Αναφέρομαι στο άρθρο του κ. Ερμή Τσιατίνη, (forum της agora-dialogue 30.6.2024) με τίτλο «Κυρίαρχες οι Βρετανικές Βάσεις;» στην Agora Dialogue.
της Φανούλας Αργυρού *
H απάντηση στο ερώτημά του είναι ΟΧΙ.
Δεν είναι κυρίαρχες με απόφαση του Supreme Court στο Λονδίνο.
Για το μέγεθος των βρετανικών βάσεων στο οποίο επίσης αναφέρεται ο κ. Ε. Τσιατίνης παραθέτω τα πραγματικά γεγονότα.
Καταρχήν η διαπραγμάτευση το 1959 για το μέγεθος των βρετανικών βάσεων είχε ως ακολούθως και καλύψαμε το θέμα, η γράφουσα και ο Ανδρέας Παπακωνσταντίνου στο βιβλίο μας «Η Κύπρος στο Σφυρί». Το οποίο εκδώσαμε στο Λονδίνο το 1991 αμέσως μετά την αποδέσμευση των σχετικών εγγράφων στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο.
Το θέμα της έκτασης των βάσεων ήταν ένα από τα εκκρεμή θέματα που διαπραγματεύθηκαν οι Βρετανοί με τους Έλληνες και Τούρκους (Αρχ. Μακάριο, Γλ. Κληρίδη και Φαζίλ Κουτσιούκ, από βρετανικής πλευράς ο υφυπουργός τότε για τις αποικίες Τζούλιαν Έμερυ και γαμβρός του τότε βρετανού πρωθυπουργού). Και καλύψαμε όλα τα εκκρεμή θέματα στο βιβλίο μας, το οποίο ήταν η πρώτη βιβλιογραφία για τις διαπραγματεύσεις των εκκρεμών θεμάτων από τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου. Το βιβλίο κατέχει έκτοτε και η Γενική Εισαγγελία στην Κύπρο και βρίσκεται και στην Βρετανική Βιβλιοθήκη στο Λονδίνο.
Η διαπραγμάτευση για το μέγεθος των βρετανικών βάσεων το 1959
Η Βρετανία το 1959 ξεκίνησε ζητώντας 170 τετραγωνικά μίλια για Βάσεις και κατέληξε στα 99. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υποστήριζε 80, ο Στρατηγός Γρίβας Διγενής 36-40. Διαχρονικά επιβεβαιώθηκε ότι ακόμα και η αρχική προσφορά του Γρίβα κάλυπτε και ξεπερνούσε τις βρετανικές στρατιωτικές ανάγκες.
Τον Νοέμβριο του 1959 το Γραφείο Αποικιών εισηγείτο διευθέτηση ενοικιαγοράς των Βάσεων για 30 χρόνια και, σε περίπτωση ναυαγίου, ετοίμασε σχέδια για αποχώρηση από την Κύπρο, κρατώντας μόνο το Ακρωτήρι/Επισκοπή ως «κυρίαρχη» περιοχή κ.λπ. Τελικά επιτεύχθηκε συμφωνία. Η δε λέξη «κυρίαρχες» προστέθηκε ως ασφαλιστική δικλίδα για αντιμετώπιση δικών μας αντιδράσεων. Είχε αποφασιστεί στις συνεδρίες μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου, Ελλάδας και Τουρκίας πριν από τις 19 Φεβρουαρίου 1959. Παρόλο που γνωρίζουν και το τονίζουν διαχρονικά στα έγγραφά τους ότι η παρουσία τους στο νησί ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ «ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΘΕΛΗΣΗ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ»…
«Οι κυρίαρχες βρετανικές Βάσεις, σύμφωνα με τη Συνθήκη, παραμένουν βρετανικό έδαφος, και για λόγους διεθνών καταστάσεων θα είναι σαν “αποικίες” αν και εσωτερικά η Δημοκρατία θα εφαρμόζει πολλές από τις κυβερνητικές αρμοδιότητές της. Για πολιτικούς λόγους, όμως, θα αποφεύγεται η λέξη “αποικία”. Για τους ίδιους λόγους υπεύθυνο στο Whitehall δεν θα είναι το Γραφείο Αποικιών αλλά το Υπουργείο Αεροπορίας» (Ιανουάριος 1960). Αργότερα το Υπουργείο Αεροπορίας διαλύθηκε και όλα εντάχθηκαν κάτω από το Υπουργείο Άμυνας (Από το βιβλίο γράφουσας και Ανδρέα Παπακωνσταντίνου, «Η Κύπρος στο Σφυρί», Λονδίνο 1991).
Αποικιακά κατάλοιπα: Γνωμάτευση Ανωτάτου Δικαστηρίου Λονδίνο (Supreme Court) 30.7.2018
Τελικά την επιβεβαίωση ότι δεν είναι «κυρίαρχες», αλλά ΑΠΟΙΚΙΑΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ, μας την έδωσε με τη γνωμάτευσή του το Ανώτατο Δικαστήριο στο Λονδίνο, στις 30.7.2018. Το Ανώτατο Δικαστήριο (στο πλαίσιο μιας άλλης υπόθεσης που σχετιζόταν με τις Βάσεις) με 7 Δικαστές απέρριψε τη θέση του Υπουργού Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου ότι το 1960 οι «Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων» μετατράπηκαν σε νέες οντότητες (new entities), που δημιουργήθηκαν το 1960 και που απέκτησαν ξεχωριστό καθεστώς.
Το Δικαστήριο γνωμάτευσε ότι οι περιοχές των Βάσεων είναι αποικιακά κατάλοιπα.
England and Wales Court of Appeal (Civil Division) Decisions
Η συγκεκριμένη αναφορά παρατίθεται στα Ελληνικά σε ελεύθερη μετάφραση:
«Οι Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας αποτελούνται από εκείνα τα κομμάτια της αποικίας Κύπρου που δεν ανακηρύχθηκαν ως Ανεξάρτητη Κυρίαρχη Δημοκρατία της Κύπρου με το Cyprus Act 1960 και παρέμειναν στη δικαιοδοσία της κυριαρχίας της Αυτού Μεγαλειότητας. Αυτές (δηλαδή οι Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων) πρέπει να θεωρούνται, επομένως, ως να αποτελούν μια αποικία που αποκτήθηκε από κατάκτηση ή εκχώρηση στις 5 Νοεμβρίου του 1914» (Όταν το Ηνωμένο Βασίλειο προσάρτησε την Κύπρο).
«The Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia consist of those portions of the colony of Cyprus that were not established by the Cyprus Act 1960 as the Independent Sovereign Republic of Cyprus and remain within Her Majesty’s sovereignty and jurisdiction. They [i.e. the SBAs] are to be regarded, therefore, as constituting a colony acquired by conquest or cession as from 5 November 1914.»
(Βλ. το άρθρο της γράφουσας «Απόφαση σταθμός Ανωτάτου Δικαστηρίου Η.Β. για Βρετανικές Βάσεις»)
Με την απόφαση αυτή συνθλίβονται σε μεγάλη ήττα αμφότερες οι θέσεις, αφενός της Βρετανικής Κυβέρνησης και, αφετέρου, των κυπριακών κυβερνήσεων που διαχρονικά ισχυρίζονταν ότι οι Βρετανικές Βάσεις δεν είναι, τάχα, αποικιακό καθεστώς, συνεπώς ουδέποτε αξίωσαν την αποχώρησή τους και για να μην ενοχλήσουν τις σχέσεις των με το Λονδίνο (Υπήρξε μια προσπάθεια κατά την προεδρία μ. Τάσσου Παπαδόπουλου αλλά δεν είχε συνέχεια).
Όπως, γνωρίζει, όμως το Λονδίνο και παραδέχεται σε αποδεσμευμένα έγγραφά του, η παρουσία του στις βάσεις στην Κύπρο εξαρτάται από την «ΚΑΛΗ ΘΕΛΗΣΗ των Κυπρίων». Και η ΚΑΛΗ ΘΕΛΗΣΗ των Κυπρίων, εκφράζεται με τη ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ διαχρονική κυβερνητική θέση που δεν τολμά και βολεύει τη βρετανική θέση και συμφέροντα!
Παρεμπιπτόντως, αυτή ήταν και η διαχρονική θέση του καθηγητή Δρ. Κλέαρχου Α. Κυριακίδη, πολύ πριν την πιο πάνω δικαστική απόφαση. Στις 14 Νοεμβρίου 2014 σε διάλεξή του στο Λονδίνο στην οποία παρευρέθηκα, ο Δρ. Κυριακίδης είχε πει:
«Από το 1960, οι δυο βρετανικές κυρίαρχες περιοχές των βάσεων αντιπροσωπεύουν τα κατάλοιπα της αποικίας η οποία ξεκίνησε με την προσάρτηση της Κύπρου το 1914. Με άλλα λόγια η βρετανική κυριαρχία που το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζει να διεκδικεί είναι 100 χρονών σήμερα».
Επομένως υπάρχει πιο δυνατή θέση για τη ΜΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ των βάσεων από εκείνη του ICJ στην υπόθεση Mauritius v U.K, από το Ανώτατο Δικαστήριο της ίδιας της χώρας, αν η Κυπριακή Κυβέρνηση θελήσει να κινήσει τη διαδικασία, με βοηθητική εκείνη του ICJ.
Για τη Συμφωνία για Οικονομική Βοήθεια του 1960, Παράρτημα R στο Σύνταγμα, χορηγίες, «ενοίκια» λεγόμενα κλπ δέστε τα προηγούμενα μου σχετικά άρθρα πιο κάτω.
Το μόνο κυρίαρχο, παραμένει η «ΚΑΛΗ ΘΕΛΗΣΗ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΩΝ»…
- Ερευνήτρια/δημοσιογράφος/συγγραφέας, Λονδίνο 2.7.2024
Πηγή: AGORA DIALOGUE 02.07.2024
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
