του Τάσου Χατζηβασιλείου*
Πριν 5 χρόνια, το Συμβούλιο της Ευρώπης αποφάσισε να θέσει υπό διαδικασία παρακολούθησης τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών στην Τουρκία. Όπως επισημαίνουν και Ευρωπαίοι συνάδελφοι, η γειτονική χώρα αντιμετωπίζει σοβαρά θέματα. Η κυβέρνηση του ΑΚΡ, αν και ξεκίνησε ως μεταρρυθμιστική, από ένα σημείο και μετά περιφρόνησε τα ατομικά δικαιώματα και έφτασε στο σημείο να διώκει ακόμα και τους πολιτικούς της αντιπάλους.
Η συνταγματική αναθεώρηση του 2017 έχει ουσιαστικά ακυρώσει πολλές από τις δικλείδες ασφαλείας για την ισορροπημένη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Στη χώρα, όπως αναφέρεται και στα κείμενα του Συμβουλίου της Ευρώπης, είναι σχετικά δύσκολο να ασκήσει κάποιος το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση. Για παράδειγμα, το 2019, η Τουρκία ήταν «πρωταθλήτρια» στον αριθμό φυλακισμένων δημοσιογράφων. Παράλληλα, θεσμοί όπως η δικαιοσύνη και το κοινοβούλιο υποβαθμίζονται και ελέγχονται όλο και περισσότερο από την εκτελεστική εξουσία.
Επιπλέον, η πρόσφατη αποχώρηση της Τουρκίας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης στερεί από τις γυναίκες και τα κορίτσια τα οφέλη ενός θεσμοθετημένου νομικού πλαισίου προστασίας από κάθε μορφή βίας, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής. Η διεθνής εικόνα της χώρας επιβαρύνεται και με την άρνηση των αρχών να εφαρμόσουν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπως εκείνη περί της ανάγκης αποφυλάκισης του Οσμάν Καβάλα.
Έτσι, εκτός από τα γνωστά προβλήματα στην τουρκική οικονομία, η λειτουργία του κράτους δικαίου αποδεικνύεται εξίσου προβληματική. Και μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η γειτονική χώρα εκδηλώνει ένα κρεσέντο προκλήσεων σε βάρος της Ελλάδας, καθώς και της Κύπρου. Οι καθημερινές απειλές κατά της κυριαρχίας των νησιών και η οικοδόμηση του έωλου αφηγήματος της Γαλάζιας Πατρίδας αποτελούν εκφάνσεις του αναθεωρητισμού, ο οποίος έχει εξελιχθεί σε βασικό γνώρισμα της σημερινής τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Δυστυχώς, η ιστορία έχει δείξει ότι οι αναθεωρητικές πρακτικές συνδέονται με τα προβλήματα δημοκρατίας. Οι αυτοκρατορικές φαντασιώσεις που κατά καιρούς διακρίνουν μεγάλο μέρος του τουρκικού πολιτικού προσωπικού και η καλλιέργεια ενός εθνικού συναισθήματος «γεωπολιτικής αδικίας» εντείνονται, επειδή έχει διαταραχθεί η ισόρροπη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών στη γειτονική χώρα.
Μέχρι τις τουρκικές εκλογές, η κατάσταση δεν αναμένεται να διαφοροποιηθεί. Οι προκλήσεις θα συνεχιστούν και οι επιδόσεις στην προστασία των ατομικών ελευθεριών θα παραμείνουν χαμηλές. Στα ελληνοτουρκικά, η Άγκυρα θα ήθελε να δει την Αθήνα να αντιδράσει πρώτη στις προκλήσεις. Ουσιαστικά, θα ήθελαν να δουν την Ελλάδα να χάνει την ψυχραιμία της και να βρίσκεται τελικά εν αδίκω. Όμως, η σημερινή κυβέρνηση παραμένει σοβαρή και στιβαρή. Δεν μπαίνει στο παιχνίδι του ρητορικού ανταγωνισμού με τους γείτονες, όμως ταυτόχρονα στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα αποφασιστικότητας ότι δεν ανέχεται ενέργειες που βλάπτουν τα εθνικά συμφέροντα. Με όχημα την ψυχραιμία και το διεθνές δίκαιο και με εργαλεία τις ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και τις στενές σχέσεις με τους συμμάχους μας, απορρίπτουμε τις απειλές. Χαιρετίζουμε τον διάλογο και επιμένουμε στην ειρήνη. Άλλωστε, η ήπειρος δεν έχει περιθώρια για νέες εστίες έντασης.
*Βουλευτής Σερρών ΝΔ, Επ. Καθηγητής HAU, Μέλος ΚΣ του Συμβουλίου της Ευρώπης
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
