Σημαντική ομιλία της Τασούλας Χατζητοφή, πολιτιστικής ακτιβίστριας και συγγραφέα σε διεθνές συνέδριο στη Ρώμη για τους θρησκευτικούς χώρους και ειδικά εκείνους του Αρτσάχ, Αρμενίας
«Είμαι αποφασισμένη να κινητοποιήσω τους πολίτες να πάρουν νομικά μέτρα κατά της Τουρκίας για προσβολή της αξιοπρέπειάς μας, καταστολή των θρησκευτικών μας ελευθεριών, παράνομες ενέργειες και εξισλαμισμό της χώρας μας. Θέλω να είμαι ελεύθερη να προσευχηθώ σε οποιαδήποτε χριστιανική εκκλησία της Κύπρου θέλω, χωρίς ‘’άδεια’’ από την Τουρκία ως κατοχική δύναμη ή από την παράνομη υποτελή διοίκηση των κατεχομένων».
Αυτά υπογράμμισε, μεταξύ άλλων σημαντικών, η Τασούλα Γεωργίου Χατζητοφή, πολιτιστική ακτιβίστρια και συγγραφέας, πρόσφυγας από την Αμμόχωστο, σε τεκμηριωμένη, αναλυτική και συναισθηματικά φορτισμένη ομιλία της, σε διεθνές συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη, μεταξύ 18-19 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών και θρησκευτικών ηγετών.
Το συνέδριο διοργανώθηκε στο Παπικό Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά, Ακινάτη, από την Αντιπροσωπεία της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας στην Αγία Έδρα και το Ινστιτούτο «Angelicus» Οικουμενικών Σπουδών. Θέμα του συνεδρίου ήταν οι Ιεροί Χώροι και η διατήρηση τους υπό ενιαία χριστιανική διοίκηση, με ειδική αναφορά στην διατήρηση των θρησκευτικών και πολιτιστικών χώρων του Αρτσάχ, Αρμενίας.
Η Τασούλα Χατζητοφή εξήγησε στους συνέδρους πως, «όταν έρθει η ώρα μου, θέλω να ταφώ στο χριστιανικό κοιμητήριο που θα επιλέξω, χωρίς να χρειάζομαι ‘’άδεια’’ από τις (τουρκικές) κατοχικές αρχές. Δεν θέλω να φοβάμαι ότι τα κόκαλά μου θα ξεθαφτούν όπως έχουν ξεθαφτεί τα οστά των παππούδων μου. Κι αυτό το λέω έχοντας κατά νου τη βεβήλωση αμέτρητων κοιμητηρίων στις κατεχόμενες περιοχές» της Κύπρου.
Η Αμμοχωστιανή πρόσφυγας αναφέρθηκε εκτενώς πώς έφυγε κατατρεγμένη από την κατεχόμενη σήμερα, πόλη της, τις σπουδές της στην Βρετανία και την επιτυχή επαγγελματική εγκατάσταση και καταξίωσή της στην Ολλανδία και, ειδικά, στους πολυετείς αγώνες της εναντίον της λεηλασίας, σύλησης και καταστροφής της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς της Κύπρου, και των δράσεων της εναντίον του λαθρεμπορίου αρχαιολογικών και θρησκευτικών θησαυρών.
Επαναπατρισμός θησαυρών
Απευθυνόμενη προς τους συνέδρους, διερωτήθηκε: «Γιατί, λοιπόν, εγώ, ‘’μια γυναίκα που γεννήθηκε στην Αμμόχωστο της Κύπρου’’ και τώρα διαμένει στην Ολλανδία, να έχω λόγο σε ένα συνέδριο για την πολιτιστική κληρονομιά του Αρτσάχ;». Απάντησε: «Όλα ξεκίνησαν», επισήμανε η Τασούλα Χατζητοφή, «όταν λαφυραγωγοί, έμποροι τέχνης και αμφιλεγόμενοι μεταπράτες με προσέγγισαν (ως Επίτιμη Πρόξενο της Κύπρου) για να πουλήσουν στην κυβέρνησή μου, με τη δική μου διαμεσολάβηση, συλημένες εικόνες και ψηφιδωτά.
»Τα χρόνια που ακολούθησαν δούλευα υπό κάλυψη αλλά σε συνεννόηση με την Ιντερπόλ, την Europol, την Σκότλαντ Γιάρντ, το FBI, την Αστυνομία Κύπρου, τη Γερμανική Αστυνομία και άλλες υπηρεσίες, με στόχο την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου έργων τέχνης και τον επαναπατρισμό συλημένων αρχαιοτήτων και τεχνουργημάτων που κλάπηκαν από τα κατεχόμενα, το βόρειο κομμάτι της Κύπρου. Είμαι πρόσφυγας και γνωρίζω πολύ καλά τον αντίκτυπο που έχει η επιστροφή τέτοιων αντικειμένων στην απάλυνση του πόνου μας».
«Το ταξίδι που μοιράζομαι με τους Αρμένιους», πρόσθεσε, «είναι ιστορικό, αφού οι πατρίδες μας είναι κατεχόμενες και λεηλατημένες. Κατά τη διάρκεια της (τουρκικής) εισβολής, όχι μόνο Έλληνες αλλά και Αρμένιοι, Μαρωνίτες και άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο τουρκοκρατούμενο βόρειο μέρος της Κύπρου. Γνωρίζετε τι απέγιναν οι αρμένικες, μαρωνίτικες και ελληνορθόδοξες χριστιανικές εκκλησίες στα κατεχόμενα; Οι περισσότερες έχουν συληθεί, βανδαλίστηκαν, έγιναν δημόσιες τουαλέτες ή βεβηλώθηκαν άλλως πως. Τουλάχιστον είκοσι εκκλησίες έχουν αυθαίρετα μετατραπεί σε τζαμιά».
Η Τασούλα Χατζητοφή επισήμανε έντονα πως, «η πολιτιστική καταστροφή στην Κυπριακή Δημοκρατία αντανακλά την πολιτιστική καταστροφή και στο Αρτσάχ και δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια δικοινοτική ή διαθρησκευτική διαφορά, αλλά πρέπει να προσεγγιστεί μέσα από ένα πλατύτερο πρίσμα ανθρωπιστικών και διεθνών ανθρωπίνων δικαιωμάτων – ώστε η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς να αποτελεί κοινό εγχείρημα το οποίο θα πρέπει να προωθηθεί από το Αρτσάχ και την Κύπρο στα διεθνή δικαστήρια και τους θεσμούς στη Χάγη, το Στρασβούργο και τη Γενεύη».
Συστηματική βεβήλωση
Η Αμμοχωστιανή πρόσφυγας ενημέρωσε τους συνέδρους ότι «η βεβήλωση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου από την Τουρκία είναι συστηματική, εκτεταμένη και βαθιά: Περισσότερες από 500 εκκλησιές και μοναστήρια έχουν συληθεί ή καταστραφεί: Περισσότερες από 15,000 εικόνες αγίων, αμέτρητα ιερά σκεύη, Ευαγγέλια και άλλα αντικείμενα μεγάλης αξίας έχουν κυριολεκτικά εξαφανιστεί. Λιγοστές εκκλησίες είχαν άλλη τύχη: Μετατράπηκαν σε τζαμιά, μουσεία, αίθουσες ψυχαγωγίας, ακόμη και πανδοχεία. Πολλές βυζαντινές εκκλησίες έχουν υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά, και πολλά κοιμητήρια έχουν βεβηλωθεί ή καταστραφεί».
Η Τουρκία, ανέφερε η Τασούλα Χατζητοφή, επιδίδεται σε συστηματική αποχριστιανοποίηση και ισλαμοποίηση των κατεχομένων και «επιβάλλει συνθήκες οθωμανικής κυριαρχίας, αναγκάζοντας εμάς τους χριστιανούς να ζητάμε άδεια για να επισκεφτούμε τις εκκλησίες μας, να πληρώνουμε είσοδο για να μπούμε στους ναούς και να υποβάλλουμε αίτημα μέσων των παράνομων αρχών του ψευδοκράτους για να τελέσουμε τη θεία λειτουργία». Απευθυνόμενη προς τους συνέδρους, τους διαβεβαίωσε:
«Όπως στο Αρτσάχ, έτσι και στην Κύπρο έχουν χαθεί αμέτρητες ζωές και τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάστηκαν επανειλημμένως. Είμαι αποφασισμένη να μην αφήσω τη δική μου ιστορία να γίνει μια υποσημείωση στην Ιστορία, αλλά να δημιουργήσω προηγούμενο για το τώρα και το μέλλον, υψώνοντας το ανάστημά μου απέναντι στους αυταρχικούς νταήδες και αξιοποιώντας την πλήρη ισχύ του διεθνούς δικαίου».
Τέσσερα μαθήματα
Αφού έκανε εκτενή αναφορά στις προσπάθειες της, πριν από τρία χρόνια, να συναντήσει τον Τούρκο πρόεδρο, Ερντογάν, που είχε εισβάλει παράνομα στην Κύπρο και εξήγγειλε μέτρα για την κατεχόμενη Αμμόχωστο, καθώς και για το βιβλίο της, που του έστειλε, με ιδιόχειρη αφιέρωση με έκκληση να συζητήσουν ειρηνικούς τρόπους επίλυσης του Κυπριακού και επιστροφής των κατοίκων στην Αμμόχωστο και στις άλλες κατεχόμενες περιοχές, η Τασούλα Χατζητοφή ανέλυσε τέσσερα από πολλά μαθήματα που πήρε κατά την 50ετή διαδρομή της ως ακτιβίστριας:
Μάθημα 1: Τα θύματα αδικίας, κρατικά και μη κρατικά, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι το Διεθνές Δίκαιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα λειτουργεί από κοινού με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο σε περιόδους εχθροπραξιών ή κατοχής.
Η δοκιμασία του λαού του Αρτσάχ και της Κύπρου δεν είναι μόνο ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά επίσης ανθρωπιστικό ζήτημα, και αυτό υποστηρίζεται όχι μόνο από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του 1950, αλλά και από τις Συμβάσεις της Χάγης του 1899 και 1907, την Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης του 1949 και τη Σύμβαση της Χάγης για την Προστασία των Πολιτιστικών Αγαθών σε περίπτωση Ένοπλης Σύρραξης.
Μάθημα 2: Τα θύματα αδικίας, κρατικά και μη κρατικά, οφείλουν να εκμεταλλευτούν κάθε διαθέσιμο μηχανισμό δικαιοσύνης στις εγχώριες και διεθνείς δικαστικές βαθμίδες.
Όλοι μας μπορούμε να αναλάβουμε δράση ώστε να διασφαλίσουμε ότι στη χώρα μας και διεθνώς θα ευαισθητοποιηθούμε σε σχέση με την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό το είχα αντιληφθεί πριν ιδρύσω τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Walk of Truth, όταν το 2013 άσκησα πιέσεις για αλλαγή του ολλανδικού νόμου για την πολιτιστική περιουσία, που είχε ως αποτέλεσμα η ολλανδική κυβέρνηση να κατάσχει τέσσερις εικόνες και να τις επιστρέψει στην Κύπρο.
Το 2014, είχα αναλάβει πρωτοβουλία μαζί με τον βουλευτή David Burrowes και τη βαρόνη Berridge για τη διοργάνωση συμποσίου με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, δικηγόρων και πολιτικών στη Βουλή των Λόρδων, με τίτλο: «Αίμα, Θησαυρός και Ισλαμικό Κράτος: Πόλεμος, Εξτρεμισμός και η Σύληση του Πολιτισμού». Η πρωτοβουλία οδήγησε στη σύσταση στο Η.Β. διακομματικής κοινοβουλευτικής ομάδας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ακολούθως στην ψήφιση του Νόμου Περί Πολιτιστικής Περιουσίας (Ένοπλων Συρράξεων) του 2017 στο Η.Β.
Μάθημα 3: Η Εκκλησία είναι σε εξαιρετική θέση να διεκδικήσει δικαιοσύνη και να βοηθήσει μη κρατικά θύματα να προσπαθήσουν να διαμορφώσουν κοινοβουλευτικούς και δημόσιους διαλόγους.
Στην Κύπρο, η Εκκλησία είναι ιδιοκτήτρια των θρησκευτικών μνημείων και ηγήθηκε όλων των αστικών υποθέσεων, αφήνοντας την άσκηση πιέσεων σε εμάς, ακτιβιστές και διπλωμάτες.
Μάθημα 4: Τα θύματα αδικίας δεν πρέπει ποτέ να υπαναχωρούν ως προς τις ηθικές αρχές, ακόμη και ενώπιον σκληρών διπλωματικών, πολιτικών και οικονομικών πιέσεων.
Οι επαναπατρισμοί οφείλουν να είναι, εκτός από νόμιμοι, και δεοντολογικοί. Είναι σημαντικό να δημιουργήσουμε εμπεριστατωμένες και τεκμηριωμένες εκδόσεις και οπτικά μέσα επικοινωνίας που αντικατοπτρίζουν την έκταση της ζημιάς που έχει προκαλέσει στις επηρεαζόμενες κοινότητες η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μήνυμα ελπίδας
Καταλήγοντας, η Τασούλα Χατζητοφή μετέφερε στους συνέδρους ένα μήνυμα ελπίδας. «Ο Αρχιεπίσκοπος της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου, Γεώργιος Α’, επιδεικνύει ιδιαίτερη ευαισθησία για τον εξισλαμισμό των κατεχομένων και της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Δουλεύουμε μαζί», πρόσθεσε, «και σε συνεργασία με την ελληνική διασπορά ανά το παγκόσμιο, για να βρούμε τρόπους να προστατέψουμε τα μνημεία μας». Ακολούθως έκανε την ακόλουθη έκκληση:
«Προσκαλώ την Εκκλησία της Αρμενίας σε κοινές συναντήσεις όπου θα μοιραστούμε την εμπειρογνωμοσύνη και τα δίκτυα που διαθέτουμε, και θα συνεργαστούμε για να οδηγηθεί το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία σε οποιοδήποτε διεθνές δικαστήριο είναι αρμόδιο για την καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ώστε να ανοίξουμε τον δρόμο για να ακολουθήσουν άλλοι στα επόμενα χρόνια, όπως η Ουκρανία, η Συρία, το Ισραήλ, η Γάζα, ο Λίβανος, κ.ά».
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
