Γιάννης Μυλόπουλος “Μύθοι και αλήθειες για τα δημόσια και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια”

Η επιχειρούμενη παραβίαση του Συντάγματος, προκειμένου να εκχωρηθεί σε ιδιώτες η βασική υποχρέωση της Πολιτείας να χρηματοδοτεί τα δημόσια πανεπιστήμια, παρουσιάζεται από την κυβερνητική προπαγάνδα σαν «μεταρρύθμιση» και σαν μια δήθεν προσπάθεια απελευθέρωσης του εκπαιδευτικού συστήματος.

Στην υπόθεση αυτή, η κυβερνητική προπαγάνδα αποσιωπά την αλήθεια και αντ΄ αυτής, επιστρατεύει μια σειρά από μύθους, προκειμένου να πάρει με το μέρος της την κοινή γνώμη.

1. Ο ΠΡΩΤΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στην χρονική συγκυρία ως προς τη γενικότερη κατάσταση της δημόσιας εκπαίδευσης.

Αν τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας δεν ήταν τα τελευταία στη λίστα των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων ως προς τη χρηματοδότηση, ως προς τη στελέχωση και ως προς τους εξοπλισμούς και τις υποδομές, τότε ασφαλώς η συζήτηση θα γίνονταν με άλλους όρους.

Αυτή είναι, άλλωστε, η περίπτωση των ευρωπαϊκών κρατών, την οποία η κυβέρνηση επικαλείται.

Στα 83 μικρά ιδιωτικά πανεπιστήμια που λειτουργούν στη Γερμανία, σπουδάζει μόλις το 1% του φοιτητικού πληθυσμού. Καθώς το 99% εμπιστεύεται τα πολύ καλά δημόσια και δωρεάν Γερμανικά πανεπιστήμια.

Όμως στην Ελλάδα η κατάσταση δεν είναι αυτή.

Όταν αντί των 11.500 ευρώ ανά φοιτητή που αντιστοιχούν στην Ευρώπη, εδώ αντιστοιχούν μόλις 2.300 ευρώ, όταν αντί του 9,6% του ετήσιου προϋπολογισμού που πηγαίνει στην Παιδεία στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, σε εμάς πηγαίνει μόλις το 7,1% του ετήσιου προϋπολογισμού, όταν αντί της αναλογίας ενός καθηγητή ανά 13 φοιτητές που ισχύει κατά μέσον όρο στην Ευρώπη, σε εμάς ισχύει η αναλογία του ενός καθηγητή ανά 47 φοιτητές και όταν αντί των 380 εκατομμυρίων ευρώ που δίνονταν πριν το 2010, ως κρατική επιχορήγηση για τη λειτουργία του συνόλου των πανεπιστημίων της χώρας σήμερα, 5,5 χρόνια μετά τη λήξη των μνημονίων, δίνονται μόλις 116 εκατομμύρια ευρώ, τότε η δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο και δεν έχουμε την πολυτέλεια να συζητάμε για ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Ουδεμία συσχέτιση μπορεί να υπάρξει με την υπόλοιπη Ευρώπη που έχει επιτρέψει, εκ του ασφαλούς βέβαια, αφού πρώτα έχει στηρίξει τη δημόσια Παιδεία, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Η μόνη αλήθεια που κρύβεται πίσω από τον πρώτο μύθο, είναι ότι στην Ελλάδα τα δημόσια πανεπιστήμια επίτηδες συρρικνώνονται, υποχρηματοδοτούνται και υποστελεχώνονται, προκειμένου να αναδειχθεί η ανάγκη ίδρυσης ιδιωτικών.

2. Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στη θεωρία ότι με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα επιστρέψουν, δήθεν, από το εξωτερικό οι 40.000 Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν εκεί.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αφού πρώτα συρρίκνωσε τις δημόσιες πανεπιστημιακές σχολές με το δήθεν αξιοκρατικό εφεύρημα της Ενιαίας Βαθμολογικής Βάσης, που η εκπαιδευτική κοινότητα γνωρίζει πόσο υποκειμενικό είναι, καθώς εξαρτάται άμεσα από τη δυσκολία των θεμάτων και αφού έστειλε, μέσω αυτής, 20.000 υποψήφιους ετησίως υποχρεωτικά στα ιδιωτικά κολέγια ή στο εξωτερικό, έρχεται τώρα σαν τον πατροκτόνο που επικαλείται την ορφάνια του για να ζητήσει επιείκεια. Ισχυριζόμενη ότι με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα επιστρέψουν, δήθεν, στην Ελλάδα, οι 40.000 σπουδαστές του εξωτερικού.

Οι οποίοι όμως για να επιστρέψουν, πρέπει πρώτα να ενισχυθούν τα δημόσια πανεπιστήμια στην Ελλάδα, για να βρουν θέση. Και δεύτερον, πρέπει να ενισχυθεί η ελληνική οικονομία, ώστε να μπορέσει να τους δώσει ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης.

Η αλήθεια που κρύβεται πίσω από αυτόν τον μύθο είναι ότι η μόνη κοινωνικά δίκαιη, εκπαιδευτικά αναγκαία και αναπτυξιακά βιώσιμη πρόταση σήμερα, είναι η άνευ όρων στήριξη των δημόσιων πανεπιστημίων, ώστε να επιτευχθεί η σύγκλισή μας με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

3. Ο ΤΡΙΤΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στη δήθεν διαπίστωση ότι είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο στην οποία δεν λειτουργούν ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Η αλήθεια πίσω από αυτόν τον μύθο είναι ότι είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο που υποβαθμίζει τα δημόσια, για να ανοίξει τον δρόμο στα ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Και αυτό δεν μπορεί να ονομάζεται «μεταρρύθμιση».

4. Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στα περί «απελευθέρωσης» της εκπαιδευτικής πανεπιστημιακής «αγοράς». Η οποία «αγορά» δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο ανταγωνιστικά με τη δημόσια, όπως την παρουσιάζει η κυβερνητική προπαγάνδα. Παντού, από την Ευρώπη μέχρι την Βόρεια Κορέα, η ανώτατη εκπαίδευση είναι δημόσια αγαθό και συνιστά βασική υποχρέωση της Πολιτείας να το παρέχει ισότιμα σε όλους τους πολίτες.

Πουθενά δεν υπάρχει κυβέρνηση που να αρνείται να επιτελέσει τη θεμελιώδη Συνταγματική της υποχρέωση να χρηματοδοτεί επαρκώς τα δημόσια πανεπιστήμια, προκειμένου να δημιουργήσει ανάγκη για τη λειτουργία ιδιωτικών.

Και πουθενά στον κόσμο δεν ιδρύονται ιδιωτικά πανεπιστήμια για να καλύψουν το κενό που η κυβέρνηση επίτηδες αφήνει στα δημόσια.

Κι ακόμη, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, παντού στον κόσμο, καλύπτουν ένα μικρό μέρος των εκπαιδευτικών αναγκών, καθώς παντού τα δημόσια αποτελούν τον κορμό του εκπαιδευτικού συστήματος.

Με κορυφαίο παράδειγμα την Ευρώπη, όπου ένα πολύ μικρό μέρος των εκπαιδευτικών αναγκών καλύπτονται από ιδιωτικά πανεπιστήμια.

5. Ο ΠΕΜΠΤΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στους κατ’ ευφημισμόν, ψευδεπίγραφους ορισμούς ως μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που δίνει η προπαγάνδα για να θολώσει τα νερά.

Εφόσον τα πανεπιστήμια στην Ευρώπη και στην Ελλάδα δεν είναι κρατικά αλλά δημόσια, ως ΝΠΔΔ και ως αυτοδιοικούμενα, δεν υπάρχει η κατ’ αντιδιαστολή έννοια των μη κρατικών.

Υπάρχει μόνον η έννοια των ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Κι ακόμη, εφόσον τα ιδιωτικά πανεπιστήμια χρηματοδοτούνται από funds, τα οποία επενδύουν τεράστια ποσά, δεν μπορεί να υπάρχει η έννοια των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων. Κανένας επιχειρηματίας και κανένα fund δεν επενδύει χωρίς να περιμένει ανταπόδοση και κέρδη.

Αν υπάρχουν, άλλωστε, επιχειρηματίες που θέλουν να γίνουν χορηγοί στην ανώτατη εκπαίδευση, γιατί δεν επενδύουν τόσα χρόνια στην εκπαίδευση και την έρευνα των δημόσιων πανεπιστημίων;

6. Ο ΕΚΤΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στον ορισμό των ιδιωτικών εκπαιδευτικών επιχειρήσεων ως «πανεπιστημίων».

Μια εκπαιδευτική επιχείρηση, όμως, χρειάζεται τεράστιες μη ανταποδοτικές επενδύσεις για να χρηματοδοτήσει ερευνητικούς εξοπλισμούς και υψηλού επιπέδου ερευνητικό προσωπικό.

Η αλήθεια που κρύβεται πίσω από αυτόν τον μύθο είναι ότι στη μικρή αγορά της Ελλάδας δεν μιλάμε για ιδιωτικά «πανεπιστήμια», αφού δεν θα ερευνούν, αλλά για απλά διδακτήρια.

Δηλαδή για μη πανεπιστήμια.

7. Ο ΕΒΔΟΜΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στο αφήγημα ότι, δήθεν, τα ιδιωτικά θα φέρουν στην Ελλάδα μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Τα οποία δεν πρόκειται να έρθουν, βέβαια, ποτέ στη μικρή «αγορά» της Ελλάδας.

Η μόνη αλήθεια που κρύβεται πίσω από αυτόν τον μύθο είναι ότι με μια νομοθετική παρέμβαση, θα μπορούσαν να έρθουν στη χώρα μας τα μεγάλα διεθνή πανεπιστήμια, αν το επιθυμούσαν, με συνεργασίες με τα μεγάλα και υψηλού επιπέδου δημόσια πανεπιστήμια και όχι με ιδιώτες, που δεν έχουν ιδέα από πανεπιστήμια.

Τι χρειάζονται τα funds και οι επιχειρηματίες ως ενδιάμεσοι στην Παιδεία;

8. Ο ΟΓΔΟΟΣ ΜΥΘΟΣ αφορά στο αφήγημα ότι, δήθεν, το όλο εγχείρημα θα ενισχύσει το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας.

Η μόνη αλήθεια είναι ότι αντίθετα, το όλο εγχείρημα αποδυναμώνει τον βασικό πυλώνα της ανώτατης εκπαίδευσης, τα δημόσια πανεπιστήμια.

Καθώς πρόκειται στην ουσία για την εκχώρηση σε ιδιώτες της Συνταγματικής υποχρέωσης του κράτους να χρηματοδοτεί τα δημόσια πανεπιστήμια.

Δηλαδή για το τέλος της δημόσιας και δωρεάν ανώτατης εκπαίδευσης.

*Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, Επικεφαλής παράταξης «ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ»

Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ