Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης, Αντιστράτηγος ε.α.
Την περίοδο της έντασης (2020-2022), παρατηρήθηκε μία οργανωμένη τουρκική προσπάθεια άσκησης υβριδικής πίεσης στην Ελλάδα και στην Κύπρο όπου χρησιμοποιήθηκαν και πρακτικές ψυχολογικών επιχειρήσεων συμπεριλαμβάνοντας, ακραία ρητορική, προβολή επιθετικών μηνυμάτων μέσω των φιλοερντογανικών ΜΜΕ, επίδειξη επιθετικών συστημάτων της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας με ικανότητες πλήγματος της ελληνικής επικράτειας κ.α.
Τότε η Αθήνα έδειξε αποφασισμένη να αντιμετωπίσει την τουρκική απειλή δρομολογώντας ένα πολύ φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα ικανό για την διαφύλαξη της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Ενώ η τουρκική πλευρά έδειξε ανέτοιμη διπλωματικά αλλά και επιχειρησιακά να προχωρήσει σε μία πολεμική αναμέτρηση με την Ελλάδα, η Αθήνα προτίμησε και με αφορμή τους σεισμούς στην Τουρκία να βρει ένα μονοπάτι εξόδου από την τουρκική πίεση οδηγούμενη σε διμερείς συνομιλίες με σκοπό την επίλυση της διαφοράς/διαφορών με την Άγκυρα.
Τελικά φτάσαμε στην Διακήρυξη Φιλίας των Αθηνών, η οποία πανηγυρίστηκε από συγκεκριμένους κύκλους στην Ελλάδα οι οποίοι προσπάθησαν να επιβάλουν μία ωραιοποιημένη εικόνα, ότι η δρομολογούμενη διαδικασία συζητήσεων με την Τουρκία θα οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση, αποκλείοντας κάθε άλλη επιφυλακτική φωνή την οποία χαρακτήρισαν ως ακραία-εθνικιστική.
Μετά την Διακήρυξη Φιλίας των Αθηνών, είναι γεγονός ότι, μειώθηκε στο Αιγαίο η τουρκική πτητική δραστηριότητα και δημιουργήθηκε η πεποίθηση ότι θα ελαχιστοποιηθεί και η επιθετική ρητορική Τούρκων αξιωματούχων. Αυτό που άλλαξε από τουρκικής πλευράς σε επίπεδο έκφρασης λόγου είναι, η αποφυγή χρήσης του όρου «τουρκική» σε δημόσιες αναφορές για την μουσουλμανική μειονότητα στην Θράκη προτιμώντας τον όρο «ομογένεια», η χρησιμοποίηση του όρου «εχθρός» αποφεύγοντας τον όρο «Έλληνας» ή «ελληνικό»» και η δημόσια επίκληση του Δόγματος «Γαλάζια Πατρίδα» δεν συνοδεύεται πλέον από αντίστοιχο χάρτη. Η Ελλάδα, αφού παρείχε καλή μαρτυρία στις ΗΠΑ για το πράσινο φως στο τουρκικό πρόγραμμα προμήθειας/αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16, απελευθέρωσε το καθεστώς βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Αιγαίου, παρέχοντας ταυτόχρονα την δυνατότητα για τουρκική οικονομική/επιχειρηματική διείσδυση στην Ελλάδα.
Η προκλητική ρητορική Ερντογάν της τελευταίας περιόδου εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, αποδόθηκε από τους θιασώτες του στρουθοκαμηλισμού στην Αθήνα, στις εσωτερικές πολιτικές διεργασίες στην Τουρκία και όχι στην στρατηγική της Άγκυρας η οποία αποβλέπει στην άσκηση πίεσης ενόψει των διαπραγματεύσεων.
Η ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών της 9ης Απριλίου με αφορμή την κατασκευή αιολικών πάρκων στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, μας προσγείωσε στην πραγματικότητα. Η Τουρκία αντιδρώντας στην προαναγγελία ίδρυσης θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και στο Αιγαίο έδειξε ότι, δεν σέβεται τη Διακήρυξη Φιλίας την οποία μάλιστα αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο και ταυτόχρονα δεν παραιτείται από τις μόνιμες αξιώσεις της στο Αιγαίο, επαναφέροντας το θέμα των γκρίζων ζωνών δηλαδή τα ζητήματα αμφισβήτησης ελληνικής κυριαρχίας.
Στην ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών έγινε λόγος σε «προβλήματα» και όχι σε «ένα πρόβλημα» όπως η Αθήνα αναγνωρίζει, δηλαδή αυτό της ΑΟΖ / Υφαλοκρηπίδας, στάλθηκε μήνυμα απειλής στην Ελλάδα να απέχει από κινήσεις που δημιουργούν de facto καταστάσεις στο Αιγαίο, αμφισβήτησε την ελληνική κυριαρχία με άμεσο και προκλητικό τρόπο, ζήτησε τα «θέματα» του Αιγαίου να παραμείνουν σε διμερές επίπεδο, καλώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση και τρίτους να απέχουν από τις διμερείς συζητήσεις, τονίζοντας στο τέλος, για ανάγκη συνεργασίας στο Αιγαίο, θεωρώντας το κοινή ελληνοτουρκική θάλασσα.
Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι, σε μία περίοδο την οποία η Αθήνα έχει ερμηνεύσει ως ευνοϊκή για την βελτίωση των σχέσεων με την Άγκυρα, η τουρκική πλευρά όχι μόνο δεν σέβεται την Διακήρυξη Φιλίας αλλά προσφεύγει στην προσφιλή μέθοδο άσκησης πίεσης στον Ελληνισμό. Η τουρκική πλευρά επιλέγει την πρακτική αυτή στοχοποιώντας την ελληνική κυβέρνηση για επίσπευση των διαπραγματεύσεων με ταυτόχρονη διεύρυνση της σχετικής ατζέντας και επί των θεμάτων του σκληρού πυρήνα των τουρκικών αξιώσεων ενώ παράλληλα επιδιώκεται η ψυχολογική εξασθένιση της ελληνικής κοινωνίας ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο τα εθνικά αντανακλαστικά.
Ο Ερντογάν δεν ικανοποιείται πλέον μόνο από τις συνομιλίες στα «θέματα που συμφωνούμε» αλλά βιάζεται και πιέζει και για τα «σκληρά θέματα». Η βιασύνη του αυτή έχει σχέση και με τις αμερικανικές εκλογές, καθώς μία πιθανή εκλογή Τράμπ ο οποίος πιθανότατα θα έκλεινε το μέτωπο στην Ουκρανία, θα αποστερούσε στον Ερντογάν το εκβιαστικό χαρτί των άριστων σχέσεων με τον Πούτιν το οποίο η Άγκυρα χρησιμοποιεί με σχετική μαεστρία έναντι της παρούσας αμερικανικής κυβέρνησης. Χαρακτηριστικά αναφέρονται, η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η συμφωνία για την προμήθεια/αναβάθμιση των F-16, οι συζητήσεις για τα F-35, οι συμφωνίες για προμήθεια τουρκικού αμυντικού υλικού με προορισμό την Ουκρανία κ.α.
Αρνητική εξέλιξη για το θέμα αυτό, αποτελεί και η ιστορική ήττα του Ερντογάν στις τοπικές εκλογές της 31ης Μαρτίου, καθώς είναι πάγια τακτική του Τούρκου Προέδρου η εργαλειοποίηση των εθνικών θεμάτων και η όξυνση της ρητορικής με χαρακτηριστικά εθνικιστικού τυχοδιωκτισμού, με τελικό σκοπό την αύξηση της δημοφιλίας του η οποία έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα.
Η Άγκυρα γνωρίζει πολύ καλά ότι η Ελλάδα και η Κύπρος διαθέτουν συμμαχίες, διπλωματία και ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και η ολοκλήρωση του ελληνικού εξοπλιστικού προγράμματός θα έθετε σε κίνδυνο την αριθμητική τουρκική υπεροχή ισχύος η οποία της εξασφάλιζε το πλεονέκτημα άσκησης πίεσης επί ελληνικών υποχωρήσεων χωρίς στρατιωτική εμπλοκή. Επίσης η τουρκική πλευρά διέβλεψε ότι η αναβάθμιση της Κύπρου (ενέργεια, συμμαχίες, άρση εμπάργκο από ΗΠΑ κ.α.) δεν λειτουργούν υπέρ της επιδίωξης αναγνώρισης του ψευδοκράτους από την διεθνή κοινότητα.
Τα μηνύματα προς την Άγκυρα της με κάθε τρόπο εξασφάλισης ηρεμίας στο Αιγαίο ερμηνεύονται από την τουρκική πλευρά ως υποχωρητικότητα. Η Αθήνα οφείλει να επαναξιολογήσει την διαδικασία της ελληνοτουρκικής προσέγγισης και να αποφύγει φαινόμενα ενδοτικότητας στις τουρκικές πιέσεις λαμβάνοντας υπόψη ότι, διατηρεί ποιοτικά στοιχεία υπεροχής έναντι της Άγκυρας τα οποία όχι μόνο δεν εκμεταλλεύεται αλλά δίνει την εικόνα ομηρείας στην Διακήρυξη Φιλίας των Αθηνών. Χαρακτηριστικά αναφέρονται, το φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα των ισχυρότατων Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, η υπεροχή της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας έναντι της τουρκικής, οι συμμαχίες με ισχυρές χώρες, η σχεδόν μόνιμη δέσμευση του πιο επιχειρησιακού τμήματος των ΤΕΔ εντός της εδαφικής επικράτειας άλλων χωρών (Ιράκ-Συρία), η συνεχιζόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης του Τούρκου Προέδρου στο τουρκικό στράτευμα κ.α.
Η Αθήνα υπό το φως αυτών των εξελίξεων, θα πρέπει να απεκδυθεί τον ρόλο του ομήρου στην Διακήρυξη Φιλίας και να κάνει γνωστό στην Άγκυρα, ότι δεν σκοπεύει να εξαγοράσει την ηρεμία στο Αιγαίο με διαπραγματεύσεις οι οποίες για τους Τούρκους οδηγούν σε ελληνικές παραχωρήσεις. Παράλληλα, να επιταχύνει πρόγραμμα ισχυροποίησης των Ενόπλων Δυνάμεων προβάλλοντας στην Τουρκία ότι, διαθέτει στρατιωτική ισχύ – αποφασιστικότητα και στρατηγική εκμετάλλευσης των ισχυρών συμμαχιών, διατηρώντας κλειστή κάθε πόρτα διαπραγμάτευσης επί θεμάτων εθνικής κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottinngham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreigner Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
