Της Άννας Κωνσταντινίδου*
Μία εικόνα, χίλιες λέξεις.Αυτός ο τίτλος ταιριάζει απόλυτα, σχολιάζοντας κάποιος τη χθεσινή συνάντηση των δύο ανδρών, Ντόναλντ Τραμπ και Μπέντζαμιν Νετανιάχου.Άλλωστε, όπως είχε δηλώσει ο Νίξον στο όχι και τόσο μακρινό 1967, το Ισραήλ είναι τό “στρατηγικό πλεονέκτημα” των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Ενώπιον του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο Ντόναλντ Τραμπ δημοσιοποίησε το σχεδιασμό του για την επόμενη ημέρα της Μέσης Ανατολής. Μία άκρως επικοινωνιακή στρατηγική διαχείριση του προέδρου των ΗΠΑ, που τώρα τελευταία, μας είχε προβληματίσει σε ανέφικτα σχέδια.Η χθεσινή συνάντηση έδωσε πολλαπλά μηνύματα σε πολλές πλευρές, αρκεί και μόνο να σταθούμε στο φωτογραφικό υλικό.
Παλαιστινιακό Κράτος με την έννοια που οριοθετήθηκε μετά το 1948, εκ των πραγμάτων ούτε ήταν, αλλά ούτε μπορεί να είναι βιώσιμο. Για πάρα πολλούς λόγους που τους έχουμε αναφέρει κατά καιρούς σε σχετική αρθρογραφία, αλλά με σημαντικότερο όλων ότι μετά την Αραβική Άνοιξη, η Ισλαμική Τρομοκρατία έχει λάβει άλλη μορφή, διαθέτοντας πλέον μηχανισμούς που εκτείνονται πολυεπίπεδα στο δημόσιο χώρο, ακόμα και μουσουλμανικών κρατών.
Το Παλαιστινιακό Ζήτημα, ιδίως τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, έλαβε τη μορφή εθνικού θέματος κυρίως για τους Αιγύπτιους, για τον μοναδικό και κυριότερο λόγο, ότι το 1957 διευθετήθηκε το μεγαλύτερο, ζωτικής σημασίας ζήτημα που είχαν με τη Δύση και πιο συγκεκριμένα με τη Μ.Βρετανία, το Σουδανικό. Εάν δεν είχε λυθεί το Σουδανικό, θεωρώ ιδιαίτερα αμφίβολο εάν το Παλαιστινιακό λάμβανε αυτήν την διάσταση που βλέπουμε εδώ και δεκαετίες στη Διεθνή Πολιτική και Διπλωματία.
Και επίσης, ας μην ξεχνάμε, ότι εάν μετά το 1967, το Ισραήλ συνέχιζε την αποκλειστική συνεργασία του για την προμήθεια του αμυντικού εξοπλισμού του από τη Γαλλία, και δεν το έριχνε η τελευταία στην αγκαλιά της μέχρι τότε -ουδέτερης για το Μεσανατολικό – Αμερικής, είναι ιδιαίτερα αμφίβολο εάν στη Διεθνή Πολιτική θα υπήρχε το Παλαιστινιακό. Οι Αιγύπτιοι, και όλα τα Κράτη που ανήκαν στους Αδέσμευτους, χρησιμοποίησαν το θέμα αυτό ως τον μοχλό πίεσης, σε μία δύναμη, που άλλαξε στάση μετά το 1967, καθώς ας μην ξεχνάμε ότι επειδή ήταν το ένα από τα “δυο άκρα” του Ψυχρού Πολέμου, επιδίωκε μέχρι τον Πόλεμο των Έξι ημερών, αλλά και αργότερα να δημιουργεί ένα είδος εξισορροπητικής συμπεριφοράς ανάμεσα σε Ισραήλ και Άραβες. Παρενθετικά να αναφέρουμε για το λόγο που μόλις περιγράψαμε, οι ΗΠΑ μόλις αντιλήφθηκαν τον φιλοαραβισμό του καθεστώτος της ελληνικής επταετίας, κάθε άλλο παρά αντιτάχθηκαν σε αυτόν, αλλά αντίθετα, το βρήκαν ως ιδιαίτερα ωφέλιμο για τα αμερικανικά συμφέροντα, προκειμένου οι Άραβες να μην πέσουν από το 1967-1974 στην αγκαλιά της Σοβιετικής Ένωσης (όπου το συγκεκριμένο διάστημα έχουμε τις δύο σοβαρές συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, Πόλεμος των Έξι Ημερών και τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ).
Οι Άραβες για την επιβίωσή τους (εντός ή εκτός σε εισαγωγικά η λέξη) επέλεξαν να συνταυτιστούν με ένα Ζήτημα που και οι ίδιοι γνώριζαν και γνωρίζουν, ότι αφενός δεν έχει έρεισμα, αφετέρου επειδή δεν έχει έρεισμα, ως εκ τούτου έχει ημερομηνία λήξης.
Επίσης, ας βάλουμε και την εξής παράμετρο, που οι γνώστες της Ιστορίας την ξέρουν. Εάν το 1956, οι ΗΠΑ έκαναν δεκτό το αίτημα του Νάσερ να δανειοδοτήσουν το φράγμα του Ασουάν, το μόνο βέβαιο είναι, αν και στην πολιτική δεν υπάρχει βεβαιότητα, αλλά μόνο συμφέροντα (αλλά ειδικά σε αυτό που ανέφερα υπάρχει βεβαιότητα και θα αναφέρω το γιατί παρακάτω) ότι η Ιστορία θα είχε γραφτεί πολύ διαφορετικά και κυρίως για το Παλαιστινιακό, ένα θέμα που στην πραγματικότητα είχε λήξει το 1948.
Διαβάζοντας τα απομνημονεύματα του Νάσερ με τίτλο η Φιλοσοφία της Επανάστασης, στεκόμαστε σε δύο πολύ συγκεκριμένα σημεία: το έργο χωρίζεται σε τρεις ενότητες, και και αυτό που απορρέει ως συμπέρασμα στόχος της Επανάστασης του 1952 ήταν να χτυπηθεί η διαφθορά της εξουσίας, και η ξένη κατοχή, των Βρετανών. Επίσης, ο Νάσερ ως ιθύνων νους της συνέλαβε και στόχευσε στη θεωρία των “τριών κύκλων” που ήταν ο Αραβικός- Αφρικανικός -Ισλαμικος ως αντίβαρο των μουσουλμανικών χωρών που διαμόρφωναν μέχρι τότε πολιτικές χαμαιλεοντισμού με τους αποικιοκράτες της Μέσης Ανατολής. Αν ανατρέξουμε στη Συμφωνία της Βαγδάτης, 3 χρόνια μετά την Επανάσταση, θα δούμε πολύ ευκρινώς σε ποια μουσουλμανικά κράτη αναφερόταν. Αυτά που σήμερα, θεωρούνται ανεπιθύμητα και εχθρικά για το Ισραήλ.Ο Νάσερ τον Παναραβισμό αρχικά τον τοποθετούσε ως το χτύπημα εναντίον των μουσουλμάνων που ήταν εκτός της φυλής των Αράβων. Γι’ αυτό και κινήθηκε στο να δημιουργήσει συνθήκες συμπόρευσης με το φιλοδυτικο Ιράκ και τον βασιλιά Χουσεΐν της Ιορδανίας (…ας ανατρέξουμε στις Κρίσεις του 1958 σε Ιράκ, Λίβανο και Ιορδανία, διαβάζοντας τα γεγονότα της τότε εποχής, τις αιτίες και τους στόχους που έμπαιναν στο πολιτικό προσκήνιο). Ο Αιγύπτιος πολιτικός δεν ήθελε να διανοηθεί ότι αραβικά φύλα θα ήταν εκτός του τριπτύχου που που “ευαγγελιζόταν”.
Όπως αντιλαμβανόμαστε, από τα γεγονότα που μόλις ανέφερα, το Παλαιστινιακό ήταν μία συγκυρία, που ειδικά μετά το 1948 την εκμεταλλεύτηκαν οι Άραβες και κυρίως οι Αιγύπτιοι, όπως ανέφερα παραπάνω για μοχλό πίεσης.
Και προσωπικά μένω από την χθεσινή κοινή συνέντευξη τύπου Τραμπ- Νετανιάχου σε δύο σημεία: α. το μόνο βέβαιο, και φυσικά ορθό, οι αυτοαποκαλούμενοι Παλαιστίνιοι δεν θα μείνουν πλέον στην μεταπολεμική Γάζα. Ωστόσο, ο Τραμπ βάζει στο κρασί του νερό και από εκεί που διατεινόταν για την υποχρέωση Αιγύπτου και Ιορδανίας να “πάρουν” το συγκεκριμένο πληθυσμό, ανέφερε τη φράση “θα ήταν ευχάριστο Αίγυπτος και Ιορδανία να πάρουν τους Παλαιστίνιους” και β. ανοίγει την “ομπρέλα” των χωρών (χωρίς να τις αναφέρει ονομαστικά) στις οποίες μπορεί να γίνει η μετεγκατάσταση, αναφέροντας μάλιστα και τους οικονομικούς πόρους που θα βοηθήσουν σε αυτό.
Εννοείται και θα το ξαναγράψω εμφατικά, η Αίγυπτος και η Ιορδανία θα είναι αυτοκτονία να πάρουν τον πληθυσμό αυτό. Επίσης χθες, ο Σίσι με τον βασιλιά Αμπντάλα είχαν τηλεφωνική επικοινωνία, καθώς ο δεύτερος έχει επικείμενη συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Αμερικανό πρόεδρο μετά από πρόσκληση του τελευταίου. Τέλος, η Σαουδική Αραβία και πολύ ορθά το λέει δημόσια ο Τραμπ θα συναινέσει σε συμφωνία με το Ισραήλ, βάζοντας στην άκρη ένα “τελειωμένο” ζήτημα από τις 14 Μαΐου 1948 (επίσημη επέτειος για την ανακήρυξη του Κράτους του Ισραήλ). Και στη βάση αυτών των παραμέτρων αχνοφαίνεται ότι οι Συμφωνίες του Αβραάμ θα πάρουν τη μορφή Οργανισμού. Γιατί θα πάρουν τη μορφή Οργανισμού; Γιατί πολύ απλά, ήδη ο Τραμπ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θα αναλάβουν τη διαχείριση της μεταπολεμικής Γάζας
Και η Κίνα και η Ρωσία; Η τελευταία θα πάρει το “τυράκι της” στις περιοχές που θέλει (… και ο νοων νοειτω), από εκεί και ύστερα, είναι σίγουρο ότι όσον αφορά με την Κίνα υφίσταται ένα game change, το οποίο εν πολλοίς εξαρτάται από το παιχνίδι που θα διαμορφωθεί με τους Άραβες και το Ισραήλ.
*Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Θεσμοθετημένο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας), διδάσκουσα στην Ανώτερη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ), Συνεργάτιδα του Canadian Hellenic Congress
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.