Γράφει ο Δημήτρης Ευσταθίου
Έχουν περάσει 50 ολόκληρα χρόνια από το μαύρο καλοκαίρι του 1974, μισός αιώνας από τότε που η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη την ευκαιρία που της δόθηκε, έκανε πράξη αυτό που χρόνια σχεδίαζε. Αποβίβασε στην Κύπρο 50.000 τούρκους στρατιώτες και εκατοντάδες άρματα μάχης. Από τότε ελέγχει τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Το εγκληματικό πραξικόπημα που είχε πραγματοποιηθεί πέντε ημέρες πριν, στις 15 Ιουλίου 1974, αυτό το ανοσιούργημα τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά, ήταν η αφορμή που επικαλέστηκε η Τουρκία για να εισβάλει στο νησί. Αυτή η απονενοημένη πράξη που επέλεξε το στρατιωτικό καθεστώς των Αθηνών, ο μυστήριος ταξίαρχος, ήταν η οδυνηρή κατάληξη ενεργειών, αμελειών και παραλείψεων που συντελέστηκαν από την εγκαθίδρυση της κυπριακής δημοκρατίας το 1960 τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αθήνα.
Σκοπός αυτής της σύντομης αναφοράς , είναι να τονιστεί το μέρος της ευθύνης που μας βαραίνει σε επίπεδο ηγεσιών για όσα επέφεραν την καταστροφή της Κύπρου το 1974, ώστε να πάψουμε την φτηνή δικαιολογία ότι μας επιβουλεύονται οι ξένοι και επιζητούν τον αφανισμό μας ως Έθνος. Άλλωστε, κάθε οργανωμένο κράτος που σέβεται την ιστορία και την ύπαρξή του έχει χρέος να λαμβάνει όλα εκείνα τα μέτρα που του εξασφαλίζουν την εδαφική ακεραιότητα και ανεξαρτησία.
Σύμφωνα, λοιπόν, με το παραπάνω σκεπτικό απόλυτη ευθύνη για ό,τι συνέβη το 1974 και ηττηθήκαμε στρατιωτικά και διπλωματικά έχουν οι τότε ηγεσίες σε Λευκωσία και Αθήνα. Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, αλλά στην πολιτική ισχύει ότι η ικανότητα της ηγεσίας κρίνεται από το αποτέλεσμα των ενεργειών της. Ηγεσίες, λοιπόν, Κύπρου και Ελλάδος το 1974 φάνηκαν πολύ κατώτερες των προσδοκιών του λαού μας.
Από την άλλη πλευρά η Τουρκία, που όπως αποδείχτηκε σέβεται την ιστορία της, έθεσε ξεκάθαρους στόχους από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 όσον αφορά τις επιδιώξεις της για την Κύπρο. Ανέθεσε σε τοπικό επίπεδο, ηγετικό ρόλο σε έναν τουρκοκύπριο υπερεθνικιστή, τον Ραούφ Ντενκτάς, για την οργάνωση και εκτέλεση του σχεδίου της και την κατάλληλη στιγμή επέφερε το πλήγμα.
Το 1956 μεσούντος του απελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, η τότε κυβέρνηση της Τουρκίας με πρωθυπουργό τον Μεντερές ανέθεσε στον τούρκο συνταγματολόγο Νιχάτ Ερίμ να συντάξει έκθεση για την Κύπρο. Αναφέρει λοιπόν: «Η Τουρκία παρόλο που δεν μπορεί να στηρίξει θέση για επιστροφή της νήσου στην ίδια με νομικά επιχειρήματα κυρίως λόγω του δόγματος της αυτοδιάθεσης, δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείψει τις αξιώσεις της. Η παραχώρηση της Κύπρου στην Τουρκία ή στην Ελλάδα αποτελούν δύο ακραίες λύσεις. Αν δεν επιτευχθεί η Προσάρτηση της Κύπρου στην Τουρκία, μια Μέση λύση που μπορεί να υποστηριχθεί για τα συμφέροντα της Τουρκίας είναι η ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΗ».
Το πόσο σοβαρά έβλεπαν και βλέπουν οι Τούρκοι την Κύπρο επιβεβαιώνεται συνεχώς και μας το λέει ξεκάθαρα ο τούρκος πρώην υπουργός των εξωτερικών Νταβούτογλου στο βιβλίο του Το στρατηγικό βάθος: «Μια χώρα που παραμελεί την Κύπρο δεν είναι δυνατόν να έχει αποφασιστικό ρόλο και λόγο στην παγκόσμια και περιφερειακή πολιτική». Στο ίδιο βιβλίο αναφέρει επίσης ότι «και να μην υπήρχε Τούρκος στην Κύπρο, εμείς θα έπρεπε να τον εφευρίσκαμε».
Όσον αφορά τη στρατιωτική μαεστρία των πολεμικών επιχειρήσεων ειδικά στην πρώτη φάση της εισβολής, 20 Ιουλίου μέχρι 23 Ιουλίου 1974, ας μου επιτραπεί να αναφέρω ότι τα σχέδια απέτυχαν. Και τούτο διότι το αθηναϊκό επιτελείο, η ανώτατη στρατιωτική ηγεσία, ΑΔΡΑΝΗΣΕ από το βράδυ της 19ης Ιουλίου και δεν ελάμβανε υπόψη τα μηνύματα από Κύπρο, ότι ο αποβατικός στόλος της Τουρκίας πλέει στις βόρειες ακτές της Κύπρου. Οι τοπικοί διοικητές του νησιού όφειλαν τότε να δράσουν σύμφωνα με τα δεδομένα της στιγμής. Οι εκκαθαρίσεις τουρκοκυπριακών θυλάκων σε διάφορες πόλεις της Κύπρου, οι μάχες σώμα με σώμα των καταδρομέων για κατάληψη των υψωμάτων στον Πενταδάκτυλο, οι σφοδρές μάχες της ΕΛΔΥΚ, παρά τις επιτυχίες ήταν αδύνατο να εμποδίσουν την απόβαση των ορδών του Αττίλα στην Κερύνεια.
Δυστυχώς χάθηκε πολύ έμψυχο υλικό και πολύτιμος χρόνος. Η παράταξη των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς, των Ειδικών Δυνάμεων και της ΕΛΔΥΚ, τμήματα των οποίων ειρήσθω εν παρόδω επιχειρήθηκε να αντικατασταθούν από τη νέα ΈΣΣΟ παραμονές των επιχειρήσεων, έπρεπε να γίνει από τους τότε επιτελείς των διοικήσεων στην Κύπρο με τρόπο ώστε να αποτρέψουν την επικείμενη απόβαση, ανεξάρτητα από τα σχέδια των Αθηνών που αγνόησαν πλήρως τον όρκο «την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω».
Σε στιγμές κρίσεων αυτός που έχει το τελευταίο πρόσταγμα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα δεδομένα στον συγκεκριμένο χρόνο και χώρο. Γι’ αυτό επαναλαμβάνω ότι η θέση όλων των οργανωμένων μονάδων θα έπρεπε να ήταν ήδη από την 16η Ιουλίου οι βόρειες ακτές του νησιού σε χώρους διασποράς.
Θέλω να τονίσω ότι επουδενί δεν μειώνω το σθένος, τον απαράμιλλο ενθουσιασμό και τον ηρωισμό που επέδειξε το μαχόμενο τμήμα της Εθνικής Φρουράς, οι Ειδικές Δυνάμεις και η ΕΛΔΥΚ, που έφεραν εις πέρας τις αποστολές τους. Και δυστυχώς, παρά τις επιτυχίες τους, η θυσία τους δεν είχε το αναμενόμενο αντίκρισμα.
Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε στους άνδρες της επιχείρησης ΝΙΚΗ ’74, αεροπόρους, οπλίτες και αξιωματικούς της Α΄ Μοίρας Καταδρομών που τόλμησαν κάτω από αντίξοες και δυσμενείς συνθήκες με τα αεροσκάφη Νoratlas να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας χαράματα της 22ας Ιουλίου με τεράστιες απώλειες, αφού βλήθηκαν από φίλια πυρά. Η παρουσία τους και το απαράμιλλο θάρρος τους στην αδυσώπητη μάχη που ακολούθησε κράτησε ελεύθερο το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, το οποίο προσπάθησαν να καταλάβουν οι τούρκοι εισβολείς.
Η επιχείρηση αυτή είναι η απόδειξη του χάους, του πανικού που επικρατούσε στις τάξεις της ανώτατης ηγεσίας των ενόπλων δυνάμεων. Γιατί οι υπερασπιστές του αεροδρομίου δεν γνώριζαν, από παράλειψη και ασυνεννοησία, ότι ελληνικά στρατεύματα καταφθάνουν για υπεράσπιση των κύπριων αδελφών. Έτσι, τις μεταμεσονύκτιες ώρες ημέτερα αντιαεροπορικά πυρά έβαλαν κατά του Σμήνους με αποτέλεσμα την κατάρριψη και ολοκληρωτική καταστροφή ενός εξ αυτών και τον θάνατο του πληρώματος και ολόκληρης της διμοιρίας των λοκατζήδων που μετέφερε. Σώθηκε από θαύμα μόνο ο αείμνηστος Αθανάσιος Ζαφειρίου, που ενώ έπεφτε φλεγόμενο το σκάφος πήδηξε στο κενό και βρέθηκε βαρύτατα τραυματισμένος στην πίστα του αεροδρομίου.
Ας είναι τούτη η καταγραφή ένα σεμνό μνημόσυνο για τους συντρόφους συναγωνιστές και φίλους που χάσαμε εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του 1974 και πέρασαν στην αιωνιότητα. Νέοι με όνειρα που δυστυχώς δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να τα υλοποιήσουν. Θα τους θυμόμαστε για πάντα, θα τους μνημονεύουμε και θα αγωνιζόμαστε συνεχώς για πλήρη απελευθέρωση της κατεχόμενης πατρίδας μας.
Κύριοι της εξουσίας σε Αθήνα και Λευκωσία, θα πρέπει να αντιληφθείτε ότι για μας το σύνθημα ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ είναι στάση ζωής. Η Κύπρος για μας δεν είναι μια χαμένη υπόθεση. Ο απανταχού Ελληνισμός δεν θα ανεχτεί άλλες χαμένες πατρίδες.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
