις επόμενες γενιές. Με απόλυτη προσήλωση στο δημόσιο συμφέρον, με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη, με εντιμότητα, μεθοδικότητα και κοινωνική λογοδοσία» τονίζει.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιρρίπτει ευθύνες στην κυβέρνηση για την ακρίβεια που εξανεμίζει το διαθέσιμο εισόδημα και διογκώνει το πρόβλημα της στέγασης.
Ακολούθως αναφέρεται στους τρεις αλληλένδετους παράγοντες του προβλήματος:
«- Ο πρώτος παράγοντας είναι η σχέση εξόδων στέγης προς εισοδήματα. Όταν για τα έξοδα στέγης (ενοίκιο ή δάνειο, νερό/ηλεκτρικό/κοινόχρηστα, ψύξη/θέρμανση), απαιτείται το 40% έως 50% του εισοδήματος ενός νοικοκυριού, τότε αυτό θεωρείται ότι βρίσκεται σε στεγαστική κρίση.
Στην Ελλάδα, τα 4 από τα 10 νοικοκυριά βρίσκονται σε στεγαστική κρίση (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ), το 40% του πληθυσμού, με Ευρωπαϊκό Μ.Ο. 9,2% και δεύτερη χώρα στην Ευρώπη τη Βουλγαρία με 17,4%.
Τα εισοδήματα των νοικοκυριών στην Ελλάδα βρίσκονται στην τρίτη χειρότερη θέση της Ευρώπης. Είχαν χάσει 37% μέχρι το 2015 και ανέκτησαν το 20% μέχρι το 2019.
– Ο δεύτερος παράγοντας αφορά στο μη εξυπηρετούμενο ιδιωτικό χρέος νοικοκυριών και επιχειρήσεων με εγγύηση την κατοικία (κόκκινα δάνεια).
Τα κόκκινα δάνεια αυξάνονται ραγδαία αυτήν τη διετία λόγω των πολιτικών του κου Μητσοτάκη κατά την πανδημία (ανεπαρκές πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ), μείωση των εισοδημάτων και αύξηση των εξόδων στέγης.
Σε αυτό ήρθε να προστεθεί ο νέος πτωχευτικός νόμος της ΝΔ, οι πλειστηριασμοί, οι τράπεζες, οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων που δημιουργούν μια μοναδική στην Ευρώπη κατάσταση όπου συσσωρεύεται ένα μεγάλο ανενεργό στεγαστικό απόθεμα και απειλείται ο μοναδικός πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών. Στην πραγματικότητα δημιουργείται μία νέα φούσκα ακινήτων με απρόβλεπτες συνέπειες.
– Ο τρίτος παράγοντας αφορά τις πολιτικές του κράτους για να εξασφαλιστεί το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα αξιοπρεπούς στέγης.
Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ ουσιαστική στεγαστική πολιτική, ούτε παράδοση κοινωνικής κατοικίας, όπως στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες».
Ρύθμιση στις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Αφού σημειώνει ότι το πρόβλημα επιδεινώνεται από το AirBnb προσθέτει ότι τα τρία τελευταία χρόνια η αύξηση των τιμών ακινήτων και ενοικίων φτάνει μεσοσταθμικά στο 32% και θα επιταθεί από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών κατά 20% από την 1/1/22 στο 55% των περιοχών της χώρας, όπως και από την αύξηση της αξίας των νέων κατοικιών λόγω των αυξήσεων στα οικοδομικά υλικά.
Ο κ. Τσίπρας υποστηρίζει ότι χρειαζόμαστε σήμερα ένα σχέδιο που θα βάλει κανόνες στο πεδίο της βραχυχρόνιας μίσθωσης και κυρίως τη δημιουργία ενός νέου στεγαστικού δυναμικού Προσιτής Οικονομικά Στέγης (Π.Ο.Σ.) και προσθέτει: Για το λόγο αυτό στο σχέδιό μας για προσιτή κατοικία ιδιαίτερα σε νέα ζευγάρια, που αποτελεί και μια από τις πέντε βασικές προγραμματικές μας δεσμεύσεις, προτείνουμε δύο απλά βήματα για τον εξορθολογισμό της βραχυχρόνιας μίσθωσης: Πρώτον, την εφαρμογή περιοριστικών όρων για δραστηριότητα airbnb (2-3 ακίνητα/ιδιοκτήτη και διαχειριστή) και δεύτερον, την εφαρμογή μικτής μίσθωσης στις τουριστικές περιοχές (8-9 μήνες ως κατοικία και 3 ή 4 μήνες ως airbnb).
«Ως Προσιτή Οικονομικά Στέγη (Π.Ο.Σ.) ορίζουμε την αξιοπρεπή κατοικία, ιδιοκτήτη ή ενοικιαζόμενη, στην οποία πολλά νοικοκυριά δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση βασιζόμενα σε δικούς τους αμιγώς πόρους. Απαιτείται επομένως η παρέμβαση του κράτους για τη διασφάλιση της με στόχο τη δημιουργία αποθέματος Προσιτής Οικονομικά Στέγης (Π.Ο.Σ.)» σημειώνει αναφέροντας πως αυτό το απόθεμα ο ΣΥΡΙΖΑ όθεμα σχεδιάζει να δημιουργήσει από:
– κενά, ανεκμετάλλευτα κτίρια του δημοσίου, των δήμων, της Εκκλησίας και μη κερδοσκοπικών φορέων κοινωφελούς σκοπού. Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό κενών κτιρίων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (35,3%), δηλαδή 2.249.813 κτίρια σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
– κενά εγκαταλελειμμένα κτίρια ιδιωτών σε διάφορους Δήμους.
– κατοικίες και διαμερίσματα ιδιωτών που θα τις διαθέσουν ή επαναδιαθέσουν προς ενοικίαση χάρη σε ένα πλέγμα κινήτρων, εξασφαλίσεων και παροχών από το κράτος.
«Η υλοποίηση των έργων αποκατάστασης της πρώτης κατηγορίας προβλέπεται σε επίπεδο δήμου ή περιφέρειας με συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, που θα ακολουθεί τις δημόσιες συμβάσεις ή καινοτόμες μεθόδους που έχουν εφαρμοστεί σε ευρωπαϊκά κράτη όπως: δημιουργία συνεταιρισμών ή δομών Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας με μέλη μελλοντικούς δικαιούχους και ανέργους από τα επαγγέλματα του οικοδομικού κλάδου.
Η χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης α ́ και β ́ βαθμού προβλέπεται από εθνικούς πόρους (κρατικό π/υ, πόρους ΤΑ), ευρωπαϊκούς και διεθνείς (ΕΚΤ, ΕΣΠΑ, ΕΟΧ), Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Πράσινο Ταμείο και Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» προσθέτει σημειώνοντας μία τέτοια ολοκληρωμένη πρόταση κατέθεσε η Πορτογαλία η οποία κατεύθυνε πόρους στην οικονομικά προσιτή κατοικία τόσο από επιδοτήσεις, όσο και από το σύνολο του μικρού δανεισμού που έλαβε από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ιδιαίτερη σημασία έχει η τρίτη κατηγορία που αφορά ιδιώτες, «διότι δεν απαιτείται χρόνος και έξοδα αποκατάστασης και μπορεί πράγματι να αποτελέσει τον άμεσο ρυθμιστικό παράγοντα συγκράτησης και μείωσης των ενοικίων» και «εφαρμόζεται στην Βαρκελώνη (Bolsa de Vivienda) αλλά και στην Ελλάδα (Πρόγραμμα Ήλιος)».
Όπως εξηγεί πρόκειται για ένα σύστημα ισχυρών κινήτρων που προσφέρεται στους ιδιοκτήτες για να παραχωρήσουν το ακίνητό τους στον Δήμο για Π.Ο.Σ. με ενοίκιο χαμηλότερο της αγοράς, και το σχέδιο του κόμματός του προβλέπει τη θέσπιση σημαντικών κινήτρων και διασφαλίσεων στους ιδιοκτήτες:
– Φοροελαφρύνσεις, κατάργηση φόρου ενοικίου και ΕΝΦΙΑ
– Εξασφάλιση καταβολής ενοικίου 12 μήνες το χρόνο
– Ασφάλεια πυρός και νομική κάλυψη
– Εγγύηση καλής κατάστασης και ανακαίνιση του ακινήτου μετά τη λήξη της παραχώρησης
– Ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτου και ενεργειακό πιστοποιητικό.
«Με το συνδυασμό όλων των παραπάνω φιλοδοξούμε γρήγορα να δημιουργήσουμε ένα σημαντικό απόθεμα προσιτής κατοικίας, που το κράτος θα διαχειριστεί για να διαθέσει με κοινωνικά κριτήρια προκειμένου να αντιμετωπιστεί το εκρηκτικό πρόβλημα της στέγης, ιδιαίτερα για τα νέα ζευγάρια.
Επομένως, πέραν του σχεδίου για τη δημιουργία αποθέματος προσιτά οικονομικής στέγης, χρειαζόμαστε μια ολιστική στρατηγική με βήματα που πρέπει να ξεκινήσουν από σήμερα. Όπως για παράδειγμα, άμεσα μέτρα δράσης για τη στέγαση σε οικονομικά προσιτή κατοικία νέων και νέων ζευγαριών έως 40 ετών. Όπως η επιδότηση ενοικίου από 140 ευρώ τον μήνα το 1ο άτομο έως 350 ευρώ τον μήνα για ζευγάρι με 2 παιδιά. Το μέτρο αφορά εισοδήματα από 10.000 ευρώ το άτομο μέχρι 25.000 ευρώ για ζευγάρι με 2 παιδιά. Και επιπλέον, με στοχευμένες φοροελαφρύνσεις στους ιδιοκτήτες που ενοικιάζουν τις κατοικίες σε νέα ζευγάρια και νέους» σημειώνει.
Προϋπόθεση η πολιτική βούληση
Ο κ. Τσίπρας επικαλείται την κυβερνητική του εμπειρία όταν -όπως αναφέρει- το υπουργείο Εργασίας χαρτογράφησε 650 εγκαταλελειμμένα κτίρια και με τις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις πέτυχε την αξιοποίηση περίπου 400 ακινήτων μέσω εμπορικής εκμετάλλευσης,για να υποστηρίξει ότι τρόποι υπάρχουν αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση. Ωστόσο προσθέτει:
«Απαιτείται όμως σοβαρότητα, μεθοδικότητα και σχέδιο. Πράγματα που στην Ελλάδα του κ. Μητσοτάκη έγιναν ανέκδοτο. Η μεγάλη πολιτική αλλαγή που έρχεται στη χώρα, θα φέρει μαζί της μια άλλη λογική για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε και να λύνουμε τα προβλήματα που αφορούν τις σημερινές αλλά και τις επόμενες γενιές. Με απόλυτη προσήλωση στο δημόσιο συμφέρον, με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη, με εντιμότητα, μεθοδικότητα και κοινωνική λογοδοσία».
