Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Ευσταθίου
«Η νέα γενιά δε φοβάται να μιλήσει, να εκφράσει τους προβληματισμούς της, να κατονομάσει συμπεριφορές και να καταδικάσει προκαταλήψεις, να αλληλοστηριχτεί και να κινητοποιηθεί για μια βαθύτερη συστημική αλλαγή αναφορικά με τα έμφυλα στερεότυπα»
Η Αναστασία Ντράχα μιλάει στην SPEAKNEWS και τον Αλέξανδρο Ευσταθίου για την εφαρμογή «IcRY2Talk» που έχει κατακτήσει τη 2η θέση ανάμεσα σε 3.000 ομάδες, στο μεγαλύτερο φοιτητικό διαγωνισμό καινοτομίας της Microsoft, το Imagine Cup 2018. Αυτή την περίοδο είναι υποψήφια για τα Greek International Women Awards στην κατηγορία Young Star, για τα πρώτα της βήματα και τις διακρίσεις στην επαγγελματική της πορεία και κοινωνική δράση, πλάι σε άλλες 7 αξιέπαινες νέες γυναίκες!
Είστε συνιδρύτρια του iCry2Talk. Πως γεννήθηκε η ιδέα δημιουργίας της εν λόγω εφαρμογής;
Στο τρίτο έτος σπουδών μου στο τμήματ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, μαζί με δυο συμφοιτητές μου, είχαμε όρεξη να δημιουργήσουμε ένα project που θα είχε πρακτική εφαρμογή στη ζωή των ανθρώπων και προσεγγίσαμε τον καθηγητή του τμήματός μας, Λεόντιο Χατζηλεοντιάδη o o οποίος είχε την ιδέα του iCry2Talk. Το κλάμα είναι στη βάση του ένα ηχητικό σήμα με απίστευτα μεγάλη και πολύτιμη, συμπιεσμένη πληροφορία όντας το πρώτο μέσο επικοινωνίας των βρεφών για να εκφράσουν τις ανάγκες τους. Είναι μια οικουμενική γλώσσα, η κατανόηση της οποίας εξασφαλίζει την υγιή, φυσιολογική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του βρέφους και τη δημιουργία μιας δυνατής σχέσης με το γονέα. Η πρόκληση ήταν λοιπόν να μεταφράσουμε αυτή τη γλώσσα και να δημιουργήσουμε ένα απλό εργαλείο για το γονέα ώστε να μπορεί να καταλάβει και να φροντίσει το μωρό του ανά πάσα στιγμή. Η επικοινωνία και η υποστήριξη των γονέων ήταν ιδιαίτερα θερμή από την αρχή της προσπάθειάς μας και μας έδινε πάντα δύναμη να συνεχίζουμε με μεγάλη όρεξη και ενθουσιασμό το εγχείρημά μας.
Σε τι βαθμό θεωρείτε πως η ανάπτυξη της τεχνολογίας θα βοηθήσει στο μέλλον την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης;
Αυτή τη στιγμή εκπονώ το διδακτορικό μου στον κλάδο των ψηφιακών διαγνωστικών μέσων για νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως το Αλτσχάιμερ, και ευελπιστώ η έρευνα μου να θέσει ένα λιθαράκι ακόμη για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη της νόσου. Ο κλάδος της βιοιατρικής τεχνολογίας είναι απίστευτα αναπτυσσόμενος και έχει ως ευρύτερο στόχο τη χρήση της τεχνολογίας στην υπηρεσία του ανθρώπου. Η τεχνολογία με την εξάπλωση των κινητών και φορητών συσκευών και η πληθώρα συμπεριφορικών δεδομένων που μπορούν να συλλεχθούν και αναλυθούν από την αλληλεπίδρασή μας με αυτές, μπορούν να διευκολύνουν τη διάγνωση, παρακολούθηση, διαχείριση και αντιμετώπιση ασθενειών σε μεγάλη κλίμακα. Υπάρχει πολύτιμη πληροφορία πίσω από τα μοτίβα του ύπνου, της κίνησης, της ομιλίας, των συναισθημάτων και άλλων συμπεριφορών μας για να εντοπίσουμε έγκαιρα συμπτώματα ασθενειών ή να εξετάσουμε πόσο αποτελεσματικές είναι ορισμένες θεραπείες. Έτσι, ενισχύεται η προσβασιμότητα σε ιατρικές υπηρεσίες φροντίδας και πέφτει και το σχετικό κόστος.
Πόση σημασία έχει για εσάς η κοινωνική διάσταση της επιστήμης, από τη στιγμή που τα ευρήματα της είναι σε θέση να βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων;
Η επιστήμη και τα ευρήματα της είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την κοινωνία στην οποία αναπτύσσονται, εφαρμόζονται, από την οποία επηρεάζονται και την οποία υπηρετούν. Βρίσκω απαραίτητη την ενεργή προσπάθεια των επιστημόνων να επικοινωνήσουν καθαρά το έργο τους με το ευρύ κοινό, να αποδομήσουν τη θεώρηση ότι η επιστημονική γνώση δρα μόνο σε αποστειρωμένα εργαστήρια από μια μικρή κοινότητα ανθρώπων και να της προσδώσουν την οικουμενικότητα που εγγενώς τη χαρακτηρίζει. Χωρίς την αλληλεπίδραση εξάλλου με τον άνθρωπο τον οποίο υπηρετεί, η επιστημονική κοινότητα δε θα μπορέσει να αφουγκραστεί σωστά τα προβλήματα και τις ανάγκες που καλείται να επιλύσει, ενώ η ίδια η κοινωνία δε θα μπορέσει να συναισθανθεί τον πραγματικό ρόλο και αντίκτυπο της επιστήμης στην ζωή της.
Οι γυναίκες που ασχολούνται ενεργά με τις επιστήμες παγκοσμίως, εξακολουθούν να είναι λιγότερες από τους άνδρες. Τι προκλήσεις κληθήκατε να αντιμετωπίσετε και τι ευελπιστείτε να αλλάξει στο μέλλον, ως προς την διαφορετική μεταχείριση λόγω φύλου;
Βρίσκομαι ακόμη στην αρχή της επαγγελματικής μου πορείας και νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη και τύχη να έχω δίπλα μου μέντορες που με στηρίζουν και πιστεύουν σε μένα, στην έρευνά μου και στην κοινωνική μου δράση. Παρόλ’ αυτά, ξεκινώντας σε ένα παραδοσιακά ανδροκρατούμενο επιστημονικό πεδίο, ήταν μια πρόκληση, όπως πιστεύω και για πολλές γυναίκες ερευνήτριες, να ξεπεράσω τις όποιες αμφισβητήσεις των ικανοτήτων και της αξίας της θέσης μου στο χώρο. Να νιώσω ότι ανήκω εκεί ακόμη κι αν δεν είναι πάντα ιδιαίτερα ορατή η γυναικεία εκπροσώπηση για να μου δίνει κίνητρο και έμπνευση. Απρόσκοπτη πρόσβαση στην εκπαίδευση, σε δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης και ανέλιξης, σε παροχές και υπηρεσίες πρόνοιας και υγείας είναι απαραίτητος εξοπλισμός για να πετύχει μια γυναίκα όλα όσα ονειρεύεται και δυστυχώς δε θεωρούνται ακόμη δεδομένα σε όλες τις κοινωνίες. Η νέα γενιά πιστεύω δε φοβάται να μιλήσει, να εκφράσει τους προβληματισμούς της, να κατονομάσει συμπεριφορές και να καταδικάσει προκαταλήψεις, να αλληλοστηριχτεί και να κινητοποιηθεί για μια βαθύτερη συστημική αλλαγή αναφορικά με τα έμφυλα στερεότυπα.
Έχετε ήδη επιλεχθεί ως μία από τους 100 LeadersofTomorrow, στο παγκόσμιο συνέδριο βιοτεχνολογίας που διοργανώνεται από το BroadInstituteofMITandHarvard. Τι σημαίνουν για εσάς αυτές οι διακρίσεις;
Είναι πραγματικά μεγάλη χαρά και τιμή μου να στέκομαι πλάι σε τόσες αξιοθαύμαστες και ταλαντούχες γυναίκες και νέους ανθρώπους και τέτοια προγράμματα μου δίνουν ευκαιρίες και ερεθίσματα να συνεχίζω να αναπτύσσομαι προσωπικά και επαγγελματικά. Η πραγματική αξία αυτών των βραβείων είναι στη δυνατότητά τους να φωτίσουν και να αναγνωρίσουν το έργο τόσων γυναικών, ώστε να έχουν τη δύναμη να συνεχίσουν και να λειτουργήσουν σαν πρότυπα που κινητοποιούν και εμπνέουν τις επόμενες γενιές των νέων επιστημών. Ιδιαίτερα στην περίπτωση των γυναικών επιστημόνων, η ενίσχυση της ορατότητας τους με τον κατάλληλο φακό είναι σημαντική για να ενισχυθούν τα ποσοστά εκπροσώπησής τους σε αυτά τα πεδία.
Θεωρείτε ότι υπάρχει επαρκής σύνδεση της έρευνας με την αγορά στην Ελλάδα; Υπάρχει άλλος τρόπος για έναν νέο ερευνητή «να απολαύσει τους καρπούς των κόπων του»;
Ως μηχανικοί και ερευνητές δε θα έπρεπε να μαθαίνουμε απλώς να επιλύουμε προβλήματα και να αναλύουμε δεδομένα αλλά και πως οι λύσεις αυτές που προτείνουμε μπορούν να έχουν μια πρακτική εφαρμογή και μια επιχειρηματική βιωσιμότητα. Μόνο έτσι θα μπορέσει να έχει πραγματικό αντίκτυπο η καινοτομία και η τεχνολογία στην καθημερινότητά μας. Δυστυχώς όμως η γνώση και τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε είναι συχνά αποκεντρωμένα και εστιάζουν σε θεωρητικές προεκτάσεις και επαφίεται στον καθένα από εμάς να αναζητήσει μια πιο ολιστική ματιά. Θεωρώ σημαντική μια αναδιαμόρφωση των εκπαιδευτικών πλαισίων ώστε να δίνουν έμφαση στη διεπιστημονικότητα, την ουσιώδη εφαρμογή των εργαλείων και τεχνολογιών και τον πλουραλισμό των απόψεων και οπτικών, μακριά από τις συμβατικές φόρμες του τι κάνει ένας επιστήμονας ή είναι ένας μηχανικός.
