Της Άννας Κωνσταντινίδου
Πριν, δύο σχεδόν εβδομάδες ανέβασα ένα άρθρο, “Το πέρασμα “Φιλαδέλφη”… και ο Λίβανος” (https://speaknews.gr/2024/09/07/to-perasma-filadelfi-kai-o-livanos/), στο οποίο έκανα εκτενή αναφορά, στηριζόμενη στην Ιστορία της περιοχής για το ρόλο του Λιβάνου, στο σημερινό πόλεμο, όπως εκτυλίσσεται στην περιοχή ανάμεσα σε Ισραήλ και τρομοκράτες της Χεζμπολάχ.
Εδώ και δύο μέρες, το Ισραήλ μέσα από ένα σχέδιο ακριβείας πέτυχε ισχυρό πλήγμα στην ιρανική τρομοκρατία και τα φερέφωνά της στην χώρα του Λιβάνου. Η πλειοψηφία των αραβικών κρατών -και αυτό φαίνεται τόσο από τις δημόσιες ανακοινώσεις αξιωματούχων όσο και από τον τρόπο που δημοσιοποιείται η είδηση μέσω των εθνικών δικτύων τους – με ιδιαίτερη μετριοπάθεια και σοβαρότητα προσεγγίζουν τα γεγονότα στον Λίβανο. Ας δούμε και ας προσεγγίσουμε τα σημερινά τεκταινόμενα και ιδιαίτερα την (σημερινή) στάση της Αιγύπτου με βάση/ και στην βάση των ανάλογων γεγονότων, μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, όταν ηγέτης της Αιγύπτου ήταν μία εξέχουσα προσωπικότητα για το λαό του, ο στρατιωτικός Ανουάρ Σαντάτ.
Κι ενώ ο σημερινός πρόεδρος της Αιγύπτου Αλ Σίσι σε επικοινωνιακό επίπεδο (κυρίως για τη Δύση) μπορεί να παραλληλιστεί με τον Αμπντέλ Γκαμάλ Νάσερ που συνέπαιρνε τα αιγυπτιακά πλήθη, αντίθετα η πολιτική διαχείριση από μέρους του των γεγονότων και των προκλήσεων πατάει στα χνάρια του Ανουάρ Σαντάτ.
Ο Ανουάρ Σαντάτ το 1970 παρέλαβε από τον Νάσερ μία χώρα, που αν και πυλώνας του Αραβικού Κόσμου, είχε χάσει την υπερηφάνειά της όχι μόνο εξαιτίας της ήττας που υπέστη το 1967 από το Κράτος του Δαυίδ, αλλά μία χώρα που η επιβίωσή της εξαρτιόταν άμεσα και ίσως μοναδικά από τα ισχυρά πετρελαιοπαραγωγά κράτη και τη Σοβιετική Ένωση, μια και η οικονομία της ήταν καταβαραθρωμένη.
Ο Νάσερ με τις εθνικοποιήσεις, αλλά κυρίως με τον τρόπο που αντιμετώπισε την Αίγυπτο σε σχέση με τις δύο υπερδυνάμεις του Ψυχρού Πολέμου είχε διώξει την επιχειρηματική δραστηριότητα των δυτικών, ενώ θεωρώντας ότι ασκούσε πίεση στις ΗΠΑ, έδωσε στο Παλαιστινιακό μεγαλύτερη πολιτική διάσταση από αυτήν που στην πραγματικότητα θα έδινε, εάν τελικά η Αμερική το 1956 τού χρηματοδούσε το φράγμα του Ασουάν ή η τελευταία δεν εγκλωβιζε την πολιτική της στα αγγλικά τερτίπια (μία συνθήκη που ως γνωστόν, έκανε πέρα ακόμα και τη Γαλλία του Ντε Γκωλ, σε σημείο να αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ).
Λοιπόν, η περίοδος και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ανέλαβε ο Ανουάρ Σαντάτ την Αίγυπτο προσιδιάζουν επακριβώς το 2014, όταν ο Αλ Σίσι ανέλαβε την εξουσία, έχοντας βρει μία χώρα σε κοινωνικά και οικονομικά αδιέξοδα (ας μην ξεχνάμε την Αραβική Άνοιξη, την Επανάσταση στην πλατεία Ταχρίρ το 2011 κτλ κτλ).
Και φυσικά, όπως η πολιτική ωριμότητα του Σαντάτ τον είχε βάλει σε μία έμπρακτη διαδικασία να δει τις σχέσεις της χώρας του με το Ισραήλ και να ανορθώσει την Οικονομία του Κράτους του, το ίδιο ακριβώς έπραξε και πράττει αυτήν την δεκαετία που κυβερνά την Αίγυπτο, ο Αλ Σίσι…
Και οι δύο Αιγύπτιοι άνδρες στη διάρκεια της διακυβέρνησής τους είχαν και έχουν να αντιμετωπίσουν τις ίδιες ακριβώς προκλήσεις όσον αφορά το Παλαιστινιακό, τη σχέση τους με τα υπόλοιπα αραβικά Κράτη, τη σχέση τους με τις υπερδυνάμεις του Διεθνούς Συστήματος … και κυρίως έχοντας και οι δύο το βλέμμα τους στραμμένο στο δυτικό παράγοντα. Ο Ανουάρ Σαντάτ ουσιαστικά εκδίωξε τη σοβιετική παρουσία από την Αίγυπτο για να μπορέσει με τις ΗΠΑ να διαπραγματευτεί την επόμενη ημέρα των σχέσεων του Αραβικού Κόσμου με το Ισραήλ (και βάζοντας το Παλαιστινιακό στην πρέπουσα διάσταση), ο Αλ Σίσι με πολιτική σοβαρότητα προσπαθεί ως διαπραγματευτής των θεμάτων της Μέσης Ανατολής (με έρεισμα τον πόλεμο στο ισραηλινό έδαφος) να διαμορφώσει τις διόδους, ώστε να υπάρξει κατάπαυση του πυρός.
Όμως και τότε και τώρα, ο Λίβανος είναι ισχυρό τροχοπέδη για τις κινήσεις της Αιγύπτου… Στο άρθρο που παρέθεσα αναφέρθηκα στο ρόλο των αυτοαποκαλούμενων Παλαιστινίων στην πολιτειακή οντότητα, Λίβανος. Και σήμερα η Χεζμπολάχ δεν είναι παρά το επιστέγασμα μίας ρωσο- ιρανικής κολεγιάς (αλισβερίσι) που εξέθρεψε -ή πιο σωστά – εγκαθίδρυσε η ριζοσπαστικοποίηση των αυτοαποκαλούμενων Παλαιστινίων, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στον Λίβανο μετά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948 και την εκδίωξή τους από την Ιορδανία, μετά την απόπειρα δολοφονίας του βασιλιά Χουσεΐν.
Ακόμα κι αν οι Μαρωνίτες (οι οποίοι μέχρι σήμερα έχουν ισχυρό συνταγματικό πάτημα στην λιβανέζικη εξουσία και στις ΕΔ της χώρας, όπως και οι Δρούζοι) αντιμετώπιζαν και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν όλες αυτές τις ισλαμικές παραφυάδες με ιδιαίτερη απέχθεια, η πλειοψηφία του λαού καθώς είναι μουσουλμάνοι έδωσαν και δίνουν το “εισιτήριο” σε αυτά τα τρομοκρατικά στοιχεία να λυμαίνονται την χώρα και να πιέζουν τις αραβοϊσραηλινές σχέσεις. Όταν το 1975, ο τότε πρόεδρος του Λιβάνου (Μαρωνίτης στο θρήσκευμα) Φράντζι διόρισε στρατιωτική κυβέρνηση με σκοπό να επιβάλλει τον νόμο και την τάξη, στοχεύοντας να καταφέρει χτύπημα στους αυτοαποκαλούμενους Παλαιστινίους, το πλήθος του λιβανέζικου λαού (καθώς ήταν μουσουλμάνοι) τάχθηκαν μαζί τους, βάζοντας σε περιπέτειες όχι μόνο την ίδια την χώρα μέχρι σήμερα, αλλά προσπαθώντας να δυναμιτίσουν μία σειρά κινήσεων του Ανουάρ Σαντάτ με ΗΠΑ και Ισραήλ.
Ο Σαντάτ ακροβατώντας τότε σε τεντωμένο σχοινί, κυρίως εξαιτίας της ριζοσπαστικοποίησης που γεννούσε η τρομοκρατία της Δυτικής Όχθης και του Λιβάνου, όπως ακριβώς σήμερα ακροβατεί ο Αλ Σίσι προσπάθησε να αναδιαρθρώσει διπλωματικά και πολιτικά την Μέση Ανατολή. Και όπως τότε, έτσι και σήμερα η Αίγυπτος εκτός από τους αυτοαποκαλούμενους Παλαιστινίους και την τρομοκρατία που γέννησαν στον Λίβανο, έχουν να αντιμετωπίσουν και μία Συρία, η οποία ήταν και είναι “ανυπότακτη” και “απρόβλεπτη”. Που ναι μεν σε πολλές περιπτώσεις η Συρία βαδίζει στο “χαραγμένο” δρόμο της Αιγύπτου, όμως οι Σύροι είναι ταυτοποιημένοι αντιεβραϊστές από οποιοδήποτε άλλο αραβικό λαό, καθώς ο σοβιετισμός μέσω των θρησκευτικών ταγμάτων (κυρίως του Μπάαθ) είναι σχεδόν συνώνυμος της ιδεολογικής τους ταυτότητας.
Τα γεγονότα που συμβαίνουν σήμερα στον Λίβανο, ο Αλ Σίσι είναι υποχρεωμένος, γιατί του γεννούν οι συνθήκες που προαναφέραμε, να καθίσταται υποχρεωμένος, όπως ο Ανουάρ Σαντάτ να τα αντιμετωπίσει και να σταθεί απέναντι τους “με χειρουργική ακρίβεια”.
*Άννα Κωνσταντινίδου , Ιστορικός -Διεθνολόγος Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (θεσμοθετημένο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας), Διδάσκουσα Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.