Του ΤΑΣΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Ο εξοστρακισμός ήταν ένα πολιτικό μέτρο, που λάμβανε η Πολιτεία στην Αθήνα κατά την αρχαιότητα, έναντι όσων θεωρούνταν επικίνδυνοι για αυτήν και πολύ περισσότερο για το δημοκρατικό πολίτευμα.
Αυτές οι συνταγές εξορίας δεν ισχύουν φυσικά στις μέρες μας, μια και στα δημοκρατικά πολιτεύματα δυτικού τύπου, ο καθένας είναι απολύτως ελεύθερος να εκφράζει τις απόψεις του, ακόμη κι αν αυτες βάλουν ευθέως κατά των θεσμών της Πολιτείας.
Σήμερα οι παλιοί διαχωρισμοί έχουν αλλάξει. Το δίπολο καπιταλισμός και κομμουνισμός δεν παίζει κυρίαρχο ρόλο στη σύγχρονη εποχή. Υπάρχουν τα αυταρχικά καθεστώτα από την μια, και τα δημοκρατικά από την άλλη. Η ύπαρξη των εκλογών δεν είναι πολλές φορές το στοιχείο, που καθορίζει το περιεχόμενο του πολιτεύματος.
Όμως εντός της διαδικασίας εκλογής των προσώπων που ασκούν την εξουσία, έχει εισχωρήσει ένα νέο στοιχείο, που νοθεύει κατά πολύ την όλη δημοκρατική διαδικασία. Κι αυτό είναι ο λαϊκισμός από την μια και από την άλλη, η επιρροή που ασκείται μέσω υπόγειων διαδρομών διοχέτευσης ψευδών πληροφοριών.
Στον λαϊκισμό καταφεύγουν κόμματα και πρόσωπα, ανεξαρτήτως της προμετωπίδας που χρησιμοποιούν, για να υποδηλώσουν την πολιτική τους ταυτότητα. Στη Γαλλία για παράδειγμα, που είναι μια ώριμη δημοκρατική κοινωνία, η Λε Πεν πέτυχε υψηλούς στόχους με αφορμή το μεταναστευτικό.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο ο Μπόρις Τζόνσον έπεισε τους Άγγλους, ότι τους στοιχίζει ακριβά η Ε.Ε. και υποσχέθηκε τα χρήματα αυτά να διοχετευθούν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS). Αποτέλεσμα μετά την “ηρωική” αυτή έξοδο και η οικονομία να πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο και να υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες Βρετανοί στην ουρά, αναμένοντας να χειρουργηθούν.
Στη Βραζιλία ο Μπολσοναρο σε μια ακράτεια λαϊκισμού αρνήθηκε την ύπαρξη του Covid , ενώ ο Τραμπ στις ΗΠΑ με ανάλογες απόψεις, συνιστούσε να καταπίνουν οι πολίτες … απορρυπαντικά.
Ανάλογα γιατροσόφια, με το αζημίωτο φυσικά, συνιστούσε και ένας δικός μας του ακραίου δεξιού χώρου, που υπήρξε αρνητής του εμβολίου και καθημερινά πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες, που αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, βρίσκουν ευήκοα ώτα για να τις ακούσουν.
Το λαϊκισμό τον συναντά κανείς άλλοτε με ακροδεξιό προσωπείο και άλλοτε με αριστερό. Απ όλα έχει ο πάγκος που λένε. Αν κάποιος βολεύεται να το παίζει αριστερός, ψωνίζει από τον λαϊκισμό του λεγόμενου προοδευτικού χώρου. Αν του αρέσει το κοστουμάκι του εθνικιστή-ακροδεξιού, αγοράζει πατριωτισμό.
Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει όμως και άλλα εργαλεία, που έχουν στη διάθεσή τους αυταρχικά καθεστώτα για να υπονομεύσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς τρίτων χωρών. Και το κυριότερο να διαλύσουν το σπουδαίο οικοδόμημα, παρά τα όποια ελαττώματά του, αυτό της ενωμένης Ευρώπης.
Κι αυτές οι παρεμβάσεις τρίτων χωρών διαπιστώθηκαν τόσο στην περίπτωση της εκλογής Τραμπ, όσο και στην υπερψήφιση του Brexit. Παράλληλα παρατηρεί κανείς την αναβίωση της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, με αξιοσημείωτες εκλογικές επιτυχίες, με τους ηγέτες των κομμάτων αυτών τρέφουν φιλικά αισθήματα προς τον Πούτιν.
Από τον Μπερλουσκόνι και τον Σαλβίνι μέχρι την Λε Πεν.
Βεβαίως ο πιο καλός φίλος του Πούτιν δεν είναι άλλος από τον Ερντογάν. Αποτελεί τον Δούρειο Ίππο του Τσάρου της Μόσχας απέναντι στο ΝΑΤΟ και την Δύση γενικότερα. Εδώ το παιχνίδι παίζεται με πρόσχημα το Ισλάμ, που χρησιμοποιείται ως γέφυρα προς την Ευρώπη και παράλληλα, ως στοιχείο σύσφιξης των σχέσεων της Τουρκίας με το ασιατικό κόσμο.
Για τον λόγο αυτό Αμερικανοί και Νατοϊκοί μας λένε συνεχώς πόσο πολύτιμη σύμμαχος είναι η Τουρκία την ώρα που ο σουλτάνος της Άγκυρας έχει ανοιχτές τις πόρτες στον Πούτιν για να παρακάμπτει το οικονομικό εμπάργκο, να αγοράζει του S-400 και να κατασκευάζει πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με ρωσικά κεφάλαια.
Παρά τη πληθώρα των μέσων ενημέρωσης και τις διαδικτυακές πλατφόρμες εν τούτοις η προπαγάνδα στις μέρες μας, καταφέρνει να χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες, με σκοπό να στρέψει την κοινή γνώμη σε μια ορισμένη κατεύθυνση.
Έτσι οι δημοκρατικοί θεσμοί συχνά βάλλονται εκ των έσω με αποτέλεσμα να εμφανίζονται οι πολίτες να επιθυμούν κάτι διαφορετικό από τα πραγματικά συμφέροντά τους.
Και σε αυτό το παιχνίδι σε βάρος των δημοκρατικών κοινωνιών, κυρίαρχο ρόλο παίζει, από την μια ο λαϊκισμός, και από την άλλη η παραπληροφόρηση, που συχνά αποπροσανατολίζει και κατευθύνει σε λάθος επιλογές την κοινή γνώμη…
