Άρθρο της Μαρίας Σπυράκη*
Η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας(ΚΠΑΑ) συνιστά το πλαίσιο πολιτικής μέσω του οποίου τα κράτη μέλη μπορούν να αναπτύξουν μια ευρωπαϊκή στρατηγική κουλτούρα ασφάλειας και άμυνας, να αντιμετωπίσουν από κοινού συγκρούσεις και κρίσεις, να προστατεύσουν την Ένωση και τους πολίτες της και να ενισχύσουν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Συνεπεία του τεταμένου γεωπολιτικού πλαισίου, η ΚΠΑΑ υπήρξε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες ευρωπαϊκές πολιτικές της τελευταίας δεκαετίας.
Δεν πρόκειται περί ευχολογίου. Η κοινή άμυνα είναι η προαποφασισμένη εξέλιξη της ΚΠΑΑ, όπως προβλέπεται ρητά στη διάταξη του άρθρου 42 παρ. 2 της Συνθήκης για την ΕΕ(ΣΕΕ). Η ιδέα της αμυντικής ένωσης στηρίζεται στην επιθυμία να ενισχυθεί η αυτονομία και η ικανότητα της ΕΕ να ανταποκρίνεται σε απειλές και κρίσεις, ενώ ταυτόχρονα να αυξηθεί η συνεργασία και η συντονισμένη δράση των κρατών μελών στον τομέα της άμυνας. Σημειωτέον τα κράτη μέλη ήδη δεσμεύονται για την παροχή αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης βάσει του άρθρου 42, παρ. 7 ΣΕΕ. Ωστόσο, για την επίσημη εγκαθίδρυσή της αμυντικής ένωσης, απαιτείται να πληρωθούν προϋποθέσεις διακρατικού επιπέδου: ομοφωνία και τήρηση των συνταγματικών επιταγών των κρατών μελών.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία λειτούργησε ως γεωπολιτική επανεκκίνηση για την Ευρώπη και έδωσε και ταυτόχρονα ως καταλύτης για τη δημιουργία μιας αμυντικής ένωσης. Ο αντίλογος εδράζεται σε ανησυχίες ως προς τη διπλωματική αποτελεσματικότητα μιας κοινής αμυντικής πολιτικής. Οι αντιρρήσεις είναι φανερό ότι μπορούν να ερμηνευτούν εύκολα ως «προπέτασμα καπνού». Ας μην ξεχνάμε ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν συγκεκριμένα εθνικά συμφέροντα και αμυντικές βιομηχανίες και για αυτό επιδιώκουν να διατηρήσουν ανεξαρτησία και ελευθερία δράσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου (2022), το 81% των Ευρωπαίων πολιτών είναι υπέρ της κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας, με τουλάχιστον τα 2/3 σε κάθε κράτος να την υποστηρίζουν. Επίσης, περίπου το 93% συμφωνεί ότι τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να δράσουν από κοινού για να υπερασπιστούν το έδαφος της ΕΕ, ενώ το 85% πιστεύει ότι η συνεργασία στον τομέα της άμυνας σε ενωσιακό επίπεδο πρέπει να αυξηθεί.
Γιατί, λοιπόν, στην Ελλάδα να φυλλάττουμε Θερμοπύλες μόνοι; Και γιατί να επιβαρυνόμαστε οικονομικά περισσότερο από όλα τα κράτη-μέλη ενώ η ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία συνδέεται άμεσα με την αποτροπή αναθεωρητικών βλέψεων από τρίτες χώρες ανεξαρτήτως προέλευσης;
Χρειαζόμαστε άμεσα κοινή ευρωπαϊκή αμυντική ομπρέλα με χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και δανεισμό. Όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν ελάχιστες κοινές προμήθειες στην ΕΕ, συνεπεία του κολοσσιαίου κατακερματισμού της αμυντικής βιομηχανίας, «θα πρέπει να ξοδεύουμε περισσότερα για την άμυνα, αλλά πρέπει επίσης να ξοδεύουμε με πιο έξυπνο τρόπο για την άμυνα». Η πρότασή του περί κοινού δανεισμού με τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου για την Ασφάλεια, καθώς και πρόβλεψης στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες να εξαιρούνται οι αμυντικές δαπάνες κατά τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος, είναι μόνο η αρχή της πορείας, δεδομένου ότι υπάρχουν κοινές προκλήσεις για τα ευρωπαϊκά κράτη, όπως για παράδειγμα η αντιπυραυλική άμυνα.
Ήδη ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση έγινε μόλις τρία χρόνια πριν, χωρίς να συγκεντρώσει τα φώτα της δημοσιότητας, με την δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας(ΕΤΑ), το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της άμυνας μέσω της χρηματοδότησης της έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Μάλιστα στις 29 Απριλίου 2021, ψηφίσαμε στο Ευρωκοινοβούλιο εγκρίνοντας για τη συγκεκριμένη κατεύθυνση κονδύλια, ύψους 7,9 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ (2021-2027), εκ των οποίων 2,6 δισ. ευρώ θα διατεθούν για την έρευνα και 5,3 δισ. ευρώ για αναπτυξιακές δράσεις. Το ΕΤΑ θα προσβλέπει σε καινοτομίες αιχμής, διαθέτοντας τουλάχιστον 4% και κατ’ ανώτατο 8% των κονδυλίων σε επαναστατικές τεχνολογίες και καινοτόμο εξοπλισμό. Επιπρόσθετα, στις 12 Σεπτεμβρίου 2023 εγκρίναμε ως Ευρωκοινοβούλιο, την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας μέσω του Κοινού Νόμου περί Προμηθειών(EDIRPA) προκειμένου να στηρίξουμε την από κοινού αγορά αμυντικών προϊόντων, προκειμένου να καλυφθούν τα πιο επείγοντα και κρίσιμα κενά. Το νέο εργαλείο θα έχει προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Ήρθε η ώρα η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ από σύνθημα να γίνει πράξη. Η Ευρώπη θα κληθεί να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις στο άμεσο μέλλον, και για αυτό απαιτείται η ενίσχυση της συνεργασίας στον αμυντικό τομέα μέσα από συντονισμένες προσπάθειες των κρατών μελών και οικονομική στήριξη της ΕΕ.
*Ευρωβουλευτή ΝΔ -ΕΛΚ
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
