του Κωνσταντίνου Μαργαρίτη*
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά να γίνουν μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν την ικανότητα δράσης της ΕΕ και θα ενισχύσουν τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων.
Ανάμεσα στις προτάσεις που υπέβαλαν οι ευρωβουλευτές ξεχωρίζουν οι εξής:
Να δημιουργηθεί ένα πραγματικά «διθάλαμο» νομοθετικό σώμα και να αποφεύγονται τα αδιέξοδα μέσω περισσότερων αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία και βάσει της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας.
Να δοθεί στο Κοινοβούλιο πλήρες δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας και ρόλος συννομοθέτη σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προυπολογισμό της ΕΕ.
Να αναθεωρηθούν οι κανόνες που αφορούν τη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να μετονομαστεί αυτή σε «Ευρωπαϊκή Εκτελεστική Εξουσία». Συγκεκριμένα, οι ευρωβουλευτές προτείνουν να εκλέγει το Κοινοβούλιο τον ή την Πρόεδρο της Επιτροπής και στη συνέχεια να επικυρώνει την εκλογή αυτή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – να αντιστραφεί δηλαδή η διαδικασία που ακολουθείται σήμερα. Επίσης ζητούν οριστεί μέγιστο όριο για τον αριθμό των Επιτρόπων (15, εκ περιτροπής μεταξύ των κρατών-μελών), να μπορεί ο ή η Πρόεδρος της Επιτροπής να επιλέγει Επιτρόπους βάσει πολιτικών προτιμήσεων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη γεωγραφική και δημογραφική ισορροπία, αλλά και να θεσπιστεί μηχανισμός πρότασης μομφής κατά μεμονωμένων Επιτρόπων.
Να ενισχυθεί σημαντικά η διαφάνεια στο Συμβούλιο με τη δημοσίευση των θέσεων των κρατών μελών επί νομοθετικών ζητημάτων.
Να ενισχυθεί η φωνή των πολιτών υποχρεώνοντας την ΕΕ να θεσπίσει κατάλληλους μηχανισμούς συμμετοχής τους στη λήψη αποφάσεων και να δοθεί μεγαλύτερος ρόλος στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν περισσότερες αρμοδιότητες για την ΕΕ σε θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον.
Προτείνουν επίσης να αποκτήσει η ΕΕ συναρμοδιότητα για τους ακόλουθους τομείς, οι οποίοι εμπίπτουν αυτή τη στιγμή στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών-μελών: δημόσια υγεία (ειδικά διασυνοριακές απειλές και συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων), πολιτική προστασία, βιομηχανία και εκπαίδευση.
Το Κοινοβούλιο καλεί να διευρυνθούν περαιτέρω και οι κοινές αρμοδιότητες που έχει η ΕΕ στους τομείς της ενέργειας, των εξωτερικών υποθέσεων, της εξωτερικής ασφάλειας και άμυνας, της πολιτικής για τα εξωτερικά σύνορα και των διασυνοριακών υποδομών.
Το Κοινοβούλιο ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών για μια πιο αποτελεσματική και δημοκρατική ΕΕ, σύμφωνα με τις προτάσεις Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.
Ελάχιστες είναι μέχρι στιγμής οι ενδείξεις μετάβασης της ΕΕ στην κυκλική οικονομία, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.
Τα μέτρα που έλαβε και τα δισεκατομμύρια που διέθεσε η Ένωση για τον σκοπό αυτό ελάχιστα έχουν συμβάλει στη μετάβαση των κρατών-μελών της, ιδίως σε ό,τι αφορά τον κυκλικό σχεδιασμό των προϊόντων και των διαδικασιών παραγωγής. Με αυτά τα δεδομένα, το κλιμάκιο ελέγχου καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιδίωξη του φιλόδοξου στόχου της ΕΕ να διπλασιάσει τον όγκο των υλικών που ανακυκλώνονται στη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας σε σύγκριση με την προηγούμενη μοιάζει με προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου.
Συνολικά, η πρόοδος που έχει σημειώσει η ΕΕ στην πορεία της προς τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία είναι ελάχιστη. Μεταξύ 2015 και 2021, το μέσο ποσοστό κυκλικότητας για τις 27 χώρες της ΕΕ αυξήθηκε μόλις κατά 0,4 εκατοστιαίες μονάδες.
Επτά μάλιστα από αυτές (Λιθουανία, Σουηδία, Ρουμανία, Δανία, Λουξεμβούργο, Φινλανδία και Πολωνία), σημείωσαν οπισθοδρόμηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Ως εκ τούτου, το κλιμάκιο ελέγχου συμπεραίνει ότι ο φιλόδοξος στόχος της ΕΕ να διπλασιάσει μέχρι το 2030 το ποσοστό των υλικών που ανακυκλώνονται και επανεισέρχονται στην οικονομία της φαίνεται πολύ δύσκολο να επιτευχθεί.
Ο δρόμος είναι μακρύς και δύσβατος. Η νέα σύνθεση του κοινοβουλίου, που θα προκύψει απο τις εκλογές, θα καθορίσει και την πορεία που θα ακολουθήσει η Ευρώπη την επόμενη πενταετία. Ενημέρωση σε όλα τα επίπεδα, με τοπικά δημοψηφίσματα και υψηλές ταχύτητες.
Ελπίζουμε και αισιοδοξούμε για μια πιο αποφασιστική και τολμηρή Ευρώπη, που θα έχει όραμα και θα σέβεται τους πολίτες και τις ανάγκες τους.
*Δημοσιογράφος
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.